THỦ TƯỚNG ĐỐI THOẠI VỚI NÔNG DÂN NĂM 2025

Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2025 với chủ đề: “Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân” do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương tổ chức, diễn ra theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến đến 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Tham dự Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân tại điểm cầu chính có bà Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng; Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung; Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; cùng gần 150 nông dân, hợp tác xã tiêu biểu. 

Tại điểm cầu các tỉnh, thành phố có các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy/Thành ủy; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; cùng đại diện các sở, ngành, Hội Nông dân, các bà con nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp tại các địa phương.

Những kết quả nổi bật thúc đẩy, hỗ trợ nông nghiệp, nông dân, nông thôn

Phát biểu đề dẫn Hội nghị, ông Lương Quốc Đoàn, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết: Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2024, trong bối cảnh thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy, hợp nhất các bộ, ngành, sáp nhập đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng các bộ, ngành, địa phương đã tích cực, chủ động triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, ban hành nhiều cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo nguồn lực thúc đẩy, hỗ trợ nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Một số kết quả nổi bật:

(1) Các Bộ, ngành đã ban hành, tham mưu ban hành các cơ chế, chính sách chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, xây dựng nông thôn mới; phát triển, nâng cao năng lực khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã; phát triển thị trường, xúc tiến thương mại, thúc đẩy thương mại điện tử, tiêu thụ nông sản; xây dựng cơ chế ưu đãi phát triển công nghiệp chế biến nông sản; các chương trình, chính sách, giải pháp tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, phát triển du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh; hỗ trợ pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho nông dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nông nghiệp, nông thôn.

(2) Các địa phương đã ban hành các chương trình, kế hoạch, cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân các vùng chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống; hỗ trợ, thúc đẩy chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, bảo hiểm, tín dụng xanh, tín chỉ carbon trong nông lâm ngư nghiệp; đặc biệt là việc ban hành kế hoạch thực hiện các Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị, ban hành cơ chế, chính sách đột phá để phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp.

(3) Hội Nông dân Việt Nam đã ban hành các Nghị quyết để lãnh đạo, tổ chức thực hiện các kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tập trung nâng cao nhận thức chính trị, hiểu biết pháp luật; nâng cao kiến thức, kỹ năng, thay đổi tư duy hợp tác, liên kết cho nông dân; tổ chức các hoạt động dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là phát triển các mô hình kinh tế tập thể, thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp theo Quyết định 182/QĐ-TTg. Tham mưu trình Thủ tướng phê duyệt, ban hành 2 Đề án để triển khai thực hiện, nâng cao trình độ, hỗ trợ vốn cho nông dân. 

Hiện nay đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện Đề án "Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân sản xuất, kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng giai đoạn 2026- 2030", trình Thủ tướng xem xét, quyết định.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về việc các cấp, các ngành, địa phương tăng cường tổ chức lắng nghe, đối thoại định kỳ với nông dân và gần đây nhất là chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tổ chức "Tháng nghe dân nói"; trong tháng 10, 11 vừa qua, Trung ương Hội đã phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức 2 Diễn đàn "Lắng nghe nông dân nói" ở quy mô toàn quốc. 

Nhiều vướng mắc, vấn đề đã được giải quyết, tháo gỡ ngay tại Diễn đàn; một số vấn đề sẽ được tiếp tục tháo gỡ bằng việc xây dựng các cơ chế, chính sách dài hạn.

Sau Diễn đàn, đã xác định tập trung thực hiện 5 nội dung về: nâng cao năng lực sản xuất chất lượng cao và bền vững; tập trung thúc đẩy tiêu thụ nông sản; xây dựng, quảng bá thương hiệu; phát triển lực lượng doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp; thực hiện 4 đột phá chiến lược về: cải cách thể chế; thúc đẩy đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đột phá mạnh mẽ trong xây dựng hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, tài nguyên, môi trường đồng bộ, hiện đại; tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hơn 5.000 ý kiến, đề xuất, kiến nghị gửi đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ

Trước Hội nghị hôm nay, chỉ trong khoảng 1 tháng đã nhận được hơn 5.000 ý kiến, đề xuất, kiến nghị của cán bộ, hội viên, nông dân gửi đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. 

Đa số ý kiến bày tỏ vui mừng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; những tình cảm, quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn với nhiều chính sách thiết thực; phấn khởi và đồng tình cao với những tổng kết, đánh giá, những quan điểm, định hướng đối với giai cấp nông dân trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; đánh giá cao sự vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương trong triển khai thực hiện kết luận chỉ đạo của Thủ tướng tại Hội nghị đối thoại năm 2024 với nhiều cơ chế, chính sách được ban hành để hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Bên cạnh đó, cũng có những đề xuất, kiến nghị, mong muốn Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm trong thời gian tới, tập trung vào một số nội dung sau:

(1) Có các cơ chế, chính sách thúc đẩy hợp tác, chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến nông sản cho nông dân; các giải pháp hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi số cho nông dân; kết nối doanh nghiệp hợp tác xã - nông dân - nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.

(2) Có các chính sách, giải pháp về tín dụng, thuế, hỗ trợ vốn cho nông dân đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, các sản phẩm thảo dược, đặc hữu; hỗ trợ chế biến sâu đối với các hợp tác xã, các doanh nghiệp siêu nhỏ; phát triển hệ thống logictics phục vụ thương mại nông sản, hàng hóa quy mô lớn; kết nối, hỗ trợ tiêu thụ nông sản, nhất là việc quảng bá, giới thiệu tiêu thụ nông sản trên môi trường số.

(3) Tăng cường các giải pháp, biện pháp quản lý, kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp, bình ổn giá vật tư đầu vào trong nông nghiệp; vấn đề hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; vấn đề an toàn thực phẩm.

(4) Quan tâm đầu tư hạ tầng cho nông nghiệp, nông thôn, nhất là hạ tầng internet tại các vùng sâu, vùng xa, hệ thống cảnh báo lũ, sạt lở đất; các cơ chế, chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất sau lũ; thu hút doanh nghiệp, nông dân tham gia, thúc đẩy thị trường bảo hiểm nông nghiệp.

(5) Vấn đề quy hoạch các vùng chuyên canh, phát triển thương hiệu, các ngành hàng chủ lực và giải pháp hỗ trợ nông dân tham gia; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tập trung, tích tụ đất nông nghiệp, khơi thông nguồn lực đất đai để phát triển nông nghiệp, nông thôn, tạo sinh kế bền vững cho nông dân.

Tập trung thảo luận 5 nội dung lớn

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam nhấn mạnh: Với Chủ đề "Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân", cùng với những ý kiến đề xuất, kiến nghị của nông dân đã được tổng hợp, Hội nghị sẽ tập trung thảo luận, đối thoại các nội dung lớn gồm:

(1) Các giải pháp, hành động của nông dân để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Cơ chế, chính sách để ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào sản xuất, hình thành chuỗi giá trị bền vững, nhất là công nghệ về giống cây trồng, vật nuôi; truy xuất nguồn gốc; chế biến và xây dựng thương hiệu nông sản.

(2) Vai trò của người nông dân trong hội nhập quốc tế và các giải pháp nhằm hỗ trợ nông dân đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn xuất khẩu, mở rộng thị trường.

(3) Cơ chế, giải pháp để hỗ trợ, thúc đẩy cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong nông nghiệp, nông thôn. Các giải pháp để khơi thông nguồn lực về tài nguyên, môi trường, đất đai, lao động.

(4) Các giải pháp thúc đẩy, hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn đối với các hộ gia đình nông dân, các hộ kinh doanh cá thể ở khu vực nông thôn, các hợp tác xã nông nghiệp, dịch vụ…, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của Việt Nam trong thời gian tới.

(5) Vấn đề phòng chống thiên tai, lũ lụt và các giải pháp căn cơ để giảm thiểu thiệt hại, chủ động phòng chống với các hiện tượng thời tiết cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng gay gắt.

Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò đặc biệt quan trọng, luôn là trụ đỡ của nền kinh tế

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, người nông dân là chiến sĩ trên mặt trận nông nghiệp, phải luôn thích ứng với mọi hoàn cảnh, phải chiến đấu và phải chiến thắng trên mặt trận này.

Thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi tới các đại biểu lời chào trân trọng, lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Đây là lần thứ 4 trong nhiệm kỳ này, Thủ tướng Chính phủ tổ chức đối thoại với nông dân, theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về "3 gần", "4 không" và "5 phải", trong đó có nội dung phải lắng nghe - phải đối thoại.

Theo Thủ tướng, cuộc đối thoại nhiều ý nghĩa: Rà soát lại kết quả, tác động của những cuộc đối thoại trước đó; đánh giá 5 năm qua nông nghiệp, nông dân, nông thôn có tiến bộ gì so với 5 năm trước, cũng như năm 2025 so với năm 2024, những gì làm tốt thì tiếp tục phát huy, những gì vướng mắc phải tháo gỡ, những gì không tốt thì khắc phục.

Nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục củng cố, tăng cường đoàn kết, thống nhất, đoàn kết trong Đảng, đoàn kết nhân dân, đoàn kết trong nước, đoàn kết quốc tế, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/Thành công, thành công, đại thành công", Thủ tướng cho rằng nông dân phải đoàn kết để tạo ra sức mạnh, hợp tác để tạo ra lợi ích, đối thoại để hiểu nhau hơn.

Thủ tướng đánh giá cao chủ đề cuộc đối thoại về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đồng thời đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận thêm về nội dung phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân và nội dung khắc phục thảm họa thiên tai vừa qua.

Theo Thủ tướng, nhìn lại 40 năm đổi mới, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò đặc biệt quan trọng, luôn là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, kiểm soát lạm phát.

Nhưng quan trọng hơn, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đưa đất nước ta thoát nghèo, từ một nước đổ nát, nghèo đói sau chiến tranh, hoàn thành sớm các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc. 

Việt Nam trở thành quốc gia có thương hiệu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và nhiều quốc gia muốn Việt Nam hợp tác bảo đảm an ninh lương thực, đây là niềm tự hào của chúng ta.

Theo Thủ tướng, năm 2025, Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình cao với mức thu nhập bình quân đầu người khoảng trên 5.000 USD; điều này là nhờ công nghiệp. Để thực hiện mục tiêu tới năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Việt Nam phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Mong muốn cuộc đối thoại diễn ra dân chủ, thiết thực, thực chất, hiệu quả, Thủ tướng đề nghị các đại biểu phân tích tình hình, làm rõ nguyên nhân, đề xuất giải pháp; đồng thời chia sẻ những ấn tượng, cảm xúc về ngành nông nghiệp, nông dân, nông thôn, những băn khoăn, trăn trở, các đề xuất, hiến kế để phát triển đất nước hơn nữa, nhanh chóng thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra.

Cần chính sách để rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu với chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ

Bà Phạm Thị Lý, Nhà khoa học của nhà nông 2024, Liên hiệp HTX Nông nghiệp hữu cơ và Dược liệu Việt Nam: Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ và Dược liệu Việt là tổ chức sản xuất nông nghiệp tuần hoàn bằng phương pháp men vi sinh, phát triển và nghiên cứu hệ sinh thái đa tầng dược liệu dưới tán rừng. Chúng tôi đang trồng sâm Nhất dương sinh, bảo tồn Trà hoa vàng và một số loài dược liệu đặc hữu của Việt Nam.

Chúng tôi rất tâm đắc với chủ đề của Hội nghị và biết rằng đây là chủ đề mà trực tiếp Thủ tướng Chính phủ lựa chọn. Điều này khẳng định được tầm quan trọng, vai trò của khoa học công nghệ đối với sáng tạo và chuyển đổi số với hoạt động kinh tế-xã hội cũng như đối với sự phát triển của nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Mặc dù vai trò của khoa học công nghệ đối với sự phát triển của nông nghiệp, nông dân, nông thôn cũng như nền kinh tế rất là quan trọng nhưng thời gian vừa qua, trên thực tế vẫn có nhiều khoảng cách giữa nghiên cứu khoa học với việc chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn. Và có nhiều đề tài khoa học công nghệ mặc dù được nghiên cứu thành công nhưng còn chậm được đưa vào thực tiễn cũng như còn gặp rất nhiều khó khăn. Chính vì vậy, tôi xin kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hai điều:

Thứ nhất, có cơ chế chính sách để rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu với chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ, kết quả nghiên cứu từ các viện, trường, các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ để xây dựng được các mô hình điểm, trình diễn nông nghiệp, nông thôn.

Thứ hai, nghiên cứu và ban hành cơ chế phối hợp giữa nhà khoa học với lực lượng khuyến nông, Hội Nông dân để chuyển giao khoa học công nghệ cho nông dân. Trong nhiều năm qua, hoạt động của lực lượng khuyến nông là cánh tay nối dài của Chính phủ đối với nông nghiệp và nông dân.

Chúng tôi rất mong có cơ chế mới về phát triển khoa học công nghệ, về ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ theo tinh thần của Nghị quyết 46 và mong là sớm có được những kết quả tốt.

Đề nghị nghiên cứu xây dựng cổng/sàn bán hàng online dành riêng cho nông dân

Bà Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương, tỉnh Lạng Sơn: Hợp tác xã của tôi chuyên sản xuất và chế biến chuyên sâu các sản phẩm nông sản của địa phương và sản phẩm chủ lực là "hồng vành khuyên treo gió".

Bán hàng nông sản online là một xu thế phổ biến, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số, rất quan trọng đối với nông dân và hợp tác xã ở vùng cao như chúng tôi. 

Tuy nhiên, việc bán hàng online hiện còn gặp khó khăn do thiếu người viết kịch bản, làm content (nội dung) và rất cần có những "chiến thần livestream" để hỗ trợ làm các video quảng bá sản phẩm. 

Mặt khác đường truyền Internet tại các vùng sâu, vùng xa rất chập chờn, gián đoạn. Nhiều lúc livestream, tôi phải lên các vị trí cao để hứng sóng. Việc đó ảnh hưởng đến việc truyền bá, quảng bá sản phẩm của địa phương.

Hợp tác xã chúng tôi khi tham gia bán hàng online, mục đích là để giảm chi phí, nhưng thực tế hợp tác xã lại phải chịu rất là nhiều loại thuế, phí, dẫn đến hàng hóa nông sản bị đội giá và khó cạnh tranh.

Tại hội nghị hôm nay, tôi xin đề xuất, kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành:

Thứ nhất, có cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, hợp tác xã được tham gia đào tạo, tập huấn về kỹ năng bán hàng online.

Thứ hai, có chính sách ưu tiên đầu tư, nâng cấp hạ tầng Internet tại các vùng sâu, vùng xa.

Thứ ba, nghiên cứu xây dựng một vài cổng/sàn bán hàng online và hỗ trợ về phí bán hàng dành riêng cho nông dân, hợp tác xã để giảm sự phụ thuộc vào các sàn thương mại điện tử hiện nay.

Xem xét xây dựng chương trình hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế cho nông dân

Ông Phạm Đức Trọng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thư Lâm, TP. Hà Nội: Nghị quyết 57 là một chủ trương rất đúng đắn và trúng vào điểm nghẽn cần tháo gỡ để đột phá khoa học công nghệ. 

Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu cho các giải pháp chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ và thiết bị hiện đại còn quá cao so với khả năng tài chính của đa số nông dân và hợp tác xã. Các giải pháp chuyển đổi số hiện có cũng chưa đồng bộ để áp dụng cho toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp. 

Do đó tôi xin đề xuất với Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành: Xem xét xây dựng chương trình hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế cho nông dân, HTX khi đầu tư thiết bị ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. 

Nghiên cứu xây dựng mô hình "Làng nông nghiệp công nghệ cao", là nơi làm điểm trình diễn ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thông minh, là nơi đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, kết nối doanh nghiệp - HTX - nông dân - nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.

Thủ tướng: Phải nâng tầm chương trình OCOP

Lắng nghe 3 câu hỏi đầu tiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh, đánh giá cao các câu hỏi của các đại biểu đều thiết thực, đi thẳng vào vấn đề, xuất phát từ thực tiễn trong quá trình phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. 

Từ thực tiễn chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) trên cả nước những năm qua, Thủ tướng cho rằng 5 vấn đề rất quan trọng với chương trình này gồm: Vấn đề xây dựng thương hiệu, vấn đề phát triển vùng nguyên liệu, vấn đề thị trường (phải có doanh nghiệp cung ứng nguyên liệu đầu vào và giúp nông dân đưa sản phẩm ra thị trường), vấn đề nguồn lực (phải có chính sách, gồm chính sách thuế, chính sách ưu đãi, nguồn vốn của ngân hàng...), ứng dụng khoa học công nghệ (từ mẫu mã, bao bì, giúp tăng năng suất tốt hơn, giá trị gia tăng cao hơn…).

Từ câu hỏi của các đại biểu, Thủ tướng cho rằng phải nâng tầm chương trình OCOP trong bối cảnh chuyển đổi kép (chuyển đổi xanh, chuyển đổi số) là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của tất cả các quốc gia.

Quyết liệt triển khai cơ chế chính sách về khoa học công nghệ 

Trả lời ý kiến của đại biểu Phạm Thị Lý, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy khẳng định kết nối giữa kết quả khoa học và thực tiễn là vấn đề rất nhức nhối và cần quan tâm đối với ngành khoa học công nghệ khi chậm phối hợp với Liên minh Hợp tác xã, Hội Nông dân, Bộ Nông nghiệp và Môi trường. 

Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính chúng tôi đã tham mưu để ban hành Nghị quyết 57 và các cơ chế chính sách. 

Thực tế Nghị quyết 57 cũng nhấn mạnh một trong những vấn đề điểm nghẽn cần giải quyết chính là làm thế nào để nhanh chóng đưa kết quả khoa học công nghệ vào ứng dụng trong thực tiễn, đặc biệt là trong sản xuất kinh doanh.

Mặc dù nhiều năm qua, chúng ta đã thống kê là khoa học công nghệ đóng góp khoảng hơn 30% cho sự phát triển của ngành nông nghiệp nhưng nếu so sánh giá trị sản xuất nông nghiệp giữa Việt Nam và các quốc gia phát triển. 

Ví dụ so với Hàn Quốc thì còn khoảng cách khá xa. Theo thống kê những năm trước đây, giá trị sản xuất nông nghiệp trên một nông dân ở Việt Nam khoảng dưới 1.000 USD, trong khi của Hàn Quốc khoảng 24.000 USD.

Sự cách biệt này không chỉ về năng suất mà xoay quanh các vấn đề mà Thủ tướng Chính phủ vừa gợi ý, đó là vấn đề thương hiệu, thị trường. 

Chính vì thế, cơ chế chính sách về khoa học công nghệ trong năm 2025 thực hiện Nghị quyết 57 được triển khai một cách quyết liệt. 

Trong năm 2025, chúng tôi ban hành sửa đổi 10 luật, trong đó có Luật Khoa học công nghệ, Luật Tiêu chuẩn quy chuẩn, Luật Chuyển đổi số, Luật Chuyển giao công nghệ... 

Đồng thời, cùng với các bộ ngành như Bộ Tài chính đã hỗ trợ sửa đổi 30 luật, tháo gỡ tất cả các điểm nghẽn để đưa khoa học công nghệ vào cuộc sống. 

Đặc biệt là các cơ chế tài chính, lần đầu tiên Bộ Tài chính đã hỗ trợ Bộ Khoa học và Công nghệ đưa ra Luật Khoa học công nghệ và các quỹ của bộ ngành địa phương, các cơ chế về hỗ trợ lãi suất vay cho các doanh nghiệp, các hợp tác xã.

Thứ hai là tài chính cho các hợp tác xã, cho bà con nông dân có thể thí điểm sử dụng các công nghệ cũng như các hệ thống chuyển đổi số trong một thời gian nhất định và nếu thấy hiệu quả thì sẽ tiếp tục sử dụng. 

Và đặc biệt là các cơ chế chính sách trong năm 2025 khi được sửa đổi thì tập trung nhấn mạnh vào việc chuyển dịch sang xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và phục vụ phát triển kinh tế xã hội. 

Lần đầu tiên trong Luật Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo được đưa ra là một trụ cột tương ứng với cả khoa học công nghệ. 

Đổi mới sáng tạo nhấn mạnh xoay quanh lấy sản xuất kinh doanh làm trung tâm và đưa tri thức, đổi mới công nghệ, chuyển giao công nghệ trực tiếp đến sản xuất. Và khơi dậy kết nối mọi nguồn lực xã hội cho đổi mới sáng tạo, xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội. Tức là đổi mới sáng tạo chúng ta đi từ mọi cá nhân, từ người nông dân cho đến hợp tác xã, cho đến doanh nghiệp.

Và đặc biệt là có các cơ chế thúc đẩy tăng cường sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc trong việc kết nối, phổ biến tri thức, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo với hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ở đây tôi muốn nhấn mạnh đến hai mô hình thời gian qua đã triển khai và thời gian tới chúng tôi đang thúc đẩy.

Mô hình thứ nhất là liên kết giữa doanh nghiệp với hợp tác xã kiểu mới và bà con nông dân, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò tiếp nhận công nghệ mới từ các viện nghiên cứu, trường đại học và trực tiếp phổ biến cho bà con nông dân. 

Tức là đưa các giống mới, vật tư vật liệu đến sản xuất cho bà con nông dân và ngược lại, tiếp nhận kết quả đầu ra từ bà con nông dân thông qua các hợp tác xã. 

Mô hình này đã triển khai tương đối thành công, ví dụ với Công ty Lộc Trời, Công ty Dabaco, Công ty Mía đường Lam Sơn. Chúng tôi rất mong mô hình này thời gian tới chúng ta nhân rộng ra để khoa học công nghệ đưa đến bà con nông dân và đưa trực tiếp ứng dụng sản xuất thuận lợi nhất.

Mô hình thứ hai trong thời gian vừa qua chúng tôi cũng triển khai với các chuyên gia Australia cùng với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trước đây là các câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, gắn kết trực tiếp các nhà khoa học với bà con nông dân. 

Mô hình này xây dựng các ban đào tạo tập huấn là các nhà khoa học, lồng ghép các nội dung chuyển đổi số và kết nối chuyển giao công nghệ cho bà con nông dân. Mô hình này rất thành công. 

Bà con nông dân đi làm ở ruộng, nương rẫy, vườn từ sáng cho đến 5-6 giờ tối về, ăn cơm xong là dùng internet, dùng điện thoại để kết nối với các câu lạc bộ này, sinh hoạt trao đổi, kết nối với các nhà khoa học để đưa ra các vấn đề sản xuất, cũng như lắng nghe các nhà khoa học phổ biến các mô hình kinh doanh mới. 

Mô hình câu lạc bộ đổi mới sáng tạo ngành rau quả này đã triển khai được tại một số địa phương và sự tham gia của rất nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã.

Có một loạt cơ chế trong luật mới, hiện nay quỹ khoa học công nghệ của các bộ ngành, địa phương đã cho phép thêm các nội dung chi mới, hỗ trợ cho các sáng kiến, giải pháp kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất. 

Thứ hai là các chương trình hỗ trợ về sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu, đặc biệt là hỗ trợ các hợp tác xã đăng ký nhãn hiệu, khai thác nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý. 

Thứ ba, hỗ trợ vốn vay cho đổi mới công nghệ. 

Thứ tư, hỗ trợ voucher tài chính để cho phép bà con dùng hỗ trợ tài chính để thử công nghệ, thử các giải pháp kỹ thuật, các giải pháp chuyển đổi số. 

Cuối cùng là các chương trình cho quỹ phổ biến tri thức, phổ biến mô hình cho bà con nông dân. 

Toàn bộ đề tài khoa học hiện nay theo hướng đặt hàng từ sản xuất, từ yêu cầu của doanh nghiệp, hợp tác xã. Kết quả đưa ra sẽ chuyển giao cho doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng.

Về câu hỏi của bà Vương Thị Thương liên quan đến kết nối internet ở vùng sâu vùng xa còn chập chờn, trong năm 2025 đã triển khai 2 giải pháp rất quan trọng trong Nghị quyết 193 thí điểm cơ chế của Quốc hội, cho phép các trạm phát được hỗ trợ thêm khi phủ sóng tại vùng sâu vùng xa từ quỹ viễn thông công ích. Hiện nay trạm phát sóng đang được xây dựng thêm cho các vùng sâu vùng xa. 

Thứ hai, hiện nay Chính phủ đang nhận 2 hồ sơ thí điểm công nghệ internet vệ tinh từ các vệ tinh tầm thấp (LEO satellites) - starlink/oneweb... Sau khi cấp phép thí điểm xong sẽ góp phần kết nối vùng sâu vùng xa tốt hơn.

Với câu hỏi của ông Phạm Văn Thạch liên quan đến xây dựng các mô hình làng nông nghiệp công nghệ cao, như vừa nói, mô hình này cũng như mô hình câu lạc bộ đổi mới sáng tạo các ngành rau quả.. 

Thời gian tới, chúng tôi sẽ cùng với Bộ Nông nghiệp và Môi trường thúc đẩy các mô hình câu lạc bộ đổi mới sáng tạo để kết nối giữa nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã với bà con nông dân.

Đề xuất nhiệm vụ khoa học công nghệ phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng: Tôi gom hai câu hỏi liên quan đến lĩnh vực khoa học - công nghệ là một trong những vấn đề rất quan trọng đối với ngành nông nghiệp, nông thôn.

Về câu hỏi của bà Phạm Thị Lý liên quan đến khoảng cách giữa nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, đây là vấn đề rất sát với thực tiễn hiện nay và Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng nhận thức rõ điều này. 

Do đó, khi đề xuất và phê duyệt nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, cần xác định ngay đơn vị sẽ tiếp nhận và sử dụng kết quả nghiên cứu. 

Đồng thời, các tổ chức và cá nhân khi đề xuất nhiệm vụ khoa học công nghệ phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn; thực tiễn đòi hỏi nghiên cứu nội dung gì và đơn vị nào sẽ tiếp nhận kết quả cần được xác định ngay từ đầu.

Trong thực tế, thời gian trước có khá nhiều đề tài nghiên cứu do chưa sát thực tiễn, dẫn đến nghiên cứu rồi nhưng không ứng dụng được. 

Cùng với những chính sách chung của Bộ Khoa học và Công nghệ liên quan đến vấn đề khoa học công nghệ và chuyển đổi số, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã và đang xây dựng hoàn thiện hệ thống văn bản. Trong đó, có tập trung vào khắc phục, giải quyết những vấn đề bà Phạm Thị Lý đặt ra. 

Đặc biệt, những văn bản dưới luật chúng tôi cũng chú trọng để tạo sự liên kết giữa nhà khoa học và thực tiễn người dùng, đặc biệt là vai trò của doanh nghiệp, của hợp tác xã, người nông dân trong việc đưa khoa học - công nghệ vào thực tiễn. Trong quá trình nghiên cứu, rất mong bà Phạm Thị Lý tiếp tục gắn bó, phối hợp với ngành nông nghiệp, nông thôn.

Đối với câu hỏi của ông Phạm Đức Trọng liên quan đến đề xuất về mô hình "làng nông nghiệp công nghệ cao". 

Hiện nay, khái niệm "làng nông nghiệp công nghệ cao" chưa có trong các văn bản quy phạm pháp luật, chỉ có vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã được Chính phủ quy định (tại Quyết định số 66/2015/QĐ-TTg, ngày 25/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí, thẩm quyền, trình tự, thủ tục công nhận vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao). 

Thực tế, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hiện nay trên cả nước đã thực hiện được 12 vùng ở một số địa phương, khá khiêm tốn.

"Làng nông nghiệp công nghệ cao" như đề xuất của ông Phạm Đức Trọng có những hướng khá rộng so với mô hình này. Chúng tôi rất ủng hộ nghiên cứu để hình thành mô hình triển khai được rộng nhất trong thực tiễn. 

Trong đấy, có thể thực hiện rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu ứng dụng, như đóng vai trò là nơi thử nghiệm, nơi học tập, nơi lan tỏa những kết quả nghiên cứu khoa học và kết nối giữa đơn vị nghiên cứu, các viện, trường với hợp tác xã.

Những người nông dân livestream chính là các "chiến thần"

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân: Tháng 10 vừa qua, Bộ Công Thương đã phối hợp tổ chức một Diễn đàn đối thoại. Trong Diễn đàn, nhiều nội dung đã được giải đáp kịp thời, có những khuyến nghị, hỗ trợ, chỉ đạo trực tiếp. 

Ngay chiều nay, Quốc hội sẽ bấm nút thông qua Luật Thương mại điện tử, trong đó có các nội dung rất quan trọng: Cơ chế chính sách hỗ trợ bà con nông dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa vùng sâu, vùng xa, khuyến khích thương mại cho bà con nông dân.

Về vấn đề tổ chức đào tạo và kỹ năng bán hàng online, trong năm 2025, Bộ Công Thương đã phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp thương mại điện tử, các sàn thương mại điện tử tổ chức hơn 100 lớp đào tạo, tập huấn cho các cán bộ quản lý nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh, sinh viên khởi nghiệp. 

Tổng số gần 10.000 học viên tham dự các lớp này với các chủ đề đa dạng như ứng dụng thương mại điện tử cho thanh niên khởi nghiệp, kỹ năng phát triển thương hiệu cá nhân, cải thiện kỹ năng livestream, ứng dụng AI để phát triển thương hiệu, hỗ trợ kinh doanh trên nền tảng số, nâng cao kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử trong quản lý kinh doanh… 

Các nội dung đào tạo này rất đơn giản và thực tế, với phương châm "cầm tay chỉ việc", "nông dân dạy nông dân", đào tạo thực chiến tại thực địa…

Đại biểu có đề cập đến "các chiến thần, các KOC", chúng tôi cho rằng những người nông dân livestream chính là các "chiến thần". Bởi vì họ là người trực tiếp tham gia lao động sản xuất, từ đó chúng ta sẽ có những câu chuyện hay, những chia sẻ về sản phẩm từ thực tế.

Bên cạnh đó, chúng ta thấy thực tế là có một số lãnh đạo cấp tỉnh, cấp sở, thậm chí cấp bộ, cũng đã tham gia livestream và có hiệu quả rất cao.

Một vấn đề khác cũng rất được quan tâm là làm sao tiếp tục tiêu thụ được hàng hóa, sản phẩm bên cạnh phương thức thương mại điện tử. 

Thương mại điện tử hiện nay phát triển rất mạnh, hằng năm, tăng trưởng từ 20-25%; khả năng cao là năm 2025 doanh thu sẽ đạt khoảng 30 tỷ USD, đóng góp khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Như vậy vẫn còn dư địa rất lớn để phát triển thương mại điện tử.

Chúng tôi đang xây dựng các chính sách để hỗ trợ bà con nông dân cũng như các doanh nghiệp tham gia vào thương mại điện tử. 

Thứ nhất là nhóm liên quan đến chính sách hỗ trợ giảm chi phí. Chúng tôi đang xây dựng chương trình phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026 đến 2030. 

Thứ hai là xây dựng các mô hình, nội dung đào tạo và đặc biệt là liên kết hỗ trợ của các ngành. 

Thứ ba là đề xuất xây dựng cổng, sàn bán hàng online chung. 

Bộ Công Thương đã và đang phối hợp với các địa phương và hỗ trợ các hộ kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân tham gia vào sàn chung do Bộ Công Thương xây dựng.

Ngoài ra, ở các địa phương, chúng tôi đề xuất có cơ chế hỗ trợ xây dựng các trang cũng như các chiến dịch riêng cho nông sản địa phương. 

Thực tế chứng minh là có một số sàn phẩm riêng ví dụ như là Vải thiều Bắc Giang, Chè Thái Nguyên trên một số các nền tảng số hoạt động rất hiệu quả và rất cần nhân rộng mô hình như thế.

Bổ sung thêm một số nội dung, Thủ tướng Chính phủ cho biết, về thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu khoa học, sau khi có Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, các cơ quan đã xây dựng một loạt cơ chế, chính sách. 

Đồng thời, người sản xuất, người tiêu dùng, người phân phối phải tăng cường đặt hàng cho các nhà khoa học. Đây là hai chiều rất quan trọng.

Để hỗ trợ việc bán hàng online, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo các tập đoàn bảo đảm sóng và điện cho nông dân, cho vùng sâu vùng xa, vùng biên giới hải đảo. Từ đó, thúc đẩy xây dựng chính phủ số, xã hội số, công dân số, giúp mọi người phải biết sử dụng chuyển đổi số, mua bán online.

Về truy xuất nguồn gốc, Thủ tướng cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan liên quan đã quy định về truy xuất nguồn gốc và sở hữu trí tuệ; các bộ ngành, địa phương, cơ quan liên quan có liên quan phải thực hiện nghiêm các quy định về truy xuất nguồn gốc, trong đó có chống khai thác thủy sản IUU, xử phạt nghiêm minh các vi phạm.

Liên quan chính sách thuế, phí và lệ phí, cho rằng hiện đã ưu tiên nhất cho nông nghiệp, cơ bản là miễn hết, Thủ tướng đề nghị các đại biểu tiếp tục đề xuất cấp có thẩm quyền. Đồng thời, với tinh thần hài hòa với mặt bằng chung, ngành nông nghiệp, các hợp tác xã, người nông dân, các chủ thể liên quan cũng phải vươn lên, trưởng thành, lớn mạnh hơn nữa, cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, đóng góp nhiều hơn cho đất nước, cho sự phát triển chung.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đang tiếp tục xây dựng, phát triển các sàn giao dịch hàng hóa bảo đảm công khai, minh bạch, góp phần chống gian lận thương mại, bán hàng giả, hàng nhái, bán hàng không công khai, không minh bạch.

Đề xuất quy định cụ thể trách nhiệm của cấp xã, cấp tỉnh trong vai trò làm "bà đỡ" của chuỗi liên kết

Ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Hợp tác xã Nông công nghiệp và Thương mại Du lịch Than Uyên, tỉnh Lai Châu: Để nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển hiệu quả và bền vững, tôi có hai nội dung đề xuất, kiến nghị như sau:

Một là, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương xây dựng một cơ chế phối hợp để thúc đẩy liên kết vùng trong sản xuất nông nghiệp, tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách liên kết, khuyến khích phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững gắn với chuyển đổi số, nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn. 

Đề xuất quy định cụ thể trách nhiệm của cấp xã, cấp tỉnh trong vai trò làm "bà đỡ" của chuỗi liên kết. Thậm chí cần đưa vào chỉ tiêu đánh giá hoàn thành nhiệm vụ của một lãnh đạo xã, tỉnh về tiêu chí thúc đẩy liên kết này.

Hai là, kiến nghị Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ tiêu thụ nông sản theo hướng ổn định, bền vững. 

Thực tế hiện nay, sản phẩm hàng hóa của người nông dân, hợp tác xã dù đạt được các tiêu chuẩn chất lượng nhưng rất khó có mặt ở các siêu thị. 

Do đó cần nghiên cứu để có cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, hợp tác xã tiêu thụ sản phẩm tại các hệ thống bán lẻ, siêu thị trên thị trường.

Kiến nghị hình thành quỹ tín dụng cho nông dân

Bà Nguyễn Thị Trâm, Nông dân xuất sắc tỉnh Bắc Ninh, chuyên đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao: Tôi có một số đề xuất, kiến nghị như sau:

Thứ nhất, với tình hình diễn biến thời tiết phức tạp như hiện nay, việc đầu tư vào công nghệ cao cũng như ứng dụng khoa học công nghệ là điều cần thiết. Tuy nhiên để nông dân chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang ứng dụng công nghệ khoa học, cần vốn rất lớn. 

Nhưng trên thực tế, nông dân chúng tôi rất khó vay được vốn do nguồn đất sản xuất chủ yếu là đi thuê cũng như là tài sản thế chấp nên không đủ để đầu tư giai đoạn đầu. Nguồn vốn chúng tôi được vay qua quỹ hỗ trợ nông dân rất thấp. 

Qua hội nghị hôm nay tôi kiến nghị Chính phủ có thể hình thành quỹ tín dụng, có thể thông qua Hội Nông dân, để chúng tôi có thể vay được nguồn vốn này hỗ trợ trực tiếp cho những dự án đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao cũng như ứng dụng khoa học công nghệ.

Thứ hai là vấn đề an toàn thực phẩm. Đây là vấn đề Đảng, Nhà nước, Chính phủ đặc biệt quan tâm và có nhiều chỉ đạo. Tuy nhiên nhiều địa phương chưa thực sự chú trọng vấn đề này. Qua đại hội vừa qua, đồng chí Tổng Bí thư cũng đã có chỉ đạo nếu không an toàn thực phẩm thì xây bao nhiêu bệnh viện cũng không đủ. 

Tôi nhận thấy rằng, phát triển nông nghiệp cần gắn với vệ sinh an toàn thực phẩm. Gần đây, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức hội thảo Đề án tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân sản xuất vệ sinh an toàn thực phẩm. Chúng tôi rất mong muốn Đề án này sớm được thực hiện để nông dân chúng tôi có thể tham gia.

Thứ ba, hiện nay nguồn đất dành cho nông nghiệp không còn nhiều, rất khó để thu hút người trẻ cũng như người có năng lực về nông thôn sản xuất nông nghiệp. 

Tôi kiến nghị Chính phủ và các cơ quan địa phương, ban ngành nghiên cứu cơ chế chính sách để hình thành những khu công nghiệp dành riêng cho nông nghiệp.

Cùng các doanh nghiệp hàng đầu thế giới tham gia mảng nông nghiệp của Việt Nam

Đại diện Tập đoàn Hùng Nhơn: Các doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty như chúng tôi thấy việc hợp tác với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp FDI, đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển các tập đoàn.

Ngày 13/12/2022, Thủ tướng Chính phủ đã chứng kiến ký kết MOU giữa Tập đoàn Hùng Nhơn cùng Tập đoàn Hoàng gia De Heus Hà Lan tại Amsterdam, thủ đô của Hà Lan. Tới thời điểm này, chúng tôi đã thực hiện tham vọng phát triển, nhất là tập trung cho xuất khẩu theo Thủ tướng chỉ đạo. Dự kiến đầu năm 2026 sẽ xuất khẩu lô gà đầu tiên đi Hà Lan, một thị trường rất khó tính.

Trong bước phát triển đó, chúng tôi nhận định việc tập trung phối hợp cùng các "gã khổng lồ" thế giới với mong muốn là các doanh nghiệp Việt Nam liên kết với chuỗi và chúng ta tập trung phát triển để cùng các doanh nghiệp hàng đầu thế giới tham gia mảng nông nghiệp của Việt Nam. 

Tới thời điểm này, Tập đoàn Hùng Nhơn cũng liên doanh cùng các doanh nghiệp. Ví dụ như là Tập đoàn De Heus Hà Lan 113 năm kinh nghiệm; Công ty Big Dutchman của Đức và một tập đoàn chuyên về biogas của Bỉ. Đây là các công ty hàng đầu thế giới. 

Chúng tôi dự kiến đầu năm 2026 sẽ tập trung đầu tư tại tỉnh Tây Ninh một cái nhà máy giết mổ hiện đại nhất Đông Nam Á theo mô hình liên kết chuỗi.

Chúng tôi kiến nghị có giải pháp để tối ưu hóa nghị quyết đất đai mà Chính phủ cùng các bộ, ban, ngành đưa ra và để các doanh nghiệp ở Việt Nam sánh vai được các tập đoàn hàng đầu thế giới về mảng nông nghiệp.

 Rồi tạo cơ chế đột phá để chúng ta cùng phát triển, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, chuyên gia của các nước vào khảo sát được nhanh hơn. 

Chúng tôi cũng đang khảo sát ở các tỉnh Tây Nguyên, ví dụ như Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, tập trung cho vùng nguyên liệu gắn với hợp tác xã, gắn với nông dân. 

Hiện tại Việt Nam đang nhập khẩu ngô, bắp rất lớn nên chúng tôi đang xây dựng một hệ thống để phối hợp với nông dân ở các vùng, nhất là vùng Tây Nguyên.

Kiến nghị của chúng tôi là làm sao để chúng tôi xuất khẩu, nhất là tạo ra những giá trị, hành lang pháp lý. 

Chúng tôi đã khảo sát ở nhiều quốc gia như Hà Lan và đã định hình từ cách đây 10 năm, các trang trại của chúng tôi đều xây dựng theo hệ thống GlobalGAP theo tiêu chuẩn quốc tế là 349 tiêu chí. 

Chúng tôi đã xây dựng hành lang chống động đất chúng tôi sử dụng những trang trại trên vùng cao, có thể chi phí đầu tư tăng gấp 30% nhưng sẽ giảm được những nguy cơ động đất, nguy cơ thiên tai. Cách đây khoảng 5 năm, chúng tôi cùng với các bạn Hà Lan đã xây dựng các trang trại như thế ở Tây Nguyên như Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng và Đồng Nai, Tây Ninh. 

Chúng tôi cũng cảm nhận được trong định hướng phát triển của Chính phủ về vai trò của các doanh nghiệp Việt Nam là phải tự thân vận động, tự định hình để phát triển. Chúng tôi mong muốn Chính phủ cùng các bộ, ban, ngành hỗ trợ mạnh mẽ hơn, nhất là thể chế và bên cạnh đó, có những chính sách cụ thể hơn để chúng tôi liên kết tạo ra chuỗi toàn cầu, để xuất khẩu. Chúng tôi có kiến nghị đó để phát huy hơn nữa vai trò các doanh nghiệp FDI hoặc cơ chế hợp tác công tư PPP. 

Đại diện tập đoàn cũng mong muốn Thủ tướng có cơ chế chính sách mạnh mẽ hơn để nhân điển hình rộng ra cho các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là mảng nông nghiệp để chúng ta liên kết được những gã khổng lồ trên thế giới phát triển mảng nông nghiệp công nghệ cao.

Đề nghị cho phép mua trữ lúa gạo; tập trung mở rộng thị trường

Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Tập đoàn Intimex, Chủ tịch Hiệp hội Hữu cơ Việt Nam: Tôi có mấy kiến nghị với Thủ tướng. Thứ nhất, Việt Nam chúng ta có một nền nông nghiệp đứng top ba trên thế giới. 

Nếu vào những năm 1980 chúng ta chưa có mặt hàng nào dù là cà phê, tiêu, các loại trái cây hoa quả và cả lúa gạo nhưng với cơ chế thị trường của Nhà nước mở vào năm 1986, sau 40 năm chúng ta đứng đầu và người nông dân có đời sống thay đổi rất cơ bản, đặc biệt các vùng Tây Nguyên và các vùng có cây công nghiệp, nông nghiệp. 

Cái gì đã làm nên thành công? Chúng tôi nghĩ rằng người cày có ruộng và người nông dân được quyền tự quyết trên mảnh đất của mình, cộng với việc chúng ta mở cơ chế thị trường trong bối cảnh toàn cầu. Người nông dân thông minh và sáng tạo cùng với cơ chế chính sách của Nhà nước thông thoáng, ưu tiên đặc biệt cho xuất khẩu thì chúng ta đã trở thành những người đứng đầu. 

Những năm gần đây, giá nông sản của chúng ta tăng như sầu riêng từ 3-5 lần trên chi phí sản xuất; cà phê, tiêu cũng trên 3 lần và gạo trên 2 lần. Các loại trái cây của chúng ta những năm tới chắc chắn sẽ có tiến bộ.

Lợi nhuận, như Marx đã nói 300% thì nhà tư bản chết cũng làm, nông dân chúng ta không chết nhưng vẫn làm được. Nhưng bây giờ khó xuất khẩu vì nhiễm thuốc trừ sâu và phân bón hóa học. Hiện nay các ban, ngành đang làm rất quyết liệt nhưng cũng mong Thủ tướng quan tâm để đẩy nhanh chứ giá nông sản sẽ hạ xuống và ảnh hưởng đến đời sống của bà con.

Thứ hai, một vấn đề rất nóng sắp tới là hạt gạo Việt Nam. Năm nay chúng ta xuất khẩu được 8 triệu tấn lúa gạo và có khả năng đứng nhì thế giới. Vừa rồi với Philippines, chúng ta xuất 4 triệu tấn, nhưng 3 tháng nay, Philippines đã khóa cửa và dự kiến đến tháng 1 mở cửa lại cho 300.000 tấn thôi, sau đó lại khóa tiếp. Như vậy vào vụ Đông Xuân sắp tới, Việt Nam có khoảng 4 triệu tấn lúa gạo dư thừa. Vào Philippines khoảng 2 triệu tấn, nhưng với tình hình này, giá lúa gạo có thể xuống và sẽ gặp khó khăn.

Chúng tôi xin kiến nghị Chính phủ làm việc với Chính phủ Philippines để xem xét mở cửa. Thứ hai, cho phép các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhà nước được mua trữ lúa gạo trong vòng 6 tháng, không cho giá gạo rớt xuống. Thứ ba là tập trung cho các thị trường Tây Á như Iraq, Syria, các thị trường châu Phi. 

Năm vừa rồi đã ký được hợp đồng chính phủ với Bangladesh, gỡ được một phần khó khăn. Nếu tiếp tục làm được việc này thì rất là tốt.

Từ 1/1/2026, sẽ chỉ đạo tập trung quyết liệt vào các sản phẩm tiêu dùng trong nước

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng: Liên quan đến các nhiệm vụ thuộc phạm vi quản lý của Bộ, tôi xin báo cáo vắn tắt một số vấn đề chính như sau:

Thứ nhất, về quy định an toàn thực phẩm, hệ thống quy định pháp luật về vấn đề này hiện đã rất rõ ràng và đầy đủ. Thời gian qua, chương trình phối hợp giữa Chính phủ, Hội Nông dân và Hội Liên hiệp Phụ nữ về tuyên truyền, vận động sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn đã thực hiện được 4-5 năm và mang lại kết quả tích cực nhờ sức mạnh cộng đồng. Chúng tôi đang phối hợp để xây dựng chương trình cho giai đoạn tiếp theo theo hướng mạnh mẽ hơn.

Trước đây chúng ta tập trung nhiều vào an toàn nông sản tại các vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Tuy nhiên, bắt đầu từ ngày 01/01/2026, Bộ sẽ chỉ đạo tập trung quyết liệt vào cả các sản phẩm tiêu dùng trong nước.

Bộ sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng áp dụng các biện pháp mạnh, bắt buộc truy xuất nguồn gốc vùng trồng, cơ sở đóng gói và kiểm soát chặt chẽ các tiêu chí về thuốc bảo vệ thực vật. Các sản phẩm không an toàn, chứa chất cấm như Cadimi hay Vàng ô tiêu thụ tại Việt Nam sẽ bị xử lý dứt điểm.

Mục tiêu đặt ra là đến hết năm 2026, cơ bản tất cả sản phẩm nông nghiệp sản xuất trong nước hay nhập khẩu lưu thông trên thị trường đều phải được gắn truy xuất nguồn gốc và kiểm soát tiêu chuẩn an toàn để bảo vệ sức khỏe người dân.

Thứ hai, về chuỗi sản xuất và nguyên liệu thức ăn chăn nuôi: đối với các doanh nghiệp lớn trong ngành chăn nuôi như Tập đoàn Hùng Nhơn, Tân Long, vấn đề nguyên liệu thức ăn chăn nuôi đang là thách thức. Hiện nay, tùy mặt hàng nhưng khoảng 70-80% nguyên liệu vẫn phải nhập khẩu, gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất. Trong khi đó, người dân hoàn toàn có thể sản xuất nguyên liệu để cung cấp cho các nhà máy trong nước nhưng chúng ta chưa làm tốt việc này.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang làm việc với các tập đoàn để tăng cường phối hợp. Chúng tôi rất cần sự vào cuộc của các địa phương trong việc xây dựng vùng trồng, vùng nguyên liệu phục vụ các nhà máy.

Ví dụ, với quy mô chăn nuôi của Tân Long có thể lên tới 2-3 triệu con lợn (chiếm gần 10% tổng đàn lợn cả nước), nhu cầu về vùng nguyên liệu là rất lớn. Nếu làm tốt sự phối hợp này, chúng ta sẽ giảm được chi phí và hỗ trợ trực tiếp được cho bà con nông dân.

Thứ ba, về xuất khẩu gạo, vừa qua có một số khó khăn liên quan đến thị trường Philippines, nhưng Bộ đã làm việc với các hiệp hội và doanh nghiệp xuất khẩu. Chúng ta hiện có gần 200 thị trường nhập khẩu gạo. Thị phần nhập khẩu gạo thế giới khoảng trên dưới 60 triệu tấn/năm, trong khi Việt Nam xuất khẩu khoảng 8 triệu tấn/năm. Do đó, chúng ta không quá lo ngại về vấn đề tại thị trường Philippines, dù vẫn luôn thiện chí hợp tác.

Đề nghị các doanh nghiệp bên cạnh thị trường truyền thống cần quan tâm phát triển các thị trường đã tiếp cận như Đông Nam Á, Châu Phi. Gạo Việt Nam đã được chứng minh là một trong những loại gạo ngon hàng đầu thế giới.

Đặc biệt, khi Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao tại Đồng bằng sông Cửu Long hoàn thành và đưa vào khai thác (dự kiến có sản phẩm từ năm 2025-2026), chúng ta có thể tiếp cận thị trường Nhật Bản. Đây là thị trường khó tính nhưng giá cao, dân số đông và rất ổn định.

Cuối cùng, về đào tạo nguồn nhân lực, Bộ Nông nghiệp và Môi trường rất quan tâm và sẵn sàng giao nhiệm vụ cho 34 trường nghề, 6 trường đại học trực thuộc nhận đặt hàng từ các doanh nghiệp để đào tạo nhân lực phục vụ trực tiếp cho lĩnh vực chăn nuôi và trồng trọt.

Tập trung nâng cao thương hiệu và giá trị sản phẩm nông nghiệp Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung: Ý kiến vừa rồi trùng khớp với chỉ đạo xuyên suốt của Thủ tướng Chính phủ đối với Bộ Tài chính trong thời gian qua, đó là tập trung nâng cao thương hiệu và giá trị sản phẩm nông nghiệp Việt Nam, đồng thời chúng ta giải quyết bài toán muôn thuở 'được mùa mất giá'. 

Đây là chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ cả giai đoạn vừa qua. Bộ Tài chính nhận thấy thể hiện ở 4 lĩnh vực, 4 chỉ đạo xuyên suốt về xây dựng thể chế trong thời gian qua.

Thứ nhất, làm sao để nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa ngay sau khi sản xuất. Thông qua hỗ trợ đào tạo năng lực như các đai biểu đã nói và hỗ trợ các khu vực kinh tế tập thể cùng với hỗ trợ trực tiếp cho các hộ nông dân thông qua các chính sách để có sản phẩm tốt. Đồng thời, phải kiểm soát an toàn thực phẩm, kiểm soát dư lượng kháng sinh,…

Thứ hai, làm sao chúng ta giảm chi phí. Đây là vấn đề lớn nhất và khó nhất mà Nhà nước đã chia sẻ rất nhiều. Đó là tất cả các chính sách thuế, phí, lệ phí cơ bản chúng ta đều miễn hoặc giảm cho nông nghiệp. Trong thời gian COVID-19, các chi phí như điện, truyền thông cũng được miễn giảm.

Thứ ba, tập trung phát triển thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu. Đây là 2 việc mà Bộ Tài chính cũng được giao bằng các nhiệm vụ, chương trình cụ thể. 

Ví dụ, Bộ Tài chính bên cạnh việc hỗ trợ Bộ Công Thương phát triển kênh bán hàng, cũng thực hiện bổ sung đào tạo trực tiếp cho nông dân thông qua các đối tác đang thực hiện thương mại điện tử tại Việt Nam như Google, Facebook để mở được các shop để livestream nhanh nhất. 

Hay như Thủ tướng chỉ đạo, hiện tại, Bộ Tài chính đang làm việc với Amazon để mời họ về đây, đặt cứ điểm tại Việt Nam, thiết lập các trung tâm logistics, như vậy nông dân có thể bán hàng trực tiếp trên Amazon.

Đấy là các thị trường thương mại điện tử, ngoài ra còn các thị trường khác. Như gần đây, Thủ tướng đi công tác tại Trung Đông và châu Phi, luôn đặt vấn đề xuất khẩu Việt Nam mang tính dài hạn. 

Chúng ta vừa đa dạng hóa thị trường, không phụ thuộc vào một thị trường, đảm bảo xuất khẩu mang tính chiến lược, vừa đảm bảo an ninh lương thực, vừa mang lại lợi ích cho cả hai bên. 

Vừa rồi, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thực hiện xuất cấp, mua dự trữ để ổn định giá, không để lượng cung hàng hóa quá lớn trên thị trường dẫn đến giảm giá, hay ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp thông qua cấp bù lãi suất để dự trữ hàng hóa, đặc biệt trong dịp Tết. Có thể nói những hoạt động, chỉ đạo như vậy của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ thúc đẩy có được cả thị trường trong nước vào ngoài nước.

Tuy nhiên thực tiễn vẫn còn những vấn đề chưa tốt. Ví dụ, Trung ương đã ban hành Nghị quyết 20 về phát triển kinh tế tập thể, Chính phủ đã trình Quốc hội Luật năm 2017, cũng như có Nghị định 113, trong đó có việc mà nhiều đại biểu ở đây quan tâm là quy định rất rõ về việc hỗ trợ cho Hợp tác xã và Tổ hợp tác đào tạo, đào tạo trực tiếp, đào tạo tại chỗ cùng với đào tạo năng lực cụ thể như đào tạo kế hoán…; hỗ trợ HTX và Tổ hợp tác mua sắm trang thiết bị nhà xưởng từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên việc này địa phương thực hiện chưa tốt.

Bên cạnh việc hỗ trợ từ Hội Nông dân các địa phương, bản thân Liên minh Hợp tác xã và chính quyền địa phương hiện nay chưa thực sự quan tâm đúng mức. Nếu thực hiện tốt các chính sách này, chúng ta vừa thực hiện được cả Nghị quyết 57 vừa thực hiện được Nghị quyết 20 về phát triển kinh tế tập thể.

Khuyến khích doanh nghiệp phối hợp đào tạo nhân lực

Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung: Tôi may mắn là 10 năm qua được giúp Thủ tướng Chính phủ về vấn đề quản lý công việc và nhân lực quốc gia, xin có mấy ý.

Trước hết, chúng ta rất tự hào về thế đứng nói chung của một đất nước đổi mới, đặc biệt là góc độ người dân và xã hội. Hội nghị G20 vừa qua tại Brazil có bàn về sáng kiến toàn cầu chống đói nghèo. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính, với tư cách là khách mời đặc biệt, tham dự G20 và nêu sáng kiến của Việt Nam. G20 cũng mời 4 thành viên Chính phủ Việt Nam tham gia sáng kiến toàn cầu chống đói nghèo. 

Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng có nêu các vấn đề, lấy kinh nghiệm của Việt Nam là năm 1993 có 58% hộ nghèo, nhưng bây giờ còn khoảng 1%. Thứ hai là cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc xóa nhà tạm, nhà dột nát. Chúng ta đặt ra mục tiêu năm 2025, đến tháng 10 vừa qua (thực ra là đến 31/8) chúng ta đã hoàn tất xóa 334.134 căn nhà tạm, nhà dột nát. 

Không chỉ trong nước, mà các tổ chức quốc tế ở G20 cũng khẳng định kỳ tích của Việt Nam. 

Trong khi đó, có một nghịch lý thế này: So với 2019 thì tỉ lệ các nước đầu tư cho nông nghiệp tăng lên, nhưng số người thuộc diện đói thì lại gia tăng, trên thế giới bây giờ có 750 triệu người.

Năm 2006, tôi đi Hàn Quốc nghiên cứu về chương trình nông thôn mới, gọi là chương trình Saemaul, gần như chúng ta hiện nay. Họ mở đường, làm xóm làng, tổ chức sản xuất... 

Tôi thấy có ba điều: Thứ nhất, chúng ta hiện nay có khoảng 54 triệu lao động trong tổng dân số khoảng 106 triệu người. Là một quốc gia dân số trẻ, chưa già nhưng đang chuyển sang già hóa dân số. 

Thứ hai, tỉ lệ lao động nông nghiệp của chúng ta vừa qua giảm rất nhanh. Cách đây 10 năm, khoảng 46% lao động nông nghiệp, đến bây giờ khoảng 29%. 

Về người lao động được đào tạo của chúng ta hiện nay, đào tạo bằng các loại hình khác nhau khoảng 70% nhưng người có chứng chỉ, bằng cấp từ sơ cấp trở lên mới khoảng 29%. Con số này cao hay thấp? Thấp so với khu vực. Như vậy khu vực nông nghiệp, nông thôn chúng ta chiếm 29% lao động, nhưng tỉ trọng nông nghiệp đóng góp vào GDP khoảng 13-16%. Vấn đề đặt ra ở đây là vấn đề năng suất, chênh lệch về năng suất lao động.

Thứ hai là cơ cấu kinh tế, chuyển đổi và đổi mới sáng tạo mới đặt ra như thế nào?

Thứ ba, về đào tạo, đào tạo vừa qua tiến bộ rất nhanh. Năm 2016, tỉ lệ lao động của chúng ta qua đào tạo có chứng chỉ là 14%, đến nay là 29%. Như vậy mỗi năm chúng ta tăng 2%, một kỳ tích mà các nước khó đạt được. Nhưng khu vực nông nghiệp thì đây là câu chuyện phải bàn. Chắc chắn chúng ta phải quan tâm nhiều hơn đào tạo nghề cho khu vực nông nghiệp và nông thôn. 

Ngày mai Quốc hội bấm nút thông qua Luật Giáo dục và đặc biệt là Luật Giáo dục nghề nghiệp, trong đó có mấy vấn đề rất căn bản thay đổi: Tập trung hai mô hình đào tạo: Đào tạo mô hình vừa học vừa làm, hình thành một hệ thống trường và một bậc nữa gọi là "trung học nghề", tức là vừa học văn hóa vừa học nghề. 

Cơ cấu trường nghề sẽ đào tạo dọc bốn loại hình: Cao đẳng, trung cấp, sơ cấp và trung học nghề. Ở đây, theo hai mô hình: Mô hình KOSEN của Nhật Bản và mô hình đào tạo kép của Đức. 

Theo đó, các em học trong trường, năm thứ nhất bắt đầu vào thì doanh nghiệp đặt hàng ngay, doanh nghiệp lựa chọn người và doanh nghiệp vào trường dạy. Khi các em thực tập thì thực tập ngay tại doanh nghiệp đó. Như vậy năm thứ nhất người ta trả lương một phần, năm thứ hai, thứ ba nâng lên.

Tôi thấy thời gian vừa qua, lao động nông nghiệp khu vực miền núi và nông nghiệp chủ yếu đang đi theo ba hình thức: Em nào không học được cao lên thì học sơ cấp và trung cấp, còn lại đa phần là đào tạo ngắn hạn. 

Thời gian tới quan tâm cái gì? Một là đào tạo đại trà cho các em. Vừa qua chủ yếu các em học ra đi xuống các tập đoàn, các doanh nghiệp để làm, sau đó tập đoàn, doanh nghiệp hỗ trợ đào tạo sơ cấp một thời gian ngắn. Thứ hai là một số đi nước ngoài. 

Căn bản thời gian tới theo Luật Giáo dục nghề nghiệp, tiến tới Nhà nước khuyến khích các doanh nghiệp phối hợp đào tạo. Thứ hai là Nhà nước tập trung đào tạo bồi dưỡng những ngành nghề, lĩnh vực mà doanh nghiệp không tham gia hoặc Nhà nước yêu cầu cao hơn, ví dụ như công nghệ thông tin. Thứ ba, đối với miền núi, khuyến khích các tập đoàn, các doanh nghiệp. 

Đặc biệt trong Bộ luật Lao động, thời gian tới, khi lao động vào một doanh nghiệp rồi thì sau 3-6 tháng, doanh nghiệp có trách nhiệm cùng với Nhà nước đặt hàng.

Chúng tôi cũng đang thiết kế theo hướng Luật Giáo dục nghề nghiệp này: Được tính một phần trước thuế cho đào tạo. Còn nếu cứ bắt doanh nghiệp sau thuế thì rất khó cho đào tạo này. Đây là những vấn đề thiết kế. 

Tôi mong muốn với 118 chính sách dành cho miền núi và dân tộc, những chính sách dành cho đào tạo nghề căn cơ hơn. Đây là vấn đề cần quan tâm. Vấn đề này trong Luật Giáo dục nghề nghiệp thời gian tới cũng như một số chính sách mà Bộ Tài chính đã thiết kế đang hướng theo.

Ngân hàng luôn ưu tiên nguồn vốn cho nông nghiệp

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh: Ngân hàng Nhà nước xin trả lời các cái nội dung mà các đại biểu đã nêu ra. Tựu trung lại, các nội dung của các đại biểu tập trung chủ yếu vào khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng, lãi suất ưu đãi, các cơ chế, chính sách để có thể cung ứng được những nguồn vốn tín dụng vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân.

Về nội dung này, Ngân hàng Nhà nước khẳng định, phát triển nông nghiệp và nâng cao đời sống nông dân và xây dựng nông thôn là chủ trương rất lớn của Đảng và Nhà nước. Do đó, phía ngân hàng luôn xác định một trong những lĩnh vực ưu tiên và dành nhiều nguồn vốn tín dụng lớn là lĩnh vực này. 

Trong thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã tham mưu cho Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 55 về chính sách tín dụng phục vụ phát triển lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. 

Chúng tôi cũng thường xuyên tham mưu, rà soát, bổ sung, ban hành Nghị định 116 và 156 phù hợp với nhu cầu thực tiễn, cũng như xu hướng phát triển mới trong lĩnh vực này về đầu tư thiết bị, ứng dụng khoa học công nghệ, rồi chuyển đổi số vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

Các cơ chế này chủ yếu tập trung vào bốn nội dung chính. Thứ nhất là quy định cho vay không có tài sản đảm bảo. Mức vay từ 300 triệu đồng đến 5 tỷ đồng theo từng đối tượng khách hàng hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn nông thôn.

Thứ hai, Nghị định 98/2018/NĐ-CP về khuyến khích sản xuất nông nghiệp theo mô hình liên kết, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ và tuần hoàn. Mức cho vay không có tài sản đảm bảo lên đến 70-80% nguồn vốn tín dụng của dự án và phương án. 

Ngoài ra, khách hàng có thể sử dụng tài sản hình thành từ vốn vay của dự án và phương án sản xuất kinh doanh, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay trên.

Chính sách xử lý nợ đặc thù trong trường hợp rủi ro về thiên tai, dịch bệnh…, có thể cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, khoanh nợ, cho vay mới, đặc biệt là cho vay thay mới những khoản vừa qua để sớm phục hồi sản xuất kinh doanh cho nông lâm ngư dân ở nông thôn.

Chính sách giảm lãi suất cho vay so với các khoản vay thương mại khác. Kết quả đến cuối tháng 08/2025, dư nợ tín dụng lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn (NNNT) toàn quốc đạt khoảng 3,98 triệu tỷ đồng, tăng 8,46% so với cuối năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 tăng 4,64%), chiếm 22,76% tổng dư nợ nền kinh tế với khoảng 14,56 triệu khách hàng còn dư nợ..

Bên cạnh đó, chương trình tín dụng đối với lĩnh vực nông lâm thủy sản đã được triển khai quyết liệt theo sự chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ từ năm 2023 đến nay. Lãi suất cho vay bằng đồng Việt Nam thấp hơn 1-2% so với mức lãi suất cho vay thông thường và áp dụng trong từng thời kỳ. Quy mô lúc đầu chỉ khiêm tốn là 15 nghìn tỷ đồng nhưng đến nay đã lên đến 185 nghìn tỷ đồng, mở rộng phạm vi đối tượng tham gia chương trình nông lâm thủy sản.

Đến cuối tháng 10/2025, 18 ngân hàng thương mại tham gia đã giải ngân được 157 nghìn tỷ đồng, cho vay 47.000 lượt khách hàng, đạt 85,28% quy mô của chương trình.

Và chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản có sự phối hợp và tích cực triển khai của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Chỉ 8 tháng đầu năm 2025, doanh số giải ngân lũy kế của chương trình đã đạt 3 nghìn tỷ đồng.

Ngoài ra, bên cạnh các dòng vốn tín dụng thương mại, kênh tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội đang triển khai 23 chương trình tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo và đối tượng chính sách, tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, góp phần thúc đẩy xóa đói giảm nghèo và tăng trưởng bền vững. 

Mục tiêu xây dựng nông thôn mới với tổng dư nợ tín dụng đạt 400 nghìn tỷ đồng, tăng 8,28% so với cùng kỳ năm 2024 với hơn 6,8 triệu hộ nghèo và các đối tượng chính sách còn dư nợ đang tiếp tục triển khai thực hiện.

Với sự phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam, hiện nay đang phối hợp quản lý với dư nợ 214 nghìn tỷ đồng, trên 2,4 triệu hộ vay vốn thông qua 73.000 tổ chức vay vốn. Còn dư nợ cho vay không có tài sản đảm bảo đạt gần 800 nghìn tỷ đồng, chiếm 18,9% tổng dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn. 

Dư nợ cho vay liên kết, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp sạch, phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp cũng đạt 29 nghìn tỷ đồng.

Về cơ bản các cơ chế, chính sách, mở rộng hạn mức cho vay, thời hạn cho vay, tiếp cận vốn, lãi suất ưu đãi, cơ cấu lại các khoản vay phù hợp với các chính sách trong thời gian vừa qua, Chính phủ đã có cơ chế và ban hành nhiều nghị định, thông tư hướng dẫn, đảm bảo hướng dòng vốn tín dụng vào đúng hoạt động phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân.

Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh đầu tư ra nước ngoài trong nông nghiệp

Trả lời thêm về nội dung liên kết trong ngành nông nghiệp cả trong và ngoài nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính xây dựng cơ chế liên kết rõ hơn, ràng buộc hơn, mang tính pháp quy hơn giữa doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.

Thủ tướng cho biết, gần đây, chúng ta đã đặt vấn đề xuất khẩu ngành nông nghiệp ra nước ngoài, như tất cả các nước Trung Đông đều muốn hợp tác với Việt Nam trong hợp tác nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực, sản phẩm Halal. 

Các nước châu Phi như Algeria, Nam Phi, Tanzania… cũng sẵn sàng cung cấp diện tích đất để các doanh nghiệp Việt Nam sang canh tác, như trồng chè, lúa. Mới đây nhất, trong trao đổi với lãnh đạo Campuchia, phía bạn cũng sẵn sàng tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư nông nghiệp. 

Do đó, Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh đầu tư ra nước ngoài trong nông nghiệp; Chính phủ sẽ tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc.

Về thị trường, Thủ tướng cho biết đã chỉ đạo rất quyết liệt việc đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng. Việt Nam đã ký FTA với hơn 60 nền kinh tế, phải khai thác hiệu quả các hiệp định này. 

Thủ tướng cũng đã chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương tiếp tục mở rộng thị trường, như triển khai đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại gạo với các nước như Philippines, Indonesia… theo thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao, các bộ ngành phải chủ động, chớp thời cơ, coi trọng trí tuệ, thời gian và sự quyết đoán đúng lúc, các doanh nghiệp, hiệp hội cũng phải tích cực, chủ động trong quảng bá, xúc tiến thương mại.

Mặt khác, Thủ tướng cho biết đã chỉ đạo các bộ ngành, cơ quan: Trong lúc giá nông sản xuống, như giá lúa gạo, với yêu cầu "không để người nông dân bơ vơ, bị động", Nhà nước thu mua ngay cho người nông dân để họ có vốn sản xuất vụ mới, đồng thời tăng dự trữ nhà nước, thực hiện chế biến, xuất khẩu, mở rộng thị trường…

Về hạ tầng, Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu, hạ tầng số, hạ tầng giao thông; nhiệm kỳ này đã đầu tư rất lớn và nhiệm kỳ tới sẽ tiếp tục đầu tư lớn cho hạ tầng, trên cơ sở giảm số lượng các dự án để tập trung nguồn vốn cho các dự án lớn, trong đó có hạ tầng giao thông, qua đó tạo không gian phát triển mới, giảm chi phí đầu vào, chi phí logistics, tăng năng lực cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa.

Thủ tướng khẳng định, sự quan tâm của Đảng, Nhà nước với ngành nông nghiệp, nông dân, nông thôn là xuyên suốt, tích cực và thấu hiểu mong mỏi của người nông dân, các doanh nghiệp, các hiệp hội trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Như để gỡ thẻ vàng IUU, trong những tháng qua, Thủ tướng đã họp hằng tuần, chỉ đạo quyết liệt để thực hiện mục tiêu kép gồm: Mục tiêu số 1 là chấm dứt khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định, gỡ thẻ vàng IUU; song song với đó, phải cơ cấu lại, phát triển ngành thủy sản hợp pháp, bền vững, chính đáng, cơ cấu lại đội tàu, cơ cấu lại lực lượng lao động theo hướng đánh bắt hợp pháp và tăng cường nuôi trồng, chế biến thủy sản, giải quyết việc làm, sinh kế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, khai thác tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của vùng biển Việt Nam, tăng cường hợp tác thủy sản với các nước.

Ông Trương Văn Hiền, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty khoáng sản Đắk Lắk: Tôi thấy thời gian gần đây, nhất là trong giai đoạn khó khăn này, Thủ tướng rất quan tâm đến doanh nghiệp. 

Hôm nay có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tôi xin kiến nghị như sau: Công ty Khoáng sản Đắk Lắk hiện có mỏ bicarbonat - một nguồn tài nguyên cực kỳ quý giá, có tác dụng tốt trong điều trị bệnh về da, đồng thời rất hiệu quả trong nuôi trồng tôm và chăn nuôi gia cầm. 

Năm 2024, Luật Khoáng sản được sửa đổi, dẫn đến việc bàn giao thẩm quyền giữa Bộ và địa phương. 

Từ đó đến nay, quá trình giải quyết thủ tục liên tục chuyển đổi, lúc thì về Bộ, lúc lại trả về tỉnh; tỉnh gửi hồ sơ lên Bộ, Bộ lại gửi về tỉnh, khiến hồ sơ kéo dài chưa hoàn tất.

Về thử nghiệm lâm sàng, gần đây chúng tôi đã tiến hành nuôi tôm tại đồng bằng sông Cửu Long và đạt kết quả rất tốt. Đây là nguồn tài nguyên có giá trị cao nhưng đang bị lãng phí khi đã 4 năm mà thủ tục chưa xong. 

Hiện nay việc đầu tư gặp nhiều vướng mắc, thủ tục chưa được giải quyết giữa các ngành và giữa Bộ với địa phương. Công ty chúng tôi có đầy đủ năng lực và nguồn vốn để triển khai dự án. Xin đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường quan tâm, hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc để dự án này triển khai.

Kết nối công - tư để thúc đẩy phát triển

Bà Nguyễn Thị Trà My, Tổng Giám đốc Tập đoàn PAN: Tập đoàn PAN tiên phong và đứng đầu trong lĩnh vực về thủy sản, nông nghiệp. Chúng tôi có 14.000 công nhân viên đang hợp tác với hàng vạn bà con nông dân trực tiếp.

Chúng tôi xin chia sẻ với các doanh nghiệp với bà con nông dân, vốn xanh không phải là vốn rẻ. Nhưng chúng tôi đã kết nối được rất nhiều tổ chức tín dụng trong nước và ngoài nước để có lãi suất ưu đãi hơn cho doanh nghiệp phát triển và sản xuất. Đặc biệt, tôi đã cũng tìm được đối tác để xuất khẩu một số sản phẩm như hạt điều, đặc biệt là gạo.

Trong dự án 1 triệu ha lúa, chúng tôi đã giải ngân ngay vào nhà máy gạo 50 tỷ cho đầu tư và rất may mắn được Thủ tướng đến thăm, chỉ đạo và cắt băng khánh thành nhà máy VinaRice cách đây 2 năm ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Đến 10 ngày nữa, Nghị quyết 57 được 1 năm, tôi thấy Chính phủ thực sự rất quyết liệt, đặc biệt với gói 2% hỗ trợ nhiều doanh nghiệp. Còn một số vấn đề tôi xin bổ sung đề xuất:

Thứ nhất, với một tập đoàn lớn nhất ở Việt Nam về ngành giống, tôi cũng nói với bà con nông dân, chuyển đổi số không phức tạp. Chuyển đổi số là chọn được giống tốt, chọn được phân bón, chọn được thuốc và tìm được người mua, những thương lái tốt, giá cao. Đó là chuyển đổi số thành công, đơn giản vậy thôi.

Giống tốt thì chúng tôi có trách nhiệm, chúng tôi đang thực hiện một giải pháp rất gọn, nhưng làm sao để bà con nông dân tiếp cận để chúng tôi mua lại được gạo xuất khẩu với giá 1.100, 1.200 đồng thay vì 500 với 600 đồng gạo xá mà mọi người đang làm. Chúng tôi mong muốn tập trung làm sao để cạnh tranh bằng chất lượng thay vì số lượng.

Ngay khi có Nghị quyết 57 chúng tôi đã thành lập Viện nghiên cứu giống cây trồng Vinaseed, tập hợp được 4 viện nhỏ vào 1 viện lớn. Tôi mong muốn được sử dụng tài nguyên, máy móc thiết bị ở các phòng thí nghiệm, các viện nghiên cứu, các trường đại học để cùng nghiên cứu ra sản phẩm lúa chống chịu tốt với biến đổi khí hậu, ngập mặn, nóng, lạnh. Mong làm sao Chính phủ có thể kết nối công - tư để làm sao chúng tôi tận dụng được nguồn máy móc thiết bị đang có.

Vấn đề thứ hai là vấn đề về nguồn nhân lực. Công nghệ cao là tốt, nhưng quan trọng là các ngành như ngành đất, dinh dưỡng đất hiện tại gần như không ai học. Chúng ta hãy nghĩ làm sao để các ngành này không bị mất.

Vấn đề thứ ba là xuất khẩu. Làm sao đưa các nhà chính sách, các bộ ban ngành cùng đi với tập đoàn để thương hiệu Việt Nam được củng cố và nâng tầm.

Bà Châu Thị Nương, nông dân xuất sắc tỉnh An Giang: Chúng tôi đề xuất, thứ nhất là Nhà nước đứng ra kết nối ba nhà - nhà nước, nhà nông, nhà doanh nghiệp, đặc biệt là kết nối hệ thống bán lẻ xuất khẩu để hình thành bộ ba chân kiềng vững chắc, tạo ra chuỗi cung ứng ổn định, giảm rủi ro cho nông dân và nâng cao sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam, tránh trường hợp "trúng mùa mất giá".

Thứ hai, từ ví dụ cụ thể là trang trại của chúng tôi được hình thành từ khát vọng xây dựng một mô hình nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để làm giá thể trồng nấm, chúng tôi kiến nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ ưu đãi đặc thù với những dự án nông nghiệp hoạt động theo mô hình hữu cơ tuần hoàn. 

Ví dụ như là tiếp cận nguồn vốn để đầu tư về máy móc thiết bị, hỗ trợ khoa học kỹ thuật và các hồ sơ giấy tờ chứng nhận… để chúng tôi an tâm, mạnh dạn đầu tư vào sản xuất.

Thứ ba là Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã triển khai Đề án sản xuất giảm phát thải trong trồng trọt để xây dựng nền nông nghiệp xanh, phát thải thấp. Xin được đề xuất, kiến nghị Chính phủ, các bộ ngành tiếp tục có cơ chế, chính sách thu hút nguồn lực đầu tư vào dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải để có thêm nhiều người nông dân được tham gia.

PHÁT BIỂU KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG PHẠM MINH CHÍNH

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cuộc đối thoại dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm; giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam tiếp thu các ý kiến, trình ban hành thông báo kết luận của Thủ tướng tại đối thoại, bảo đảm 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm.

Thủ tướng cho biết sắp hết năm 2025, với sự cố gắng, nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp, trong đó có nông dân, sự hợp tác của bạn bè quốc tế, chúng ta dự kiến vượt và hoàn thành toàn bộ 15/15 chỉ tiêu kinh tế - xã hội; Việt Nam dự kiến đạt mức tăng trưởng GDP cao so với thế giới và khu vực.

Trong thành tựu chung đó, có vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp, nông dân, khu vực nông thôn; thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng nhiệt liệt cảm ơn, đánh giá cao vai trò, đóng góp của ngành nông nghiệp, người nông dân và sự nghiệp xây dựng nông thôn mới trong quá trình triển khai Nghị quyết Đại hội XIII và thực hiện nhiệm vụ năm 2025, góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Theo Thủ tướng, cuộc đối thoại thành công tốt đẹp với 3 chủ đề lớn: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn; khắc phục thảm họa thiên tai vừa qua.

Thủ tướng khái quát 9 nội dung nổi bật, bao trùm tại cuộc đối thoại.

Thứ nhất, cuộc đối thoại khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nông nghiệp, nông dân, nông thôn với sự phát triển của đất nước trong bất kỳ thời kỳ nào. 

Theo Thủ tướng, các chủ thể liên quan phải tự hào đứng trong hàng ngũ này, tự hào về những thành quả của nông nghiệp, nông dân, nông thôn đạt được trong 80 năm đất nước độc lập, 40 năm đổi mới. 

Đây cũng là một điểm tựa, tạo đà, tạo lực, tạo thế để phát triển ngành nông nghiệp, giai cấp nông dân và xây dựng nông thôn trong kỷ nguyên mới, phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc.

Thứ hai, tiếp tục đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68, thúc đẩy các vấn đề thị trường, cơ chế, chính sách theo Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế và Nghị quyết 66 về xây dựng, thực thi pháp luật. 

Quốc hội, Chính phủ đã ban hành các nghị quyết, chương trình hành động triển khai các nghị quyết của Bộ Chính trị, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương, cơ quan tiếp tục cụ thể hóa và tổ chức thực hiện thật tốt; ngành nông nghiệp, người nông dân và lĩnh vực nông thôn, các chủ thể liên quan tiếp tục đoàn kết, tham gia thực hiện các nghị quyết này.

Thứ ba, Thủ tướng cho biết Đảng, Nhà nước đang tập trung phát triển hạ tầng chiến lược rất mạnh, nhất là hạ tầng giao thông, chiếm khoảng 50% vốn đầu tư phát triển; qua đó góp phần giảm chi phí, giá thành, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm, đồng thời tạo không gian phát triển mới, nâng giá trị gia tăng của đất.

Thứ tư, về thị trường, Thủ tướng cho rằng cùng với tiêu thụ trong nước thì phải mở rộng thị trường xuất khẩu. 

Các bộ ngành, địa phương, các chủ thể liên quan tiếp tục thúc đẩy tiêu dùng nội địa và khai thác 17 FTA với hơn 60 nền kinh tế trên thế giới; các hiệp hội, doanh nghiệp phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng; không chỉ xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp mà xuất khẩu cả ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang các nước, canh tác, sản xuất, chế biến, xuất khẩu tại chỗ.

Thứ tư, về sản xuất xanh, bảo đảm an toàn thực phẩm, xuất xứ hàng hóa, Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ ngành tiếp tục rà soát, xây dựng cơ chế thúc đẩy sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn, phát thải thấp; đồng thời bảo đảm an toàn thực phẩm, xuất xứ hàng hóa, bảo vệ sở hữu trí tuệ, bảo vệ bản quyền, chống gian lận thương mại, ngăn chặn thực phẩm bẩn, không an toàn.

Thứ sáu, về nhân lực, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội Nông dân đẩy mạnh liên kết 3 nhà: Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp để đào tạo nhân lực chất lượng cao; người nông dân là trung tâm, chủ thể, là mục tiêu, nguồn lực, động lực phát triển, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức cho người nông dân.

Thứ bảy, về liên kết chuỗi, các doanh nghiệp phải liên kết, chia sẻ, đoàn kết, đẩy mạnh liên kết doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Thứ tám, có cơ chế, chính sách huy động nguồn lực, gồm nguồn lực nhà nước, tư nhân, vốn vay, phát hành trái phiếu, hợp tác công tư, BT, BOT… Nhà nước kiến tạo các cơ chế, chính sách, doanh nghiệp phải chủ động đề xuất các dự án hợp tác công tư, tinh thần là lợi ích phải hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nông dân.

Thứ chín, ứng phó biến đổi khí hậu và khắc phục hậu quả thiên tai. Trước thực tế nước ta là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nhất của biến đổi khí hậu, Thủ tướng cho rằng tất cả phải vào cuộc, Nhà nước phải kiến tạo, doanh nghiệp phải tiên phong, huy động nguồn lực bằng nhiều hình thức.

Nhân dịp này, Thủ tướng cho biết các bộ ngành, cơ quan đang triển khai chiến dịch Quang Trung xây mới các nhà sập đổ, sửa chữa nhà hư hỏng cho người dân, đề nghị các doanh nghiệp, nhà hảo tâm, nông dân phát huy "tình dân tộc, nghĩa đồng bào" tham gia chiến dịch này với tinh thần ai có gì giúp nấy, ai thuận tiện ở đâu thì giúp ở đó.

Bên cạnh đó, để khẩn trương phục hồi sản xuất, kinh doanh lĩnh vực nông nghiệp sau thiên tai, bão lũ, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vật tư thiết yếu; ngành ngân hàng có chính sách khoanh nợ, giãn, hoãn nợ và có gói tín dụng ưu đãi; các địa phương khẩn trương khôi phục hạ tầng thiết yếu, nếu thiếu kinh phí thì phải đề xuất Trung ương kịp thời, chính xác; doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia tiêu thụ nông sản, hỗ trợ khôi phục chuỗi cung ứng; tổ chức lại lực lượng thú y, nông nghiệp, hỗ trợ vệ sinh môi trương, phòng chống dịch bệnh. Về lâu dài, phải chủ động hơn trong phòng chống thiên tai, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm lũ quét, sạt lở.

Qua ý kiến trao đổi của bà con nông dân tại Hội nghị đối thoại, Thủ tướng khái quát một số vấn đề nổi lên trong việc hỗ trợ người nông dân trong ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp cũng như tiêu thụ sản phẩm.

Theo đó, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, là điều kiện tiên quyết để chúng ta hoàn thành được mục tiêu xuất khẩu nông sản đạt 100 tỷ USD trong tương lai.

Cùng với đó, còn khoảng cách rất lớn giữa vấn đề nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Về đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn, cần phải tăng cường, bảo đảm điện và sóng, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Phải có cơ chế, chính sách hỗ trợ liên kết giữa hợp tác xã, doanh nghiệp gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ. Thu nhập của phần lớn nông dân còn chưa cao và chịu nhiều rủi ro do thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường, do đó phải có giải pháp đột phá trong phát triển nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân và xây dựng nông thôn mới, biện pháp quản lý rủi ro như bảo hiểm nông nghiệp.

Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương tiếp tục rà soát, xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách thông thoáng về đất đai, tín dụng, khoa học công nghệ, và chuyển đổi số trong nông nghiệp; triển khai nhiều chương trình, chính sách, giải pháp tín dụng hỗ trợ cho khu vực nông nghiệp, nông thôn; tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc về bảo hiểm nông nghiệp, hướng tới hình thành, phát triển mạnh thị trường bảo hiểm nông nghiệp, nhất là trước những rủi ro như mất mùa, trượt giá, bão lũ…; tiếp tục đánh giá, nâng tầm, mở rộng các chương trình, đề án hỗ trợ nông dân; các địa phương tiếp tục ban hành nhiều chính sách phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, phù hợp từng giai đoạn, trên cơ sở chủ trương, chính sách chung của Đảng, Nhà nước với tinh thần lấy người nông dân làm trugn tâm, chủ thể, nông nghiệp làm động lực, nông thôn làm nền tảng.

Từ những vấn đề được nêu, chia sẻ tại Hội nghị năm nay và các hội nghị đối thoại trước đây, Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung đánh giá lại để rút ra những bài học kinh nghiệm, từ đó tham mưu cơ chế chính sách phát triển "tam nông" theo đúng tinh thần Kết luận 219- KL/TW của Bộ Chính trị mới đây và tổ chức thực hiện thật tốt 10 nghị quyết của Bộ Chính trị đã và sắp được ban hành về các lĩnh vực trụ cột, chiến lược, các nghị quyết này đều có liên quan tới nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ người dân và doanh nghiệp; các cơ quan thiết kế chính sách phải coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian và quyết đoán đúng lúc, linh hoạt, hiệu quả.

Phát huy phong trào "3 cùng" người nông dân trong kháng chiến kiến quốc, Thủ tướng kêu gọi các cấp, các ngành thực hiện phương châm "3 đồng hành" cùng người nông dân trong ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp: 

(1) Đồng hành hỗ trợ trang bị kiến thức và chuyển giao công nghệ cho người nông dân; 

(2) Đồng hành trong xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, mở rộng việc làm, sinh kế cho người dân; 

(3) Đồng hành trong kết nối thị trường, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng thương hiệu nông sản.

Thủ tướng có "5 đặt hàng" quan trọng đối với bà con nông dân: 

(1) Đẩy mạnh ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp và cải tiến kỹ thuật, nhất là trong nông nghiệp công nghệ cao và phát triển kinh tế nông nghiệp; 

(2) Tích cực tham gia hiến kế, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp; 

(3) Mạnh dạn, tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp;

(4) Nâng cao năng lực quản trị thông minh trong tổ chức sản xuất, quản lý chuỗi giá trị và vận hành doanh nghiệp; 

(5) Chủ động tiếp cận vốn, đất đai, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Thủ tướng giao 8 nhiệm vụ cho các bộ ngành, địa phương

Để tiếp tục giải quyết những khó khăn, nút thắt, điểm nghẽn nhằm xây dựng nền nông nghiệp thịnh vượng, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, làm chủ khoa học, công nghệ, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành các địa phương tập trung:

Một là, tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược lâu dài, là nền tảng quan trọng bảo đảm ổn định vĩ mô, tăng trưởng bền vững; coi nông dân là trung tâm, là chủ thể, là động lực, nguồn lực; chuyển mạnh sang tư duy sản xuất hàng hoá, đẩy mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, bảo vệ môi trường sinh thái; ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số toàn diện; phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương.

Hai là, xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là then chốt tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn trong nông nghiệp, nông thôn hiện nay, là động lực đột phá để nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng cả sản phẩm nông nghiệp. Xây dựng cơ chế đặt hàng giữa nhà khoa học - doanh nghiệp - hợp tác xã - nông dân.

Ba là, về các kiến nghị liên quan đến đầu tư nghiên cứu khoa học, hạ tầng internet, sàn giao dịch thương mại điện tử dành riêng cho nông dân, đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng cơ chế hợp tác công - tư để phát triển hạ tầng số hiện đại, đáp ứng yêu cầu của người nông dân.

Bốn là, về các kiến nghị liên quan đến vốn, tín dụng, đào tạo khoa học công nghệ và bảo hiểm nông nghiệp, chính sách thu hút người trẻ làm nông nghiệp, đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu và xây dựng cơ chế, chính sách về bảo hiểm nông nghiệp theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, các bên cùng có lợi để hỗ trợ người nông dân nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu với các hiện tượng mưa lũ cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều như hiện nay.

Năm là, về vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm, cần cương quyết tuyên chiến với thực phẩm bẩn, không bảo đảm an toàn, chú trọng đầu tư nền tảng dữ liệu số về nông nghiệp - môi trường, phục vụ truy xuất nguồn gốc, phát thải carbon và quản trị chuỗi giá trị. 

Phát triển mạng lưới HTX số, trạm khuyến nông số, vùng nguyên liệu số hóa, gắn thương mại điện tử nông sản với hệ thống truy xuất quốc gia. Tăng cường đầu tư xây dựng các trung tâm, phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn.

Sáu là, tiếp tục thúc đẩy liên kết hợp tác, hình thành chuỗi giá trị phát triển bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn. 

Phát triển và nâng cao hiệu quả liên kết giữa các khu vực kinh tế, trong đó có khu vực kinh tế tập thể, HTX, kinh tế tư nhân, doanh nghiệp.

Bảy là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục phát huy vai trò, vị trí của các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội, là nơi quy tụ rộng rãi nhất của quần chúng, theo đúng phương châm Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo: "3 gần": Gần dân - gần cơ sở - gần không gian số; "5 phải": Phải lắng nghe - phải đối thoại - phải làm mẫu - phải chịu trách nhiệm - phải báo cáo kết quả; "4 không": Không hình thức - không né tránh - không đùn đẩy - không làm sai chức năng. Trong đó, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tập trung xây dựng và triển khai có hiệu quả chiến lược phát triển "nông dân chuyên nghiệp - hợp tác xã trung tâm - nông nghiệp xanh - nông thôn đáng sống". Hội Nông dân phải gắn hợp tác xã, cụm liên kết, chế biến, thị trường; đặt trọng tâm công tác vào "Sinh kế nông thôn xanh-nông nghiệp số-chuỗi giá trị.

Tám là, tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình an sinh, xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Chú trọng chăm lo đời sống của người dân, nhất là những người dân ở vùng sâu, vùng xa, người nghèo, người yếu thế. 

Mọi chương trình an sinh phải được triển khai trên tinh thần "6 rõ": rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả và "3 công khai - 3 giám sát": Công khai mục tiêu - nguồn lực - tiến độ; giám sát bởi Nhân dân - Mặt trận - báo chí; thể chế hóa quy trình "dân biết - dân bàn - dân làm - dân kiểm tra - dân giám sát-dân thụ hưởng".

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta đang hướng tới Đại hội XIV của Đảng với khí thế mới, vận hội mới để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Với tinh thần "nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh", "Đảng đã lãnh đạo - Nhà nước kiến tạo – Nông dân tiên phong – Cấp hội hỗ trợ - Đất nước phát triển - Nhân dân ấm no", quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Ruộng rẫy là chiến trường/Cuốc cày là vũ khí/Nhà nông là chiến sĩ/Hậu phương thi đua với tiền phương", Thủ tướng bày tỏ tin tưởng và mong muốn rằng đội ngũ người nông dân thời đại mới – người hội tụ đủ những phẩm chất "Trí tuệ - Sáng tạo – Số hóa - Làm chủ - Bản lĩnh - Tiên phong – Khát vọng – Cống hiến" sẽ là những chủ thể quan trọng để xây dựng nền nông nghiệp Việt Nam thịnh vượng, đưa sản phẩm nông nghiệp Việt Nam vươn cao, bay xa trên bản đồ nông nghiệp thế giới; xây dựng hệ sinh thái nông thôn Việt Nam sẽ ngày càng văn minh, hiện đại, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc./.