Đề xuất kết thúc hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện

Sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của Viện Kiểm sát nhân dân các cấp

Tại Phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân.

Trình bày Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến nêu rõ, việc xây dựng Luật nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng liên quan đến tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ của Viện Kiểm sát nhân dân tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, Kết luận số 126-KL/TW, Kết luận số 127-KL/TW, Kết luận số 136-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII nhằm sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức và hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân các cấp; theo đó, lần sửa đổi này chỉ sửa đổi các quy định liên quan đến tổ chức bộ máy mới.

Căn cứ các chủ trương của Đảng, Nhà nước, với phạm vi, quan điểm xây dựng dự án Luật, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề xuất dự thảo Luật gồm 03 điều với các nội dung như sau: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân; Hiệu lực thi hành; Điều khoản chuyển tiếp.

Nêu quan điểm thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân với những lý do như được nêu tại Tờ trình của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Đồng thời, cơ bản tán thành phạm vi sửa đổi đó là chỉ tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Viện kiểm sát nhân dân nhằm thể chế hóa các nghị quyết, kết luận của Đảng. 

Hồ sơ dự án Luật đã đầy đủ các tài liệu theo quy định tại khoản 5 Điều 51 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025; đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Đề xuất tổ chức hệ thống Viện kiểm sát nhân dân 3 cấp

Về hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với dự thảo Luật và đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định liên quan trong Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân hiện hành nhằm thực hiện đầy đủ, đúng đắn yêu cầu của Đảng về hệ thống Viện kiểm sát nhân dân có 03 cấp (Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân khu vực), kết thúc hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao và Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện.

Liên quan tới quy định bổ sung số lượng Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao, đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao thực hiện thủ tục xin ý kiến cấp có thẩm quyền theo đúng Quy định.

Về điều khoản chuyển tiếp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho rằng, quy định của dự thảo Luật về chuyển tiếp việc giải quyết án giữa các cấp tố tụng là rất cần thiết nhằm bảo đảm phù hợp với mô hình tổ chức mới của các cơ quan tiến hành tố tụng. Tuy nhiên có sự khác nhau căn bản trong cách xử lý về quy định chuyển tiếp giữa 03 dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 .

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến cho rằng, việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về tổ chức bộ máy của Viện Kiểm sát nhân dân bảo đảm phù hợp với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo 03 cấp là Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân khu vực theo chủ trương của Đảng.

Để hoàn thiện dự thảo Luật, các đại biểu tập trung cho ý kiến vào một số nội dung trọng tâm về ngạch kiểm sát viên; về bổ sung số lượng Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao; về điều khoản chuyển tiếp,...

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã chủ động, tích cực, trách nhiệm trong việc khẩn trương chuẩn bị hồ sơ dự án Luật, bảo đảm đầy đủ, đúng tiến độ theo quy định.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã chủ động tham gia với cơ quan chủ trì soạn thảo ngay từ đầu, phối hợp chặt chẽ với Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội kịp thời tổ chức thẩm tra dự án Luật bảo đảm chất lượng. 

Dự án Luật đã bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật và đáp ứng yêu cầu của Đảng về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật. Hồ sơ đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra để hoàn chỉnh hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội. Trong đó cần lưu ý đảm bảo đồng bộ, thống nhất các luật tổ chức và các luật tố tụng tư pháp cũng đang được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Đối với một số nội dung cụ thể của dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, về phạm vi sửa đổi chỉ tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Viện Kiểm sát nhân dân. 

Về bổ sung số lượng Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao báo cáo cấp có thẩm quyền theo đúng quy định. 

Về điều khoản chuyển tiếp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp chủ trì, tổ chức họp với Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao để thống nhất 1 phương án quy định đồng bộ trong các luật.

Đồng thời, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiếp thu, hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân để gửi tới đại biểu Quốc hội.

Giao Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiếp thu, hoàn thiện Báo cáo thẩm tra trình Quốc hội.