Kiến nghị đẩy nhanh tiến độ cải cách tiền lương; có chính sách rõ ràng đối với CBCC, người hoạt động không chuyên trách cấp xã

Sắp xếp, sáp nhập không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số, mà là phép nhân về GDP

Sáng 12/6, tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. 

Phát biểu tại Phiên họp, đa số đại biểu Quốc hội bày tỏ sự thống nhất và ủng hộ rất cao Tờ trình và Đề án về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, có căn cứ lý luận và thực tiễn chặt chẽ, thể hiện quyết tâm đổi mới tư duy, tinh gọn bộ máy và kiến tạo không gian phát triển cho các địa phương và cho quốc gia trong thời kỳ mới.

Đại biểu thống nhất cao với tờ trình, báo cáo thẩm tra, báo cáo tiếp thu, giải trình và dự thảo Nghị quyết chính phủ trình, đây là kết quả của quá trình chuẩn bị công phu, bài bản, khoa học, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và chính quyền địa phương. 

Các phương án sắp xếp đều căn cứ tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định pháp luật, đảm bảo tính liên kết vùng, tính hiệu quả trong tổ chức quản lý và tính ổn định trong phát triển lâu dài. 

Việc lấy ý kiến cử tri và Hội đồng nhân dân các địa phương cũng được thực hiện nghiêm túc, có tỷ lệ đồng thuận rất cao – thể hiện sự ủng hộ và kỳ vọng lớn của Nhân dân đối với chủ trương này.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận cho biết, thực tiễn 50 năm qua cho thấy, quá trình chia tách đơn vị hành chính đã góp phần phục vụ mục tiêu an ninh, chính trị và quản lý địa bàn trong từng giai đoạn lịch sử. 

Tuy nhiên, đến nay, mô hình tổ chức này đã bộc lộ nhiều bất cập: không ít tỉnh có quy mô nhỏ, dân số thấp, không đạt chuẩn diện tích, dẫn đến phân mảnh không gian phát triển, khó hình thành các vùng kinh tế trọng điểm, đầu tư công dàn trải, hiệu quả chưa cao. 

Bộ máy hành chính ở nhiều nơi còn cồng kềnh, chi thường xuyên lớn, chiếm tới 70% tổng chi ngân sách, làm hạn chế nguồn lực đầu tư phát triển.

Do đó, chủ trương sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là quyết sách lớn, vừa có tính chiến lược, vừa mang tính tất yếu nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị, quản lý, tổ chức lại không gian phát triển theo hướng mở rộng, gắn kết, bền vững, phát huy lợi thế theo quy mô và tối ưu hóa nguồn lực. 

Đây là cơ hội để tái cấu trúc toàn diện mô hình phát triển vùng, phân bổ lại dân cư, hạ tầng, nguồn lực đầu tư theo định hướng chiến lược mới, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên phát triển mới của địa phương cũng như của đất nước.

Cùng quan điểm trên, đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh cho rằng, trong bối cảnh đang triển khai Chính phủ số, công dân số, xã hội số, việc thực hiện cho tinh gọn bộ máy, sáp nhập các tỉnh góp phần tinh gọn bộ máy, giảm ngân sách nhà nước. 

Đặc biệt, việc sáp nhập cấp tỉnh không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số, mà còn là phép nhân về GDP.

Các tỉnh sau sáp nhập sẽ có quy mô lớn hơn, điều kiện tự nhiên và nguồn lực đa dạng hơn, có khả năng xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội quy mô lớn, thu hút đầu tư mạnh hơn, tổ chức lại không gian sản xuất và dịch vụ một cách hợp lý, bền vững hơn. 

Việc tổ chức lại đơn vị hành chính sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tái cấu trúc hệ thống cơ quan hành chính các cấp, nâng cao hiệu quả quản trị, chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. 

Đây cũng là cơ hội thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp.

Sớm hoàn thiện thể chế phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền sau sắp xếp

Để quá trình sáp nhập thực sự thành công, đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và các bộ ngành liên quan sớm hoàn thiện thể chế, pháp luật phù hợp với mô hình địa phương hai cấp; có cơ chế tổ chức bộ máy đặc thù cho các tỉnh mới trong giai đoạn chuyển tiếp.

Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Trần Hoàng Ngân – Đoàn ĐBQH TP. Hồ Chí Minh cho rằng, để đạt được mục tiêu sắp xếp đề ra cần có thể chế đủ rộng, đủ linh hoạt, phù hợp với quy mô dân số, đặc điểm an ninh quốc phòng của từng địa phương.

Đồng thời tiến hành phân cấp, phân quyền mạnh mẽ; ưu tiên nguồn lực để các địa phương có điều kiện đầu tư hệ thống hạ tầng đồng bộ.

Đại biểu cũng nhận định, quá trình triển khai sắp xếp đơn vị hành chính sẽ đối diện với không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi sự chỉ đạo sâu sát, sự phối hợp đồng bộ và cơ chế chính sách phù hợp.

Cần sớm ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn cụ thể về tổ chức bộ máy, nhân sự, quản lý tài sản công sau sắp xếp

Trước hết đó là vấn đề xử lý trụ sở hành chính công dôi dư. Theo báo cáo của Chính phủ, tổng số trụ sở công cấp tỉnh tại 52 tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp là 38.182 trụ sở; trong đó, dự kiến còn 4.226 trụ sở dôi dư. 

Việc xử lý các trụ sở này cần sớm được quy định rõ ràng về thẩm quyền, phương án sử dụng lại, chuyển đổi công năng hoặc đấu giá, tránh gây lãng phí hoặc bỏ hoang. 

Chính phủ sớm ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn cụ thể về tổ chức bộ máy, quản lý tài sản công, điều chuyển, bố trí nhân sự, xây dựng kế hoạch sắp xếp nhà ở công vụ.

Các ý kiến tại phiên thảo luận cũng đề nghị sớm giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động nghỉ việc theo quy định.

Có chính sách đào tạo lại, hỗ trợ đi lại, ổn định nơi làm việc và sinh hoạt cho cán bộ, công chức, người lao động phải di chuyển nơi làm việc đến trụ sở mới sau sáp nhập.

Đẩy nhanh tiến độ cải cách tiền lương, sau sắp xếp, sáp nhập

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho biết, hiện nay, tổng biên chế của 52 tỉnh, thành phố thuộc diện sắp xếp là 447.657 người, trong đó có 2.321 cán bộ, 79.118 công chức và 366.218 viên chức. 

Đây là lực lượng rất lớn, việc điều chuyển, phân công lại phải bảo đảm đúng quy định, hợp tình, hợp lý, tạo được sự đồng thuận; đảm bảo chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách. 

Đại biểu đề nghị cần quan tâm đẩy nhanh tiến độ cải cách tiền lương, sau sáp nhập, khối lượng công việc tăng, phạm vi quản lý rộng hơn, trách nhiệm lớn hơn. 

Đối với lực lượng cán bộ, công chức cấp xã, đội ngũ người hoạt động không chuyên trách cấp xã, chịu tác động trực tiếp từ sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, rất cần có chính sách rõ ràng, ổn định và có lộ trình chuyển tiếp phù hợp, thể hiện sự quan tâm và nhân văn trong quá trình thực hiện cải cách.

“Kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét ban hành chính sách và đảm bảo nguồn lực để thực hiện sách hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức di chuyển đến trung tâm hành chính mới để làm việc (gồm chính sách đào tạo, hỗ trợ việc làm mới, hỗ trợ về điều kiện sinh hoạt, nhà ở công vụ, phương tiện đi lại cho cán bộ ở vùng xa, phải di chuyển địa bàn…). 

Trường hợp, phân cấp cho địa phương tự ban hành chính sách thì xem xét có cơ chế đặc thù hỗ trợ 50-70% đối với các tỉnh nhận trợ cấp trên 70% từ ngân sách trung ương để cán bộ, công chức, viên chức yên tâm công tác”, đại biểu Vương Thị Hương, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang đề nghị.

Chính quyền địa phương 3 cấp đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử

Tại Phiên họp, thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã giải trình về các vấn đề đại biểu quan tâm liên quan đến chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong quá trình sắp xếp; về cơ chế phân cấp, phân quyền; các phương án sử dụng tài sản sau sắp xếp…

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt cơ quan chủ trì tham mưu xây dựng Đề án sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các thế hệ lãnh đạo tiền bối của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam qua các thời kỳ đã lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, bản lĩnh, trí tuệ, tâm huyết, tận tụy, hy sinh, cống hiến cho sự nghiệp phát triển đất nước và xây dựng nền hành chính quốc gia, đặc biệt là chính quyền địa phương 3 cấp trong suốt gần 8 thập kỷ từ ngày thành lập nước đến nay. 

Chính quyền địa phương 3 cấp đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử, để đến hôm nay, đất nước có được thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, vững bước vào kỷ nguyên mới, với yêu cầu đổi mới tái cấu trúc toàn diện không gian phát triển đất nước, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng trân trọng ghi nhận, tri ân sâu sắc tới các thế hệ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống chính trị nói chung và chính quyền địa phương nói riêng, đặc biệt là đơn vị hành chính cấp huyện đã kiên trung, bền bỉ gánh vác trọng trách lớn lao, hoàn thành xuất sắc, trọn vẹn sứ mệnh lịch sử vẻ vang, để tạo nền tảng vững chắc cho đất nước bước vào giai đoạn mới và nền hành chính địa phương 2 cấp.

Bộ trưởng bày tỏ lòng tri ân sâu nặng tới Nhân dân và cử tri cả nước, đặc biệt là Nhân dân các địa phương có đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã tiến hành sắp xếp, hợp nhất, sáp nhập, đổi tên, một vấn đề lớn đã tác động đến thói quen sinh hoạt, tâm lý của cộng đồng, đến tên gọi thân quen, gắn với đời sống. 

Bằng tấm lòng yêu nước sâu nặng và đất nước và quê hương; vì tương lai của đất nước, vì con cháu mai sau đã sẵn sàng hy sinh; chính sự chia sẻ, đồng thuận và thống nhất rất cao của Nhân dân và cử tri cả nước đã là sức mạnh cốt lõi, là điểm tựa, nền tảng tinh thần vững chắc để Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và tất cả chúng ta càng quyết tâm triển khai thành công cuộc cách mạng tổ chức bộ máy.

“Trong thời khắc rất ý nghĩa và đặc biệt này, tôi xin bày tỏ cảm Chủ tịch Quốc hội, các đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội, các đại biểu Quốc hội đã thống nhất và đồng thuận rất cao để Quốc hội bấm nút thông qua việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh để chúng ta bước vào giai đoạn mới”, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết.

Sắp xếp đơn vị hành chính có ý nghĩa lịch sử và chính trị thiêng liêng

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, với tinh thần làm việc nghiêm túc, dân chủ, khẩn trương, sôi nổi, trách nhiệm cao, Quốc hội thảo luận về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. 

Qua phát biểu cho thấy, các đại biểu phát biểu đến từ 13 Đoàn ĐBQH, đại diện các vùng, miền trong cả nước, có đại biểu chuyên trách, có đại biểu kiêm nhiệm, có đại biểu là nhà quản lý, có đại biểu là nhà khoa học, có đại biểu là công chức, có đại biểu là thành viên của tổ chức xã hội. 

Qua thảo luận cho thấy, các đại biểu Quốc hội hoàn toàn nhất trí với chủ trương và phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 như Đề án Chính phủ trình.

Các đại biểu thống nhất cao và cho rằng, đây là chủ trương rất lớn, là sự kiện trọng đại của Nhà nước ta, có ý nghĩa lịch sử và chính trị thiêng liêng mà lịch sử trao cho đại biểu Quốc hội khóa XV quyền biểu quyết thông qua Nghị quyết. 

Các nội dung đại biểu quan tâm góp ý kiến từ thực tiễn rất sinh động của cuộc sống, chủ yếu là các yêu cầu về công tác tổ chức thực hiện, nhằm bảo đảm hiệu quả, hiệu lực, khả thi và đạt kết quả tốt.

Ngày 16/6, ban hành Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã báo cáo với Quốc hội về ý kiến của đại biểu Quốc hội liên quan đến yêu cầu đồng bộ nghị quyết này với các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, với Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. 

Theo chương trình làm việc, Quốc hội sẽ thông qua Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương vào đầu giờ sáng ngày 16/6. 

Ngay sau khi biểu quyết, Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ có hiệu lực thi hành ngay; các cơ quan sẽ đồng loạt thực hiện từ ngày 1/7/2025. 

Cũng trong ngày 16/6 tới, Chủ tịch Quốc hội sẽ thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội ký 34 Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập và có hiệu lực ngay sau khi ký; chính quyền cấp xã mới sẽ hoạt động đồng bộ trong cả nước từ ngày 1/7.

Người dân, doanh nghiệp yên tâm sử dụng các giấy tờ đã được cấp cho đến khi hết thời hạn

Về vấn đề giám sát thực hiện các nghị quyết như ý kiến của một số đại biểu, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, vừa qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã cử các đồng chí thành viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm Trưởng Đoàn công tác để lãnh đạo, chỉ đạo. 

Trong các Đoàn công tác có Lãnh đạo Quốc hội, Lãnh đạo Chính phủ, các Bộ, ngành, các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, thời gian tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phân công các thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo dõi, giám sát, hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương để thực hiện tốt các Nghị quyết của Quốc hội và của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Về vấn đề chuyển tiếp, đồng bộ giấy tờ của Nhân dân và doanh nghiệp, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Nghị quyết số 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã năm 2025 và Nghị quyết số 190 của Quốc hội ban hành tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã có quy định rất cụ thể.

“Người dân và doanh nghiệp yên tâm sử dụng các giấy tờ đã được cấp cho đến khi hết thời hạn ghi trong giấy tờ đó. Nếu có nguyện vọng cấp lại theo địa chỉ mới, các cơ quan quản lý nhà nước sẽ hỗ trợ với thủ tục hành chính đơn giản và không thu phí”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định.