PHÓ THỦ TƯỚNG LÊ MINH KHÁI BÁO CÁO GIẢI TRÌNH VÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN TRƯỚC QUỐC HỘI

Tại phiên chất vấn kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, theo sự phân công của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trình bày báo cáo cập nhật tình hình kinh tế - xã hội (KTXH) tháng 5 năm 2023 và tiếp thu, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri quan tâm, chất vấn.

Kết quả đạt được về KTXH đã góp phần củng cố, tăng cường niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam

Trước hết, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trân trọng cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội, đồng bào, cử tri cả nước đã cơ bản đồng tình và có nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc, trách nhiệm về các đề án luật, báo cáo của Chính phủ.

Nội dung Báo cáo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các báo cáo của các cơ quan của Quốc hội và hầu hết các ý kiến phát biểu thảo luận tại Tổ, Hội trường đều đánh giá cao những thành quả trong việc kiểm soát dịch COVID-19, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn cũng như các chuyển biến tích cực trên các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, trật tự, an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, hội nhập quốc tế.

Trong bối cảnh rất nhiều khó khăn, thách thức, những thành tựu, kết quả đạt được trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 đã góp phần củng cố, tăng cường niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đồng thời, các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cũng đề cập đến những tồn tại, hạn chế, bất cập trên nhiều lĩnh vực.

Chính phủ xin trân trọng lắng nghe và nghiêm túc tiếp thu để tập trung khắc phục và giải quyết hiệu quả hơn. Trong 2 ngày qua, đã có 04 Bộ trưởng trực tiếp trả lời chất vấn; 02 Phó Thủ tướng và nhiều thành viên Chính phủ tham gia giải trình, trả lời chất vấn.

Theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái báo cáo cập nhật tình hình kinh tế - xã hội (KTXH) tháng 5 năm 2023 và tiếp thu, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri quan tâm, chất vấn.

Thương mại, dịch vụ tiếp tục phục hồi nhanh; giải ngân đầu tư công cao hơn 41 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ

Thứ nhất, về cập nhật tình hình KTXH, Phó Thủ tướng cho biết, đầu kỳ họp, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội về tình hình KTXH 4 tháng đầu năm 2023.

Trong tháng 5 và những ngày đầu tháng 6, trước tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, nền kinh tế chịu tác động kép, vừa phải chống chịu với sức ép từ cả bên trong và bên ngoài, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội và đạt được những kết quả tích cực.

Cụ thể là, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát (CPI tiếp tục xu hướng giảm, bình quân 5 tháng ở mức 3,55%); các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.

Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 5 tăng 2,2% so với tháng 4 và tăng 0,1% so với cùng kỳ; khu vực nông nghiệp phát triển ổn định; thương mại, dịch vụ tiếp tục phục hồi nhanh.

Đáng chú ý, giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đạt 22,2% kế hoạch, tương đương cùng kỳ năm 2022, nhưng số tuyệt đối cao hơn 41 nghìn tỷ đồng; thu hút vốn FDI tháng 5 đạt gần 2 tỷ USD, gấp 2,2 lần cùng kỳ. Số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động đạt khoảng 95 nghìn doanh nghiệp,...

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại được chú trọng, tăng cường. Các tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực đối với triển vọng kinh tế Việt Nam.

Bên cạnh những kết quả đạt được, chúng ta còn không ít hạn chế, bất cập và gặp nhiều khó khăn, thách thức, đúng như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu, như tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đứt gãy các chuỗi cung ứng, thị trường lao động, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn bất cập; thiếu điện cục bộ; đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn; một bộ phận cán bộ có tư tưởng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, sợ sai...

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xin lắng nghe, tiếp thu và tiếp tục bám sát các mục tiêu theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội để cụ thể hóa và chỉ đạo quyết liệt các cấp, các ngành, các địa phương căn cứ vào chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, chủ động, kịp thời thực hiện nghiêm túc, hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp trong các lĩnh vực, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, vượt qua thách thức, phấn đấu đạt kết quả cao nhất các mục tiêu kế hoạch năm 2023.

Tận dụng tốt các cơ hội để thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH nhanh, bền vững

Thứ hai, về điều hành kinh tế vĩ mô, Phó Thủ tướng nêu rõ, hiện nay thế giới đang phải khắc phục hậu quả đại dịch COVID-19; chống lạm phát, tăng lãi suất; tổng cầu và tổng cung toàn cầu suy giảm; giá hàng hóa cơ bản, dầu thô tiếp tục biến động; cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt.

Trong khi đó, nước ta là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, các hạn chế, yếu kém của nền kinh tế khi gặp khó khăn sẽ bộc lộ rõ hơn. Chúng ta lại vừa khắc phục những tồn tại, bất cập kéo dài, vừa thực hiện nhiệm vụ thường xuyên nặng nề hơn, vừa phải thích ứng, đối phó với những thách thức mới, nhất là những vấn đề chưa có tiền lệ.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ sẽ kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đồng thời chú trọng các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm đời sống Nhân dân.

Thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác.

Tăng cường năng lực phân tích, dự báo; chủ động ứng phó, phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả với những vấn đề phát sinh; tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp thúc đẩy các động lực tăng trưởng về tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu; đồng thời kiểm tra, giám sát chặt chẽ tình hình giá cả, thị trường, bảo đảm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.

Tiếp tục quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Khẩn trương rà soát, xử lý ngay những vướng mắc, bất cập; đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm, tăng cường vai trò của các địa phương trong triển khai các dự án đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, 03 Chương trình mục tiêu quốc gia; phấn đấu tỷ lệ giải ngân đạt tối thiểu 95% kế hoạch; tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực; tận dụng tốt các cơ hội để thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH nhanh, bền vững.

Thực hiện lộ trình cải cách tiền lương; xây dựng phương án điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng phù hợp

Thứ ba, về an sinh xã hội, lao động, việc làm, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm và nâng cao đời sống Nhân dân được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm; nhiều cơ chế, chính sách được ban hành, triển khai thực hiện hiệu quả và đã đạt được những thành tựu quan trọng, được Nhân dân cả nước, cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, tình trạng người lao động bị mất việc, giảm giờ làm xảy ra cục bộ tại một số địa phương và trong một số ngành nghề; trong 5 tháng đầu năm có 510 nghìn lao động bị ảnh hưởng, trong đó 279 nghìn lao động bị thôi việc, mất việc. Việc chậm đóng, trốn đóng và rút bảo hiểm xã hội một lần gia tăng...

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục đứt gãy các chuỗi cung ứng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm duy trì và tạo thêm việc làm cho người lao động.

Thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 06/NQ-CP ngày 10/01/2023 của Chính phủ về phát triển thị trường lao động; theo dõi sát tình hình người lao động bị mất việc, thôi việc, giảm giờ làm... để có phương án hỗ trợ phù hợp. Đẩy mạnh đào tạo và đào lại, chú trọng các chính sách tạo việc làm, đáp ứng kịp thời yêu cầu của thị trường lao động.

Thực hiện lộ trình cải cách tiền lương; xây dựng phương án điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng phù hợp.

Đồng thời, tiếp tục rà soát, hoàn thiện và thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động gặp khó khăn; báo cáo cấp có thẩm quyền về các cơ chế, chính sách hỗ trợ mới trong trường hợp cần thiết.

Thực hiện tốt các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ và hội nhập; làm tốt công tác an toàn, vệ sinh lao động và quản lý lao động nước ngoài tại Việt Nam.

Chú trọng bảo vệ quyền lợi của người lao động trong khu vực phi chính thức; khuyến khích và hỗ trợ người lao động ký kết hợp đồng lao động, tham gia bảo hiểm xã hội. Giám sát hiệu quả các ngành nghề, đơn vị thuê lao động phi chính thức trong việc bảo đảm an toàn lao động và các điều kiện làm việc tối thiểu.

Khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện trình Quốc hội dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6 tới đây, bảo đảm và nâng cao quyền lợi người tham gia bảo hiểm xã hội cùng với tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức để hạn chế tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần.

Kiên quyết xử lý các cá nhân, doanh nghiệp cố tình chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội.

Tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, nhất là các quy định đang là rào cản đối với sản xuất kinh doanh

Thứ tư, về cải cách thủ tục hành chính và thúc đẩy chuyển đổi số, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh: Cải cách thủ tục hành chính (TTHC) là một nhiệm vụ trọng tâm, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo và các bộ, ngành, địa phương thực hiện ngày càng nề nếp, đạt kết quả đáng ghi nhận. Từ năm 2021 đến nay, đã cắt giảm, đơn giản hóa gần 400 TTHC, hơn 2.200 quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh.

Đặc biệt, cải cách TTHC gắn với chuyển đổi số đạt được những kết quả nổi bật: tích hợp, cung cấp hơn 4.400 dịch vụ công trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và 21/25 dịch vụ công thiết yếu; việc số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết TTHC được đẩy mạnh...

Tuy nhiên, TTHC của nhiều ngành, lĩnh vực còn rườm rà, phức tạp gây khó khăn, tăng chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp; việc cắt giảm, đơn giản hóa, nhất là TTHC nội bộ còn chậm; còn phát sinh một số TTHC mới; việc triển khai số hóa, kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ giải quyết TTHC trong một số lĩnh vực còn cát cứ, cục bộ, chưa đáp ứng yêu cầu, thậm chí tiêu cực...

Thời gian tới, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, nhất là các quy định đang là rào cản đối với sản xuất kinh doanh (đến năm 2025 giảm ít nhất 20% quy định và 20% chi phí tuân thủ); yêu cầu thực hiện nghiêm việc đánh giá tác động, thẩm định, thẩm tra quy định về TTHC.

Tăng cường phân cấp, ủy quyền trong giải quyết TTHC và tái cấu trúc quy trình cung cấp dịch vụ công. Tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC nội bộ (đến năm 2025 giảm tối thiểu 20%).

Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết kiến nghị của người dân, doanh nghiệp; xử lý nghiêm những hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực.

Triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số, công dân số.

Chú trọng hoàn thiện thể chế để phù hợp với phương pháp làm việc, phương thức chỉ đạo, điều hành trên môi trường số; xây dựng, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước; tăng cường bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng; thúc đẩy số hóa, triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với nâng cao trách nhiệm

Thứ năm, về việc tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với nâng cao trách nhiệm, gắn với bảo đảm nguồn lực, năng lực thực hiện pháp luật cho các bộ, ngành, địa phương.

Đồng thời trình Quốc hội ban hành các nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù cho một số địa phương như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hải Phòng, Cần Thơ, Nghệ An, Thanh Hóa… để tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương phát huy nguồn lực trong phát triển KTXH.

Tuy nhiên, như các vị đại biểu Quốc hội đã nêu, việc phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương chưa thực sự đồng bộ, nhất quán, nhất là trong lĩnh vực đầu tư công, đầu tư, đất đai, quản lý rừng, xây dựng, tài chính, tổ chức biên chế, lao động…

Nguyên nhân chủ yếu do các quy định pháp luật liên quan chưa được hoàn thiện, điều chỉnh kịp thời; một số bộ, ngành còn chưa đổi mới tư duy về phân cấp, phân quyền; công tác kiểm tra, giám sát chưa tích cực, chủ động, thậm chí có nơi, có lúc còn buông lỏng…

Thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bố trí nguồn lực phù hợp gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực;

Tiếp tục thực hiện hiệu quả 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu theo Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.

Trình Quốc hội về việc tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nhất là trong lĩnh vực đầu tư công, đất đai, xây dựng, đất công nghiệp, đất lúa, đất rừng…

Qua đó, góp phần nâng cao vai trò, trách nhiệm trực tiếp của các bộ, ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước và thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KTXH đã đề ra.

Tăng năng suất lao động là yêu cầu cấp bách

Thứ sáu, về tăng năng suất lao động xã hội, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Tăng năng suất lao động là yêu cầu cấp bách, khách quan, góp phần thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất, hiệu quả.

Những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành, thực hiện nhiều cơ chế, chính sách và đã đạt một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, tốc độ tăng năng suất lao động xã hội năm 2022 ở mức 4,8%, không đạt mục tiêu đề ra là khoảng 5,5%.

Nguyên nhân chủ yếu là do trình độ khoa học công nghệ trong nhiều ngành, lĩnh vực còn lạc hậu, chưa theo kịp khu vực, thế giới; chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế, nhất là nhân lực chất lượng cao; hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược còn thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển.

Cơ cấu kinh tế, cơ cấu nội ngành còn nhiều bất cập; chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực nông nghiệp sang các khu vực công nghiệp, dịch vụ còn chậm. Đồng thời, do phương pháp tính bằng GDP/tổng số người làm việc bình quân nên năng suất lao động cũng bị ảnh hưởng do yếu tố đặc thù của năm 2022 là lực lượng lao động có việc làm tăng mạnh sau khi kiểm soát thành công đại dịch COVID-19.

Thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp tăng năng suất lao động, trong đó tập trung phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao.

Chú trọng phát triển kỹ năng mềm, ngoại ngữ, kỹ năng số, thích ứng với xu thế phát triển của công nghệ, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy xã hội hóa, thu hút nguồn lực cho phát triển giáo dục, đào tạo; khuyến khích doanh nghiệp tham gia từ khâu đào tạo, thực hành đến sử dụng.

Đẩy mạnh thực hiện phân luồng giáo dục và mở rộng cơ hội cho người lao động tiếp tục học tập, nâng cao trình độ. Hình thành hệ thống đào tạo thực hành trình độ cao, hội nhập quốc tế. Triển khai đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ. Khẩn trương hoàn thiện các chính sách, pháp luật. Tạo lập khuôn khổ pháp lý triển khai các cơ chế thí điểm, thử nghiệm và đặc thù đối với các loại hình, mô hình kinh doanh mới và các quỹ đầu tư mạo hiểm phát triển khoa học công nghệ.

Tăng cường bảo hộ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ và thúc đẩy phát triển thị trường khoa học công nghệ. Chú trọng nâng cao năng lực hấp thụ, làm chủ và đổi mới công nghệ của doanh nghiệp.

Sửa đổi đồng bộ các quy định pháp luật về thuế, tài chính, tín dụng… để triển khai có hiệu quả các cơ chế ưu đãi đối với doanh nghiệp cho đầu tư nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ. Hoàn thiện hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.

Rà soát, ưu tiên bố trí nguồn lực và có các giải pháp khả thi thu hút nhân lực chất lượng cao. Phát triển mạnh doanh nghiệp trong nước có tính kết nối cao, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, cung ứng toàn cầu.

Tiếp tục tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, quy định pháp luật

Thứ bẩy, về rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, Phó Thủ tướng nêu rõ: Công tác rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện; có nhiều đổi mới, sát thực tiễn, góp phần xử lý kịp thời, hiệu quả những vấn đề thực tiễn đặt ra; cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển KTXH.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Chính phủ đã chỉ đạo rà soát, trình Quốc hội thông qua 01 luật sửa 9 luật để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất, kinh doanh, khơi thông nguồn lực.

Để chuẩn bị cho Kỳ họp này, Chính phủ đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, thảo luận và tích cực hoàn thiện, trình nhiều dự án luật, nghị quyết quan trọng như: Luật Đất đai, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Đấu thầu, Luật Giá, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Viễn thông, Nghị quyết về giảm 2% thuế giá trị gia tăng…

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành và quyết liệt chỉ đạo triển khai hàng loạt giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, nhất là đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm, quan trọng quốc gia;

Gia hạn nộp thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất; cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ, giảm lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận tín dụng;

Xử lý bất cập, điểm nghẽn của thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp và trong đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế;

Khai thác hiệu quả thị trường trong nước, tăng cường xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường chuyển đổi số; triển khai gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng…

Mặc dù có những chuyển biến tích cực và phát huy hiệu quả bước đầu, nhưng nhìn chung quy định pháp luật trong một số lĩnh vực vẫn chưa được sửa đổi, hoàn thiện kịp thời, xử lý triệt để, như về phân cấp, phân quyền, đầu tư, bất động sản, nhà ở; thủ tục hành chính về đầu tư, kinh doanh, cung ứng các dịch vụ công...

Hoạt động sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn, nhất là sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, đầu tư tư nhân trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài; chi phí sản xuất trong một số ngành, lĩnh vực tăng cao…

Thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, quy định pháp luật. Trong đó trình cấp có thẩm quyền xem xét việc  mở rộng thí điểm tách giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư thành dự án độc lập; tăng thẩm quyền cho địa phương và việc sử dụng ngân sách địa phương trong đầu tư phát triển các dự án kết cấu hạ tầng...

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện, chủ động ban hành các cơ chế, chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; xử lý hiệu quả vướng mắc, bất cập, nhất là đối với các dự án công nghiệp, xây dựng, thương mại, bất động sản, các lĩnh vực chứng khoán, ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp.

Quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm và rà soát, xử lý các kiến nghị, đề xuất của địa phương, bộ, ngành, người dân, doanh nghiệp.

Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất, hiệu quả

Thứ tám, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, trong bối cảnh thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; tình hình bất ổn, xu hướng phân nhóm, phân cực gia tăng; cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt; các vấn đề an ninh phi truyền thống, thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu ngày càng gây hậu quả nặng nề; tình hình trên biển, trong khu vực tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp… Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương bám sát các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về quốc phòng, an ninh, đối ngoại; theo dõi sát diễn biến tình hình quốc tế, khu vực.

Chủ động có giải pháp, đối sách phù hợp, không để bị động, bất ngờ; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Tăng cường công tác đối ngoại, chú trọng đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, thực hiện hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết và đẩy mạnh đàm phán, ký kết các FTA mới;

Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, thực chất, hiệu quả; gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định và điều kiện thuận lợi cho phát triển đất nước.

Hoàn thiện hành lang pháp lý để cán bộ, công chức, viên chức yên tâm thực thi công vụ

Thứ chín, về xử lý tình trạng cán bộ đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Công tác cán bộ là một nhiệm vụ then chốt của cả hệ thống chính trị, là một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định, góp phần tạo nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của đất nước ta.

Nhờ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền từ trung ương đến địa phương, về tổng thể, năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngày càng được nâng lên.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, xảy ra tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, đùn đẩy công việc; có tâm lý e ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc, không quyết định công việc thuộc thẩm quyền.

Có trường hợp đẩy việc lên cấp trên hoặc sang các cơ quan khác, thiếu sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả giữa các bộ, cơ quan, địa phương, chủ yếu trong các lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm công, đầu tư, định giá, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...

Tình trạng này dẫn đến quá trình xử lý công việc bị kéo dài, gây lãng phí thời gian, nguồn lực, cơ hội phát triển, làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, gây cản trở công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp.

Cá biệt có nơi còn trì trệ, làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu phát triển KTXH đã đề ra.

Thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung khắc phục những hạn chế, bất cập, yếu kém nêu trên. Quán triệt và tiếp tục thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Quy chế làm việc của Chính phủ, của các bộ, ngành, địa phương.

Khẩn trương rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật để tạo môi trường, hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, minh bạch, an toàn cho các bộ, cơ quan, địa phương, cán bộ, công chức, viên chức yên tâm thực hiện chức trách, nhiệm vụ và thực thi công vụ theo quy định.

Tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với cá thể hóa trách nhiệm, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; kiên quyết không để xảy ra việc đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động công vụ, nhất là thanh tra, kiểm tra đột xuất.

Biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với tổ chức, cá nhân các cơ quan, tập thể, cán bộ, công chức quyết liệt trong thi hành công vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ, dám nói, dám nghĩ, dám làm, chủ động, sáng tạo vì lợi ích chung.

Chống tham nhũng: "Đập chuột không để vỡ bình"

Trong phiên chất vấn ngày 7/6 đại biểu Trần Thị Kim Nhung (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh) đề nghị Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trả lời về việc qua vụ việc sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm, rút ra bài học kinh nghiệm gì trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực để "đập chuột nhưng không vỡ bình".

Trả lời đại biểu Phó Thủ tướng Lê Minh Khái Khẳng định: Đây là việc hết sức quan trọng. Theo ông, qua thực tiễn công tác chỉ đạo điều hành, qua xử lý những công việc giúp cho chúng ta rút ra những bài học kinh nghiệm hết sức quý giá. Trong tổng kết 10 năm về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua đã rút ra 8 bài học kinh nghiệm.

Vụ việc đăng kiểm cũng nằm trong những bài học kinh nghiệm đã được tổng kết, nhưng nó góp phần làm sâu sắc thêm những bài học kinh nghiệm mà chúng ta đã rút ra trong 10 năm thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Phó Thủ tướng cho biết: Vi phạm trong lĩnh vực đăng kiểm đã diễn ra từ lâu, phạm vi rất rộng, đối tượng phạm tội cũng rất nhiều. Cơ quan chức năng đã khởi tố khoảng 60 vụ án với khoảng chừng 639 đối tượng liên quan tới 9 nhóm tội phạm xảy ra ở 39 tỉnh, thành.

"Dưới sự lãnh đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cơ quan Công an đã phát hiện, nhanh chóng điều tra, xử lý và thực hiện các trình tự tố tụng. Tôi đánh giá rất cao nỗ lực này", Phó Thủ tướng bày tỏ.

Phó Thủ tướng cho rằng, qua việc này, phải rà soát để hoàn thiện cơ chế, chính sách và đặc biệt là chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mô hình tổ chức của cơ quan đăng kiểm để tách chức năng quản lý nhà nước và chức năng thực hiện dịch vụ đăng kiểm. Việc này phải được thực hiện công khai, minh bạch, rõ ràng.

Bên cạnh đó, cần chú trọng triển khai các giải pháp về phòng ngừa tham nhũng như: Tăng cường thông tin, bảo đảm công khai, minh bạch; chuyển đổi vị trí công tác; ứng dụng sử dụng công nghệ thông tin để trong quá trình hoạt động;…

Một bài học kinh nghiệm rất quan trọng là phải tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra để kịp thời phát hiện, xử lý sớm, khi có vi phạm thì phải xử lý nghiêm. Chỉ có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu "đập chuột nhưng không vỡ bình".

Cao tốc Bến Lức – Long Thành: Muốn triển khai phải có vốn

Trả lời chất vấn về giải quyết những vướng mắc trong việc triển khai dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, dự án này đã được phê duyệt từ năm 2014 với tổng mức đầu tư khoảng 31.000 tỷ. Đây là dự án sử dụng vốn ODA, theo hình thức BOT. Năm 2019, dự án đã bị dừng lại do cơ chế phân bổ vốn chưa được thuận lợi.

Liên quan đến dự án, Trung ương đã ban hành Nghị quyết 07, Quốc hội cũng có Nghị quyết 71, Chính phủ chỉ đạo việc này thực hiện theo nghị quyết của Quốc hội.

Hiện nay muốn triển khai được dự án này phải có vốn. Do đây là dự án vốn ODA, theo hình thức BOT nên theo quy định thì ngân sách nhà nước không được bố trí mà phải sử dụng những nguồn vốn hợp pháp khác. Nếu huy động được vốn ODA cho dự án thì tốt, tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, việc đàm phán ODA cũng rất khó. Còn nếu dùng tiền thu phí của VEC để đầu tư dự án thì phải có cơ chế riêng, bởi nguồn tiền thu phí này là để dành cho việc trả nợ cho những dự án của VEC.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái thông tin: "Vừa rồi Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt. Tôi nghĩ phải tính toán kỹ về cơ chế nguồn vốn và đàm phán lại các nhà đầu tư để khởi động lại dự án sớm nhất có thể. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói với tôi, có thể tháng 7 này, nhưng tôi không dám hứa. Tôi cho rằng, thời gian tới phải tiếp tục nỗ lực để có nguồn vốn nhằm thúc đẩy dự án này sớm nhất có thể".

Hết sức quan tâm đến việc chống "lợi ích nhóm" trong áp dụng cơ chế đặc thù

Về ý kiến liên quan tới khai thác cát, vật liệu xây dựng, đặc biệt là khai thác cát mỏ phục vụ các dự án xây dựng đường cao tốc, Phó Thủ tướng nêu rõ: Hiện nay, chúng ta đang triển khai nhiều dự án xây dựng đường đường cao tốc, do đó nhu cầu vật liệu xây dựng rất cao.

Trước đây, chúng ta áp dụng cơ chế bình thường nên gặp khó khăn trong công tác cấp phép, khai thác mỏ, cho nên phải có cơ chế đặc thù để đáp ứng được yêu cầu.

Đối với những dự án này, trong thẩm quyền của mình Chính phủ đã ban hành cơ chế. Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã cho phép cơ chế khai thác các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng phục vụ cho những dự án trọng điểm quốc gia theo thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư của Quốc hội, được chỉ định cho những chủ đầu tư trực tiếp khai thác thay vì đưa ra một doanh nghiệp trung gian thì sẽ làm chậm và có thể có những yếu tố khác mà chúng ta không kiểm soát được.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, làm nhanh được việc này, sẽ đáp ứng được các yêu cầu về bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn trong khai thác, mở rộng các mỏ. Tuy nhiên, việc thực hiện phải dựa trên tinh thần công tâm, khách quan, minh bạch, vì lợi ích chung. Không để xảy ra trường hợp mua đi bán lại vật liệu xây dựng, mua đi bán lại mỏ. Phải hết sức quan tâm tới việc chống lợi ích nhóm trong áp dụng cơ chế đặc thù này.

Những giải pháp căn cơ để thúc đẩy thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp phát triển lành mạnh, bền vững

Tại phiên chất vấn, đại biểu Sùng A Lềnh (Đoàn Lào Cai) đặt câu hỏi: Thời gian qua, thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn thanh khoản dòng tiền, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể nói là khủng hoảng.

Nhiều doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán gốc và lãi trái phiếu, nhất là trong bối cảnh áp lực đáo hạn và trả nợ trái phiếu doanh nghiệp năm 2023 là rất lớn. Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm 2023 gần 290.000 tỷ đồng, trong đó quý III lớn nhất với hơn 104.000 tỷ đồng, gây bức xúc cho nhiều người dân, làm sụt giảm niềm tin của thị trường và nhà đầu tư, nên việc huy động vốn từ phát hành trái phiếu đạt thấp, tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội.

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về vấn đề này? Quan điểm chỉ đạo của Chính phủ và những giải pháp căn cơ để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp và thúc đẩy thị trường này phát triển an toàn, lành mạnh trong thời gian tới?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Sùng A Lềnh, Phó Thủ tướng nêu rõ: Hiện nay thị trường bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang gặp khó khăn, cùng với những khó khăn khác đã làm ảnh hưởng tới công tác điều hành kinh tế vĩ mô cũng như hoạt động của các doanh nghiệp.

Theo Phó Thủ tướng, sở dĩ thị trường trái phiếu doanh nghiệp gặp khó khăn là do việc quản lý khâu luân chuyển, sử dụng dòng tiền trong đòn bẩy tài chính còn nhiều vấn đề chưa hợp lý. Bên cạnh đó, có một số trường hợp vi phạm, dẫn đến cơ quan chức năng điều tra, truy tố.

Bên cạnh đó, thị trường trái phiếu hiện nay cũng chưa có sự bền vững về cơ cấu, đặc biệt số nhiều trên thị trường là rủi ro, ví dụ như bất động sản. Tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp sau khi bị tác động của dịch cũng khó khăn về mặt tài chính, do đó thanh khoản của trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là rất khó khăn. Theo Báo cáo của Bộ Tài chính thì số trái phiếu đến hạn thanh toán tính đến thời điểm 31/12/2022 là khoảng 1,2 triệu tỷ, trong đó đáo hạn của năm 2023 như đại biểu Quốc hội nói là 290.000 tỷ, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có nghĩa vụ thanh toán.

Đối với thị trường bất động sản hiện nay cũng đang gặp rất nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân như về pháp lý, năng lực của chủ đầu tư, về cơ cấu sản phẩm chưa hợp lý…

Vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ đã có thành lập 2 tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ do 2 đồng chí Phó Thủ tướng làm Tổ trưởng để nghiên cứu, đánh giá những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đưa ra những giải pháp. Hai tổ công tác này cũng đã có báo cáo.

Phó Thủ tướng cho biết: Hiện nay Chính phủ cũng đang tiếp tục chỉ đạo triển khai các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo cơ quan chức năng rà soát, nghiên cứu, hoàn thiện các căn cứ pháp lý, tháo gỡ vướng mắc để cho thị trường hoạt động một cách thông suốt và hiệu quả. Bên cạnh đó sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát để làm sao công khai, minh bạch; đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức pháp luật, ổn định tâm lý thị trường.

Để tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu, Chính phủ cũng đã ban hành và sửa đổi nhiều nghị định, ví dụ như Nghị định 65, Nghị định 08,...  Đối với thị trường bất động sản, cũng chỉ đạo trực tiếp tháo gỡ cho những dự án.

Gần đây tín hiệu của thị trường trái phiếu doanh nghiệp cho thấy, mặc dù cũng còn khó khăn nhưng việc phát hành, thanh toán đã ổn định được tình hình. Thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo triển khai các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho thị trường trên tinh thần là trách nhiệm thì các bên phải thực hiện theo nghĩa vụ, theo hợp đồng dân sự đã ký kết. Tuy nhiên Nhà nước cũng phải có trách nhiệm tham gia, kiểm tra, kiểm soát để làm sao thúc đẩy việc thực hiện theo các cam kết, theo các nghĩa vụ. Nếu có vi phạm thì phải xử lý nghiêm để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân cũng như của nhà đầu tư.

Phải kiểm soát cho được quyền lực của những cơ quan thực hiện quyền lực, "nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế"

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Đoàn Quảng Ninh) nêu câu hỏi: Trong thời gian qua, tham nhũng, tiêu cực từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, góp phần giữ vững ổn định, tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội. Như chúng ta đã biết, tham nhũng tiêu cực là "khuyết tật bẩm sinh" của quyền lực, một trong những giải pháp cốt lõi để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là phải kiểm soát quyền lực, đảm bảo quyền lực được thực thi trong đúng khuôn khổ. Đảng và Nhà nước ta đã nhiều lần đề cập việc kiểm soát quyền lực, xác định đây là vấn đề cốt lõi để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. 

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết đâu là giải pháp cốt lõi để kiểm soát quyền lực?

Trả lời câu hỏi về kiểm soát quyền lực trong công tác phòng, chống tham nhũng, Phó Thủ tướng nêu rõ: Qua tổng kết 10 năm thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng đã đưa ra 8 bài học kinh nghiệm. Trong đó có một bài học kinh nghiệm rất quan trọng đó là muốn phòng, chống tham nhũng hiệu quả thì phải kiểm soát được quyền lực.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, việc kiểm soát quyền lực có ý nghĩa hết sức quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng.

Ông phân tích: Thứ nhất, quyền lực luôn có xu hướng bị tha hóa nếu không kiểm soát. Tham nhũng, tiêu cực là khuyết tật bẩm sinh của quyền lực. Do đó, kiểm soát quyền lực là một trong những giải pháp căn cơ để phòng, chống tham nhũng. Kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, giúp loại bỏ kịp thời những sai phạm; phát hiện và ngăn ngừa cũng như xử lý nghiêm các sai phạm.

Thứ hai, nguyên nhân sâu xa của tha hóa quyền lực là chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống là nguyên nhân dẫn đến tham nhũng. Do đó chúng ta phải kiểm soát quyền lực.

Thực tiễn công tác phòng, chống tham nhũng trong những năm vừa qua cho thấy phải kiểm soát quyền lực cho được đối với những cơ quan thực hiện quyền lực nhà nước. Như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nhấn mạnh và yêu cầu phải thiết lập cho được cơ chế kiểm soát quyền lực đối với người có chức vụ, quyền hạn, "phải nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế". Đấy là những lý do chúng ta phải kiểm soát quyền lực.

Về giải pháp thực hiện giải pháp kiểm soát quyền lực trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nêu rõ:

Thứ nhất, phải hoàn thiện cơ chế để thực thi quyền lực nhà nước; xác định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cơ quan quyền lực nhà nước trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Thứ hai, phải tiếp tục đổi mới, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, truy tố, điều tra, xét xử là những cơ quan thực thi pháp luật liên quan tới phòng, chống tham nhũng.

Thứ ba, phải tăng cường giám sát, kiểm soát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn. Chúng ta thực hiện cơ chế tập trung dân chủ, công khai, minh bạch, chịu trách nhiệm, giải trình,... Đặc biệt, đối với những người có chức vụ, quyền hạn phải tự soi, tự sửa, tự rèn luyện.

Thứ tư, phải kết hợp chặt chẽ giữa các cơ chế kiểm soát của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Phát huy vai trò của Mặt trận, của các tổ chức đoàn thể, vai trò của báo chí, đặc biệt là phát huy vai trò của Nhân dân trong việc tiếp cận thông tin, quyền khiếu nại, tố cáo cũng như phản ánh, kiến nghị của Nhân dân theo quy định. Có làm được như vậy thì công tác phòng, chống tham nhũng mới thực hiện tốt hơn.

Nâng cao "sức khỏe" doanh nghiệp để cải thiện việc làm cho người lao động

Đại biểu Vương Thị Hương (Đoàn Hà Giang) nêu 2 câu hỏi đối với Phó Thủ tướng Lê Minh Khái.

Thứ nhất, thực trạng cắt giảm lao động, giảm giờ làm, nghỉ việc luân phiên, nhất là ở các ngành, lĩnh vực thâm dụng lao động, xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, chế biến gỗ, điện tử đã và đang có tác động, ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập đời sống của một bộ phận người lao động, người dân. Đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết định hướng và các giải pháp trọng tâm để giải quyết vấn đề này trong thời gian tới?

Thứ hai, thực trạng phân bổ, giao kế hoạch vốn cho một số nhiệm vụ, dự án đầu tư công vào việc giải ngân vốn đầu tư công chậm diễn ra trong nhiều năm nay nhưng chưa được giải quyết triệt để, trong đó một số bộ, ngành, địa phương có tỷ lệ giải ngân rất thấp. Đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết nguyên nhân, trách nhiệm xử lý và giải pháp căn cơ trong thời gian tới để giải quyết vấn đề này.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về giải pháp khắc phục tình trạng lao động mất việc làm, Phó Thủ tướng cho rằng, nội dung này trong phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng đã trả lời rất đầy đủ.

Ông cho biết, những tháng đầu năm 2023 đã xảy ra hiện tượng người lao động tại những thành phố lớn, khu công nghiệp bị mất việc, giảm việc. Như báo cáo giải trình của Chính phủ đã đề cập: Số lao động bị ảnh hưởng khoảng 510.000 người, trong đó mất việc, thôi việc khoảng 279.000 người và số lao động giảm giờ làm là khoảng 195.000 người,…

Thời gian qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã thực hiện nhiều giải pháp để xử lý tình huống này trong điều kiện tốt nhất.

Trước tiên là các giải pháp để các doanh nghiệp trở lại hoạt động bình thường, hoạt động có hiệu quả. Cải thiện tình hình hoạt động của doanh nghiệp thì việc làm của các công nhân sẽ đáp ứng được và sẽ xử lý được tình huống giảm việc.

Thứ hai, căn cứ quy định của Nhà nước, các ngành, các cấp, các địa phương thực hiện hỗ trợ cho người lao động qua các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế,…

Thứ ba, tăng cường kết nối cung cầu lao động, tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận việc làm nhất là qua những sàn giao dịch việc làm ở các địa phương để người lao động có được đầy đủ các thông tin, chuyển dịch vị trí lao động phù hợp nhất.

Thứ tư, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương và các ngành nắm bắt kịp thời để ngăn chặn tình trạng lôi kéo, kích động bằng những thông tin không đúng sự thật, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, ảnh hưởng tới việc làm cũng như ảnh hưởng tới hành vi của người lao động như việc rút bảo hiểm một lần,...

Giải ngân vốn đầu tư công: Không chậm so với cùng kỳ, so với kế hoạch; chỉ chậm so với mong muốn, kỳ vọng

Trả lời chất vấn về vấn đề giao vốn, phân bổ đầu tư công chậm, Phó Thủ tướng cho biết: Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm được 157.000 tỷ đồng, đạt 22,2% (xấp xỉ gần bằng mức giải ngân vốn đầu tư cùng kỳ năm 2022) và số tuyệt đối đã giải ngân nhiều hơn so với cùng kỳ 41.000 tỷ đồng .

So sánh với 5 tháng đầu năm của các năm về trước thì việc giải ngân không phải là chậm. Ví dụ, 5 tháng đầu năm của năm 2016 đạt 20,9%; cùng kỳ năm 2017 khoảng 21%, năm 2018 khoảng 24%, năm 2019 khoảng 28%, năm 2020 thì khoảng 25%, năm 2021 thì khoảng 22,37% còn 2023 đạt 22,2%.

Theo Phó Thủ tướng, việc giải ngân so với những năm trước so với kế hoạch lập thì cũng không chậm. Tuy nhiên, so với kỳ vọng và mong muốn đưa vốn vào cho nền kinh tế nhằm tạo ra động lực tăng trưởng, hoàn thành các công trình, những dự án để đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội thì phải thúc đẩy nhiều hơn.

Tuy nhiên, mức giải ngân bình quân là như thế nhưng tại các bộ, ngành, các địa phương thì tỷ lệ không đồng đều. Trong cùng một điều kiện, nhưng có những bộ ngành, địa phương giải ngân tốt, có nhưng nơi giải ngân chậm, cho nên cần thiết phải thúc đẩy trong thời gian tới.

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng cho biết, 5 Tổ công tác của Thủ tướng đã đôn đốc các bộ ngành, địa phương triển khai các giải pháp liên quan tới: Công tác giải phóng mặt bằng; trình tự, thủ tục đầu tư; năng lực nhà đầu tư; tổ chức thi công; công tác thông tin tuyên truyền cho người dân để tạo sự đồng thuận trong việc giải phóng mặt bằng để chúng ta tiến hành thi công các dự án,…

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để hoàn thiện thể chế, luật lệ

Đại biểu Tô Văn Tám (Đoàn Kon Tum) nêu vấn đề: Để nền công vụ quốc gia hoạt động hiệu lực, hiệu quả thì hệ thống luật lệ, quy trình rõ ràng, đầy đủ và đồng bộ có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Qua 2 ngày chất vấn vừa rồi cũng cho thấy hệ thống luật lệ, quy trình thể chế chúng ta cũng còn những vấn đề, như Báo cáo giải trình và trả lời chất vấn của Chính phủ có nêu quy định pháp luật trong một số lĩnh vực vẫn chưa được sửa đổi hoàn thiện kịp thời, xử lý triệt để như phân công, phân quyền,...

Đại biểu cho rằng, thực trạng này cũng đã tác động khó khăn đến sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp và cũng là một thách thức cho cán bộ, công chức khi thực thi công vụ. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ có những giải pháp căn cơ nào trong việc hoàn thiện thể chế, luật lệ trong thời gian tới?

Trả lời đại biểu, Phó Thủ tướng nêu rõ: Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ xác định rõ việc hoàn thiện thể chế là thực hiện 1 trong 3 đột phá chiến lược nên rất quan tâm đến công tác này.

Hằng tháng, Chính phủ đều họp chuyên đề về công tác thể chế. Việc xây dựng thể chế được thực hiện cẩn thận từ khâu đề xuất, khâu quyết định nhằm nâng cao chất lượng dự thảo, để khi trình cho các cơ quan có thẩm quyền, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội thì mới đáp ứng được yêu cầu.

Với những quan tâm và mong muốn như vậy, Chính phủ đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng xây dựng, hoàn thiện thể chế như: Nâng cao hơn nữa chất lượng thẩm định; thực hiện nghiêm các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cho những người làm công tác pháp chế; cầu thị lắng nghe các ý kiến phản biện; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác xây dựng thể chế và ưu đãi cho những cán bộ làm công tác xây dựng thể chế…

Với một loạt những giải pháp những giải pháp đồng bộ, Phó Thủ tướng cho rằng công tác xây dựng thể chế, pháp luật của Chính phủ cũng góp phần với các cơ quan khác trong hệ thống, đặc biệt là các cơ quan của Quốc hội, Quốc hội thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.

Điều hành giá là "một nghệ thuật"

Đại biểu Triệu Thị Huyền (Đoàn Yên Bái) nêu câu hỏi: Chính phủ đã ban hành Nghị định về tăng lương cơ sở từ ngày 01/7/2023, theo đó giá của một số loại mặt hàng, dịch vụ thiết yếu như điện, y tế, giáo dục, bảo hiểm trong thời gian tới có thể xem xét tăng theo lộ trình giá thị trường.

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết các giải pháp tổng thể về điều hành giá để đảm bảo kiểm soát được lạm phát, tránh được hiệu ứng tâm lý tăng lương, tăng giá?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Phó Thủ tướng cho rằng: Điều hành giá là một nghệ thuật, cần hết sức uyển chuyển trong điều kiện vận hành kinh tế thị trường nhưng có sự quản lý của nhà nước.

Nguyên tắc điều hành giá là phải quan tâm đến đời sống của người dân, đặc biệt người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Do đó, trong công tác điều hành giá, các giải pháp phải được thực hiện hết sức uyển chuyển.

Trước tiên, việc điều hành giá phải căn cứ vào tín hiệu của thị trường. Mà thị trường thì thay đổi hằng ngày, đơn cử như đối với mặt hàng xăng dầu thì 10 tháng đầu năm tăng nhưng giữa tháng 9 có xu hướng giảm, do đó, chúng ta phải nắm bắt thị trường để có những giải pháp, kịch bản điều hành cho uyển chuyển và đáp ứng được yêu cầu, đạt được mục tiêu Quốc hội giao. Năm 2022, Quốc hội giao chỉ tiêu tăng CPI là 4% CPI, năm 2023 khoảng 4,5%. Điều hành giá đạt mục tiêu đề ra là tối thượng hàng đầu.

Thứ hai, muốn giữ được giá phải đáp ứng được quan hệ cung, cầu, nhu cầu đặt ra thì cung phải đáp ứng. Vấn đề này Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm, đặc biệt là những mặt hàng thiết yếu đối với đời sống người dân như thực phẩm, lương thực,...

Thứ ba, phải thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về giá. Với những mặt hàng nhà nước định giá thì chúng ta quyết định. Còn đối với những mặt hàng nhà nước không định giá thì chúng ta thực hiện các giải pháp quản lý theo quy định pháp luật, như: niêm yết, kê khai, kiểm tra các yếu tố hình thành giá để chúng ta có những chấn chỉnh kịp thời.

Giải pháp cuối cùng hết sức quan trọng trong công tác điều hành giá là phải tuyên truyền, thông tin đầy đủ về thông tin giá để đông đảo Nhân dân hiểu và ủng hộ việc điều hành giá của Chính phủ, tránh lạm phát cũng như tăng giá,... 

Đặc biệt, từ tháng 7 thực hiện tăng lương cơ sở lên 1,8 triệu, Chính phủ và các bộ ngành đã tính toán rất kỹ. Việc tăng lương cũng không ảnh hưởng nhiều tới mặt bằng giá. Tuy nhiên cũng phải hết sức quan tâm tới kiểm soát giá, để cuối năm 2023 đạt được mục tiêu Quốc hội cho phép CPI không vượt quá 4,5%. 

Sớm đề xuất giải pháp về thuế tối thiểu toàn cầu

Đại biểu Nguyễn Danh Tú (Đoàn Kiên Giang) đặt 2 câu hỏi đối với Phó Thủ tướng Chính phủ.

Câu thứ nhất, vấn đề thuế tối thiểu toàn cầu đặt ra nhiều thách thức đối với các nước, thu hút lớn vốn đầu tư nước ngoài, trong đó có nước ta. Yêu cầu đặt ra là phải ứng phó hiệu quả với các tác động tiêu cực, bảo đảm sức cạnh tranh và tính hấp dẫn của môi trường đầu tư của nước ta. Đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết định hướng hành động và giải pháp đối với vấn đề này?

Câu thứ hai, tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp chưa đạt kế hoạch đề ra. Đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan hữu quan và giải pháp đối với vấn đề này?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Danh Tú, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng: "Thuế tối thiểu toàn cầu là một trong những vấn đề thời sự hiện nay".

Cụ thể là, tháng 6/2021 nhóm G7 đã đạt được thỏa thuận thuế tối thiểu toàn cầu, ấn định mức thuế thu nhập doanh nghiệp khoảng 15%, còn nếu nộp ở nước sở tại, nếu ở nước đầu tư có chênh lệch thì phải xử lý ở mặt bằng 15%. Đến tháng 7/2021 các nước G20 cũng đã thống nhất về giải pháp 2 trụ cột đối với thuế tối thiểu toàn cầu và chia sẻ thuế giữa các nước, đặc biệt là có những nền tảng công nghệ. Đến cuối năm 2022 OECD đã có 138 nước thống nhất về khung.

Về nguyên tắc mà nói, chúng ta thỏa thuận hợp tác quốc tế thì chúng ta cũng hội nhập nhưng không bắt buộc. Tuy nhiên các nước hiện nay đã tham gia và đã nội luật hóa dự kiến trong năm 2023 và có hiệu lực thi hành năm 2024.

Phó Thủ tướng cho biết, Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đặc biệt là Chủ tịch Quốc hội cũng rất quan tâm, có nhiều diễn đàn và có chỉ đạo về vấn đề này.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ thành lập Tổ công tác để nghiên cứu, đánh giá tác động để đề xuất các giải pháp liên quan đến thuế tối thiểu toàn cầu. Tổ công tác đã có báo cáo và Thường trực Chính phủ đã họp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã có báo cáo đánh giá tác động.

Tổ công tác sẽ đề xuất với Thủ tướng sau đó trình Chính phủ và trình Quốc hội những giải pháp sớm nhất trong thời gian tới, nếu kịp thì trong tháng 10 về những chính sách thuế liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp. "Đây là một việc rất quan trọng và rất khó", Phó Thủ tướng chia sẻ.

Cổ phần hóa phải nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, bảo tồn phát triển vốn, góp phần thúc đẩy phát triển KTXH

Về cổ phần hóa, thoái vốn, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Công tác cổ phần hóa, thoái vốn là một trong những công tác cũng hết sức quan trọng, một trong những nội dung mà cơ cấu lại nền kinh tế.

Phó Thủ tướng cho rằng, trong nhiệm kỳ vừa qua và hiện nay, công tác cổ phần hóa thực hiện chưa đạt yêu cầu cũng như kế hoạch đề ra, kể cả về số lượng doanh nghiệp nhà nước, về vốn, về quản trị hay là những nội dung khác có liên quan để làm sao vừa nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và bảo tồn và phát triển vốn, góp phần cùng với các bộ phận doanh nghiệp thúc đẩy phát triển nền kinh tế.

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, công tác cổ phần hóa đang vướng ở mấy việc sau.

Thứ nhất là quan điểm chỉ đạo. Ví dụ như hiện nay, có những doanh nghiệp rất lớn, khi cổ phần hóa thì chúng ta chỉ thoái vốn hay bán vốn được rất ít, khoảng trên dưới 1%. Do đó cũng phải tính toán xu thế sắp tới về khả năng hoạt động hiệu quả của ngành, nghề đó để có hỗ trợ cho những hoạt động chính hay hỗ trợ cho điều hành kinh tế vĩ mô thì chúng ta quyết định trong danh mục thì phù hợp. Cái này là một việc hết sức khó và hết sức quan trọng.

Thứ hai, trong cổ phần hóa, điều khó nhất là phương án sắp xếp về đất đai và xác định giá trị doanh nghiệp. Hiện nay đang rất khó khăn trong việc xác định giá trị doanh nghiệp.

Thứ ba là nguồn vốn của xã hội đầu tư, hiện nay đối với những doanh nghiệp được nhà đầu tư quan tâm thì hầu như cũng đã "cổ phần hóa tương đối rồi". Còn lại những doanh nghiệp đang khó khăn, không hấp dẫn, cho nên việc cổ phần hóa, thoái vốn cũng rất khó khăn.

Phó Thủ tướng cho biết: Thời gian qua, Chính phủ đã rất quan tâm chỉ đạo vấn đề này. Tuy nhiên, đây là một việc rất khó.

Thời gian tới căn cứ vào những quy định pháp luật chúng ta sẽ đánh giá một cách đầy đủ, cụ thể, trên cơ sở đó chúng ta có những giải pháp tổng thể, đồng bộ, kể cả về kế hoạch, phương án sắp xếp, về trình tự, thủ tục để thực hiện theo đúng quy định pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, bảo tồn và phát triển được vốn, góp phần trong việc thúc đẩy và phát triển kinh tế - xã hội.

Sớm ban hành Nghị định mới về cán bộ cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố

Đại biểu Tao Văn Giót (Đoàn Lai Châu) nêu vấn đề: Qua nghiên cứu Báo cáo số 672 về tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 5 của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Báo cáo số 468 kết quả giám sát giải quyết trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 4 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị sửa đổi Nghị định 34/2019 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố để phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay.

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày 4/11/2022, kỳ họp thứ 4, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã trả lời trước Quốc hội là sau kỳ họp Quốc hội này, chúng tôi về tiếp thu, nghiên cứu, rà soát và xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền để xem xét làm sao cho phù hợp hơn.

Cho rằng, đây là nội dung được nhiều cử tri hết sức mong mỏi, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo việc sửa đổi nghị định này, dự kiến thời gian ban hành nghị định sửa đổi?

Trả lời đại biểu, Phó Thủ tướng cho biết: Chính phủ đã giao cho Bộ Nội vụ chủ trì dự thảo nghị định của Chính phủ để sửa Nghị định 34 để giải quyết những vấn đề còn vướng mắc đối với công chức cấp xã, và người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.

Hiện nay số lượng biên chế, cũng như quy định về chế độ, chính sách, phân cấp, phân quyền,.. cũng có những nội dung chưa phù hợp. Vì các xã của nước ta  không đồng nhất với nhau về vị trí, về phạm vi, số lượng vị trí công tác. Các xã ở miền Bắc cũng khác các xã ở miền Nam, miền Trung do đặc thù về địa hình, vị trí địa lý.

Để khắc phục những vướng mắc nêu trên, Chính phủ đã chỉ đạo, Bộ Nội vụ cũng đã dự thảo, cũng đang báo cáo với cấp có thẩm quyền, đặc biệt là Ban Tổ chức Trung ương để thống nhất để làm sao những nội dung đề xuất cơ chế, chính sách và nhất là về biên chế, về số lượng để cho nó phù hợp, sớm ban hành trong thời gian tới.

"Đại biểu hỏi tôi là dự kiến thời gian nào Chính phủ sẽ ban hành, thì vấn đề này đề nghị Bộ Nội vụ báo cáo với đồng chí Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phụ trách trực tiếp sẽ có chỉ đạo để ban hành sớm để tháo gỡ khó khăn trong thời gian tới", Phó Thủ tướng chia sẻ.

Tính toán những giải pháp phù hợp nhất cho việc bảo vệ rừng

Đại biểu Hà Sỹ Huân (Đoàn Bắc Kạn) nêu vấn đề: Tại kỳ họp này, trong các phiên thảo luận ở tổ, hội trường nhiều đại biểu ở các đoàn đã có ý kiến, kiến nghị. Một là phân cấp hơn nữa việc chuyển mục đích sử dụng rừng cho các địa phương để địa phương triển khai thực hiện các dự án đầu tư thuận lợi hơn. Hai là, đề nghị có mức hỗ trợ khoán quản lý, bảo vệ rừng đặc thù đối với những địa phương có tỷ lệ độ che phủ rừng cao, để khắc phục tình trạng tỷ lệ rừng càng cao thì đời sống nhân dân càng khó khăn.

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết quan điểm của Chính phủ về 2 nội dung nêu trên như thế nào?

Trả lời đại biểu Phó Thủ tướng nêu rõ: Căn cứ vào quy định của pháp luật cũng như chủ trương của Đảng thì việc bảo vệ rừng, chúng ta phải thực hiện để đảm bảo bảo vệ tài nguyên, cũng như bảo vệ môi trường.

Trong chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội có giao cho chỉ tiêu bảo vệ rừng, về phía Chính phủ cũng tập trung chỉ đạo để làm sao sử dụng rừng một cách hiệu quả, hợp lý nhưng phải đảm bảo được những mục tiêu đã đề ra là chúng ta bảo vệ rừng để bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Đồng thời, những cán bộ làm công tác bảo vệ rừng cũng phải được quan tâm. Những địa phương có rừng diện tích lớn thì cũng có đặc thù riêng. Do đó, trong tính toán, xử lý, đưa ra những giải pháp thì Chính phủ cũng phải hết sức quan tâm tới đặc thù để làm sao có những giải pháp phù hợp nhất.

Đặc biệt, về phân cấp, phân quyền trong việc quản lý thì nếu được Quốc hội cho phép thì cũng phải tính toán làm sao để  giữ được mục tiêu bảo vệ rừng, khai thác có hiệu quả. Còn đối với cán bộ hay đối với những địa phương phải tính toán làm sao cho phù hợp nhất.

"Những anh giữ cho môi trường chung, không phát triển được kinh tế - xã hội thì phải có những giải pháp phù hợp, đảm bảo hài hòa", Phó Thủ tướng nêu quan điểm.

Xử lý nghiêm các trường hợp sở hữu chéo

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) cho rằng: Triển vọng vốn FDI vào Việt Nam càng trở nên không lạc quan khi mà Luật Thuế tối thiểu toàn cầu có hiệu lực từ đầu năm 2024. Đồng thời, một chính sách không chính thức đang hình thành trên thực tế là nhà đầu tư quốc tế phân biệt đối xử các quốc gia theo phe được xếp vào, khiến hàng loạt các cơ chế, chính sách ưu đãi nhằm thu hút FDI của chúng ta bị suy giảm hiệu lực, hiệu quả. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết ý kiến về vấn đề này.

Hai là, nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình với đánh giá của Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng tình trạng sở hữu chéo, thao túng lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn rất đáng lo ngại, bất chấp ngành ngân hàng đã trải qua nhiều giai đoạn thực hiện tái cơ cấu, hệ lụy là nguy cơ rủi ro chéo trong hệ thống tài chính ngân hàng lại bùng lên, đặc biệt khi sự kiện Vạn Thịnh Phát nổ ra đầu hồi tháng 10/2022. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho ý kiến về vấn đề này?

Trả lời chất vấn của đại biểu về sở hữu chéo, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng là một định chế đặc biệt, vừa huy động vốn và vừa cho vay, có nghĩa là không phải sử dụng vốn của mình mà sử dụng vốn huy động, là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Do đó, việc kiểm soát, giám sát, quản lý theo những tiêu chuẩn là hết sức nghiêm ngặt, trong đó có việc sở hữu chéo sẽ tác động đến những hành vi thao túng trong hoạt động của ngân hàng và đặc biệt là các hoạt động tín dụng.

Về việc xử lý sở hữu chéo, Phó Thủ tướng cho biết: "Thời gian qua Ngân hàng Nhà nước, Chính phủ cũng đã rất quan tâm. như các vị biết chức năng này là của Ngân hàng Nhà nước. Theo Luật Ngân hàng thì Ngân hàng Nhà nước có 2 chức năng là đảm bảo an toàn của hệ thống các ngân hàng thương mại và giữ được giá trị đồng tiền.

Với chức năng độc lập như thế, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước trong thời gian qua đã rất tích cực tổ chức kiểm tra, thanh tra, xử lý vấn đề sở hữu chéo. Tuy nhiên hiện nay cũng còn có những khó khăn. "Nếu như vốn điều lệ được công khai thì chúng ta xử lý được ngay và không còn trường hợp sở hữu chéo mà phát hiện trên hồ sơ, sổ sách.

Phó Thủ tướng cho biết thêm, trong thực tế thì có thể xảy ra các trường hợp nhờ người đứng tên hộ,... nên việc kiểm tra, kiểm soát cũng rất khó khăn. Do đó trong quá trình kiểm tra, đánh giá, nhận định và kết luận những vấn đề này đòi hỏi phải có sự phối hợp của các ngành, các cấp, đặc biệt là các cơ quan bảo vệ pháp luật thì mới giải quyết được.

Thứ hai, trong sở hữu chéo không chỉ có sở hữu về vốn mà còn có việc sở hữu về các hoạt động của ngân hàng như đầu tư, tín dụng. Ví dụ, việc dành món tín dụng cho những nhóm lợi ích có sở hữu chéo ngầm thì cũng rất nguy hiểm. Điều này sẽ làm méo mó các hoạt động kinh tế, không công khai, minh bạch, ảnh hưởng tới môi trường chung.

Việc này Chính phủ cũng đã chỉ đạo và Ngân hàng Nhà nước cũng thường xuyên thanh tra. Để hạn chế đến mức tối đa vấn đề sở hữu chéo trong ngành ngân hàng, Chính phủ cũng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước tập trung thực hiện những giải pháp sau:

Thứ nhất, tập trung hoàn thiện về cơ chế, chính sách, rà soát lại hết tất cả những quy định liên quan tới hoạt động của hệ thống các ngân hàng thương mại để hoàn thiện theo quy định.

"Cuối tuần vừa rồi, thảo luận về sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng, các đại biểu Quốc hội đã phát biểu việc này rất nhiều. Tôi đề nghị trong thời gian tới, các đại biểu Quốc hội tiếp tục đóng góp trí tuệ vào dự án luật này, để tạo lập căn cứ pháp lý hết sức vững chắc nhằm quản lý, kiểm soát và xử lý những trường hợp này", Phó Thủ tướng bày tỏ.

Thứ hai là phải tăng cường năng lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan thanh tra, kiểm tra, giám sát. Bảo đảm phải hoạt động độc lập, đủ năng lực, triển khai hoạt động thanh tra hiệu lực, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm, "đánh đúng, đánh trúng" thì chúng ta xử lý được tình huống. Còn nếu thiết kế một mô hình, tổ chức và cán bộ năng lực không đáp ứng yêu cầu thì cũng không thực hiện được.

Thứ ba là hệ thống kiểm soát nội bộ phải nâng cao năng lực để "tự phát hiện ra những biểu hiện lệch chuẩn để xử lý kịp thời. Các cơ quan kiểm tra, kiểm soát nội bộ là cánh tay nối dài của thanh tra Ngân hàng Nhà nước để xử lý các hành vi chưa đúng quy định.

Bên cạnh đó, cần phải bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động. Nếu phát hiện thì phải xử lý nghiêm, công khai, minh bạch để các nhà đầu tư, kể cả trong và ngoài nước và Nhân dân có những thông tin để kiểm tra, giám sát.

Thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu: Phải đánh giá hết sức nghiêm túc, khoa học, thực tiễn

Trả lời đại biểu về vấn đề thu hút vốn FDI trong bối cảnh nếu tham gia thuế tối thiểu toàn cầu, một lần nữa Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Đây là vấn đề rất thời sự, chúng ta cũng phải đánh giá tác động phải hết sức nghiêm túc, khoa học và hết sức thực tiễn. Bởi vì, khi thực hiện thuế tối thiểu toàn cầu thì nó sẽ tác động đến những cam kết thu hút đầu tư mà đặc biệt là thuế.

Do đó, phải xử lý một cách hết sức thận trọng, kỹ lưỡng và đảm bảo hết tất cả những nhân tố tác động của các cơ quan có thẩm quyền có liên quan. Ví dụ như hiện nay Chính phủ trình, có thể là báo cáo với Bộ Chính trị để Bộ Chính trị cho chủ trương hay là báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội để sửa luật hoặc sửa những chính sách thu hút, ưu đãi khác, để không vi phạm đến cam kết quốc tế.

Đây là việc rất mới. Chính phủ ngoài việc phải xử lý những việc tồn đọng, còn phải xử lý và giải quyết những vấn đề phát sinh mới như thế. Tôi cũng mong muốn trong thời gian tới các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cùng với Chính phủ xử lý những việc này.

Bên cạnh đó, do tác động từ bên ngoài, việc thu hút vốn đầu tư hiện nay cũng gặp khó khăn, trong thời gian tới Chính phủ sẽ quan tâm và có những giải pháp phù hợp với tình hình để thu hút đầu tư đạt hiệu quả cao nhất.

Xây cầu cạn ở ĐBSCL: Phải đánh giá kỹ mới có thể quyết định

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) tranh luận: "Phó Thủ tướng vừa chia sẻ về vấn đề thiếu nguyên vật liệu, đặc biệt là cát dưới đất để xây dựng đường. Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho rằng nhiều đại biểu đề xuất xây dựng cầu cạn thì giá thành rất cao. Đồng ý là giá thành rất cao. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải không nói tới việc giá thành cao trong xây lắp nhưng không nói tới lợi của xây cầu cạn trên không.

Tôi nghĩ xây cầu cạn trên không ở ngay vùng đồng bằng sông Cửu Long là vùng đồng trũng ngập nước sẽ thuận lợi là thu hồi đất ít, không làm đường dân sinh, không gây trở ngại cho sản xuất nông nghiệp, không gây ô nhiễm môi trường, người dân sinh hoạt dưới cầu cạn là bình thường giống như cầu vượt của chúng ta hiện nay.

Cho nên tôi đề nghị nên có nghiên cứu để xem xét lại xây dựng cầu cạn ở đồng bằng sông Cửu Long, nếu thấy khó thì nên thực hiện thí điểm. Tôi nghĩ có thí điểm rồi lúc đó chúng ta mới rút được kinh nghiệm. Đằng này chưa thí điểm mà đặt vấn đề là giá thành cao thì tôi nghĩ rằng chưa sự thực sự thuyết phục. Cho nên đề nghị Phó Thủ tướng nghiên cứu.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng đề nghị quan tâm đối với Đồng Tháp, cụ thể là xây dựng tuyến đường Quốc lộ 30 nối dài của Hồng Ngự - Dinh Bà. Đây là tuyến đường huyết mạch của cả vùng và nối liền với Vương quốc Campuchia. 

Thời gian qua đã đầu tư, đã ghi vốn, có thẩm định dự án rồi tự nhiên cắt vốn từ 6-7 năm nay. Mỗi lần đi tiếp xúc cử tri, cử tri đặt vấn đề có phải đường này không làm nữa hay không, quy hoạch treo hay không, đại biểu Quốc hội rất khó trả lời. Đề nghị Phó Thủ tướng có chỉ đạo, Bộ Giao thông quan tâm lĩnh vực này".

Trao đổi về tranh luận của đại biểu Phạm Văn Hòa, Phó Thủ tướng nêu rõ: Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực rất thiếu vật liệu xây dựng, đặc biệt cho xây dựng những công trình giao thông, công trình xây dựng dân dụng, do đó phải tìm giải pháp hiệu quả và phù hợp với tình hình.

Vừa rồi trong phiên chất vấn của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cũng có nói về việc thử nghiệm cát biển, do đó phương án sử dụng cầu cạn như đại biểu Quốc hội nói là cao hơn.

Phó Thủ tướng cho rằng: "Nếu như đề xuất phù hợp và cái được nhiều hơn cái không được thì chúng ta cũng có thể chấp nhận phương án đó, còn cụ thể như thế nào thì phải có một phương án đánh giá đầy đủ.

Ví dụ như làm hay cầu cạn thì được hơn những gì so với việc chúng ta làm đường cao tốc bình thường, về khai thác đất, về sử dụng vật liệu xây dựng, đặc biệt là ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, về giá trị khai thác và tác động đến môi trường,…

Nhấn mạnh, đây là những yếu tố phải đánh giá kỹ thì mới có thể quyết định, Phó Thủ tướng, đề nghị Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu vấn đề này để đề xuất với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ làm sao ta có phương án tốt nhất.

Đối với Quốc lộ 30, Phó Thủ tướng bày tỏ: "Cá nhân tôi cũng rất quan tâm. Tôi đề nghị các bộ, ngành theo trình tự, thủ tục quy định dành những nguồn lực cho công trình theo đúng nguyên tắc, tiêu chí phân bổ, có tính toán đến những yếu tố đặc thù".

Đại biểu Nguyễn Quang Huân: "Tôi đánh giá rất cao phân tích, giải pháp về năng suất lao động"

Phát biểu tranh luận, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương) bày tỏ: "Sau khi nghe Báo cáo của Phó Thủ tướng, tôi đánh giá rất cao, Phó Thủ tướng đã tập trung phân tích các nguyên nhân và giải pháp về năng suất lao động. Đây là phần trong Báo cáo 232 về kinh tế chúng ta chưa nêu.

Phó Thủ tướng đã chỉ ra rất nhiều các nguyên nhân và giải pháp để tăng năng suất lao động. Tôi thấy đây là một một dấu hiệu tích cực, rất phấn khởi.

Tuy nhiên, tôi thấy có 2 yếu tố có thể tăng năng suất lao động mà chưa thấy Thủ tướng đề cập.

Thứ nhất, trong phần giải pháp là phát triển nhanh nguồn nhân lực và chú trọng phát triển kỹ năng mềm. Theo tôi, một trong những yếu tố làm cho người lao động Việt Nam năng suất lao động chưa cao, đó là tính kỷ luật.

Vấn đề này nằm trong rất nhiều khâu, kể cả trong doanh nghiệp, trong rất nhiều các cơ quan, vì chúng ta không có kỷ luật lao động cho nên ảnh hưởng đến năng suất lao động. Việc này gắn với chương trình xây dựng văn hóa.

Hiện nay Tổng Bí thư cũng như các bộ, ngành đang có chương trình xây dựng văn hóa quốc gia. Nếu như gắn kỷ luật vào chương trình xây dựng văn hóa quốc gia có thể sẽ là yếu tố kích thích cho năng suất lao động tăng cao".

"Thứ hai, Phó Thủ tướng cũng đề cập tới việc phát triển mạnh doanh nghiệp trong nước có tính liên kết, kết nối cao nhưng tôi chưa thấy đề cập tới các yêu cầu hoặc các chế tài hoặc một cơ chế khuyến khích cho các doanh nghiệp FDI chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp trong nước, vì hiện nay nếu các doanh nghiệp trong nước chỉ tham gia vào những khâu mà năng suất lao động thấp, đơn giản thì năng suất lao động tiếp tục thấp. Nếu tham gia vào những khâu lắp ghép hoặc những khâu có giá trị gia tăng cao thì năng suất lao động sẽ cao", đại biểu nêu quan điểm.

Không để lãng phí một phút lãng phí nào trong phiên chất vấn

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, sau 2,5 ngày làm việc hết sức khẩn trương, sôi nổi, tập trung, trí tuệ và trách nhiệm cao, Quốc hội đã hoàn thành tốt đẹp phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5. Phiên chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn, sôi nổi, thu hút được sự quan tâm, chú ý rộng rãi của cử tri và Nhân dân cả nước.

Cùng với 04 vị Bộ trưởng chịu trách nhiệm trả lời chính, các Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, Bộ trưởng các Bộ: Tài chính; Kế hoạch và Đầu tư; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham gia trả lời giải trình, làm rõ thêm các nội dung liên quan đến 04 nhóm vấn đề chất vấn về lao động, thương binh và xã hội, khoa học và công nghệ, giao thông vận tải và dân tộc.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã thay mặt Chính phủ báo cáo làm rõ hơn những vấn đề thuộc trách nhiệm chung của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội tham gia phiên chất vấn và trả chất vấn.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại kỳ họp này đã có 454 lượt đại biểu Quốc hội đăng kí tham gia chất vấn; có 112 lượt đại biểu Quốc hội đã thực hiện quyền chất vấn; 49 lượt đại biểu tranh luận để làm rõ hơn các vấn đề, nâng tổng số lượt đại biểu tham gia chất vấn của 02 năm đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV lên 861 lượt đại biểu, tiếp tục khẳng định chất vấn và trả lời chất vấn là hình thức giám sát tối cao trực tiếp, hiệu quả của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, qua phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 5 cho thấy các vị đại biểu Quốc hội đã thực hiện nghiêm túc các quy định tại Nội quy kỳ họp năm 2022, nhất là các nguyên tắc về cách thức chất vấn, trao đổi, tranh luận, đảm bảo đúng thời gian quy định, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao và phản ảnh sát với diễn biến thực tế, đời sống và tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của Nhân dân và cử tri cả nước.

Các nội dung hỏi và trả lời đều ngắn gọn, cụ thể, rõ ràng, ít có sự trùng lặp, có đối thoại, tranh luận thẳng thắn, mang tính xây dựng, sử dụng tối đa hiệu quả thời gian để chất vấn và làm rõ vấn đề. Trong kỳ chất vấn này đã tận dụng đến từng phút, không để lãng phí một phút nào thời gian Quốc hội dành cho phiên này, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Các Bộ trưởng, dù là người đã "dày dạn" kinh nghiệm trả lời chất vấn như Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung hay mới tham gia trả lời chất vấn lần đầu như Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng đều thể hiện bản lĩnh, nắm chắc thực trạng của ngành, lĩnh vực mình phụ trách, thẳng thắn, không vòng vo, né tránh nhiều vấn đề khó, phức tạp.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, các vị Phó Thủ tướng, các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành với ý thức trách nhiệm cao đã tham gia giải trình nghiêm túc, giúp làm sáng tỏ thêm nhiều vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Diễn biến phiên chất vấn cho thấy việc lựa chọn 04 nhóm vấn đề chất vấn lần này là cần thiết, đáp ứng nhu cầu thực tiễn, mong muốn của Nhân dân và cử tri.

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã tiếp tục phát huy tích cực tinh thần "Tận tâm - Tận lực - Tích cực - Tâm huyết - Trách nhiệm" của các vị đại biểu Quốc hội, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ và các vị Bộ trưởng, trưởng ngành.

Tuy nhiên, trong từng lĩnh vực, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, thách thức, cần phải có quyết tâm cao, giải pháp đột phá, hành động quyết liệt, cụ thể, sâu sát để khắc phục trong thời gian tới. Sau Kỳ họp này và phiên họp này, Quốc hội đề nghị Chính phủ, các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn nữa, tạo chuyển biến tích cực, rõ rệt đối với những vấn đề vừa được chất vấn.

Trên cơ sở chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội và trả lời của các thành viên Chính phủ, kết luận đối với từng phiên chất vấn về từng nhóm vấn đề, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu chuẩn bị Nghị quyết về hoạt động chất vấn để trình Quốc hội xem xét, thông qua vào cuối kỳ họp, làm cơ sở để tổ chức thực hiện và giám sát theo quy định.

Đi đến cùng vấn đề đã giám sát để thực sự tạo chuyển biến

Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023), theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Quốc hội sẽ xem xét, thảo luận báo cáo tổng hợp của các thành viên Chính phủ, báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước và những người được chất vấn khác về việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chất vấn và các vấn đề đã hứa tại Kỳ họp này và các kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Nêu rõ, đây vừa là cách thức "giám sát lại", thể hiện sự đi đến cùng vấn đề đã giám sát để thực sự tạo chuyển biến, vừa là kênh thông tin rất quan trọng để Quốc hội xem xét, phục vụ việc lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn cũng tại Kỳ họp thứ 6, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành chuẩn bị và gửi báo cáo trước ngày 15/7/2023 theo Kế hoạch số 435/KH-UBTVQH ngày 16/3/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Các cơ quan của Quốc hội cần đổi mới cách thức thẩm tra báo cáo để bảo đảm đánh giá chính xác mức độ hoàn thành việc thực hiện. Các đại biểu Quốc hội qua theo dõi, giám sát từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu kỹ để chuẩn bị câu hỏi có chất lượng, mang tính xây dựng cao.

Khẳng định phiên chất vấn, trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã kết thúc tốt đẹp theo tinh thần rõ trách nhiệm, rõ giải pháp, song Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh có thành công tốt đẹp hay không còn phụ thuộc vào kết quả thực hiện các cam kết, lời hứa của Chính phủ, các thành viên Chính phủ; đòi hỏi Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Nhân dân, cử tri giám sát Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp.

Nhân dịp này, thay mặt Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội gửi lời cảm ơn trân trọng đến các vị khách quý, đồng bào và cử tri cả nước đã dành thời gian quan tâm, theo dõi. Trân trọng cảm ơn các thành viên của Chính phủ đã có sự chuẩn bị chu đáo, trực tiếp trả lời chất vấn và tham gia giải trình, làm rõ thêm các vấn đề liên quan; các vị đại biểu Quốc hội đã tích cực nghiên cứu, tham gia chất vấn với nhiều ý kiến thẳng thắn, sắc sảo, trí tuệ và thiết thực, phát huy cao độ trách nhiệm, góp phần tăng tính dân chủ, pháp quyền trong hoạt động của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội cũng cảm ơn các cơ quan thông tấn, báo chí đã kịp thời đưa tin, tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp đến đồng bào, cử tri và Nhân dân cả nước để cho hoạt động của Quốc hội ngày càng gắn bó mật thiết với Nhân dân, thể hiện rõ nét vai trò, trách nhiệm là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, nơi gửi gắm niềm tin, sự kỳ vọng của cử tri và Nhân dân cả nước.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cùng 4 Bộ trưởng trả lời chất vấn

Theo chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, dự kiến Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn từ ngày 6-8/6 tới. 

Trên cơ sở ý kiến các vị đại biểu Quốc hội về lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn và người trả lời chất vấn tại kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có thông báo chính thức về chương trình chất vấn và trả lời chất vấn của kỳ họp này. 

Theo đó, các nhóm vấn đề được Quốc hội lựa chọn chất vấn là: lao động, thương binh và xã hội; giao thông vận tải; khoa học và công nghệ; dân tộc.

Cũng trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp lần này, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái sẽ làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội.

Nội dung chất vấn gồm: Giải pháp phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành, lĩnh vực.

Công tác quy hoạch, sắp xếp, tổ chức, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm cung cấp đủ lao động có kỹ năng nghề tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm. 

Thực trạng việc làm cho người lao động và giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tạo việc làm cho người lao động trong giai đoạn hiện nay. 

Giải pháp khắc phục bất cập, hạn chế trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội (doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền bảo hiểm xã hội, tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm, chi sai chế độ…).

Công tác quản lý Quỹ Bảo hiểm xã hội; giải pháp khắc phục tình trạng người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng gia tăng.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm trả lời chất vấn chính. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Giáo dục và Đào tạo, Nội vụ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực dân tộc

Nội dung chất vấn gồm: Trách nhiệm của Ủy ban Dân tộc và công tác phối hợp với các Bộ, ngành trong triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025;

Công tác giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030). 

Chính sách thu hút nguồn lực hỗ trợ đầu tư phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn. 

Giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong chính sách dân tộc liên quan đến phân định các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. 

Việc giải quyết khó khăn về đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc, khắc phục tình trạng du cư, du canh tự phát, chặt phá rừng.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc chịu trách nhiệm trả lời chất vấn chính. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nội vụ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Tài nguyên và Môi trường; Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ 3 thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ

Nội dung chất vấn nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ gồm: Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; giải pháp đẩy mạnh ứng dụng và triển khai những thành tựu, sản phẩm khoa học, công nghệ tiên tiến vào cuộc sống. 

Việc ứng dụng công nghệ cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Việc bố trí, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước chi cho nghiên cứu khoa học thời gian qua, việc quản lý, sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia. 

Hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học ra thị trường của các đơn vị nghiên cứu, viện, trường, đơn vị sự nghiệp công lập. 

Cơ chế, chính sách khuyến khích tư nhân đầu tư nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ. 

Việc thực hiện chính sách, pháp luật về Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm trả lời chất vấn chính. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và Truyền thông cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn nhóm vấn đề về giao thông vận tải

Nội dung chất vấn nhóm vấn đề thứ tư thuộc lĩnh vực giao thông vận tải gồm: Giải pháp hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, hạn chế tai nạn giao thông trong cả nước, giảm ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn. 

Trách nhiệm quản lý nhà nước trong hoạt động kiểm định; giải pháp tháo gỡ khó khăn, nâng cao chất lượng công tác kiểm định phương tiện cơ giới đường bộ, đường thủy nội địa. 

Quản lý hoạt động vận tải, chất lượng phương tiện; công tác đào tạo, sát hạch, cấp, thu hồi và quản lý giấy phép điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, đường thủy nội địa.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm trả lời chất vấn chính. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ, Công an, Quốc phòng cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Chất vấn không phải sát hạch hay "đánh đố" các Bộ trưởng, Trưởng ngành

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, với tinh thần cộng đồng trách nhiệm, chất vấn là để cùng làm rõ vấn đề, cùng tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Chất vấn không phải sát hạch hay "đánh đố" các Bộ trưởng, Trưởng ngành.

Thực tiễn tổ chức các phiên chất vấn tại Kỳ họp và phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều cho thấy các phiên chất vấn diễn ra thành công, các Bộ trưởng, Trưởng ngành đều trả lời tốt, nhiều Bộ trưởng để lại ấn tượng, được các đại biểu Quốc hội và cử tri, Nhân dân đánh giá cao.

Phiên chất vấn tại kỳ họp lần này có thuận lợi khi hoạt động của Quốc hội bước sang năm thứ 3 nhiệm kỳ. Các bộ trưởng trưởng ngành trả lời chất vấn đều đã có thời gian công tác nắm tình hình công tác. 

Bên cạnh đó, bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội năm qua với nhiều khó khăn, thách thức cũng là áp lực với các Bộ trưởng, Trưởng ngành phải có giải pháp tháo gỡ kịp thời.

Chất vấn phải giải quyết được những bức xúc, vướng mắc trong thực tiễn, đáp ứng mong mỏi của nhân dân

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, góp phần thành công của phiên chất vấn không chỉ ở vai trò của người trả lời mà người hỏi cũng góp phần quan trọng. Theo đó muốn có được câu trả lời hay thì trước hết phải hỏi đúng, hỏi trúng với tinh thần xây dựng.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, quá trình phát triển không tránh khỏi có những nội dung chính sách, pháp luật cần sửa đổi, bổ sung nhưng không vì thế mà “đổ thừa” những vướng mắc, khó khăn đều do thể chế, pháp luật. 

“Nếu vướng do pháp luật thì phải chỉ rõ nội dung vướng mắc, bất cập và đề xuất sửa đổi cụ thể điều nào, khoản nào. Mục tiêu cuối cùng là giải quyết được những bức xúc, những vướng mắc thực tiễn, đáp ứng mong mỏi của cử tri và Nhân dân. 

Nội dung trả lời của các bộ trưởng, trưởng ngành, dự thảo các kết luận, nghị quyết chất vấn cũng phải đi thẳng vào những việc phải làm, không nói chung chung”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo, cùng với tinh thần xây dựng, trách nhiệm cao của các Bộ trưởng, Trưởng ngành, các đại biểu Quốc hội, kỳ vọng của cử tri và Nhân dân, phiên chất vấn và trả lời chất vấn sẽ thành công tốt đẹp.

Chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 5: Đâu là vấn đề "nóng" nhất?

Chia sẻ trên Cổng TTĐT Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng, các vấn đề được lựa chọn chất vấn tại kỳ họp lần này đều là những vấn đề được đông đảo cử tri và nhân dân quan tâm. 

Trong đó, có những vấn đề rất nóng, đang tồn tại rất nhiều khó khăn, vướng mắc trên thực tế như: Công tác kiểm định phương tiện cơ giới đường bộ; ứng dụng công nghệ cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp; tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền bảo hiểm xã hội, người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần…

Nhấn mạnh, đây đều là những vấn đề lớn ảnh hưởng đến đời sống và quyền lợi của nhân dân, vì vậy đại biểu kỳ vọng, tại phiên chất vấn, các bộ trưởng sẽ trả lời thẳng thắn, đúng và trúng các vấn đề. 

Qua đó sẽ nâng cao trách nhiệm của những người đứng đầu trong các lĩnh vực có liên quan, đồng thời gợi mở giải pháp để tháo gỡ các bất cập đang tồn tại, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, phát triển kinh tế đất nước.

Theo đại biểu, các vấn đề được lựa chọn chất vấn tại kỳ họp này đều là các vấn đề "nóng" và cần được tháo gỡ trong thời gian tới. Tuy nhiên lĩnh vực lao động – thương binh và xã hội sẽ là vấn đề được đông đảo cử tri quan tâm nhất. Bởi vì đây là lĩnh vực rất rộng, bao trùm đời sống và gắn với các quyền lợi thiết thân của tất cả người lao động.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết, thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri, một trong các vấn đề đang tồn tại khá phổ biến tại các doanh nghiệp đó là tình trạng doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, chậm đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Nhiều ý kiến cử tri phản ánh điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các quyền lợi hưởng bảo hiểm của họ. Mà thông thường, người lao động không nắm bắt được thông tin đóng – nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động của doanh nghiệp. 

Chỉ khi có sự vào cuộc, thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý hoặc khi phát sinh sự kiện được hưởng bảo hiểm theo quy định thì người lao động mới biết rằng quyền lợi của mình đã và đang bị xâm phạm.

Nhiều doanh nghiệp lợi dụng điều này, đã trốn đóng, chậm đóng BHXH để tận dụng nguồn vốn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến các quyền lợi hưởng bảo hiểm của người lao động, tác động tiêu cực đến việc đảm bảo an sinh xã hội nói chung.

Xu hướng rút bảo hiểm xã hội một lần của người dân để trang trải sự thiếu thốn trước mắt cũng đang khiến các cơ quan quản lý "đau đầu". Điều này sẽ gây hệ luỵ lâu dài cho người lao động và quỹ bảo hiểm xã hội.

Do vậy, đại biểu cho rằng, việc tìm ra giải pháp hạn chế tình trạng này rất quan trọng giúp bảo toàn hệ thống bảo hiểm xã hội và bảo vệ quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm.

Một khía cạnh khác cũng có ảnh hưởng rất lớn đến việc phát triển kinh tế xã hội của đất nước đó là tốc độ tăng năng suất lao động của nước ta vẫn còn khá chậm, đã 2 năm liên tiếp chúng ta không đạt chỉ tiêu về tăng năng suất lao động do Quốc hội giao. Điều này xuất phát từ rất nhiều các nguyên nhân khác nhau như nguồn nhân lực, định hướng phát triển ngành nghề, khoa học kỹ thuật…

Vì vậy, rất cần có những giải pháp tổng thể đồng bộ để cải thiện vấn đề này góp phần đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Chất vấn để tìm giải pháp cho những vấn đề quốc kế, dân sinh

Trao đổi trước thềm phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Hải Anh (Đồng Tháp) cho rằng, 4 nhóm vấn đề được Quốc hội lựa chọn chất vấn tại Kỳ họp thứ 5 (lĩnh vực Lao động, Thương binh và xã hội; lĩnh vực Giao thông vận tải; lĩnh vực Khoa học và Công nghệ và lĩnh vực Dân tộc) đều là những nhóm vấn đề được cử tri, Nhân dân và nhiều Đoàn đại biểu Quốc hội các địa phương hết sức quan tâm.

Đại biểu khẳng định, những nội dung nêu trên đều là những nội dung hết sức quan trọng, là những vấn đề quốc kế dân sinh mà cử tri và Nhân dân, thông qua đại biểu Quốc hội, mong muốn các vị Bộ trưởng, các lãnh đạo Chính phủ làm rõ để qua đó cử tri và nhân dân hiểu rõ hơn thực trạng tình hình phát triển của các lĩnh vực, đặc biệt là sự lãnh đạo, chỉ đạo, nỗ lực và giải pháp của các bộ, ngành Trung ương và Chính phủ đối với những nội dung đang được dư luận quan tâm, hiểu rõ nguyên nhân của những vấn đề còn đang chậm trễ, chưa được như mong muốn cũng như những lời hứa, cam kết, lộ trình của các vị Bộ trưởng, lãnh đạo Chính phủ trong giải quyết những vấn đề còn chậm trễ để cùng nhau đồng thuận, chia sẻ, đồng hành, hỗ trợ, phát huy sức mạnh toàn dân thực hiện thắng lợi các mục tiêu của đất nước.

Đại biểu Nguyễn Hải Anh trông đợi vào những giải pháp triệt để, toàn diện và đủ mạnh để phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành, lĩnh vực. Bởi theo đại biểu, đây là một trong những giải pháp chiến lược, then chốt để khắc phục bằng được tình trạng nhiều năm nay chúng ta vẫn lỡ hẹn với chỉ tiêu tăng năng suất lao động xã hội; giải pháp khắc phục tình trạng gia tăng người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần.

Đại biểu cũng kỳ vọng qua phiên chất vấn sẽ tìm được giải pháp khắc phục tình trạng ùn tắc giao thông, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh; việc nâng cao hàm lượng ứng dụng khoa học, công nghệ cao trong các sản phẩm của Việt Nam, do Việt Nam chế tạo, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp, cơ khí, máy móc, công nghiệp phụ trợ, sản xuất các mặt hàng tiêu dùng; giải pháp thu hút nguồn lực đầu tư vào các khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Cải thiện năng suất lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là vấn đề nổi cộm

Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc (Hà Nội), giao thông là lĩnh vực có ý nghĩa đột phá cho sự phát triển của đất nước trong thời gian tới. Vừa qua, lĩnh vực này đã có khá nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt là trong giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các dự án trọng điểm quốc gia.

Đối với lĩnh vực lao động cho rằng, năng suất lao động đang là vấn đề nổi cộm, đại biểu mong Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ có câu trả lời thỏa đáng đối với việc cải thiện năng suất lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là trong thời đại số bởi điều này có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển bền vững của nền kinh tế trong thời gian tới. 

Theo đại biểu, hiện nay, chúng ta đang trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đứng trước yêu cầu phải thúc đẩy nhanh hơn nữa về đổi mới sáng tạo, có chính sách để giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo. Đại biểu kỳ vọng vào các giải pháp từ Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc làm thế nào để khuyến khích, thúc đẩy nội lực đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, dân tộc miền núi luôn là vấn đề lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của nước ta bởi chúng ta đặt mục tiêu phát triển bao trùm, bền vững, nhân văn. Cùng với đó, sự phát triển của vùng đồng bào dân tộc và miền núi còn liên quan mật thiết đến bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia.

Cử tri và nhân dân thời gian qua rất quan tâm đến việc thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình giảm nghèo bền vững.

Đại biểu rất mong Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc sẽ làm rõ các điểm nghẽn, vướng mắc và các nguyên nhân chậm triển khai các Chương trình để từ đó đưa ra giải pháp khắc phục nhanh, hiệu quả trong thời gian tới bởi việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia gắn liền với mục tiêu phát triển dài hạn của nước ta. 

Cần giải pháp căn cơ cho vấn đề việc làm và bảo đảm an sinh xã hội cho người lao động

Cho rằng, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội luôn nhận được sự quan tâm theo dõi đặc biệt của cử tri và nhân dân cả nước, do vậy đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) mong muốn, người chất vấn và trả lời chất vấn đều tham gia với tâm thế xây dựng, cầu thị và thẳng thắn, qua đó làm rõ trách nhiệm, giải pháp đối với những vấn đề đang được cử tri, người dân quan tâm.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết ông sẽ chất vấn với cả 4 Bộ trưởng, trưởng ngành, nhất là với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội bởi hiện nay các lĩnh vực thuộc quản lý của Bộ nhiều vấn đề đang được cử tri quan tâm như: việc thực hiện chế độ, chính sách với người có công với cách mạng; chính sách với sinh viên mới ra trường; tình trạng người lao động bị giảm giờ làm, nghỉ việc không lương, thất nghiệp tăng nhanh trong những tháng gần đây; tình trạng doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động…

Theo đại biểu, vấn đề tạo việc làm, kết nối cung - cầu lao động và bảo đảm quyền lợi cho người lao động là một nhiệm vụ rất quan trọng, cần được Chính phủ, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội quan tâm thực hiện bằng những giải pháp cả trước mắt và lâu dài.

Số liệu về tình trạng lao động, việc làm trong các tháng đầu năm 2023 do Bộ đưa ra cho thấy, số lao động trong doanh nghiệp bị ảnh hưởng việc làm chiếm khoảng 3,4% tổng số lao động trong doanh nghiệp, chưa kể lao động trong hộ gia đình, lao động tự do. Việc làm bị ảnh hưởng sẽ tác động đến đời sống, quyền an sinh của người lao động, nhất là tình trạng mất việc.

Do đó, đại biểu Phạm Văn Hòa mong Bộ trưởng Đào Ngọc Dung sẽ đưa ra hệ thống giải pháp khắc phục một cách căn cơ, đồng bộ và hiệu quả những vấn đề này.

Gỡ vướng thể chế để thúc đẩy khoa học, công nghệ phát triển

Theo đại biểu Hoàng Công Anh (Thái Nguyên), đối với lĩnh vực khoa học – công nghệ, vừa qua có rất nhiều kiến nghị liên quan đến việc triển khai thực hiện Luật Công nghệ cao, việc đưa các chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển khoa học, công nghệ cao vào thực tiễn cuộc sống còn rất chậm.

Ví dụ, về ứng dụng khoa học công nghệ cao hiện nay là không có cơ sở pháp lý, không có hướng dẫn để các doanh nghiệp, nhà khoa học triển khai thực hiện. Hay với Quỹ đầu tư mạo hiểm thì hiện cũng chưa có hướng dẫn, khiến các nhà nghiên cứu e ngại rủi ro, không dám thực hiện. Nếu không sớm gỡ những vấn đề này thì khó có thể thúc đẩy khoa học, công nghệ phát triển nhanh hơn được. 

Về lĩnh vực dân tộc và miền núi, đại biểu cho rằng, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ đã rất nỗ lực ban hành các chương trình, chính sách hỗ trợ đối với đồng bào vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, song việc triển khai thực hiện cũng không được như mong đợi của đại biểu Quốc hội cũng như cử tri và Nhân dân. 

Điều quan trọng hơn cả "chất vấn tốt", "trả lời hay" là sau chất vấn phải tạo ra thay đổi trong thực tiễn

Đại biểu mong muốn, qua phiên chất vấn lần này, các đại biểu Quốc hội sẽ góp ý thẳng thắn, tâm huyết, chỉ rõ được trách nhiệm của các Bộ chủ quản đối với từng lĩnh vực.

Đồng thời, các Bộ trưởng cũng phải nghiêm túc nhìn nhận và giải trình rõ nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại trong từng ngành, lĩnh vực.

Chính phủ cũng phải đưa ra được các giải pháp trước mắt và lâu dài nhằm khắc phục các hạn chế, chấn chỉnh những tồn tại và phát huy những điểm tốt của các ngành, các lĩnh vực.

Điều quan trọng hơn cả việc "chất vấn tốt", "trả lời hay" là sau chất vấn phải tạo ra thay đổi gì trong thực tiễn, thể hiện qua hành động cụ thể của các Bộ trưởng, trưởng ngành - không phải chỉ riêng 4 Bộ trưởng, trưởng ngành chịu trách nhiệm trả lời chính mà còn cả bộ máy của Chính phủ nhằm thực hiện tốt hơn các chính sách, thực thi hiệu quả hơn các chức năng, nhiệm vụ của mình. Có như vậy mới đáp ứng được nguyện vọng, tâm nguyện của cử tri và Nhân dân.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội luôn nhận được sự quan tâm theo dõi đặc biệt của cử tri và nhân dân cả nước. Do vậy, đại biểu mong muốn, người chất vấn và trả lời chất vấn đều tham gia với tâm thế xây dựng, cầu thị và thẳng thắn, qua đó làm rõ trách nhiệm, giải pháp đối với những vấn đề đang được cử tri, người dân quan tâm.