Phiên họp thứ 25: UBTVQH xem xét phê chuẩn nhân sự, quyết định nhiều vấn đề quan trọng

Sáng 14/8, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc phiên họp thường kỳ tháng 8, phiên họp thứ 25.

Tham dự phiên họp có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, cùng Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội, Trưởng các Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Quốc hội.

Cùng dự phiên họp có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình; Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái. 

Các Ủy viên Trung ương Đảng: Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn. 

Cùng đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Nội chính Trung ương, đại diện lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ.

Lần đầu tiên truyền hình trực tiếp phiên giám sát chuyên đề

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là phiên họp có số lượng nội dung lớn nhất từ đầu năm đến nay với 21 nội dung, tập trung vào công tác giám sát, lập pháp và một số vấn đề quan trọng khác. 

Theo chương trình, kế hoạch giám sát năm 2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”; đồng thời, tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn.

Lần đầu tiên sẽ tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp phiên giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để các vị đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân cả nước theo dõi, góp phần phát huy tính dân chủ, pháp quyền, công khai, minh bạch trong hoạt động của Quốc hội.

Thực hiện quy định của pháp luật, trên cơ sở đề xuất của 53 đoàn đại biểu Quốc hội với 132 nhóm vấn đề chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét, quyết định dành 1 ngày (15/8) để tổ chức chất vấn đối với 2 nhóm vấn đề.

Nhóm thứ nhất thuộc lĩnh vực của Bộ Tư pháp sẽ tập trung vào các vấn đề về việc thực hiện chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; nâng cao chất lượng hệ thống pháp luật, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; nâng cao hiệu quả công tác đấu giá tài sản, giám định tư pháp.

Nhóm thứ hai thuộc lĩnh vực của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tập trung vào các vấn đề liên quan đến việc tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản; hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; giải pháp tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản; việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến bước đầu về kết quả giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”.

Đổi mới về tư duy, cách tiếp cận trong lựa chọn nội dung giám sát

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đây là một trong 2 chuyên đề giám sát của Quốc hội trong năm 2023. Quá trình triển khai chuyên đề giám sát này tiếp tục ghi nhận 2 điểm đổi mới nổi bật trong hoạt động giám sát của Quốc hội.

Một là, sự đổi mới về tư duy, cách tiếp cận trong lựa chọn nội dung giám sát: Tiến hành giám sát chuyên đề ngay trong giai đoạn đầu triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia. 

Qua đó kịp thời đánh giá, rút kinh nghiệm, chỉ ra những kết quả đạt được và những vấn đề còn vướng mắc để sớm cùng với Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tháo gỡ, góp phần bảo đảm thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách quan trọng đã được Quốc hội quyết định.

Hai là, sự phối kết hợp giữa các hình thức, các hoạt động giám sát khác nhau để bảo đảm hiệu quả chung. Sự kết hợp và cộng hưởng của các hoạt động giám sát đã giúp các cơ quan nhìn nhận, đánh giá kỹ vấn đề giám sát từ nhiều góc độ, tạo chuyển biến ngay trong quá trình giám sát.

Ngày 24/6 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 38/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 27/2022/NĐ-CP quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm khắc phục một số điểm bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn, gây khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện đã được địa phương kiến nghị, các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội chỉ ra qua quá trình giám sát.

Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo kế hoạch và đề cương báo cáo của 3 đoàn giám sát chuyên đề trong năm 2024.

Khối lượng công tác lập pháp lớn

Trong công tác lập pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với 8/9 dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5; cho ý kiến lần đầu đối với 2/8 dự án luật sẽ trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu.

Theo Chủ tịch Quốc hội, khối lượng công tác lập pháp tại phiên họp này rất lớn, trong đó có nhiều dự án luật phức tạp, quan trọng, được cư tri và nhân dân hết sức quan tâm.

Điển hình là nhóm 3 dự án luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, đây là các dự án luật có tác động lớn về kinh tế - xã hội, quan hệ chặt chẽ với nhau, và cũng liên quan trực tiếp với các nội dung của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, cần phải bảo đảm đồng bộ, thống nhất cao để khơi thông các nguồn lực phát triển, thể chế hóa đúng đắn, đầy đủ các nghị quyết của Đảng; đồng thời, cần hết sức lưu ý để tránh tạo nên những vướng mắc mới về thể chế, tránh sơ hở có thể dẫn tới tiêu cực, lãng phí, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ...

Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là một trong những nhiệm vụ lập pháp rất quan trọng của toàn khóa, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tới. 

Ủy ban Kinh tế và các cơ quan của Quốc hội đã rất tích cực, tổ chức các hội thảo, tọa đàm lấy ý kiến các chuyên gia, các cơ quan, tổ chức có liên quan; khẩn trương phối hợp với Chính phủ tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự án; báo cáo Chủ tịch Quốc hội, các Phó chủ tịch Quốc hội cho ý kiến chỉ đạo về những nội dung lớn, còn ý kiến khác nhau. 

“Đến nay, nhiều nội dung đã được các cơ quan cơ bản thống nhất, còn một số nội dung đưa ra xin ý kiến tại phiên họp này, đề nghị các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục nghiên cứu kỹ và quan tâm đóng góp ý kiến để hoàn thiện và trình Quốc hội dự thảo với chất lượng cao nhất”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói.

Nhóm luật thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh tại phiên họp có 3 dự án, bao gồm: Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Căn cước công dân (sửa đổi). 

Đây là những dự án luật quan trọng, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực quốc phòng, an ninh nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm an ninh trong tình hình mới. 

Nhấn mạnh như vậy, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các đại biểu nghiên cứu, cho ý kiến cụ thể, trong đó, cần tiếp tục cùng với Chính phủ đánh giá một cách thẳng thắn, toàn diện và cầu thị về tác động của các quy định, nhất là về tổ chức, biên chế, ngân sách... để góp phần hoàn thiện các dự án luật trình Quốc hội.

Dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) cũng đặt ra nhiều vấn đề “nóng”, có ảnh hưởng lớn về an sinh xã hội, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung cho ý kiến như thời gian đóng bảo hiểm xã hội, rút bảo hiểm xã hội một lần, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc...

Tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, quyết định một số nội dung khác theo thẩm quyền.

Xem xét, cho ý kiến về công tác xây dựng pháp luật

Văn phòng Quốc hội cho biết,  Phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ diễn ra từ ngày 14 - 18/8/2023 (đợt 1) và từ ngày 24 - 26/8/2023 (đợt 2) tại Nhà Quốc hội.

Tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành nhiều thời gian để tiến hành xem xét, cho ý kiến về công tác xây dựng pháp luật. 

Cụ thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các dự án Luật: dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản; dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi); dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý các dự án Luật: dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi); dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; dự án Luật Viễn thông (sửa đổi); dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); dự án Luật Đất đai (sửa đổi); dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).

Tiến hành giám sát chuyên đề

Về hoạt động giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”; 

Nghe báo cáo kết quả giám sát bước đầu chuyên đề giám sát của Quốc hội về “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030”.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 - 2023”; 

Cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 (dự án Sân bay Long Thành; dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và 2021 - 2025; dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1)”; 

Cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; xem xét báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 7/2023.

Quyết định nhiều vấn đề quan trọng

Về quyết định các vấn đề quan trọng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 657/2019/UBTVQH14 ngày 13/3/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể chức vụ, chức danh của sĩ quan công an nhân dân có cấp bậc hàm cao nhất là Trung tướng, Thiếu tướng chưa được quy định trong Luật Công an nhân dân; 

Xem xét, phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam giai đoạn 2023 - 2026. 

Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách nhà nước.

Chất vấn 2 Bộ trưởng

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổ chức hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn đối với: Bộ trưởng Tư pháp, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhiệm của Bộ Tư pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chất vấn về việc thực hiện chương trình xây dựng luật, pháp lệnh; các giải pháp bảo đảm tiến độ, chất lượng và hồ sơ thủ tục các dự án, dự thảo Chính phủ trình Quốc hội; giải pháp nâng cao chất lượng hệ thống pháp luật, giải pháp kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật thuộc trách nhiệm của Chính phủ. 

Thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật. 

Giải pháp khắc phục tình trạng chậm ban hành, nội dung chồng chéo, mâu thuẫn và những hạn chế, sai phạm trong việc ban hành văn bản quy định chi tiết luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Thực trạng và giải pháp khắc phục hạn chế, bất cập, nâng cao hiệu quả công tác đấu giá tài sản, giám định tư pháp.

Đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tập trung chất vấn về giải pháp tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản (thị trường đầu ra bị thu hẹp, nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng, một số mặt hàng nông sản chủ lực bị rớt giá, thu nhập, đời sống của người nông dân bị ảnh hưởng...). 

Hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; giải pháp tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo.

Phiên họp được phát thanh, truyền hình trực tiếp./.