Theo Tờ trình của Bộ Nội vụ (tài liệu gửi Bộ Tư pháp thẩm định), dự thảo Nghị định quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh có 05 Chương với 25 Điều, cụ thể như sau:
Chương I: Quy định chung, gồm 02 Điều (từ Điều 1 đến Điều 2);
Chương II: Quy định về cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, gồm 08 điều (từ Điều 03 đến Điều 10).
Chương III: Quy định về cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, gồm 06 điều (từ Điều 11 đến Điều 16).
Chương IV: Quy định trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã, gồm 06 Điều (từ Điều 17 đến Điều 22).
Chương V: Điều khoản thi hành, gồm 03 Điều (Điều 23 và Điều 25).
Những nội dung cơ bản của Nghị định
Quy định chung: Dự thảo Nghị định cơ bản kế thừa các nội dung quy định từ Điều 1 đến Điều 10 và từ Điều 17 đến Điều 22 và Điều 25.
Tại các Điều này cơ quan chủ trì soạn thảo đã rà soát thay đổi cụm từ "Ủy ban nhân dân cấp huyện" đang được quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP thành "Ủy ban nhân dân cấp xã".
Bỏ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 5 (Thanh tra), khoản 3 Điều 6 (số lượng Phó Chánh thanh tra sở), khoản 8 Điều 15 (Thanh tra huyện) để bảo đảm phù hợp với Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 và Kết luận số 126-KL/TW ngày 14/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tổ chức lại hệ thống thanh tra; theo đó biên tập, điều chỉnh lại các khoản, điểm tại dự thảo Nghị định cho phù hợp.
Rà soát, biên tập lại Chương III (từ Điều 11 đến Điều 16) cho phù hợp với chủ trương của Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp (cấp tỉnh, cấp xã).
Về những nội dung cần sửa đổi, hoàn thiện, tờ trình của Bộ Nội vụ nêu rõ: Thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp (cấp tỉnh, cấp xã) thì quy mô tổ chức, phạm vi quản lý theo địa bàn (diện tích tự nhiên, dân số, phạm vi quản lý…) của các địa phương đã lớn hơn rất nhiều so với trước đây.
Do vậy, để các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao trong điều kiện quy mô và phạm vi quản lý được mở rộng thì cần thiết phải sửa đổi quy định số lượng cấp phó của sở, của phòng chuyên môn thuộc sở và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng cho phù hợp.
Theo đó, tại dự thảo Nghị định, Bộ Nội vụ đề xuất sửa đổi các nội dung đối với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh như sau:
Về số lượng Phó Trưởng phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ: Dự thảo Nghị định đề xuất quy định về tiêu chí xác định số lượng cấp phó của phòng chuyên môn và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn thuộc sở như quy định đối với phòng thuộc sở tại thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh (đã quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP) để thống nhất thực hiện đối với tất cả các địa phương. Cụ thể:
Phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở được bố trí từ 1-3 Phó phòng
Dự thảo Nghị định đề xuất số lượng Phó Trưởng phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở như sau:
- Phòng thuộc sở có dưới 10 biên chế công chức được bố trí 01 Phó Trưởng phòng;
- Phòng thuộc sở có từ 10 đến 14 biên chế công chức được bố trí không quá 02 Phó Trưởng phòng.
- Phòng thuộc sở có từ 15 biên chế công chức trở lên được bố trí không quá 03 Phó Trưởng phòng (giữ nguyên như quy định tại điểm c khoản 2 Điều 6 Nghị định số 45/2025/NĐ-CP).
Về tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở: Khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 07 biên chế công chức.
Hà Nội được tăng thêm không quá 10 Phó Giám đốc; TPHCM được tăng thêm không quá 15 Phó Giám đốc
Đối với số lượng cấp phó của Sở: Dự thảo Nghị định đề xuất quy định bình quân mỗi sở bố trí 04 Phó Giám đốc, tăng 01 Phó Giám đốc so với quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP.
Riêng thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, ngoài tổng số lượng Phó Giám đốc sở theo quy định tính bình quân chung thì thành phố Hà Nội được tăng thêm không quá 10 Phó Giám đốc và Thành phố Hồ Chí Minh được tăng thêm không quá 15 Phó Giám đốc./.