Xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy là vấn đề rất lớn

Liên quan đến việc hướng dẫn xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho biết, đây là vấn đề rất lớn. Theo đó khi tổ chức sắp xếp lại bộ máy, hệ thống chức danh chức vụ, danh mục cơ quan đơn vị có sự thay đổi, dẫn tới thay đổi trong quản lý, sử dụng tài sản công.

Về phía Bộ Tài chính, thời gian qua đã chủ động báo cáo, tham mưu trình các cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về vấn đề nêu trên. 

Chính phủ đã ban hành các Nghị định số 114/2024/NĐ-CP ngày 15/9/2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. 

Mới đây nhất là Nghị định số 50/2025/NĐ-CP ngày 28/2/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. 

Tại các văn bản này đã hướng dẫn cụ thể việc xử lý đối với tài sản công khi thực hiện sắp xếp, tổ chức lại hệ thống tổ chức bộ máy. Quy định rõ các trường hợp hợp nhất, sáp nhập, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động…. thì tài sản sẽ thực hiện thế nào.

Ngoài ra Bộ Tài chính cũng đã có 2 văn bản, 1 văn bản ban hành cuối năm 2024 hướng dẫn về sắp xếp, xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy. 

Mới đây nhất, căn cứ Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội và Công điện số 20/CĐ-TTg ngày 26/02/2025 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 28/2/2025, Bộ Tài chính tiếp tục ban hành văn bản hướng dẫn xử lý tài sản khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, nghĩa vụ của các đơn vị trước đây. Đồng thời có trách nhiệm sắp xếp, bố trí tài sản được kế thừa để sử dụng phù hợp, đúng quy định.

Ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết, với các tài sản có thể di chuyển, tiếp tục sử dụng sẽ thực hiện di chuyển tài sản đến chỗ mới. Có những tài sản không thể di chuyển như trụ sở làm việc phải chấp nhận thực trạng khi các đơn vị hợp nhất, gộp lại thành khu vực như vậy thì có những nơi trụ sở bị thiếu, cơ sở vật chất khác có thể thiếu.

Hiện nay pháp luật cũng có quy định cụ thể về xử lý cơ sở nhà đất ở nơi cũ mà không còn nhu cầu sử dụng thì có thể thu hồi, điều chuyển cho đơn vị khác chuyển giao về địa phương để quản lý, xử lý, có thể chuyển cho tổ chức có chức năng kinh doanh nhà của địa phương để quản lý, khai thác đối với quỹ nhà đất đó.

Trong phương án tổ chức lại các cơ quan, đơn vị, phải có phương án về xử lý tài sản

Cục trưởng Cục Quản lý công sản cho biết thêm: “Đợt này chúng tôi đề nghị trong phương án tổ chức lại các cơ quan, đơn vị, phải có phương án về xử lý tài sản. 

Ví dụ bây giờ 1 huyện không còn nữa thì tài sản của huyện đó chuyển giao cho xã nào, ai quản lý thì trong phương án về sắp xếp bộ máy phải có phương án về xử lý tài sản, để chúng ta chủ động hơn trong xử lý tài sản”.

Song song đó, Bộ Tài chính cũng đang chuẩn bị điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật về tài sản công cho phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy mới và hệ thống chức danh chức vụ mới như về hệ thống tiêu chuẩn định mức về quản lý, sử dụng tài sản công.

“Bộ Tài chính đang theo dõi sát tình hình, tiến độ sắp xếp lại các cơ quan đơn vị, để chuẩn bị các văn bản và sẽ báo cáo các cấp có thẩm quyền ban hành ngay sau khi chính thức các phương án về tổ chức bộ máy được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Qua đó làm căn cứ cho các bộ ngành địa phương, các cơ quan đơn vị thực hiện việc bố trí, sử dụng tài sản, sắp xếp xử lý tài sản dôi dư” - ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết.

Đẩy mạnh xử lý nhà đất dôi dư

Liên quan đến chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài sản công, trên cơ sở tổng hợp từ các địa phương, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả rà soát, các tài sản công không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích, trong đó tập trung vào khối nhà đất, trụ sở của các cơ quan, đơn vị.

Theo thống kê đến cuối năm 2024, có 11.034 cơ sở nhà đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích. Trong đó có 3.780 cơ sở nhà đất có quyết định xử lý của cấp có thẩm quyền, còn lại 7.249 cơ sở nhà, đất chưa có quyết định xử lý của cấp có thẩm quyền.

Ngày 11/3/2025 mới đây, Bộ Tài chính tiếp tục có Văn bản số 2950/BTC-QLCS về đẩy mạnh việc rà soát, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích, trong đó đề nghị các Bộ ngành, địa phương thực hiện một số giải pháp quyết liệt.

Cụ thể các Bộ ngành, địa phương có nhà đất dôi dư phải xây dựng và ban hành Kế hoạch xử lý tài sản dôi dư. Mặt khác, trong quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy phải cập nhật thường xuyên các cơ sở nhà đất phát sinh mới vào Kế hoạch. Trong Kế hoạch đó đề nghị các Bộ ngành, địa phương xác định rõ nội dung công việc, trách nhiệm của các tổ chức cá nhân trong từng khâu. Bên cạnh đó ấn định tiến độ thực hiện.

Cục trưởng Nguyễn Tân Thịnh cho biết, tại Văn bản số 2950/BTC-QLCS, Bộ Tài chính cũng đề nghị các Bộ ngành, địa phương, đánh giá xác định nguyên nhân trong việc để các cơ sở nhà đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích. 

Xác định cụ thể nguyên nhân của từng cơ sở chưa thể xử lý được do cơ chế chính sách hay do khâu tổ chức thực hiện, công tác quy hoạch… từ nguyên nhân đó để kiến nghị, tìm ra giải pháp cụ thể.

Các Bộ ngành, địa phương cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm đối với trường hợp chậm, không thực hiện theo đúng kế hoạch và đề nghị các Bộ ngành địa phương trước ngày 05/4/2025 có báo cáo về Bộ Tài chính bước 1. Sau này sẽ báo cáo định kỳ hàng quý để có giải pháp hướng dẫn Bộ ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, để giải quyết dứt điểm các vấn đề về nhà đất dôi dư.