UBTVQH cho ý kiến về cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội

Cơ bản cải thiện được đời sống người hưởng lương và phụ cấp, trợ cấp

Tại Phiên họp, các đại biểu nghe Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội.

Về điều chỉnh mức lương cơ sở, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, ngày 30/6/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 73/2024/NĐ-CP điều chỉnh tăng mức lương cơ sở từ 1.800.000 đồng/tháng lên 2.340.000 đồng/tháng (tăng 30%), thực hiện từ ngày 1/7/2024. 

Áp dụng đối với người hưởng lương, phụ cấp và chế độ tiền thưởng áp dụng đối với người hưởng lương làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội và hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, ở xã, phường, thị trấn, ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và lực lượng vũ trang.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, trong điều kiện đất nước còn rất nhiều khó khăn, việc điều chỉnh mức lương cơ sở tăng 30%, bổ sung 10% Quỹ tiền thưởng đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang; điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng tăng 15%, mức chuẩn trợ giúp xã hội tăng 38,9%, mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng tăng 35,7% từ ngày 01/7/2024 là một nỗ lực lớn của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ và đã cơ bản cải thiện được đời sống người hưởng lương và phụ cấp, trợ cấp từ ngân sách nhà nước; đồng thời, tạo động lực nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc, góp phần ổn định xã hội.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, các Bộ, ngành Trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách tiền lương theo Kết luận số 83-KL/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 142/2024/QH15 ngày 29/6/2024 (Nghị quyết Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV).

Tích cực sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước

Chủ động, tích cực triển khai các chủ trương của Đảng, Quốc hội và triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật chính sách tiền lương, lương hưu, bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội theo đúng quy định, tạo được sự đồng thuận cao, thiết thực góp phần nâng cao đời sống các đối tượng hưởng lương và chính sách trợ cấp, phụ cấp đối với các đối tượng liên quan; bảo đảm an sinh xã hội cho đối tượng bảo trợ xã hội.

Đồng thời, tích cực triển khai sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và giải pháp; một số nhiệm vụ đang triển khai thực hiện như xử lý bất hợp lý về chế độ phụ cấp đối với một số ngành, nghề (sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành); về thực hiện hiện chế độ tiền thưởng; về hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính và giải pháp tạo nguồn cải cách tiền lương…

Cải cách tiền lương góp phần cơ bản nâng cao thu nhập, cải thiện đáng kể đời sống

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ trong việc thực hiện cải cách chính sách tiền lương theo các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 142 trong bối cảnh đất nước còn nhiều khó khăn, thách thức. 

Việc thống nhất, triển khai thực hiện cải cách tiền lương đã góp phần cơ bản nâng cao thu nhập, cải thiện đáng kể đời sống cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong khu vực công, tạo động lực nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc, đồng thời, nâng cao thu nhập, tạo được niềm tin, sự đồng thuận của các đối tượng hưởng lương hưu, góp phần ổn định xã hội.

Trên cơ sở Nghị quyết số 142 của Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành đã kịp thời ban hành các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành, làm cơ sở để triển khai thống nhất trong cả nước.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội thấy rằng, đến nay, theo yêu cầu của Nghị quyết chưa có kết quả rà soát hoặc đề xuất sửa đổi khung khổ pháp lý để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc sửa đổi, bãi bỏ các quy định có liên quan đến việc thực hiện tổng thể cải cách chính sách tiền lương khu vực công. 

Báo cáo số 187 chưa làm rõ những phát sinh vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai các văn bản hướng dẫn, tổ chức thực hiện.

Tiếp tục nghiên cứu thực hiện cải cách chính sách tiền lương

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Chính phủ hoàn thiện báo cáo, bổ sung, cung cấp đầy đủ thông tin, số liệu chi tiết về việc thực hiện một số nội dung cải cách chính sách tiền lương trong khu vực công, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1/7/2024. 

Đồng thời, tiếp tục rà soát, phân tích những khó khăn, bất cập, những điểm nghẽn trong thể chế, quy định pháp lý; từ đó có kiến nghị cụ thể để sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, bảo đảm khả thi và xác định rõ lộ trình hoàn thành trong quá trình tổ chức thực hiện.

Đặc biệt, cần tiếp tục nghiên cứu để bảo đảm việc thực hiện cải cách chính sách tiền lương để triển khai triệt để định hướng tại các Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Nghị quyết của Quốc hội, trong đó cần lưu ý thực hiện tinh giản biên chế gắn với vị trí việc làm một cách thực chất, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đổi mới cơ chế quản lý, cơ chế tài chính, tổ chức lại hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập, giảm hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước cho các đơn vị sự nghiệp công lập…

Tăng lương tối thiểu phải phù hợp với chi phí sinh hoạt

Tại Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội.

Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra sơ bộ về việc thực hiện một số nội dung cải cách chính sách tiền lương trong khu vực công, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội; cơ bản thống nhất với các nội dung trong hai Báo cáo này.

Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội lưu ý cải cách tiền lương là một vấn đề phức tạp đòi hỏi phải cân nhắc nhiều yếu tố kinh tế - xã hội, chính trị.

“Chúng ta xây dựng hệ thống lương trên cơ sở minh bạch và công bằng. Bởi vậy, mất nhiều thời gian để thực hiện cải cách tiền lương từ ngày 1/7/2024". Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị quan tâm tăng lương tối thiểu cần phải phù hợp với chi phí sinh hoạt; đồng thời cần khuyến khích trả lương theo hiệu suất công việc, áp dụng chỉ tiêu đánh giá hiệu suất rõ ràng để thưởng, để tăng thúc đẩy việc làm.

Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu thời gian tới cần tính đến việc giảm phụ thuộc vào phụ cấp; đảm bảo tăng quyền lợi của người lao động trong đơn vị Nhà nước, trong các doanh nghiệp sao cho hài hòa, hợp lý; đồng thời nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của một số quốc gia.

Lưu ý về nguồn lực tài chính trong Báo cáo của Chính phủ về thực hiện cải cách tiền lương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, phải gắn cải cách tiền lương với cải cách tài chính công và tăng trưởng kinh tế bền vững. Vì vậy, cần triển khai từng bước thí điểm ở một số ngành hoặc khu vực khi áp dụng rộng rãi.

Đợt tăng lương năm 2024 là một thành tựu rất đáng ghi nhận

Đồng tình với ý kiến nêu trên và cơ bản thống nhất Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã khẩn trương thể chế hóa chủ trương của Đảng trình Quốc hội. Quốc hội đã rất khẩn trương ban hành những cơ chế, chính sách được Chính phủ triển khai thực hiện toàn diện trên cả nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, trong điều kiện đất nước ta còn nhiều khó khăn, đợt tăng lương, điều chỉnh lương năm 2024 vừa qua là một thành tựu rất đáng ghi nhận và được cán bộ, đảng viên, nhân dân và những người hưởng lương, kể cả đối tượng chính sách lương hưu đánh giá rất cao. Báo cáo của Chính phủ cơ bản đã thể hiện được nội dung này.

“Tuy nhiên, để thấy rõ đây là thành tựu, là sự cố gắng, quan tâm của Đảng, Nhà nước và được đội ngũ những người hưởng lương rất ủng hộ, rất hoan nghênh. Qua tiếp xúc cử tri ở các địa phương, nhân dân và cử tri cũng đánh giá rất cao. Do đó, cần làm đậm thêm về thành tựu này”, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị.

Bên cạnh đó, các ý kiến cũng góp ý về một số tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và giải pháp khắc phục. Các ý kiến đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu để bảo đảm việc thực hiện cải cách chính sách tiền lương để triển khai triệt để định hướng tại các Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Nghị quyết của Quốc hội, trong đó lưu ý việc thực hiện tinh giản biên chế gắn với vị trí việc làm một cách thực chất, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả…

Dự báo những khó khăn, thách thức trong thực hiện cải cách chính sách tiền lương

Kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận nỗ lực của Chính phủ đã cụ thể hóa và tích cực triển khai các nội dung về cải cách chính sách tiền lương khu vực công, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp người có công và trợ cấp xã hội theo Nghị quyết 142 của Quốc hội.

“Trong 4 lần điều chỉnh lương đối với khu vực công từ khi có Nghị quyết 27 đến nay, đây là lần điều chỉnh có mức tăng cao nhất và thực hiện tăng đồng bộ cho tất cả các đối tượng hưởng lương, trợ cấp từ ngân sách, mang lại sự phấn khởi trong nhân dân, cán bộ, đảng viên về sự quan tâm của Đảng và Nhà nước”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, quá trình triển khai gần 1 năm đạt được nhiều kết quả tích cực, cơ bản đáp ứng yêu cầu của Trung ương và Quốc hội, nhất là trong bối cảnh tập trung cao độ cho việc ưu tiên thực hiện cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, phải rà soát, sửa đổi, bổ sung số lượng rất lớn các văn bản pháp luật, tạo lập khung khổ pháp lý để thể chế hóa kịp thời các nghị quyết của Trung ương.

Trong bối cảnh đó, khó tránh khỏi một số hạn chế, bất cập như đã nhận định trong Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội.

Trên cơ sở phát biểu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, ý kiến của Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất nội dung này sẽ báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9. Đây là vấn đề được cử tri đặc biệt quan tâm.

Để bảo đảm đầy đủ thông tin báo cáo Quốc hội xem xét, cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan thẩm tra, các cơ quan tham gia thẩm tra để bổ sung, hoàn thiện Báo cáo, trong đó có lưu ý một số nội dung sau đây:

Một là, rà soát, cập nhật thông tin, số liệu để đảm bảo tính chính xác và thống nhất.

Hai là, tiếp tục rà soát, bổ sung những kết quả, những bất cập, hạn chế trong quá trình tổ chức thực hiện, làm rõ nguyên nhân và có những đề xuất, kiến nghị, giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Ba là, dự báo những khó khăn, thách thức trong việc thực hiện lộ trình cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.

Bốn là, giao Ủy ban Văn hóa và Xã hội hoàn chỉnh Báo cáo thẩm tra chính thức để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.