Y tế là ngành đặc biệt, cần được đào tạo đặc biệt, đãi ngộ đặc biệt

Hầu hết các bệnh viện công đều quá tải;  thu nhập của nhân viên y tế không đủ sống

Tham luận về tình trạng cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho rằng, nhiều đại biểu đã nêu vấn đề nhân viên y tế nghỉ việc, chuyển việc là do thu nhập thấp.

Bày tỏ tán thành với các ý kiến này và cho rằng đây là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến tình trạng nghỉ việc trong thời gian vừa qua, đại biểu nêu rõ, bên cạnh nguyên nhân do tình trạng thu nhập thấp còn có những nhóm nguyên nhân rất quan trọng nữa liên quan đến áp lực công việc và môi trường công tác.

Cụ thể, theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, hiện nay hầu hết các bệnh viện công đều ở trong tình trạng quá tải.

Bà ví dụ như tại Bệnh viện Bạch Mai mỗi ngày có khoảng 9.000 người bệnh đến khám và có khoảng 4.000 bệnh nhân đang điều trị nội trú. Tại nhiều bệnh viện thì y bác sĩ phải có mặt từ 6 giờ sáng để bắt đầu thăm khám cho bệnh nhân. Mỗi ngày, mỗi bác sĩ có thể khám hàng chục, thậm chí là cả trăm bệnh nhân cho nên rất áp lực.

Đại biểu chia sẻ: "Nhiều bác sĩ cho biết, do thường xuyên phải làm việc quá tải cho nên mới chỉ đủ sức để quan tâm đến căn bệnh chứ chưa phải là người bệnh. Trong khi đáng lẽ các bác sĩ cần phải có thời gian để lắng nghe và tìm hiểu kỹ hơn về tình trạng của từng bệnh nhân".

Bên cạnh đó, khi dịch bệnh ập đến thì vất vả nhất là các trạm y tế xã, phường. Các đơn vị này vốn đã ít người lại vừa phải đảm trách nhiệm vụ của 19 chương trình mục tiêu, vừa phải tỏa đi khắp nơi để lấy mẫu xét nghiệm, điều tra dịch tễ, quản lý F0 và tiêm chủng vaccine,… nhưng trong khi đó lương tháng chỉ khoảng 5 triệu đồng.

Ngoài ra, còn có nguyên nhân do tình trạng thiếu thuốc men, trang thiết bị y tế, thiếu thốn những điều kiện cần thiết để bảo đảm cho công tác khám, chữa bệnh. Mặt khác, môi trường làm việc chưa thực sự tạo cơ hội để cho nhân viên y tế cống hiến hết mình, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm tư của y, bác sĩ.

Thật khó để nhân viên y tế "gồng gánh" nuôi dưỡng đam mê khi áp lực công việc rất cao nhưng thu nhập lại không đủ sống tối thiểu

Nhấn mạnh việc dịch chuyển nhân lực là điều bình thường đối với bất cứ ngành nghề nào. Tuy nhiên theo đại biểu, việc dịch chuyển nhân lực với số lượng lớn và chưa có dấu hiệu dừng lại trong ngành y tế như thời gian vừa qua rất cần phải đánh giá đúng nguyên nhân, đủ nguyên nhân và có những giải pháp căn cơ chiến lược.

Đại biểu nêu rõ, ngành y là một ngành đặc biệt, cần được đào tạo đặc biệt và sử dụng đãi ngộ đặc biệt, thật khó để "gồng gánh" nuôi dưỡng đam mê khi áp lực công việc rất cao nhưng thu nhập không đủ để trang trải những chi phí tối cần thiết của cuộc sống.

Bên cạnh đó, nhân viên y tế còn phải đối diện với rất nhiều những áp lực khác trong môi trường công tác.

Vì vậy, tán thành với kiến nghị của các đại biểu phát biểu trước về cải thiện chế độ, chính sách đối với nhân viên ngành y phù hợp với đặc thù công việc, đại biểu Nguyễn Thị Thủy đề xuất thêm 2 nội dung:

Một là, Chính phủ có những giải pháp để cải thiện môi trường làm việc của ngành y.

Hai là,  Chính phủ có những giải pháp cụ thể để đẩy mạnh nền công nghiệp dược và sản xuất vaccine, chủ động nguồn lực ngay từ trong nước mà không phải lệ thuộc vào nhập khẩu như hiện nay.

Đại biểu nhấn mạnh: Đây là giải pháp căn cơ chiến lược. Bởi nếu chậm trễ, khi sự cố dịch bệnh xảy ra thì trước hết là sẽ tổn thất về người, sau đó là sẽ tốn kém tiền của cho nhập khẩu và cuối cùng là có thể sẽ lại xuất hiện thêm một vụ Việt Á mới.

Tâm tư, mơ ước bình thường của tất cả cán bộ y tế là được tập trung chăm sóc sức khỏe nhân dân

Bổ sung về đánh giá an sinh xã hội và công tác y tế, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho biết đến nay cả 3 chân kiềng của ngành y tế từ y tế cơ sở, y tế điều trị đều đối mặt với nhiều vấn đề, thiếu từ nhân lực, thuốc và trang thiết bị hiện đại. Các bệnh viện rất khó trong quá trình thực hiện tự chủ.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan chia sẻ, đại biểu Quốc hội luôn nhận được những lời phàn nàn của cử tri về chất lượng khám chữa bệnh, đặc biệt là chất lượng khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế.

Nhưng ở các bệnh viện, anh em nhân viên y tế từ lãnh đạo cho tới nhân viên đều lực bất tòng tâm, thiếu tất cả, thiếu từ nhân lực, thiếu đến thuốc có chất lượng và thiếu cả trang thiết bị hiện đại.

Theo đại biểu Phạm Khánh Phong Lan hiện nay chính sách về xã hội hóa, về tự chủ bệnh viện đang đi lệch hướng. Thay vì định hướng đầu tư cho y tế càng ngày phải càng tăng, mở rộng cơ hội và những nguồn đầu tư khác để tăng được chất lượng khám chữa bệnh thì lại thiên về tập trung vào những nguồn thu khác.

Hơn nữa trong tự chủ thì các bệnh viện không tự chủ được cả về nhân lực và tài chính. Hay bị ép giảm chi từ giá dịch vụ y tế cho đến giá thuốc đến vật tư y tế không đúng theo giá trị thực mà ép càng rẻ càng tốt… Cùng với đó là những khó khăn trong thanh toán bảo hiểm y tế.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan bày tỏ tâm tư, mơ ước mơ bình thường của bất kỳ cán bộ y tế nào không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới là để cho cán bộ y tế chỉ phải tập trung vào chuyên môn, để khám chữa bệnh cho bệnh nhân một cách tốt nhất chứ không phải là hằng ngày đối phó với các quy trình mua sắm, thanh toán và nguy cơ bị xử lý cả hành chính lẫn hình sự.

Do đó, đại biểu đề nghị giải pháp tình thế cấp bách thì cần phải giảm các thủ tục. Về giải pháp lâu dài cần hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Luật Dược; Luật Bảo hiểm y tế và cần có Luật trang thiết bị.