Thanh tra chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản

Thanh tra tỉnh Quảng Nam mới ban hành Kết luận thanh tra số 14/KL-TTT ngày 30/7/2024 của Chánh Thanh tra tỉnh về thanh tra công tác quản lý, sử dụng các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Nông Sơn, giai đoạn 2020 - 2023.

Thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030, trong giai đoạn 2023- 2025 huyện Nông Sơn và xã Sơn Viên thuộc huyện nằm trong diện phải sắp xếp, sáp nhập.

Thực trạng hiện nay, đội ngũ cán bộ, công chức lãnh đạo, chuyên môn thực hiện công tác quản lý, sử dụng các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện thiếu trầm trọng nên ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện, đặc biệt là công tác giải ngân vốn đối với các công trình, dự án đang thực hiện dở dang.

Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, tuy nhiên trong giai đoạn 2020 - 2023, UBND huyện Nông Sơn đã có nhiều tích cực trong việc chỉ đạo điều hành, quản lý, sử dụng các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, tổ chức thực hiện đầu tư một số dự án sử dụng ngân sách Nhà nước có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư và điều chỉnh dự án đầu tư, quá trình xử lý nợ đọng xây dựng giai đoạn 2020 - 2023 của huyện cơ bản tuân thủ các quy định pháp luật.

Phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế

Báo Thanh tra thông tin, kết luận thanh tra chỉ ra, một số dự án, công trình công tác lập, thiết kế bản vẽ dự toán - thi công vẫn còn tồn tại, hạn chế như tính thừa, tính thiếu khối lượng, áp dụng đơn giá định mức, đơn giá chưa phù hợp, nhưng trong quá trình thẩm tra, thẩm định, phê duyệt chưa phát hiện để cắt giảm giá trị dự toán theo quy định, làm tăng chi phí xây dựng tại các công trình đang thi công: công trình nối Quốc lộ 14H đến đường Trường Sơn Đông; đường nội thị trung tâm huyện Nông Sơn; đường ô tô đến trung tâm hành chính xã Ninh Phước huyện Nông Sơn; trạm bơm Đại Bình.

Nhiều công trình dự án có thời gian thi công chưa đảm bảo theo thỏa thuận trong hợp đồng, kéo dài thời hạn hoàn thành qua nhiều năm, chậm tiến độ, các chủ đầu tư chưa có biện pháp đề nghị, yêu cầu bên thi công phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 3, Điều 146, Luật Xây dựng năm 2014.

Cụ thể tại các công trình: Nâng cấp nền đường từ ĐH1 đến trung tâm xã Quế Ninh tính đến thời điểm ngày 29/2/2024 vẫn chưa hoàn thành, chưa nghiệm thu khối lượng A-B, chậm so với tiến độ được gia hạn gần 20 tháng; sân vận động (giai đoạn 2) tính đến thời điểm ngày 6/3/2023 vẫn chưa hoàn thành, chậm so với tiến độ được gia hạn gần 10 tháng; cầu Khe Sé tính đến nay vẫn chưa hoàn thành, chưa nghiệm thu khối lượng A-B, chậm so với tiến độ được gia hạn hơn 7 tháng; đường nội thị trung tâm huyện Nông Sơn được gia hạn đến cuối năm 2024; cầu Gò Thổ đến nay vẫn chưa hoàn thành, chưa nghiệm thu khối lượng A-B, chậm so với tiến độ được gia hạn hơn 30 tháng; trạm bơm Đại Bình chậm tiến độ 40 tháng so với hợp đồng, kiên cố hóa ĐH1 Đoạn Km 5+00 - Km 6+600 chậm tiến độ 12 tháng so với hợp đồng, xây dựng 4 cống hộp qua đường Nà Ban, Năm Sé, Bôn Nuôi, Bàu Sen tuyến ĐH1 chậm tiến độ 12 tháng so với hợp đồng...

Hiện nay khối lượng thực hiện đạt khoảng 51,52% (70.138.119.800 đồng so với 126.537.000.000 đồng dự toán), công trình còn vướng công tác giải phóng mặt bằng của một số hộ dân nên khó có thể hoàn thành dự án như mục tiêu đã đề ra.

Theo kết luận, một số dự án xây dựng thuộc nhóm B, nhóm C trong thời gian quy định được bố trí vốn nhưng chủ đầu tư không có khối lượng để thanh toán, phải nộp trả về ngân sách cấp trên. Công trình chậm tiến độ nhiều năm nên việc bố trí vốn tiếp theo không đảm bảo theo quy định pháp luật do đã quá hạn bố trí vốn theo Luật Đầu tư công. Từ đó gây ra nợ đọng xây dựng cơ bản và công trình không thể thực hiện hoàn thành.

Một số dự án, công trình nhóm C có thời gian thi công trên 3 năm, đến nay khối lượng thi công đã đạt từ 80% trở lên nhưng chủ đầu tư chưa có biện pháp đẩy nhanh việc nghiệm thu, quyết toán, bàn giao đưa công trình vào sử dụng, chưa phát huy được hiệu quả, mục tiêu dự án. Trong tình hình huyện Nông Sơn phải thực hiện sắp xếp, sáp nhập trong thời gian cuối năm 2024, vì vậy cần có biện pháp đẩy nhanh tiến độ thi công, nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng và quyết toán đối với các công trình này.

Công tác thu hồi tạm ứng đối với một số dự án, công trình chưa đảm bảo về thời gian theo quy định tại điểm d, khoản 6, Điều 10, Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công. Điển hình, một số dự án đường nội thị trung tâm huyện, đường nối Quốc lộ 14H đến đường Trường Sơn Đông, đường ô tô đến trung tâm hành chính xã Ninh Phước.

Công tác nghiệm thu, thanh quyết toán đối với một số hạng mục, công trình còn thiếu chặt chẽ, nghiệm thu vượt so với khối lượng thực tế thi công.

Trong quá trình hợp đồng với đơn vị lập hồ sơ thiết kế dự toán của một số dự án, công trình, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng - Phát triển quỹ đất huyện chưa thực hiện việc quy định trách nhiệm của các bên trong việc xử lý, đền bù đối với việc tính sai số lượng, khối lượng, sai định mức, đơn giá đối với hình thức hợp đồng trọn gói theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 62, Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13.

Ngoài những công trình đã phát huy hiệu quả đầu tư, còn nhiều dự án có thời gian thi công kéo dài, chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra như:

Thứ nhất, đường nội thị trung tâm huyện Nông Sơn: Khởi công năm 2016 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành. Khối lượng Tuyến N69 - N91 dài 477m do Công ty Cổ phần Lộc Hà thi công đạt khoảng 58,5%, khối lượng Tuyến N48 - N88 dài 772,58m do Công ty Cổ phần An Thịnh thi công đạt khoảng 18,74%, chỉ có Tuyến N20 - N40, chiều dài 585m do Công ty TNHH Phú Châu đã thi công xong đưa vào sử dụng.

Thứ hai, đường nối Quốc lộ 14H đến đường Trường Sơn Đông: Khởi công năm 2019 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành, hiện nay nền đường đã hư hỏng do nhiều năm bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, nền đường có độ dốc lớn >15% nên có độ xói mòn cao, chưa thể lưu thông bằng phương tiện cơ giới.

Thứ ba, trạm bơm Đại Bình: Khởi công năm 2019, đến nay các tuyến kênh cơ bản đã thi công xong nhưng vẫn chưa lắp đặt trạm bơm hút nước nên chưa thể phục vụ tưới nước cho sản xuất nông nghiệp...

Một số khoản chi từ kinh phí quản lý dự án tại Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng - Phát triển quỹ đất huyện và xã Quế Lâm chưa đảm bảo về mặt chứng từ (thiếu chứng từ), cần chấn chỉnh, bổ sung theo quy định.

Kiến nghị kiểm điểm các tập thể, cá nhân

Để xảy ra những tồn tại, hạn chế nêu trên, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND huyện Nông Sơn kiểm điểm, chấn chỉnh, rút kinh nghiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến những hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2020 - 2023 như kết luận thanh tra đã nêu.

Khẩn trương đôn đốc các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ, nghiệm thu đưa vào sử dụng, quyết toán hoàn thành các dự án, công trình đang thực hiện dở dang, đặc biệt là các dự án, công trình thuộc nhóm C có thời gian thi công kéo dài trên 3 năm và khối lượng thi công đã đạt trên 80% so với hợp đồng.

Xử lý thu hồi tạm ứng đối với các dự án, công trình có thời gian thu hồi tạm ứng quá quy định nhưng chưa có khối lượng để thanh toán tạm ứng. Yêu cầu các tổ chức tín dụng phát hành bảo lãnh hoàn trả tiền tạm ứng theo nghĩa vụ bảo lãnh khi nhà thầu vi phạm cam kết với chủ đầu tư về sử dụng vốn tín dụng đối với công trình đường nội thị trung tâm huyện Nông Sơn.

Có biện pháp giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ thi công đối với công trình đường nội thị trung tâm huyện Nông Sơn theo tiến độ được UBND tỉnh cho gia hạn đến 31/12/2024 tại Quyết định số 227 ngày 30/1/2024. Nếu nhận thấy không thể tiếp tục thực hiện dự án thì báo cáo, đề xuất UBND tỉnh cho chủ trương xử lý theo đúng quy định Luật Đầu tư công và các văn bản khác có liên quan.

Đối với công trình đường ô tô đến trung tâm hành chính xã Ninh Phước (sáp nhập xã Quế Ninh và Quế Phước): Giao các bộ phận liên quan rà soát, đánh giá, lập các thủ tục theo quy định về đánh giá hiện trạng rừng, hồ sơ thủ tục trồng rừng thay thế và chuyển mục đích sử dụng rừng, báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp trình cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất rừng sang mục đích khác theo quy định.

Chỉ đạo các chủ đầu tư, các đơn vị, cá nhân có liên quan thực hiện đúng các quy định về quản lý, sử dụng vốn xây dựng đầu tư xây dựng cơ bản trong thời gian tới.

Về kinh tế, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị thu hồi nộp vào ngân sách Nhà nước đối với sai phạm trong công tác thi công, nghiệm thu và thanh quyết toán công trình hơn 252 triệu đồng.