Các bất cập về mua sắm y tế sẽ được giải quyết

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023, báo chí nêu vấn đề: Việc thiếu thuốc vật tư, trang thiết bị y tế hiện nay đang diễn ra tương đối nghiêm trọng tại một số bệnh viện. Bệnh viện Việt Đức phải tạm dừng một số hoạt động mang tính chất chưa thực sự cấp thiết. Bộ Y tế có giải pháp gì để tháo gỡ thực trạng đã kéo dài thời qua này? Dự kiến bao giờ tình trạng này sẽ chấm dứt?

Trả lời báo chí, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận: Về tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế vừa qua diễn ra ở một số bệnh viện, cơ sở y tế, có một số nguyên nhân cơ bản.

Thứ nhất, sau dịch bệnh nguồn cung về hàng hóa, đặc biệt là trang thiết bị, thuốc có dấu hiện khan hiếm; giá cả biến động, có loại biến động cao.

Thứ hai, nhu cầu khám bệnh của nhân dân sau dịch bệnh cũng tăng rất nhiều.

Thứ ba, một số hợp đồng cung ứng trước đây đã kí, nhiều hợp đồng liên quan đến hóa chất, vật tư thời hạn chỉ 1 năm, đăng ký tháng 7 năm ngoái thì đến tháng 7 năm nay là hết hạn. Theo Nghị quyết 144 của Chính phủ, các hợp đồng đó không được tiếp tục, hiện chúng ta đang tháo gỡ.

Thứ tư, tình trạng gia hạn cấp giấy phép bị quá tải.

Thứ năm, nhiều gói thầu không tìm được nhà thầu mua sắm. Có gói thầu phải đấu thầu 2, 3 lần mới có người cung ứng.

Thứ sáu là nhân lực thực hiện công tác đấu thầu không đáp ứng yêu cầu.

Thứ bảy là có tâm lý e ngại trong việc mua sắm các loại hàng hóa, đặc biệt là trang thiết bị, thuốc, vật tư y tế…

Tất cả các loại thuốc đã đăng ký sẽ tiếp tục lưu hành

Thời gian qua, Bộ Y tế rất tích cực phối hợp với các bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ giải pháp tháo gỡ, đặc biệt là trong lĩnh vực mua sắm trang thiết bị, vật tư, thuốc.

Cụ thể, đã tham mưu Chính phủ để báo cáo Quốc hội ban hành Nghị quyết số 80 cho phép tiếp tục sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc đã hết hạn.

Đến ngày hôm qua, Bộ Y tế đã gia hạn hơn 9.000 giấy phép. Có thể nói các giấy phép về lưu hành thuốc đến nay đã gia hạn hết. Như vậy, tất cả các loại thuốc trên thị trường đã đăng ký trước đây sẽ được tiếp tục lưu hành.

Sớm giải quyết các bất cập liên quan đến mua sắm y tế

Thứ trưởng y tế cho biết, hôm qua, Bộ Y tế cũng trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 98, chắc rất sớm sẽ ký. Đồng thời hôm nay, Chính phủ đang họp để sửa và tiếp tục kéo dài thời gian hiệu lực của Nghị quyết 144 ngày 5/11/2022 về đảm bảo trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế.

Các bất cập liên quan đến mua sắm trang thiết bị y tế, thuốc và thanh toán bảo hiểm y tế sẽ được giải quyết. Trong đó tập trung giải quyết vướng mắc về giá.

Trước đây yêu cầu phải có 3 báo giá nhưng có mặt hàng không thể lấy đủ 3 báo giá, đó là những mặt hàng độc quyền. Cho nên nội dung này phải sửa theo hướng chấp nhận có những trường hợp chỉ có 1, 2 báo giá.

Bên cạnh đó, trang thiết bị y tế cùng cấu hình, cùng tính năng nhưng nguồn gốc, xuất xứ, nhà sản xuất khác nhau thì giá khác nhau, nếu cứ lấy giá thấp nhất thì có thể sẽ không đảm bảo chất lượng.

Chúng tôi cũng đang trình theo hướng Hội đồng khoa học của cơ sở y tế sẽ quyết định lựa chọn loại nào phù hợp với yêu cầu sử dụng, chứ không phải là cứ lấy giá thấp nhất. Nếu giải quyết được vấn đề đó thì sẽ tháo gỡ được khó khăn vướng mắc hiện nay cho các cơ sở y tế.

Ngay sau khi các văn bản được ban hành thì các đơn vị có thể tiến hành đấu thầu mua sắm các loại vật tư, hóa chất, trang thiết bị, thuốc để thực hiện mua sắm, đảm bảo được nhu cầu.

Thủ tướng yêu cầu giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế

Trước tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế chưa được khắc phục triệt để, kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023, tổ chức ngày 3/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Y tế phối hợp với các cơ quan tập trung xử lý triệt để, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu để giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, bảo đảm yêu cầu khám, chữa bệnh cho nhân dân, trong đó có việc hoàn thiện dự thảo, trình Chính phủ ban hành sửa đổi, bổ sung Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế.

Triển khai quyết liệt các giải pháp để bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế

Trước đó, ngày 25/2/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 72/CĐ-TTg về việc tiếp tục các giải pháp bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh.

Nội dung công điện nêu rõ, trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị khẩn trương thực hiện việc mua sắm, cung ứng đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn tình trạng nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập ở trung ương, địa phương thiếu thuốc, trang thiết bị y tế cục bộ ảnh hưởng đến việc bảo đảm quyền lợi của người dân khi khám bệnh, chữa bệnh.

Để bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh cho người dân, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

Thứ nhất, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, khẩn trương kiểm tra, nắm tình hình, kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo các cơ sở y tế thuộc quyền quản lý triển khai quyết liệt các giải pháp cần thiết để bảo đảm đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ hoạt động khám bệnh, chữa bệnh cho nhân dân và chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Thứ hai, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tăng cường trách nhiệm, tính chủ động, linh hoạt trong việc lập kế hoạch mua sắm, đấu thầu và tổ chức các giải pháp để có đủ thuốc, trang thiết bị y tế cho hoạt động khám bệnh, chữa bệnh; kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền về các khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu, cung ứng thuốc, trang thiết bị y tế.

Phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, dám nghĩ, dám làm trong tổ chức mua sắm, đấu thầu bảo đảm công khai, minh bạch, khoa học, hiệu quả, tránh lãng phí và thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm.

Bộ Y tế khẩn trương ban hành hoặc trình ban hành các văn bản tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong mua sắm y tế

Thứ ba, Bộ Y tế có trách nhiệm: Khẩn trương ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc pháp lý trong mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế, trong đó tập trung hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 144/NQ-CP ngày 05/11/2022 về việc bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Rà soát cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính rườm rà gây phiền hà, khó khăn cho việc thực hiện thủ tục mua sắm thuốc, trang thiết bị, sinh phẩm phục vụ khám chữa bệnh; đẩy nhanh tiến độ cấp phép lưu hành đối với thuốc, trang thiết bị y tế; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp kinh doanh thuốc, trang thiết bị y tế thực hiện theo pháp luật.

Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính kịp thời hướng dẫn các đơn vị, các cơ sở y tế, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị y tế ở một số cơ sở khám, chữa bệnh trong Quý I/2023, tránh tình trạng đùn đẩy, né tránh, kéo dài không dám chịu trách nhiệm.

Khẩn trương rà soát, đánh giá cụ thể việc tiếp nhận máy móc, trang thiết bị y tế đã qua sử dụng do tổ chức, cá nhân tặng, cho, đóng góp, tài trợ, viện trợ cho các cơ sở y tế sử dụng phục vụ khám, chữa bệnh; trên cơ sở đó, phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, cơ quan có liên quan đề xuất giải pháp cụ thể để đưa các trang thiết bị này vào sử dụng tránh lãng phí các nguồn lực, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Bộ KHĐT khẩn trương hướng dẫn địa phương đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế

Thứ tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm: Khẩn trương hướng dẫn kịp thời, kỹ lưỡng các đơn vị, địa phương thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền, trong đó tập trung hướng dẫn việc nhà thầu được phép cung cấp máy cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Công an và các bộ, cơ quan liên quan hướng dẫn lập giá kế hoạch phục vụ mua sắm, đấu thầu bảo đảm thuận lợi cho các cơ sở y tế, bảo đảm công khai, minh bạch.

Phối hợp với Bộ Y tế xây dựng các quy định về đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế trong dự án Luật Đấu thầu bảo đảm phù hợp với đặc thù của ngành y tế.

Khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, sinh phẩm, vật tư, trang thiết bị y tế trong tháng 3/2023

Thứ năm, Bộ Tài chính có trách nhiệm khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản về quản lý, sử dụng tài sản công và sử dụng kinh phí có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước để mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành theo quy định; đặc biệt là các vấn đề về: xây dựng dự toán mua sắm, dự toán thu chi.

Thứ sáu, Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan báo chí đưa tin, phản ánh liên quan đến thuốc, sinh phẩm, vật tư y tế, nguồn nhân lực tại các bệnh viện bảo đảm tính chính xác, kịp thời, trung thực, khách quan, phù hợp, hiệu quả.

Thứ bẩy, Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan theo dõi, đôn đốc các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc thực hiện Công điện này, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vướng mắc và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, sinh phẩm, vật tư, trang thiết bị y tế phục vụ khám, chữa bệnh cho nhân dân trong tháng 3 năm 2023./.