Yêu cầu rà soát, hoàn thiện quy định về cấp phép khai thác khoáng sản

Tại Phiên họp thứ 39, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản.

 Phó Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần vừa ký ban hành Thông báo Kết luận của UBTVQH về nội dung này.

Theo đó, UBTVQH đánh giá cao tinh thần khẩn trương, tích cực, phối hợp của Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT), Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan có liên quan trong việc nghiên cứu tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ 8 để chỉnh lý dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản, chuẩn bị kỹ lưỡng, đầy đủ các tài liệu trình UBTVQH theo quy định.

UBTVQH cơ bản thống nhất hướng tiếp thu, giải trình về phân nhóm khoáng sản, nguyên tắc cấp giấy phép thăm dò khoáng sản, thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản, tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản, phương pháp xác định, phương thức thu quyết toán tiền khai thác khoáng sản đã nêu trong Báo cáo số 3027/BC-UBKHCNMT15 ngày 14/11/2024 của Ủy ban KH,CN&MT về các vấn đề lớn xin ý kiến UBTVQH.

Đề nghị Ủy ban KH,CN&MT phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định về các nội dung này để đảm bảo chặt chẽ, khoa học, đồng thời thuyết minh thêm để tăng tính thuyết phục đối với các nội dung giải trình ý kiến các vị đại biểu Quốc hội.

UBTVQH giao Ủy ban KH,CN&MT chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát tiếp thu hoặc giải trình đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội, tiếp thu ý kiến của UBTVQH tại phiên họp để hoàn thiện Hồ sơ trình Quốc hội xem xét thông qua, lưu ý một số nội dung sau:

Rà soát, hoàn thiện quy định về cấp phép, gia hạn, cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản

Một là, đề nghị tiếp tục rà soát, hoàn thiện để đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật trên cơ sở thực hiện chủ trương của lãnh đạo Đảng, Nhà nước về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, những vấn đề mới, chưa ổn định thì chỉ quy định mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ, các Bộ quy định chi tiết để bảo đảm linh hoạt trong điều hành, phù hợp với thực tiễn. 

Thực hiện nghiêm các quy định của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới và Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Hai là, đề nghị rà soát, hoàn thiện quy định về cấp phép, gia hạn, cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản bảo đảm thủ tục hành chính đơn giản, thuận lợi, tránh thủ tục xin phép nhiều lần, dễ dẫn đến cơ chế xin - cho, phân tích ưu, nhược điểm của từng loại ý kiến, trường hợp cần thiết thì gửi phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội để làm cơ sở hoàn thiện quy định này.

Giao Chính phủ hướng dẫn khoản chi hỗ trợ đầu tư nâng cấp, duy tu, xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật, bảo vệ môi trường

Ba là, về khoản chi hỗ trợ đóng góp của các tổ chức, cá nhân để đầu tư nâng cấp, duy tu xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình bảo vệ môi trường: UBTVQH thống nhất chủ trương là phải có một khoản thu về nội dung này và phương án thiết kế trong Luật như đề xuất của Ủy ban KH,CN&MT (căn cứ tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc ban hành quy định về trách nhiệm đóng góp kinh phí của tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản để đầu tư nâng cấp, duy tu, xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình bảo vệ môi trường trên địa bàn). 

Đồng thời, giao Chính phủ hướng dẫn thực hiện để bảo đảm thống nhất trong toàn quốc về nguyên tắc xác định mức thu, trình tự, thủ tục thu nộp ngân sách nhà nước quản lý và sử dụng nguồn thu.

Thống nhất cần có quy định điều chỉnh quy hoạch khoáng sản kịp thời trong một số trường hợp

Bốn là, về điều chỉnh quy hoạch khoáng sản, UBTVQH thống nhất cần có quy định về điều chỉnh quy hoạch khoáng sản với thủ tục nhanh, kịp thời trong một số trường hợp. 

Tuy nhiên, đề nghị không thiết kế hai loại ý kiến về nội dung này, giao Ủy ban KH,CN&MT, Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Pháp luật phối hợp để hoàn thiện quy định này. 

Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để hoàn thiện nội dung này, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa Luật Quy hoạch với Luật Địa chất và khoáng sản và các luật khác có liên quan.

Đánh giá kỹ 2 chính sách đề nghị bổ sung

Năm là, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo Chính phủ có văn bản chính thức về hai chính sách do Bộ đề nghị bổ sung sau khi Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường ở Kỳ họp thứ 8, chưa có đánh giá tác động (bổ sung “công trình giao thông” tại điểm d khoản 1 Điều 6; bổ sung phí thẩm định đề án thăm dò khoáng sản và phí thẩm định đề án đóng cửa mỏ), nêu rõ sự cần thiết, căn cứ đề nghị bổ sung, đánh giá kỹ tác động. 

Cơ quan thẩm tra nghiên cứu kỹ lưỡng, có quan điểm, chính kiến về hai nội dung này, báo cáo UBTVQH để trình Quốc hội xem xét, quyết định. 

Trong đó, lưu ý hiện nay đã có quy định về thẩm quyền của UBTVQH trong việc quyết định bổ sung các khoản phí, lệ phí theo đề nghị của Chính phủ, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. 

Đồng thời cân nhắc, nếu không thực sự cấp bách, vướng mắc thì không bổ sung “công trình giao thông” vào lĩnh vực được áp dụng quy định về khoáng sản chỉ phù hợp với mục đích làm vật liệu san lấp, vì mở thêm phạm vi rất rộng, có thể phát sinh nhiều hệ lụy lớn, tiềm ẩn rủi ro, nguy cơ phá vỡ cảnh quan, sinh thái môi trường và có thể phát sinh tiêu cực.

Rà soát quy định về kiểm tra chuyên ngành để phân biệt với thanh tra chuyên ngành

Sáu là, đề nghị tiếp tục rà soát, cân nhắc kỹ lưỡng, hoàn thiện các nội dung quy định về việc mở rộng các tiêu chí để xác định khoáng sản khoáng sản nhóm IV (điểm d khoản 1 Điều 6); về cấp giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV không phải căn cứ quy hoạch tỉnh hoặc phương án quy hoạch về địa chất, khoáng sản (khoản 2 Điều 75) để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn nhưng phải bảo đảm nguyên tắc quản lý chặt chẽ và hiệu quả, tránh sự lạm dụng, tiêu cực làm thất thoát tài sản công. 

Rà soát quy định về kiểm tra chuyên ngành để phân biệt với thanh tra chuyên ngành, tránh chồng chéo, gây khó khăn cho môi trường đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp. 

Rà soát quy định tại điểm b khoản 4 Điều 110 về phạm vi loại trừ trách nhiệm và đối chiếu với quy định của Luật Cán bộ, công chức để quy định cho thống nhất và rành mạch trách nhiệm. 

Tiếp tục rà soát các quy định về giải thích từ ngữ bảo đảm chính xác, rõ ràng, dễ hiểu hơn.

UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì thẩm tra để hoàn thiện báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo Luật.

Ủy ban KH,CN&MT tiếp thu ý kiến của UBTVQH, chủ trì, phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan liên quan hoàn thiện Báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo Luật; thực hiện các bước công việc theo quy định, bảo đảm chất lượng dự án Luật trình Quốc hội xem xét, quyết định.