Ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, tiếng Anh đã và đang thực sự trở thành một ngôn ngữ quốc tế và đóng một vai trò rất quan trọng trong các lĩnh vực phát triển của xã hội nói chung, với giáo dục nói riêng.
Một phương pháp dạy và học tiếng Anh sáng tạo
Xác định được tầm quan trọng của môn học tiếng Anh trong nhà trường, cùng với đó là trăn trở của việc tìm được các phương pháp giảng dạy mới mẻ, hấp dẫn, làm sao cho môn học không xa lạ với học sinh mà thay vào đó là một môn học hấp dẫn, kích thích tính hiếu học, thu hút được học sinh, các thầy cô ở trường Tiểu học Châu Sơn, Ba Vì, Hà Nội đã triển khai sáng kiến kinh nghiệm độc đáo là "Viết lời Tiếng Anh cho các bài hát thiếu nhi Việt Nam giúp học sinh tiểu học cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng và cấu trúc câu".
Cụ thể, phần lời tiếng Anh của các bài hát do chính giáo viên và học sinh cùng nhau soạn thảo, chuyển ngữ từ Việt sang Anh. Sau khi xác định nhóm từ vựng, mẫu câu cần lồng ghép trong lời bài hát, xác định số âm tiết của câu, cô và trò sẽ cùng tìm bài hát thiếu nhi Việt Nam quen thuộc có giai điệu dễ nhận biết mà đa số học sinh đều có thể thuộc. Kế tiếp, là viết lời tiếng Anh thay thế cho lời tiếng Việt sẵn có của bài hát vào khuông nhạc sao cho phù hợp với giai điệu, tiết tấu mà vẫn phải đảm bảo độ chính xác về ngữ pháp, cấu trúc.
Sau khi hoàn tất các bước viết được lời bài hát tiếng Anh hay, phù hợp với giai điệu, các em học sinh sẽ học và biểu diễn những bài hát này trên lớp và tại các sự kiện của trường. Việc này không chỉ giúp các em nâng cao kỹ năng ngôn ngữ mà còn phát triển sự tự tin khi trình diễn trước đám đông.
Theo cô Lê Thị Thanh Huyền, giáo viên Tiểu học Châu Sơn, Ba Vì, việc lựa chọn bài hát là bước quan trọng, đảm bảo hiệu quả của phương pháp lồng ghép âm nhạc vào giảng dạy Tiếng Anh. Một bài hát phù hợp cần đáp ứng được yêu cầu nội dung học tập, trình độ, độ tuổi và sở thích của học sinh.
Trước tiên, giáo viên phải xác định rõ chủ đề bài học, từ vựng và mẫu câu trọng tâm để chọn bài hát truyền tải kiến thức một cách dễ nhớ và hiệu quả. Ví dụ, với bài học "What's your name?", giai điệu "Kìa con bướm vàng" có thể được sử dụng để thay lời thành "What's your name? My name's…".
Tiếp theo, trình độ của học sinh cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Đối với học sinh giỏi, có thể chọn các bài hát có tiết tấu nhanh và phức tạp hơn, trong khi học sinh yếu hơn nên học các bài đơn giản, dễ bắt chước và có sự hỗ trợ bổ sung như luyện tập từng câu.
Độ tuổi cũng là yếu tố quan trọng, vì học sinh tiểu học thường yêu thích những bài hát vui tươi, lặp đi lặp lại, dễ hiểu như "Chú voi con ở bản Đôn" hay "Cả nhà thương nhau". Việc lựa chọn bài hát phù hợp không chỉ giúp học sinh ghi nhớ tốt hơn mà còn tạo không khí học tập vui nhộn, biến giờ học thành một trải nghiệm bổ ích và ý nghĩa.
Chia sẻ đánh giá về phương pháp dạy và học sáng tạo này, cô Trần Thị Thanh Tâm, Tổ trưởng tổ Tiểu học - Phòng GD&ĐT huyện Ba Vì cho hay "Để mỗi giờ học Tiếng Anh không còn nặng nề mệt mỏi và căng thẳng thì mỗi thầy cô giáo đều có những biến tấu nghệ thuật trong dạy học. Trong đó phải kể đến việc sáng tác lời bài hát bằng Tiếng Anh dựa trên các giai điệu bài hát thiếu nhi Việt Nam quen thuộc. Sáng kiến kinh nghiệm này không chỉ mang tính giải trí mà còn là một phương pháp dạy và học tiếng Anh sáng tạo, thu hút sự hứng thú của cả giáo viên và học sinh. Được biết các em học sinh chỉ mất một tuần là học thuộc và biểu diễn tự tin được các bài hát này".
Các em học sinh biểu diễn bài hát theo sáng kiến kinh nghiệm tại sự kiện của trường.
Mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho học sinh
Việc học ngoại ngữ thông qua âm nhạc không chỉ là một phương pháp thú vị mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho học sinh. Đây là một cách tiếp cận sáng tạo và hiệu quả, giúp quá trình học tập trở nên dễ dàng và hấp dẫn hơn.
Khi nghe và hát các bài hát bằng ngôn ngữ mới, học sinh có cơ hội rèn luyện phát âm, ngữ điệu và ngữ âm một cách tự nhiên. Âm nhạc giúp học sinh tiếp thu cách phát âm chuẩn và cải thiện khả năng nghe hiểu.
Giai điệu và nhịp điệu của âm nhạc giúp học sinh ghi nhớ từ vựng, cấu trúc ngữ pháp và các biểu đạt ngôn ngữ dễ dàng hơn. Có thể nói, âm nhạc mang lại niềm vui và sự hứng khởi trong quá trình học tập, học qua âm nhạc giúp học sinh phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ như nghe, nói, đọc và viết.
Chương trình học tiếng Anh qua bài hát tiếng Việt tại Ba Vì cho thấy cách tiếp cận mới mẻ và hiệu quả trong việc dạy và học ngoại ngữ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và tạo niềm vui trong học tập cho học sinh.
Áp dụng để nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ cho học sinh
Chia sẻ từ lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Ba Vì, hiện nhiều trường học tại Ba Vì đang mở rộng và phát triển nhiều hoạt động sáng tạo trong dạy và học tiếng Anh, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy và tạo môi trường học tập hấp dẫn cho học sinh.
Cùng với sáng kiến kinh nghiệm viết lời Tiếng Anh cho các bài hát thiếu nhi Việt Nam, thì sáng kiến tổ chức hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ tiếng Anh của trường TH Vạn Thắng, Ba Vì cũng cho thấy hiệu quả hoạt động tốt. Với nhiều hoạt động phong phú như các cuộc thi hùng biện Tiếng Anh, Rung chuông vàng Olympic Tiếng Anh, bồi dưỡng nâng cao, hát múa Tiếng Anh, các trò chơi bổ ích… thu hút được sự quan tâm, thích thú của đông đảo học sinh từ khối lớp 1 đến lớp 5.
Tại Hội thảo nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ trong trường Tiểu học huyện Ba Vì mới đây, chương trình văn nghệ chào mừng là các tiết mục song ngữ Anh - Việt do học sinh trường tiểu học thể hiện, là minh chứng cho thấy các sáng kiến kinh nghiệm kể trên đang phát huy hiệu quả cao.
Với những kết quả tích cực đạt được, Phòng GD&ĐT huyện Ba Vì quan tâm chỉ đạo các trường áp dụng những sáng kiến kinh nghiệm vào hoạt động nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ cho học sinh.