Kiến nghị linh hoạt tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự cho người đào tạo cao đẳng, đại học, sau đại học

Bộ Quốc phòng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Bình với nội dung: “Cử tri cho rằng, quy định tại Điều 30 của Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015: “...công dân được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi” là chưa thực sự phù hợp với thực tiễn và còn thiếu linh hoạt. 

Xét điều kiện bình thường, hiện nay sinh viên tốt nghiệp cao đẳng, đại học lúc 22 tuổi, nếu học tiếp cao học sẽ tốt nghiệp lúc 24 tuổi; tiếp tục nghiên cứu sinh sẽ đạt học vị tiến sĩ lúc 26 tuổi.

Theo quy định, sau khi tốt nghiệp cao đẳng, đại học hoặc cao học, nghiên cứu sinh, sinh viên phải thực hiện nghĩa vụ quân sự vì chưa hết 27 tuổi. 

Vấn đề đặt ra là, phần lớn sinh viên khi tham gia học tập, đào tạo tại các cơ sở đào tạo cao đẳng, đại học hoặc sau đại học đều có hoàn cảnh khó khăn; rất nhiều em, nhất là khu vực nông thôn phải vay mượn để đi học nhưng khi tốt nghiệp ra trường lại phải tham gia nghĩa vụ quân sự ngay nên khó khăn càng khó khăn thêm và các khoản vay đầu tư cho việc học thì chưa biết khi nào có thể trả hết.

 Theo đó, cử tri đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội để có quy định linh hoạt hơn về độ tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự đối với trường hợp tạm hoãn nghĩa vụ quân sự do được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học, sau đại học nhằm tạo điều kiện cho các em về cơ hội việc làm để sớm có thu nhập, trang trải các khoản nợ vay đầu tư cho quá trình học tập” .

Về kiến nghị nêu trên của cử tri, Bộ Quốc phòng trả lời như sau:

Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 được Quốc hội khóa XIII, Kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 19/6/2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016, cùng với các văn bản quy định chi tiết hướng dẫn Luật được ban hành đã tạo hành lang pháp lý, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực nghĩa vụ quân sự, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.

Tại Điều 30 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 quy định về độ tuổi phục vụ tại ngũ như sau: “Công dân đủ 18 tuổi được gọi nhập ngũ; độ tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi; công dân được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi”. 

Đối với công dân là học sinh, sinh viên, việc tạm hoãn gọi nhập ngũ được quy định tại điểm g khoản 1 Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, cụ thể: “Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo”. 

Bên cạnh đó, điểm k khoản 1 Điều 50 của Luật quy định về chế độ, chính sách đối với hạ sĩ quan, binh sĩ trong thời gian phục vụ tại ngũ “được tạm hoãn trả và không tính lãi suất khoản vay từ Ngân hàng chính sách xã hội mà trước khi nhập ngũ là thành viên hộ nghèo, học sinh, sinh viên theo quy định của pháp luật”.

Như vậy, để bảo đảm công bằng xã hội, công dân tốt nghiệp cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi; quy định như trên phù hợp với đời sống xã hội và nguyện vọng của Nhân dân trong giai đoạn hiện nay; vừa đáp ứng nguyện vọng chính đáng về quyền được học tập, làm việc theo quy định của pháp luật; đồng thời, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cần thiết cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa để phát triển đất nước vừa bảo đảm đủ số lượng, chất lượng nguồn công dân nhập ngũ.

Hiện tại công dân thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ bình quân trên cả nước hơn 55%, riêng tỉnh Quảng Bình là 64% so với tổng số thanh niên trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ. 

Vì vậy, nếu mở rộng diện tạm hoãn với những công dân đã tốt nghiệp cao đẳng, đại học và tiếp tục học cao học, nghiên cứu sinh là chưa phù hợp với tình hình hiện nay và gây mất công bằng xã hội.

Tiếp thu ý kiến của cử tri, Bộ Quốc phòng sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng nghiên cứu tổng thể, đề xuất với Quốc hội, Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan vào thời điểm thích hợp khi có đầy đủ cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn, bảo đảm khoa học, khả thi để pháp luật nghĩa vụ quân sự được thực hiện hiệu quả, thiết thực và nghiêm minh; trước mắt, chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề liên quan thực hiện chính quyền địa phương 02 cấp.