Bãi bỏ thuế khoán có tạo gánh nặng tuân thủ cho hộ kinh doanh?

Giải trình trong phiên thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh: việc bãi bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh là chủ trương rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm đảm bảo minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp.

Tại phiên thảo luận, các đại biểu tán thành cao với dự thảo và ghi nhận nỗ lực của cơ quan soạn thảo và các cơ quan của Quốc hội để hoàn thành khẩn trương dự thảo, tiếp thu được nhiều ý kiến của các đại biểu.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nêu nhiều ý kiến để hoàn thành dự thảo. Cụ thể như đề nghị làm rõ về đối tượng áp dụng, sự tương thích với các cam kết quốc tế; tính khả thi của các chính sách ưu đãi, hỗ trợ; giải pháp cụ thể cho nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra, nguyên tắc quản lý nhà nước, nguyên tắc xử lý các sai phạm, giải quyết các cái vụ việc trong hoạt động kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh…

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay dự thảo đã được rà soát đối tượng điều chỉnh để đảm bảo bình đẳng giữa các thành phần kinh tế tương thích với điều ước quốc tế, phù hợp với Điều 51 của Hiến pháp 2013 về không phân biệt các thành phần kinh tế, bảo đảm tương thích với những điều ước quốc tế có liên quan… đặc biệt trong bối cảnh các nước đang rất quan tâm tới vấn đề cân bằng thương mại, đầu tư quốc tế và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước.

Theo đó, dự thảo Nghị quyết đã quy định các cơ chế, chính sách được áp dụng chung đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đối với một số đối tượng cụ thể trong một số lĩnh vực. Ví dụ như doanh nghiệp vừa nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo… thì phải có chính sách đặc thù riêng riêng sẽ được cụ thể tại các điều, khoản.

Thiết kế chính sách ưu đãi thuế, phí trên cơ sở nuôi dưỡng nguồn thu

Một số đại biểu băn khoăn về nguồn lực tài chính để thực hiện Nghị quyết. Theo Bộ trưởng, đối với các chính sách hỗ trợ được phân cấp, phân quyền cho địa phương như đầu tư hạ tầng, hỗ trợ tiền thuê lại đất, hỗ trợ thuê nhà đất, tài sản, dự thảo Nghị quyết đã giao địa phương căn cứ vào tình hình thực tế và khả năng cân đối nguồn lực để quyết định các định mức, tiêu chí hỗ trợ bảo đảm minh bạch, khả thi, hiệu quả và gắn với trách nhiệm giải trình.

Đối với các chương trình được nêu tại dự thảo Nghị quyết, nguồn lực tài chính để thực hiện các chương trình này sẽ được đánh giá trong quá trình xây dựng theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả khi triển khai.

Còn lại, các chính sách liên quan đến ưu đãi thuế, phí được thiết kế trên cơ sở nuôi dưỡng nguồn thu. Theo đó, các chính sách hỗ trợ này có thể làm giảm nguồn thu cho ngắn hạn nhưng về dài hạn, các doanh nghiệp sẽ có cơ hội, điều kiện để mở rộng sản xuất kinh doanh, qua đó góp phần đóng góp nhiều hơn vào ngân sách nhà nước và sự phát triển kinh tế xã hội.

Đối với những nội dung cần có thời gian nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng và đang được quy định tại các luật, nghị quyết khác về thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, xử lý các vi phạm vụ việc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, giải quyết phá sản… thì dự thảo Nghị quyết đưa ra một số quy định mang tính nguyên tắc để định hướng sửa đổi, bổ sung cho các pháp luật chuyên ngành, bảo đảm tuân thủ đúng các yêu cầu của Nghị quyết số 68.

Bỏ thuế khoán có tạo gánh nặng tuân thủ cho hộ kinh doanh?

Một số ý kiến cho rằng việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh có thể tạo gánh nặng tuân thủ khi hộ kinh doanh phải chuyển sang chế độ có kê khai nộp thuế mới. 

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, việc bãi bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh là chủ trương rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm đảm bảo minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh kê khai nộp thuế sau khi bỏ thuế khoán, Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chính sách thuế, phương án, phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh.

Đặc biệt, Bộ cũng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực thuế như là sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ và giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho hộ kinh doanh.

Đồng thời, để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi số, dự thảo Nghị quyết đã quy định Nhà nước hỗ trợ kinh phí xây dựng, thuê mua các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung để cho hộ kinh doanh sử dụng miễn phí.

Nhiều chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp

Để hỗ trợ hộ kinh doanh cá thể phát triển thành doanh nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết Chính phủ đã họp bàn rất kĩ về các giải pháp, các chính sách cụ thể. 

Chính phủ xác định đây là một trong những giải pháp trọng yếu để phấn đấu đạt mục tiêu về số lượng doanh nghiệp đến năm 2030 là 2.000.000 doanh nghiệp và đến 2045 là 3.000.000 doanh nghiệp, cũng như đạt các mục tiêu về tăng trưởng kinh tế cũng như là thu ngân sách.

Với tinh thần đó, nhiều chính sách sẽ được thiết kế tại Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết của Chính phủ, các chương trình hành động của Chính phủ và các luật liên quan để khuyến khích các hộ kinh doanh cá thể mong muốn và sớm hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.

Chính phủ đề xuất nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân

Theo Tờ trình của Chính phủ Dự thảo Nghị quyết tập trung vào các nhóm nhiệm vụ, giải pháp có nội hàm tương đối rõ, có tính cấp bách, cần tháo gỡ ngay, tác động lớn đến niềm tin, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân nhưng chưa được thể chế hóa hoặc cần sửa đổi, bổ sung, thuộc thẩm quyền của Quốc hội; đồng thời, không thuộc phạm vi điều chỉnh của các Luật có trong Chương trình xây dựng pháp luật Kỳ này.

Dự thảo thể chế hóa 5 nhóm chính sách lớn gồm: Cải thiện môi trường kinh doanh; Hỗ trợ tiếp cận nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh; Hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công; Hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực và Hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong.

Về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, dự thảo quy định về nguyên tắc hoạt động thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, tiếp cận nguồn lực, đảm bảo cạnh tranh bình đẳng đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Quy định về nguyên tắc xử lý các vi phạm, giải quyết các vụ việc trong hoạt động kinh doanh, giải quyết phá sản doanh nghiệp theo thủ tục rút gọn.

Về nội dung hỗ trợ tiếp cận tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh gồm có quy định các chính sách hỗ trợ đặc biệt của Nhà nước, cụ thể là hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh tại khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ; hỗ trợ thuê nhà, đất là tài sản công.

Đối với hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công, sẽ quy định hỗ trợ vay vốn với lãi suất thấp cho các dự án xanh, tuần hoàn…; mở rộng đối tượng, phạm vi hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; hỗ trợ tài chính, ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu.

Đối với nội dung hỗ trợ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực, dự thảo Nghị quyết quy định hỗ trợ hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo thông qua các chính sách ưu đãi thuế cho các hoạt động này; nhà nước hỗ trợ xây dựng, hoặc thuê, mua các nền tảng dùng chung. Hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, chất lượng nguồn nhân lực thông qua việc xây dựng và triển khai Chương trình đào tạo, bồi dưỡng 10.000 giám đốc điều hành đến năm 2030.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đề xuất chính sách hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong: bao gồm đặt hàng, đấu thầu hạn chế, chỉ định thầu thực hiện dự án trọng điểm có ý nghĩa lớn đối với phát triển kinh tế xã hội, quan trọng quốc gia. Hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp vừa và lớn, tập đoàn kinh tế tư nhân tầm cỡ khu vực và toàn cầu.