PHÓ THỦ TƯỚNG TRẦN HỒNG HÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN

Cụ thể, theo Thông cáo báo chí số 15, Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, sáng 6/6, Quốc hội tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng về nhóm vấn đề thứ tư thuộc lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch.

Tiếp đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ làm rõ một số vấn đề thuộc 4 nhóm nội dung chất vấn và trực tiếp trả lời chất vấn.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trân trọng cảm ơn Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước đã luôn đồng hành, ủng hộ Chính phủ, nỗ lực, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội (KTXH).

Trước tiên, Phó Thủ tướng đã cập nhật ngắn gọn những kết quả nổi bật về KTXH tháng 5 đồng thời báo cáo về những giải pháp trọng tâm mà Chính phủ tập trung triển khai để giải quyết những vấn đề mà Quốc hội, Đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân quan tâm nhằm góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KTXH đảm bảo an ninh quốc phòng.

Về tình hình kinh tế - xã hội 5 tháng đầu năm

Tình hình kinh tế trong 5 tháng đầu năm đạt nhiều kết quả tính cực. Lạm phát tiếp tục được kiểm soát; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân tăng 4,03% (nằm trong ngưỡng Quốc hội giao 4-4,5%).

Kinh tế duy trì đà phục hồi tốt ở cả ba khu vực. Trong đó, chỉ số sản xuất công nghiệp 5 tháng đầu năm tăng 6,8% (trong khi, năm 2023 giảm 2%). Nông nghiệp phát triển ổn định. Dịch vụ tiếp tục tăng mạnh.

Trong tháng 5, khách quốc tế đạt gần 1,4 triệu lượt, tăng 64,9% so với cùng kỳ năm 2023 và tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2019 (trước khi đại dịch COVID-19 diễn ra). Kim ngạch xuất nhập khẩu 5 tháng đạt trên 305,5 tỷ USD tăng 16,6%; xuất siêu trên 8,01 tỷ USD.

Thu ngân sách nhà nước 5 tháng đạt 52,8% dự toán, tăng 14,8%. Tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký mới vào Việt Nam đạt 7,9 tỷ USD, tăng 27,5% so với cùng kỳ và cao nhất trong 3 năm qua; vốn FDI thực hiện đạt 8,25 tỷ USD, tăng 7,8% và cao nhất trong 5 năm qua. Giải ngân vốn đầu tư công đạt 22,3% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm trước.

Phát triển doanh nghiệp có xu hướng tích cực; gần 20 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong tháng 5, cao hơn số doanh nghiệp ngừng hoạt động và giải thể.

Nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế tiếp tục đánh giá cao kết quả và triển vọng của kinh tế Việt Nam.

Về các nhiệm vụ giải pháp trong điều hành kinh tế vĩ mô

Một là, tập trung tiếp tục hoàn thiện thể chế để khơi thông các nguồn lực, lành mạnh hóa các thị trường; đẩy mạnh cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.

Khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm của cán bộ, công chức; có cơ chế đánh giá cán bộ dựa trên kết quả và sản phẩm cụ thể, gắn đánh giá thực chất với đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm và thực hiện các chính sách khác đối với cán bộ.

Ban hành đồng bộ, kịp thời các văn bản quy định chi tiết thi hành, báo cáo Quốc hội cho phép để có hiệu lực sớm các luật: Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản, Các tổ chức tín dụng để khơi thông các nguồn lực đất đai, vốn để phục hồi thị trường bất động sản. 

Tập trung giải quyết các dự án vướng mắc pháp lý để giải phóng nguồn lực nhà nước, xã hội cho phát triển…

Phát huy tinh thần chủ động, tích cực, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; bảo đảm chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả hơn trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương.

Hai là, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, hài hòa các chính sách điều hành kinh tế vĩ mô. 

Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác. Điều hành tỷ giá, lãi suất phù hợp với tình hình thị trường và mục tiêu đề ra.

Phát huy tiềm năng, củng cố và làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống thông qua thúc đẩy đầu tư công các dự án hạ tầng, dự án động lực thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài; mở rộng thị trường xuất khẩu, thúc đẩy tiêu dùng trong nước; nắm chắc tình hình để cân đối cung cầu, nhất là các mặt hàng, hàng hóa thiết yếu như năng lượng, lương thực.

Kiến tạo, thúc đẩy phát triển các động lực tăng trưởng mới thông qua đẩy mạnh liên kết, phát triển vùng; có chính sách ưu tiên đẩy mạnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp, chuyển đổi năng lượng công bằng; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là nguồn lực quan trọng, động lực mới cho tăng trưởng.

Ba là, đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ, người dân, doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ để đẩy mạnh đầu tư sản xuất, kinh doanh. Ngay trong tháng 6/2024, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định về gia hạn thời hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, giảm lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, giảm tiền thuê đất, mặt nước để hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân phát triển sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng.

Về giải quyết những vấn đề nổi lên hiện nay mà Đại biểu Quốc hội cử tri quan tâm 

Một là, đảo đảm môi trường an ninh, an toàn, lành mạnh; ưu tiên nguồn lực triển khai chính sách xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ, mạnh mẽ để chấn chỉnh tình trạng mất an toàn cháy nổ, gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với việc đảm bảo công tác phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn; xử lý nghiêm các vi phạm. 

Tăng cường nguồn lực đầu tư cho công tác PCCC và cứu hộ cứu nạn. Đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, kỹ năng của nhân dân về PCCC và cơ bản hơn là sửa đổi Luật Phòng cháy, chữa cháy.

Yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương triển khai các biện pháp phòng chống tai nạn đuối nước ở trẻ em, tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước đến từng học sinh; đẩy mạnh phong trào dạy bơi an toàn cho trẻ em; chú trọng công tác phối hợp giữa nhà trường với gia đình để quản lý, giám sát học sinh trong thời gian nghỉ học, nghỉ hè.

Tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các biện pháp phòng ngừa, truy xuất nguồn gốc, ngăn chặn thực phẩm không an toàn; đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về nguy cơ và cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, nhất là tại các điểm, khu du lịch, thức ăn đường phố, nhà ăn tập thể của trường học, khu công nghiệp, bệnh viện...

Tổng kết mô hình thí điểm Ban Quản lý an toàn thực phẩm và đề xuất mô hình cơ quan quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm ở địa phương.

Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội theo Nghị quyết số 42-NQ/TW của Trung ương. Triển khai có hiệu quả chính sách với người có công, các Chương trình mục tiêu quốc gia và chính sách giảm nghèo.

Mở rộng, nâng cao chất lượng bảo hiểm y tế toàn dân và dịch vụ y tế. Phát triển mạng lưới dịch vụ trợ giúp xã hội đối với trẻ em, người khuyết tật, người cao tuổi, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn để không ai bị bỏ lại phía sau.

Xây dựng các chính sách hỗ trợ nhà ở với người có công, đồng bào các dân tộc thiểu số, cán bộ lực lượng vũ trang, người có thu nhập thấp, công nhân, học sinh… gắn chỉ tiêu về phát triển nhà ở xã hội vào chỉ tiêu phát triển KTXH của quốc gia, địa phương.

Ban hành Nghị định về nhà ở xã hội trong tháng 6/2024 theo hướng đơn giản hóa thủ tục, điều kiện, cơ chế ưu đãi đầu tư, tiêu chí tiếp cận nhà ở xã hội.

Nghiên cứu thành lập Quỹ về phát triển nhà ở xã hội với sự tham gia của nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Hai là, quyết liệt triển khai các giải pháp ổn định thị trường vàng

Trước biến động phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro của thị trường vàng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có hàng loạt chỉ đạo, đôn đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương, quyết liệt thực hiện các giải pháp quản lý, bình ổn thị trường vàng như đấu thầu; tăng cường thanh tra, kiểm tra, điều tra, kịp thời xử lý nghiêm vi phạm; chỉ đạo tổ chức thực hiện quy định về hóa đơn điện tử có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế…

Từ ngày 03/6/2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chủ động bán vàng thông qua hệ thống 04 ngân hàng thương mại nhà nước, đã góp phần đưa giá vàng miếng SJC tiệm cận với giá vàng thế giới.

Thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo tập trung nghiên cứu, chủ động phản ứng chính sách kịp thời, triển khai quyết liệt các giải pháp bình ổn thị trường vàng, bảo đảm sử dụng các công cụ điều hành của nhà nước hiệu quả, hiệu lực, kịp thời.

Sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP phù hợp với bối cảnh tình hình mới, bảo đảm thị trường vàng phát triển ổn định, lành mạnh, minh bạch, công khai hiệu quả, hỗ trợ phát triển KTXH, ngăn chặn tình trạng vàng hóa nền kinh tế.

Ba là, đầu tư cho phát triển văn hóa, xây dựng ngành du lịch bền vững dựa trên thế mạnh tài nguyên tự nhiên, văn hóa và con người Việt Nam

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chia sẻ với ý kiến ĐBQH về những khó khăn, hạn chế đang là rào cản đối với phát triển văn hóa; mong muốn Quốc hội tiếp tục quan tâm, sớm quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng và phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2025 – 2035.

Chính phủ đã và đang ưu tiên nguồn lực và có cơ chế, chính sách phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, coi đây là lĩnh vực kinh tế đa ngành quan trọng.

Đồng thời, tập trung phát triển nguồn nhân lực cho các ngành văn hóa, thể thao. Rà soát, có các cơ chế, chính sách từ tuyển chọn, đào tạo, tuyển dụng, đãi ngộ, sắp xếp đối với nhân lực trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, thể thao đỉnh cao; tôn vinh đúng mức tài năng, đóng góp, cống hiến đỉnh cao; có chính sách dài hạn để đào tạo lại, phát triển các vận động viên, nghệ sĩ tài năng tham gia công tác giảng dạy, huấn luyện, nghiên cứu, phân tích, phê bình, lý luận...

Quy hoạch, huy động hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư, phát triển mạng lưới thiết chế văn hóa, thể thao ở cơ sở, cấp vùng, cấp quốc gia, có các cơ chế khai thác - vận hành đảm bảo hiệu quả nhất là hợp tác công tư.

Với quan điểm: "Phát triển du lịch phải đặt trong tổng thể với phát triển KTXH với vai trò là ngành kinh tế mũi nhọn", Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 82 về phát triển du lịch hiệu quả, bền vững.

Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 08 chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương giải quyết khâu yếu mà đại biểu chỉ ra là liên kết ngành, liên kết vùng và địa phương để tạo ra động lực mới, sản phẩm du lịch đặc sắc, nâng cao sức cạnh tranh của du lịch Việt Nam.

Thời gian tới, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông; thúc đẩy liên kết giữa các ngành dịch vụ với du lịch (vận tải - lưu trú - tiêu dùng - y tế - giáo dục - sự kiện- thể thao), gắn phát triển du lịch với văn hóa, đời sống; tăng cường công tác truyền thông, quảng bá du lịch Việt Nam ra nước ngoài; tạo thuận lợi về thủ tục xuất nhập cảnh; đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động quản lý du lịch và quảng bá du lịch (đặt phòng, dịch vụ, visa điện tử, quảng bá, thanh toán); liên kết tour - tuyến, phát triển các tuyến du lịch theo chuỗi điểm đến phong phú; đa dạng hóa sản phẩm du lịch, sản phẩm thương mại phục vụ du lịch; chú trọng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, tạo dựng môi trường du lịch văn minh, thân thiện, mến khách.

Bốn là, mở rộng thị trường, ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp mới, công nghiệp phụ trợ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Tập trung chỉ đạo triển khai hiệu quả công tác xúc tiến thương mại, phát huy vai trò hệ thống cơ quan đại diện ở nước ngoài để mở rộng thị trường xuất khẩu, nhất là các thị trường theo các FTA đã ký.

Đẩy nhanh đàm phán, ký kết các Hiệp định thương mại tự do với Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR), cũng như các thị trường mà hàng hóa Việt Nam có lợi thế...

Phát triển mạnh thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, thực hiện tốt cuộc vận động "người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam". Kịp thời có các giải pháp để bảo đảm đủ nguồn cung các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu người dân, không để xảy ra tình trang thiếu hàng, sốt giá.

Rà soát các quy định pháp luật liên quan để sửa đổi đồng bộ, theo hướng bổ sung tiêu chí, chế tài quản lý, xử lý vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử; chú trọng đảm bảo an toàn hệ thống, an toàn thông tin, dữ liệu cá nhân; kết nối dữ liệu giao dịch giữa các cơ quan quản lý nhà nước đảm bảo hiệu lực, hiệu quả.

Nghiên cứu phương án thành lập tổ chức giám sát và xây dựng hệ thống giám sát giao dịch thương mại điện tử liên ngành, trực truyến; khuyến khích doanh nghiệp trong nước phát triển các nền tảng thương mại trực tuyến của Việt Nam.

Triển khai hiệu quả Quy hoạch, Kế hoạch triển khai Quy hoạch điện VIII; sớm hoàn thiện các cơ chế, chính sách mới về điện. Bảo đảm an ninh năng lượng, không để thiếu điện, xăng dầu trong mọi tình huống.

Đẩy mạnh cơ cấu lại các ngành công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo. Đề xuất các cơ chế, chính sách đột phá nhằm thu hút đầu tư vào các lĩnh vực mới nổi như công nghiệp năng lượng tái tạo; công nghiệp đường sắt cao tốc; khai thác, chế biến một số loại khoáng sản chiến lược; nghiên cứu phát triển, ứng dụng vật liệu mới; công nghiệp chip bán dẫn; công nghiệp công nghệ thông tin, công nghiệp nội dung số, dự án FDI quy mô lớn, công nghệ cao. 

Tiếp tục thúc đẩy, khuyến khích các doanh nghiệp FDI mở rộng hệ thống nhà cung cấp nội địa, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng.

Năm là, tập trung giải quyết các thách thức về môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm các quy định tại Luật Bảo vệ Môi trường 2020 trong quản lý môi trường lưu vực sông; xây dựng và triển khai kế hoạch bảo vệ môi trường lưu vực sông; áp dụng lộ trình về môi trường, chuyển đổi công nghệ, di dời ra khỏi đô thị, nơi tập trung đông dân cư, gần nguồn nước,... 

Đầu tư hạ tầng thu gom nước thải, nạo vét, khơi thông dòng chảy, bổ sung nước tạo dòng chảy, cải tạo cảnh quan các dòng sông qua đô thị.

Chú trọng phân loại rác tại nguồn, tăng cường xử lý, tái chế, tái sử dụng rác thải, biến rác thải thành tài nguyên. Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương ban hành hệ thống tiêu chuẩn, định mức, đơn giá, công nghệ xử lý chất thải.

Các địa phương đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền để người dân thực hiện phân loại rác thải tại nguồn, có công cụ thưởng - phạt phù hợp, nghiêm minh; quy hoạch, đảm bảo quỹ đất để thu hút đầu tư các khu xử lý chất thải rắn tập trung, các khu vực trung chuyển, thu gom rác thải.

Quán triệt yêu cầu các cơ sở y tế sử dụng các phương pháp xử lý an toàn trước khi vận chuyển, thu gom; đầu tư các cơ sở xử lý tập trung có đủ năng lực, công nghệ. 

Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Y tế rà soát, cụ thể hơn hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn, đặc biệt là đối với các cơ sở y tế nhỏ, phòng khám; quy định rõ định mức, đơn giá, cơ chế tài chính, nhân lực để xử lý chất thải y tế.

Để ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông, bờ biển , ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân ĐBSCL: Chính phủ sẽ ưu tiên nguồn lực triển khai các giải pháp đồng bộ, phù hợp, hiệu quả để từng bước khắc phục tình trạng hạn hán, thiếu nước ngọt, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún bằng các biện pháp công trình, phi công trình với cách tiếp cận tổng thể, tôn trọng quy luật tự nhiên, phù hợp với điều kiện thực tế.

Đẩy nhanh tiến độ phê duyệt và triển khai 16 dự án với tổng kinh phí 2,5 tỷ đô la để phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu.

Triển khai có hiệu quả Đề án "phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030"; Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030. Bố trí vốn dự phòng ngân sách trung ương để triển khai các dự án cấp bách.

Sửa đổi Luật Địa chất khoảng sản để đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong khai thác khoảng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. 

Trước mắt, điều phối và thực hiện hiệu quả cơ chế đặc thù được Quốc hội cho phép tại các Nghị quyết của Quốc hội; nghiên cứu thử nghiệm, xử lý môi trường sử dụng nguồn cát biển, tận thu các nguồn cát từ các hoạt động nạo vét luồng lạch nội thủy, cửa sông. Về lâu dài, đối với ĐBSCL sẽ nghiên cứu phát triển hệ thống đường cầu cạn, phát huy tiềm năng giao thông thủy.

Chính phủ sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế, tăng cường nỗ lực nội sinh để giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Trong đó, sớm hoàn thiện các quy định về định giá, quản lý, giao dịch tín chỉ các bon, phát triển thị trường các bon, nghiên cứu khả năng áp dụng thuế các bon; thu hút và sử dụng hợp lý nguồn lực quốc tế, nguồn lực xã hội, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hỗ trợ vốn để giảm phát thải, bảo vệ môi trường.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, nhận thức được tầm quan trọng trong việc giải quyết những vấn đề vướng mắc đặt ra từ thực tiễn, khơi thông các nguồn lực cho phát triển, trong thời gian qua, Chính phủ đã tập trung cao độ để hoàn thành việc xây dựng các văn bản dưới Luật của các Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Các tổ chức tín dụng.

Đến nay, các văn bản quy định chi tiết đã đủ điều kiện để ban hành. Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này Luật sửa đổi điều khoản thi hành cho phép các Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2024 (sớm hơn 5 tháng);

Xem xét Thông qua các Nghị quyết về: (1) thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất mà đất đó không phải là đất ở; (2) phân cấp cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh và Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; đề xuất bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 Dự án Luật sửa đổi đổi các Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách, Luật Thuế.

Đây là những giải pháp đặc biệt quan trọng để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay.

Chính phủ mong muốn được Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội ủng hộ để góp phần hoàn thành các nhiệm vụ phát triển KTXH giai đoạn 2012-2025.

Chính phủ trân trọng cảm ơn và mong tiếp tục nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự quan tâm, đồng hành, ủng hộ và giám sát của Quốc hội, Chủ tịch nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể Nhân dân, đồng bào, cử tri cả nước và người Việt Nam ở nước ngoài để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần tạo niềm tin mới, khí thế mới, động lực mới cho phát triển nhanh và bền vững, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Quốc hội Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) nêu vấn đề thời gian qua Chính phủ đã rất nỗ lực kiểm soát chặt chẽ lạm phát, tuy nhiên áp lực điều hành lạm phát vẫn còn rất lớn, nhất là khi 1/7 tới, cả nước sẽ thực hiện cải cách tiền lương.

"Vậy đề nghị Phó Thủ tướng cho biết định hướng công tác điều hành giá trong thời gian tới để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát", đại biểu Hoa đặt câu hỏi. Đại biểu cũng nêu vấn đề về thực trạng ngộ độc thực phẩm diễn ra phức tạp thời gian qua và đề nghị Phó Thủ tướng cho biết về các giải pháp căn cơ đối với vấn đề này.

Điều chỉnh giá với lộ trình phù hợp

Trước chất vấn của Đại biểu Mai Thị Phương Hoa về kiểm soát lạm phát trong bối cảnh sẽ tăng lương, biến động chuỗi cung ứng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhìn nhận, vấn đề đại biểu nêu rất chính xác, lạm phát liên quan nhiều đến các mặt hàng thiết yếu. 

Việt Nam có nền kinh tế mở nên nhập khẩu khá nhiều vật tư, nguyên liệu mà việc này phụ thuộc vào thị trường thế giới. 

Trong khi chúng ta đang thực hiện các gói kích cầu và tăng lương, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến biến động và ảnh hưởng kinh tế vĩ mô, đặc biệt là việc kiểm soát được chỉ số lạm phát mà Quốc hội cho phép. 

Chính phủ đã nhận diện được vấn đề và chỉ đạo các bộ, ngành triển khai quyết liệt các giải pháp đồng bộ, thông suốt trong đảm bảo sản xuất, cung ứng, lưu thông và phân phối. Các mặt hàng thuộc diện Nhà nước kiểm soát và quản lý về giá được điều chỉnh với lộ trình phù hợp.

Phó Thủ tướng cho biết thêm, vấn đề kiểm soát lạm phát còn liên quan đến tài khoá, chính sách tiền tệ, như việc xử lý vấn đề giá vàng vừa qua cũng nhằm bảo đảm ổn định giá trị đồng tiền. 

Bên cạnh đó, Chính phủ đã đưa ra các chính sách kích cầu tiêu dùng như du lịch, mua sắm, đồng thời có có nhiều chính sách để tăng đầu tư công đối với các cơ sở hạ tầng thiết yếu để bảo đảm sản xuất, kinh tế phát triển.

Theo Phó Thủ tướng, việc điều chỉnh nhịp nhàng giữa tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát, kết hợp hoàn hảo giữa chính sách tiền tệ và tài khóa, thì hoàn toàn thực hiện được mục tiêu kiểm soát lạm sát.

Cần chế tài, pháp lý hóa với chuỗi cung ứng để giảm ngộ độc thực phẩm

Về giải pháp bảo đảm an toàn thực phẩm, Phó Thủ tướng cho biết, sẽ rà soát lại các quy định pháp luật, trong đó có việc thí điểm cơ quan quản lý liên ngành đối với vệ sinh an toàn thực phẩm. Hiện việc này đã giao cho Bộ Y tế chủ trì, sẽ tiến hành tổng kết thí điểm. 

Thời gian tới, cần xem xét có quy định, chế tài và pháp lý hóa đối với các chuỗi cung cấp thực phẩm, từ nơi sản xuất, khâu sản xuất, khâu chế biến, khâu vận chuyển và nơi tiêu thụ…

Cần kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt tập trung thanh tra, kiểm tra, tăng cường đầu tư trang thiết để kiểm soát nhanh các tiêu chí về an toàn thực phẩm. 

Khi có hệ thống bộ máy tổ chức đồng bộ với đầu tư bài bản về trang thiết bị, đủ năng lực đáp ứng yêu cầu giám sát, thì chúng ta có thể giải quyết được vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm thời gian tới, Phó Thủ tướng nói.

Cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế tự chủ đại học

Trả lời đại biểu Lê Hữu Trí (Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa) về giải pháp của Chính phủ đối với việc tự chủ đại học trong thời gian tới, Phó Thủ tướng cho biết, sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định cơ chế tự chủ đối với các trường đại học, trong đó tiếp tục phân cấp hơn nữa cho các trường nhưng cũng tăng cường vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước thông qua việc xác định để thẩm định, đánh giá các chương trình đào tạo, đề ra tiêu chuẩn, tiêu chí mở các chương trình đào tạo mới...

Phó Thủ tướng cũng nêu rõ, không vì tự chủ mà làm ảnh hưởng đến việc đầu tư cơ sở vật chất cần thiết như các phòng thí nghiệm trọng điểm. 

Đối với một số lĩnh vực, Nhà nước sẽ lựa chọn để có đầu tư công, đặc biệt là đối với các trung tâm, phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia; xác định các lĩnh vực để đặt hàng nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực cho phát triển nền kinh tế như lĩnh vực khoa học công nghệ... 

Nhà nước sẽ quản lý thông qua các tiêu chí đánh giá kết quả đầu ra; thu hút sự tham gia đánh giá của những cơ sở sử dụng nguồn nhân lực này để đánh giá và công bố uy tín các trường.

Đối với vướng mắc liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ đối với công trình, phần đất nằm trong hành lang an toàn điện gió mà Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn Bến Tre) nêu, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, theo Luật Đất đai, hành lang an toàn là một trong những khu vực Nhà nước sẽ thu hồi khi cần thiết và sẽ có chính sách thu hồi phù hợp. 

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là chưa có tiêu chí xác định hành lang để có những chính sách phù hợp. 

Bộ Công Thương và Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ ban hành các tiêu chí kỹ thuật để xác định hành lang an toàn điện gió, trên cơ sở đó sẽ thực hiện thu hồi và có chính sách đền bù theo Luật Đất đai.

Cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Quang Minh (Quảng Bình), về cải cách thể chế, tháo gỡ rào cản, tạo môi trường, động lực phát triển kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, nhiệm kỳ này, Chính phủ đã thực hiện nhiều chính sách, nhất là cải cách thủ tục hành chính. 

Trong đó, Chính phủ ưu tiên việc kiện toàn các cơ quan quản lý, giảm được phần lớn số lượng các tổng cục, cắt giảm các cơ quan trung gian, từ đó sẽ cắt giảm được các thủ tục hành chính.

Hiện nay, Chính phủ cũng đề ra mục tiêu là bảo đảm giải quyết các thủ tục trực tuyến trên mọi cấp độ. 

Phó Thủ tướng khẳng định, Chính phủ đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia, kết hợp với cung cấp các dịch vụ công trực tiếp và cải cách tổ chức bộ máy và con người. 

Đây là hai vấn đề lớn nhất hiện nay. Phó Thủ tướng cho rằng, các đại biểu Quốc hội cũng góp phần rất lớn vào cải cách thủ tục hành chính qua việc xem xét, thông qua các luật.

Với các nghị định hướng dẫn luật, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu phải cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính từ các văn bản này.

Phải rõ trách nhiệm

Đại biểu Phan Đức Hiếu (Thái Bình) chất vấn: Thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành đã rất quyết liệt, có nhiều giải pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống. 

Tính riêng Chính phủ theo báo cáo, tôi thấy thống kê, riêng điều hành kinh tế-xã hội năm 2023, Chính phủ ban hành 45 nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ có 35 chỉ thị. Đây là những quyết tâm, nỗ lực rất lớn, rất đáng ghi nhận. 

Tuy nhiên, đại biểu đặt vấn đề về khâu tổ chức thực thi, triển khai các giải pháp một cách kịp thời, đầy đủ, hiệu quả.

Phó Thủ tướng nhận thấy, đây là câu hỏi hay, cho thấy đại biểu đã quan tâm rất sát sao đến hoạt động Chính phủ.

Để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hiện nay đã có nhiều giải pháp được đề ra. Phó Thủ tướng nêu rõ, giải pháp thứ nhất đối với vấn đề liên quan đến thể chế, Chính phủ sẽ sớm đưa các văn bản pháp lý liên quan vào cuộc sống. 

Giải pháp thứ hai liên quan đến tổ chức thực hiện về thể chế, đến trách nhiệm cụ thể khi gắn với các chủ thể trong quản lý. Giải pháp thứ ba liên quan đến chống đùn đẩy trách nhiệm, tức là các văn bản pháp luật phải rõ ràng trách nhiệm, cụ thể trách nhiệm.

Với thủ tục hành chính được quy định rõ ràng, Phó Thủ tướng cho rằng, các vướng mắc hiện nay của người dân và doanh nghiệp sẽ được giải quyết, đặc biệt nhiều trình tự, thủ tục mà Chính phủ đang xem xét cắt giảm, đồng thời phải tăng cường phân cấp cho các chính quyền địa phương để trực tiếp tổ chức thực hiện và làm rõ vai trò giám sát của Trung ương và địa phương.

Việt Nam hoàn toàn có cơ hội tham gia sâu vào ngành công nghiệp bán dẫn thế giới

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) mong muốn Chính phủ cso giải páp tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị sự nghiệp là thiết chế văn hóa của tổ chức công đoàn về cơ chế quản lý, liên doanh, liên kết, rào cản thủ tục pháp lý, thủ tục xã hội hóa... nhằm hoạt động được hiệu quả, thực hiện đúng với mục đích là nơi phục vụ đời sống văn hóa, tinh thần của cộng đồng và người lao động.

Phó Thủ tướng cho biết theo quy định trước đây đất đai của các đơn vị sự nghiệp, trong đó có tổ chức công đoàn không được đưa vào để liên doanh, liên kết. 

Hiện nay, theo Luật Đất đai năm 2024, các đơn vị sự nghiệp có nhu cầu liên doanh, liên kết theo đúng chức năng nhiệm vụ, theo đúng quy hoạch thì phân liên doanh, liên kết phải trả tiền sử dụng đất đai nhưng không được thế chấp đất đai, mà chỉ được thế chấp tài sản trên đất. các thiết chế của công đoàn có thể áp dụng cơ chế chính sách này của Luật Đất đai năm 2024. 

Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính sửa đổi nghị định liên quan đến tài sản công, trong đó có tài sản liên quan đến các đơn vị sự nghiệp công này.

Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đặt câu hỏi về cơ hội để Việt Nam tham gia vào ngành công nghiệp bán dẫn, Phó Thủ tướng khẳng định Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành đang quyết liệt triển khai nhiều giải pháp. 

Từ việc xác định Việt Nam là nước có nhiều lợi thế như: Kinh tế số phát triển rất nhanh, người Việt Nam có thế mạnh nổi trội về toán học, sự khéo léo; công tác giảng dạy trong trường đại học được quan tâm toàn diện liên quan đến công nghiệp bán dẫn như công nghệ thông tin, vật liệu, vật lý… 

Vì vậy, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội tham gia sâu vào ngành công nghiệp bán dẫn của thế giới. Chính phủ đã ban hành đề án đào tạo nhân lực công nghệ thông tin. Nhiều doanh nghiệp lớn của thế giới về công nghệ thông tin, kinh tế số đã có mặt tại Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng phát triển rất mạnh về kinh tế số.

Về lâu dài, chúng ta cần quan tâm đào tạo ngay, đào tạo lại những kỹ sư đã có kiến thức nền tảng để có thể tiếp cận, tham gia ngay vào thiết kế, đóng gói, kiểm chuẩn trong ngành công nghiệp bán dẫn. 

Bên cạnh đó, bằng những cơ chế chính sách, chúng ta có thể huy động sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài đang làm việc trong ngành bán dẫn. 

Chính phủ cũng có chủ trương để hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là lựa chọn các trường đại học để xây dựng các trung tâm công nghệ chíp bán dẫn, thông qua đầu tư những phòng thí nghiệm lớn, hiện đại từ thiết kế, sản xuất, kiểm chuẩn… Có như vậy, Việt Nam mới có cơ hội tham gia sâu vào chuỗi giá trị của ngành công nghiệp bán dẫn.

Phó Thủ tướng lưu ý, các thiết bị chế tạo, thiết kế chíp bán dẫn đều do một số nước giữ độc quyền nên chúng ta cần có nghiên cứu khoa học cơ bản, nghiên cứu sâu để có thể làm chủ trong dài hạn.

"Chúng ta cũng cần thu hút các doanh nghiệp điện tử sản xuất các những mặt hàng sử dụng chip bán dẫn, hướng tới xây dựng ngành công nghiệp điện tử, ứng dụng công nghệ cao, đào tạo, nghiên cứu bài bản hơn về các lĩnh vực khoa học cơ bản khác", Phó Thủ tướng nói.

Cùng quan tâm đến vấn đề này với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đại biểu Tạ Văn Hạ trao đổi thêm về vấn đề phát triển công nghệ bán dẫn.

Phó Thủ tướng cho biết, chúng ta sẽ đầu tư một số trung tâm nghiên cứu khoa học để phục vụ cho các trường dùng chung; một số trung tâm đổi mới sáng tạo được đầu tư để chúng ta có thể phát triển khâu nghiên cứu cơ bản làm chủ được các bước sau. 

Nguồn vốn đầu tư này khá lớn, ví dụ đầu tư sản xuất thử có thể lên tới 7 tỷ USD. Do đó, cần có nhà nước và khối doanh nghiệp cùng tham gia.

Phát huy giá trị công viên di sản địa chất

Về câu hỏi của đại biểu Lưu Bá Hạc (Lạng Sơn) liên quan đến bảo tồn và phát huy giá trị công viên di sản địa chất, Phó Thủ tướng cho biết các công viên di sản địa chất có phạm vi rất lớn, Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm trong bảo tồn, quản lý và khai thác. Chúng ta bước đầu đã xây dựng quy hoạch, đề xuất một số dự án. 

Bất cập hiện nay là xác định khu vực bảo vệ tuyệt đối, vùng đệm, phát triển du lịch nhằm giải quyết bài toán khai thác, sử dụng bền vững ở những khu vực cần bảo tồn, đồng thời phát huy giá trị các công viên địa chất để thu hút du lịch khám phá, nghiên cứu. Đây là sản phẩm du lịch đặc biệt.

Chúng ta cần triển khai ngay các dự án hạ tầng nhằm tiếp cận dễ dàng đối với các công viên địa chất. 

Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác với bạn bè quốc tế, học hỏi kinh nghiệm khai thác các công viên địa chất ở một số nước để đề xuất cơ ché huy động sự tham gia của người dân, xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo.

Đưa các sản phẩm số của Việt Nam ra thế giới

Đại biểu Lã Thanh Tân (Hải Phòng) đặt câu hỏi với Phó Thủ tướng về những giải pháp dài hạn, đột phá, sáng tạo, đi tắt đón đầu để đưa Việt Nam phát triển trong nền kinh tế số, xã hội số. 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh vai trò dẫn dắt, chuyển đổi số của Chính phủ, sau đó đến lĩnh vực kinh tế, doanh nghiệp và toàn xã hội. Theo Phó Thủ tướng, chuyển đổi số là quá trình chuyển đổi từ sử dụng, khai thác tài nguyên tự nhiên sang tài nguyên số.

Thời gian tới, chúng ta cần đặt ra yêu cầu đối với các ngành, các doanh nghiệp xây dựng cơ sở dữ liệu; sử dụng, ứng dụng công nghệ, phần mềm của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, địa phương trong cung cấp các dịch vụ, thực hiện giao dịch thương mại, ngân hàng, y tế, giáo dục…; đưa các sản phẩm số của Việt Nam ra thế giới.

Chúng ta cũng cần ban hành các cơ sở pháp lý để bảo đảm an toàn, an ninh mạng; đầu tư thật tốt cho hạ tầng chuyển đổi số như mạng 4G-5G, các trung tâm lưu trữ dữ liệu lớn.

Đa dạng hóa các nguồn điện

Đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An) nêu thực tế cho biết, thời gian gần đây có nhiều nhà đầu tư nước ngoài đến tìm hiểu cơ hội đầu tư ở Việt Nam, trong đó có những dự án công nghệ cao, sản xuất chip bán dẫn… 

Tuy nhiên một trong những vấn đề các nhà đầu tư quan ngại là việc đảm bảo cung ứng điện, đặc biệt là cung ứng điện qua cơ chế mua bán điện tái tạo trực tiếp. 

Trả lời đại biểu, Phó Thủ tướng cho biết trong năm 2023 đã có giai đoạn thiếu điện cục bộ ở một số địa phương làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, toàn diện để triển khai các công trình, dự án nguồn điện; táo gỡ các dự án đang vướng mắc về đầu tư; xây dựng đường dây 500 kV mạch 3 với thời gian thần tốc. 

Đồng thời chúng ta có giải pháp đa dạng hóa các nguồn điện, bảo đảm cạnh tranh thông qua xây dựng nghị định mua bán điện trực tiếp đối với năng lượng tái tạo, nghị định khuyến khích người dân, doanh nghiệp lắp đặt điện mái nhà "tự sản, tự tiêu"…

Triển khai các giải pháp khoan thư sức dân

Đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) đặt câu hỏi về giải pháp vừa khoan sức dân, vừa bảo đảm tăng trưởng kinh tế, Phó Thủ tướng cho biết ngay sau đợt dịch COVID-19, Chính phủ đã có nhiều giải pháp cung cấp các gói tài chính, hỗ trợ các nhà đầu tư, người dân tìm kiếm việc làm, các gói kích cầu… và đến nay cần những gói giải pháp có tính căn cơ hơn.

Theo Phó Thủ tướng, khoan sức dân lúc này là giúp cho người dân có thể thích ứng được trong mọi điều kiện, tức là bảo đảm các ngành nghề, lĩnh vực phát triển tạo công ăn, việc làm cho người dân. 

Từ những tác động của dịch bệnh COVID-19, chuyển đổi ngành nghề, mô hình tăng trưởng kinh tế, người dân cần được hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp; đưa ra những gói kích cầu tiêu dùng; nâng cao hiệu quả đầu tư; hỗ trợ giáo dục, đào tạo, tiếp nhận, chuyển giao, triển khai các công nghệ, kỹ thuật mới để nâng cao năng suất lao động.

Chúng ta cần tăng tốc phát triển kinh tế, chú trọng hiệu quả giải ngân, nâng cao sức mạnh và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông, năng lượng. Đây là những giải pháp để bảo đảm người dân tham gia, được thụ hưởng, và nền kinh tế sẽ phát triển.

Nhấn mạnh vai trò chủ đạo của nhà nước để người dân an cư, lạc nghiệp, Phó Thủ tướng cho biết thêm, Chính phủ đang thúc đẩy các chương trình về xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ nhà ở xã hội, nhất là một số đối tượng như người có công, người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn.

Tận dụng cơ hội để phát triển hệ sinh thái cho các doanh nghiệp Việt

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai đặt vấn đề, trong nhiều năm qua, chúng ta đã triển khai nhiều giải pháp, áp dụng nhiều chính sách nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của công nghiệp hỗ trợ nhưng cho đến nay chúng ta vẫn phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI. Các doanh nghiệp FDI vẫn chiếm trên 70% giá trị xuất khẩu trong lĩnh vực công nghiệp. 

Do vậy, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết trong thời gian sắp tới, chúng ta cần phải có những giải pháp gì tiếp theo để nâng cao tỷ trọng giá trị sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, cần rà soát lại các chính sách, tiêu chí thu hút đầu tư nước ngoài. Trong thời gian qua, việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, tạo ra hệ sinh thái của các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào những chuỗi này vẫn còn hạn chế.

Để giải quyết hạn chế này, khi cấp giấy phép đầu tư cho các doanh nghiệp FDI thì phải đặt ra vấn đề là doanh nghiệp đó phải cam kết đầu tư vào công nghệ của các ngành mới nổi, phải cam kết triển khai nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam, có lộ trình nội địa hóa, hướng tới việc Việt Nam có thể làm chủ một số lĩnh vực.

Một số lĩnh vực chúng ta có thể tận dụng cơ hội để phát triển hệ sinh thái này như công nghiệp năng lượng tái tạo, công nghiệp đường sắt cao tốc, đường sắt đô thị, chuyển đổi số, chip bán dẫn…

Bên cạnh đó, phải giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận được nguồn tài chính và hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, nắm bắt nhu cầu thị trường.

Xây dựng thương hiệu sản phẩm du lịch riêng biệt

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đặt vấn đề về tình hình thực hiện giải pháp để kích cầu phục hồi du lịch trong năm 2024 và các năm tiếp theo.

Trả lời đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng, chúng ta cần đảm bảo liên kết chuỗi giá trị, đặc biệt gắn du lịch với các công ty lữ hành, nơi cứ trú, thương mại, vận chuyển, kết nối giữa các địa phương để tạo ra những con đường di sản hay tạo ra những điểm đến hấp dẫn; đồng thời có sự hợp tác, phối hợp chung giữa các khu vực có sản phẩm giống nhau.

Bên cạnh đó, chúng ta cần cải thiện chất lượng sản phẩm du lịch, cải thiện công tác quảng bá các sản phẩm du lịch. Trên thực tế chúng ta chưa có một định hướng rõ ràng về các sản phẩm mang thương hiệu riêng biệt Việt Nam. 

Nếu chúng ta xây dựng được thương hiệu, đưa ra tiêu chuẩn về chất lượng thì sẽ đạt được hiệu quả. Cần đầu tư cơ sở hạ tầng cho du lịch. Có nhiều nơi khách du lịch đến khá đông nhưng chưa đảm bảo được cơ sở hạ tầng, môi trường, thực phẩm.

Cần đa dạng hóa sản phẩm du lịch hơn nữa, bảo đảm hấp dẫn hơn nữa và không để trùng lặp sản phẩm giữa các địa phương, đồng thời có các giải pháp về thủ tục nhập cảnh, visa, về đối ngoại để phát triển du lịch.

Hoàn toàn có thể cắt giảm, rút ngắn thủ tục về khai thác khoáng sản

Trong bài phát biểu của mình, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà có đề cập đến những vấn đề vướng mắc liên quan đến quy hoạch khai thác khoáng sản sẽ được giải quyết khi sửa Luật Khoáng sản. Đại biểu Dương Khắc Mai hoan nghênh vấn đề này và trước mắt thì thực hiện theo từng cơ chế đặc thù, từng dự án theo nghị quyết của Quốc hội.

Tuy nhiên, theo dự kiến Luật Khoáng sản sẽ được sửa đổi tại kỳ họp lần thứ 7 và thông qua tại Kỳ họp lần thứ 8 và có hiệu lực là sớm nhất vào ngày 01/7/2025. Như vậy, trong thời gian tới sẽ có rất nhiều khó khăn cho các địa phương. Đại biểu muốn biết về các giải pháp xử lý vấn đề này.

Trả lời đại biểu Dương Khắc Mai, Phó Thủ tướng cho biết, các hoạt động điều tra, thăm dò, đánh giá, cấp phép khai thác khoáng sản đều đã được pháp luật về khoáng sản hiện hành đã quy định cụ thể.

Câu chuyện còn lại là nằm ở cải cách thủ tục hành chính, là tổ chức thi hành pháp luật. Đây là thẩm quyền của địa phương. Hoàn toàn có thể cắt giảm, rút ngắn thủ tục được. Nếu thực hiện được chúng ta có thể giảm thời gian từ 4-5 lần, Phó Thủ tướng nói.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng cho rằng những vướng mắc, bất cập còn xuất phát từ năng lực của các nhà đầu tư, các chủ dự án. Nhu cầu vật liệu san lấp, vật liệu xây dựng bao nhiêu thì thuộc về trách nhiệm của nhà đầu tư.

Như vậy chúng ta phải cải thiện hai vấn đề. Một là cách thức chỉ đạo, triển khai của địa phương. Tiếp theo là nhà đầu tư phải tính toán về nhu cầu chặt chẽ hơn. Nếu làm tốt hai việc này thì vấn đề khoáng sản, vật liệu xây dựng cho các dự án có thể triển khai bình thường.

Dù vậy, Phó Thủ tướng cũng lưu ý là việc đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, tính toán tiến độ, lộ trình khai thác khoáng sản, vật liệu san lấp các dự án hạ tầng vẫn phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Tất cả phải đảm bảo hài hòa, trong đó tiêu chí bảo vệ môi trường phải được đề cao.

Trước đó, chiều 4/6, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm.

Sau khi Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã làm rõ thêm các vấn đề về vật liệu xây dựng, đất hiếm, về quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại trên góc độ liên ngành, liên vùng, liên địa phương.

Vấn đề nguyên vật liệu cát sẽ được giải quyết tốt

Đối với vấn đề vật liệu xây dựng, theo Phó Thủ tướng, đã có quy định phân cấp cho địa phương nhưng do vướng mắc về quy trình, thủ tục nên việc phân cấp còn chậm trễ, kéo dài thời gian.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tích cực chỉ đạo, đã được Quốc hội xem xét, khoáng sản hiện tại sẽ phân thành 04 loại nhóm, trong đó nhóm vật liệu xây dựng thông thường sẽ được đơn giản hóa các thủ tục, tiếp tục thực hiện phân cấp triệt để.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu rõ, từ nay đến khi Luật Khoáng sản có hiệu lực thì Quốc hội cũng ban hành các nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù trong đó liên quan đến gia hạn, nâng công suất các mỏ khai thác, đơn giản hóa các thủ tục. 

Các vấn đề này đang được triển khai khá tốt, đặc biệt là đối với các giải pháp cho các vùng gặp khó khăn về vật liệu xây dựng như Đồng bằng sông Cửu Long.

Thủ tướng Chính phủ đã 2 lần đến làm việc và cá nhân Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng cũng nhiều lần làm việc về vấn đề này tại Đồng bằng Sông Cửu Long. Bất cập của vùng là xác định trữ lượng, công suất và nhu cầu, tiến độ khai thác.

 Để giải quyết khó khăn này, chúng ta dự báo chính xác, xác định rõ yêu cầu tiến độ cũng như công suất, từ đó, xác định rõ khối lượng đang thiếu, nhu cầu cần phải cung cấp.

Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đã nghiên cứu, đánh giá thử nghiệm về nguồn cát biển và ban hành các hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật về công nghệ khai thác, công nghệ san lấp, đánh giá tính chất cơ lý, sức bền vật liệu và vấn đề ảnh hưởng môi trường. Như kết quả thử nghiệm của Bộ Giao thông vận tải thì chúng ta đã kiểm soát được vấn đề môi trường, ảnh hưởng không đáng kể đến môi trường.

Việc đánh giá, nghiên cứu thử nghiệm đối với từng khu vực khai thác, đối với từng công trình là hết sức cần thiết, đặc biệt là đưa ra các tiêu chí cơ lý, bảo vệ môi trường. Theo Phó Thủ tướng, đây cũng là yêu cầu tiên quyết.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 57/2024/NĐ-CP về quản lý hoạt động nạo vét trong vùng nước cảng biển và vùng nước đường thủy nội địa. 

Theo đó, đã giải quyết đồng thời 2 mục tiêu là đối với các cảng biển nội thủy, sông ngòi, các tuyến kênh rạch thì giao cho địa phương đánh giá, điều tra, khai thác để thông tuyến đồng thời tận dụng vật liệu này. Qua đánh giá sơ bộ, Tiền Giang và Bến Tre có hơn 45 triệu tấn cát. 

Như vậy, đối với Đồng bằng sông Cửu Long, chúng ta hoàn toàn có thể làm chủ việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo bổ sung nguồn khác, trong đó nghiên cứu nhập cát từ nước ngoài như từ Campuchia, dùng đá xay thay thế vật liệu cát.

Như vậy, với nhiều giải pháp đồng bộ, trong thời gian tới, vấn đề nguyên vật liệu cát cho các dự án sẽ được giải quyết tốt, Phó Thủ tướng nêu rõ.

Phó Thủ tướng cho rằng, trong quá trình nghiên cứu khả thi các dự án cao tốc, tư vấn thiết kế cần tính toán, đánh giá nhu cầu vật liệu san lấp trong quá trình điều tra khảo sát, trên cơ sở đó, các địa phương có thể chủ động hơn trong triển khai, như chủ động trong quy hoạch mỏ cát, cấp phép mỏ.

Chúng ta nhất quyết không xuất khẩu đất hiếm thô

Liên quan đến vấn đề đất hiếm, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà dẫn đánh giá của Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) cho biết, tổng lượng đất hiếm ở Việt Nam chiếm 18% trên thế giới, gồm cả đất hiếm nặng và nhẹ.

Thực tế thị trường đất hiếm hiện nay tăng trưởng khoảng 4%/năm kể từ năm 2014 đến nay do các nhu cầu sử dụng trong các lĩnh vực pin, nam châm, xe điện, ứng dụng hàng không vũ trụ. Tuy nhiên, đây cũng là thị trường hết sức phức tạp, chủ yếu do các nước lớn chi phối.

Vì vậy, việc khai thác đất hiếm này đã được Chính phủ chỉ đạo sát sao. Theo đó, đã có dự án thử nghiệm để điều tra, đánh giá trữ lượng, thành phần các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào cung cầu của thị trường để khai thác; đáp ứng được công nghệ tuyển chọn (vói tỷ lệ đạt 99%).

Chúng ta nhất quyết không xuất khẩu đất hiếm thô, Phó Thủ tướng nhấn mạnh. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh phát triển các lĩnh vực công nghiệp có nhu cầu sử dụng đất hiếm, qua đó, bảo đảm cung – cầu bền vững hơn. Đây cũng là cơ hội thu hút đầu tư.

Không sử dụng phương án chôn lấp rác

Vấn đề quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại, Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng Luật Bảo vệ môi trường 2020 là hết sức toàn diện, đầy đủ và cụ thể. 

Từ 1/1/2025 quy định bắt buộc phân loại rác tại nguồn có hiệu lực, đòi hỏi có sự chuẩn bị thật kỹ về nhận thức cho người dân và trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đặc biệt là địa phương về xác định chuyển rác thành tài nguyên, xây dựng kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác. 

Vấn đề phân loại, tái sử dụng, biến rác thành năng lượng là giải pháp hữu hiệu.

Các luật có liên quan đã coi xử lý rác thải là dịch vụ công của nhà nước, vấn đề là chọn được nhà đầu tư và công nghệ và Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành định mức đơn giá. Từ đó, chúng ta sẽ chọn được nhà đầu tư tốt nhất để giải quyết vấn đề này.

Bài toán đặt ra, theo Phó Thủ tướng là phải để người dân phân loại rác tại nguồn, từ đó, khâu xử lý rác sẽ đơn giản hơn. Tiếp theo là xử lý các bãi rác chôn lấp từ lâu theo phương thức hợp tác công – tư; việc xử lý, cải tạo sẽ áp dụng công nghệ phù hợp.

Liên quan đến xử lý chất thải y tế, luật đã có quy định, Nghị định 08 của Chính phủ đã cụ thể hóa, cũng như Thông tư của BộY tế đã ban hành các tiêu chí về cơ sở y tế xanh, sạch, thân thiện môi trường. 

Trong đó, Phó Thủ tướng lưu ý một số vấn đề. Đó là quy chuẩn với các thiết bị liên quan lò đốt, các thiết bị xử lý theo hình thức không đốt để giải quyết ô nhiễm, mầm bệnh và xử lý nước thải.

Ngoài ra, ông nhấn mạnh phải có cơ chế tài chính để các cơ sở y tế cấp xã và địa phương thực hiện nhiệm vụ này. Đã có quy định cụ thể đối với các địa phương như thu gom, vận chuyển, quản lý, xử lý thế nào, vấn đề là địa phương kiểm tra, giám sát để thực hiện tốt.

Chúng ta khuyến khích không xử lý bằng phương pháp đốt mà dùng phương pháp xử lý mầm bệnh. Không khuyến cơ sở nhỏ xử lý tại chỗ mà chỉ xử lý sơ bộ về mầm bệnh, virus, vi khuẩn, sau đó chuyển đến cơ sở xử lý tập trung, Phó Thủ tướng nêu rõ.

Sáng 5/6, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã làm rõ thêm các vấn đề thuộc lĩnh vực công thương, trong đó có vấn đề thương mại điện tử, triển khai các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), xử lý rác thải điện tử… 

Phó Thủ tướng khẳng định, thương mại điện tử sẽ là xu thế tất yếu, sẽ thay thế dần các chợ, cửa hàng truyền thống. Điều này thể hiện qua các con số tăng trưởng thương mại điện tử thời gian qua, như ở Mỹ, tăng 35%, Việt Nam tăng trưởng 25%...

Cần nghiên cứu xây dựng một nền tảng số tích hợp cho người Việt

Nhằm tạo ra một khung pháp lý đầu tiên cho thương mại điện tử, Ủy ban Luật Thương mại quốc tế của Liên Hợp Quốc (UNCITRAL) đã soạn thảo một luật mẫu, được sử dụng như một tài liệu tham khảo cho các nước trong quá trình xây dựng pháp luật về thương mại điện tử.

Ở Việt Nam có thể chậm so với một số nước, nhưng từ năm 2006 đến nay có nhiều lần bổ sung, sửa đổi luật liên quan đến thương mại điện tử. Chúng ta có Luật Bảo hộ người tiêu dùng, Luật Giao dịch điện tử cũng như ban hành các nghị định có liên quan. Điều đó cho thấy chúng ta quan tâm khá toàn diện về vấn đề này. Đặc biệt, trong đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, Việt Nam đã xây dựng được dữ liệu dân cư (Đề án 06). Điều này cũng tạo nhiều thuận lợi để chúng ta giải quyết vấn đề thương mại điện tử, Phó Thủ tướng cho biết.

Thống nhất với ý kiến đại biểu về an toàn, an ninh dữ liệu cá nhân, chống lợi dụng, lừa đảo trên mạng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, mặc dù có nhiều luật nhưng cần cập nhật để có sự thống nhất giữa các luật liên quan. Lúc này việc triển khai ban hành các nghị định hướng dẫn, tích hợp chính sách từ các luật hết sức cần thiết. Việc tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa các luật là nhiệm vụ cấp bách hiện nay.

Liên quan đến vấn đề bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu cá nhân, phòng chống hàng lậu, hàng giả, lừa đảo trên mạng, Phó Thủ tướng nhất trí cho rằng, làm sao sớm thể chế hóa để quản lý được các nền tảng mạng xã hội. Những nền tảng giao dịch ở Việt Nam phải tuân thủ pháp luật Việt Nam cũng như hài hòa với pháp luật quốc tế.

Theo đó, cần đưa ra các tiêu chí, điều kiện hết sức cụ thể liên quan đến an ninh mạng, dữ liệu, giao dịch, hợp đồng, định danh, chữ ký điện tử… mà hiện nay chưa có quy định rõ ràng.

Nếu làm được điều đó, chúng ta hoàn toàn có thể thông qua trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý các hoạt động trên môi trường số, trong đó có thể quản lý định danh của tất cả người bán, chợ, các nền tảng cung cấp cho thương mại điện tử. Đồng thời cũng quản lý được việc thu thuế, xác định được thông tin cá nhân.

Cho rằng những quy định về an ninh mạng là hết sức cần thiết, liên quan đến việc bảo vệ thông tin cá nhân, Phó Thủ tướng nhấn mạnh khâu tổ chức thực hiện, năng lực thực hiện cũng rất quan trọng.

Theo Phó Thủ tướng, Bộ Thông tin và Truyền thông cần nghiên cứu xây dựng một nền tảng số (phục vụ thương mại điện tử) cho Việt Nam để có thể tích hợp tất cả các hoạt động, từ vấn đề định danh, an ninh công nghệ, thanh toán, hải quan, logistics đồng bộ. Chúng ta có thể thành lập một cơ quan đa ngành để giám sát tất cả các hoạt động, nắm được tất cả các khâu. Không chỉ môi trường số, chúng ta hoàn toàn có thể quản lý thông minh hơn, tốt hơn ở môi trường truyền thống. Phó Thủ tướng cho rằng, ý kiến của đại biểu về cắt giảm các thủ tục hành chính, như thủ tục đăng ký, cấp phép, thuế, hải quan… hoàn toàn có thể làm được.

Về vấn đề đại biểu quan tâm liên quan đến các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay chúng ta đã tham gia 16 FTA và thời gian tới, sẽ tham gia một số FTA nữa. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam chưa tận dụng hết lợi ích mà các FTA mang lại. Điều này do nhiều nguyên nhân, như đa số doanh nghiệp là vừa và nhỏ, năng lực còn yếu; doanh nghiệp chưa nắm bắt đầy đủ thông tin thị trường, chưa có đầy đủ thông tin về môi trường pháp lý, chính sách thị trường của các nước có hiệp định với chúng ta.

Do đó, thời gian tới chúng ta cần có hỗ trợ để doanh nghiệp nắm bắt được các thông tin này cũng như nâng cao chất lượng hàng hóa, đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn của các thị trường. Hiện các nước đều có các hàng rào kỹ thuật mới, rất linh hoạt.

Phó Thủ tướng đề nghị xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia để giúp doanh nghiệp nắm bắt được thông tin trường, sự thay đổi chính sách của các thị trường thương mại và đáp ứng kịp thời sự thay đổi này. Đồng thời, chúng ta cần bảo vệ doanh nghiệp trong nước, hàng hóa sản xuất trong nước bằng các hàng rào kỹ thuật. Cần đưa ra các tiêu chí chặt chẽ hơn đối với nguồn vốn FDI theo hướng thu hút FDI vào các lĩnh vực mới, công nghệ cao, mới nổi và cam kết chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam…

Mở rộng trách nhiệm trong việc xử lý rác thải điện tử, rác thải nhựa

Liên quan đến ý kiến đại biểu về xử lý rác thải nhựa, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Luật Bảo vệ môi trường đã quy định rất cụ thể trách nhiệm của các bên liên quan, trong đó mở rộng trách nhiệm của các nhà đầu tư kinh doanh thương mại liên quan đến thu gom, xử lý đến khâu cuối cùng.

Phó Thủ tướng cho biết, trong rác thải điện tử, 80% là cần phải tái chế và đây lại là những vật liệu quý hiếm, những vật liệu mà có thể nói là có giá trị nên cũng không ai bỏ đi.

Với rác thải điện tử, giải pháp là nâng cao, mở rộng trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà đầu tư, tức là họ phải có trách nhiệm đến cùng, từ các khâu thu gom sản phẩm khi đã hết hạn và xử lý rác thải.

Chương trình chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV