Xây dựng thử nghiệm học liệu dạy học bằng tiếng Anh

Xây dựng thử nghiệm học liệu dạy Toán, Khoa học với cấp THCS và môn Sinh học với cấp THPT bằng tiếng Anh

Phát biểu khai mạc, GS.TS Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam nhấn mạnh, tại Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị (Kết luận 91) có nêu: “Các cấp đẩy mạnh hội nhập quốc tế, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong giai đoạn mới; tập trung nâng cao năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”.

GS.TS Lê Anh Vinh nhìn nhận, đây là nhiệm vụ lớn đã được Bộ Chính trị quan tâm và là nhiệm vụ khó khăn, với mục tiêu dài hạn. Có nhiều thách thức phải đối mặt như: về hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, điều kiện đảm bảo và đội ngũ giáo viên.

Tuy nhiên, hiện chúng ta đã có lộ trình rõ ràng, bước đầu quốc tế hóa giáo dục ở một số địa phương và nhiều cơ sở giáo dục có điều kiện. Hơn nữa, năng lực tiếng Anh đầu vào của học sinh đã tốt hơn.

Cùng với đó, năng lực đội ngũ giáo viên cũng hơn, sự hỗ trợ giữa thầy cô với học sinh cũng rất đa dạng với nhiều bộ tài liệu, cung cấp thông tin. Vì thế, GS.TS Lê Anh Vinh cho rằng, cần có định hướng và sự chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai để từng bước đạt được kết quả tích cực.

Vừa qua, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam phối hợp với Đề án Ngoại ngữ Quốc gia nghiên cứu xây dựng thử nghiệm học liệu dạy Toán, Khoa học với cấp THCS và môn Sinh học với cấp THPT bằng tiếng Anh. Với sự hỗ trợ của công nghệ, những bộ tài liệu số, tài liệu cập nhật trí tuệ nhân tạo, sẽ hỗ trợ thầy, cô giáo thuận lợi hơn khi giảng dạy các môn học này bằng tiếng Anh.

Báo cáo kết quả thử nghiệm bộ học liệu thuộc nhiệm vụ Nghiên cứu xây dựng thử nghiệm học liệu dạy Toán, Khoa học, Sinh học bằng Tiếng Anh, TS Hà Thị Thúy, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, đại diện nhóm nghiên cứu – nhấn mạnh, tiếng Anh đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự đổi mới và hợp tác trong lĩnh vực kỹ thuật số. Việc giảng dạy môn Toán, Khoa học, Sinh học bằng tiếng Anh đang ngày càng phổ biến hơn ở các quốc gia dùng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai.

Khi được học tiếng Anh trong một bối cảnh môn học cụ thể, học sinh được trang bị vốn ngoại ngữ chuyên ngành và tăng khả năng vận dụng tiếng Anh trong lĩnh vực chuyên môn, tăng cơ hội thử sức trong các kì thi quốc tế.

Từ đó, các em cũng có nhiều cơ hội học tập ở các quốc gia phát triển, tăng khả năng thích nghi và năng lực cạnh tranh nghề nghiệp. Ngoài ra, theo TS Hà Thị Thúy, việc xây dựng nguồn tài nguyên học tập kĩ thuật số để giảng dạy môn Toán, Khoa học, Sinh học bằng tiếng Anh cũng góp phần giúp nền giáo dục Việt Nam tăng khả năng bắt kịp xu hướng học tập của thế giới.

Cần đưa ra quy chuẩn với mức độ tối thiểu cho giáo viên khi giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh

Nhấn mạnh, hợp tác quốc tế là vấn đề quan trọng và chúng ta có chiến lược cụ thể, ông Tạ Ngọc Trí – Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học (Bộ GD&ĐT) viện dẫn, Quyết định số 1400/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020; trong đó có nhiệm vụ: Xây dựng và triển khai các chương trình dạy và học bằng Ngoại ngữ (tiếng Anh) cho một số môn: Toán và một số môn phù hợp ở các trường THPT.

Theo đó, việc triển khai môn Toán bằng ngoại ngữ đã được thực hiện khoảng 30% các trường THPT tại các thành phố, đô thị lớn: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng và một số địa bàn trọng điểm khác.

Đến quyết định số 2080/QĐ-TTg phê duyệt, điều chỉnh, bổ sung đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017 – 2025. Nhiệm vụ là từng bước triển khai dạy học tích hợp Ngoại ngữ trong một số môn học khác, dạy một số môn học khác như: Toán, Khoa học, môn chuyên ngành bằng ngoại ngữ.

Ngoài ra, củng cố và phát triển các cơ sở bồi dưỡng giáo viên, giảng viên ngoại ngữ, giáo viên, giảng viên dạy các môn khoa học và môn chuyên ngành bằng ngoại ngữ.

Đến Quyết định số 72/2014/QĐ-TTg quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác (17/12/2014) đã mở hơn. Theo đó, chương trình giáo dục phổ thông của Việt Nam có thể được dạy và học một phần hoặc hoàn toàn bằng tiếng nước ngoài, ưu tiên đối với các lĩnh vực Toán, khoa học tự nhiên, công nghệ và Tin học. Sách giáo khoa, tài liệu sử dụng dạy và học bằng tiếng nước ngoài phải được Sở GD&ĐT cho phép sử dụng.

Nhấn mạnh tới việc cần bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên, ông Tạ Ngọc Trí cho rằng, cần đưa ra quy chuẩn với mức độ tối thiểu cho giáo viên khi giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh.

Chẳng hạn, nâng cao chất lượng tiếng Anh cho sinh viên sư phạm dạy các môn học chuyên ngành, giảng dạy chương trình song ngữ cho sinh viên sư phạm; phát triển, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có khả năng thành thạo tiếng Anh; phối hợp giữa giáo viên chuyên ngành và giáo viên ngôn ngữ để nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai không chỉ trong giảng dạy, mà được thể hiện trong đời sống, làm việc hằng ngày

Phát biểu tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Mai Hữu – Trưởng Ban quản lý Đề án Ngoại ngữ quốc gia trao đổi 3 vấn đề: Thứ nhất, kho tri thức của nhân loại lớn nhất được lưu trữ bằng tiếng Anh. Nếu chúng ta không biết tiếng Anh sẽ trở nên lạc hậu so với những người biết tiếng Anh vì họ tiếp cận kho học liệu này một cách tự tin. So với thế giới, chúng ta cũng bị lạc hậu.

Thứ hai, công nghệ thông tin phát triển nhanh. Với các phần mềm như trí tuệ nhân tạo AI, ngôn ngữ lập trình là tiếng Anh. Vì thế, nếu không biết tiếng Anh thì việc sử dụng công nghệ sẽ gặp khó khăn. Do vậy nhu cầu biết và sử dụng tiếng Anh không thể thiếu được.

Thứ ba, Kết luận 91 có đề cập, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Cần hiểu rằng, ngôn ngữ thứ hai không chỉ trong giảng dạy, mà được thể hiện trong đời sống, làm việc hằng ngày.

“Buổi thảo luận hôm nay là thông tin hữu ích để chúng tôi tham mưu với lãnh đạo Bộ GD&ĐT trong việc triển khai Kết luận 91” – bà Nguyễn Thị Mai Hữu bày tỏ.