Giá xăng, giá cước 'mỗi ông một hướng': Doanh nghiệp vi phạm có thể bị thu phù hiệu

 Xăng dầu đã giảm mà giá cước vận tải chưa giảm là không đúng!

Tại tọa đàm "Xăng dầu giảm giá, hàng hóa không giảm – Thực trạng và giải pháp" do Cổng TTĐT Chính phủ tổ chức chiều 4/8, ông Trần Bảo Ngọc, Vụ trưởng Vụ Vận tải, Bộ Giao thông vận tải cho biết: Chúng ta có 5 phương thức vận tải là: Đường bộ, đường thủy, hàng hải, đường sắt và hàng không. Tỉ trọng của chi phí nhiên liệu và xăng dầu với mỗi phương thức có khác nhau. Ngay cả trong một phương thức vận tải là đường bộ thì xe taxi khác với cái xe tuyến cố định đường dài.

Tuy nhiên, nếu nói một con số ở mức trung bình thì chi phí xăng dầu sẽ chiếm khoảng độ 30-40% trong tổng chi phí các yếu tố cấu thành nên giá dịch vụ vận tải.

Trả lời câu hỏi, vì sao khi xăng dầu giảm liên tiếp như hiện nay, nhưng giá dịch vụ vận tải không hề suy chuyển, thậm chí còn đang có dấu hiệu leo thang hơn? Ông Trần Bảo Ngọc nêu một số nguyên nhân:

Thứ nhất, khi giá tăng, có nhiều yếu tố để hình thành nên giá thành vận tải hay là giá thành dịch vụ nói chung. Cho nên khi có một yếu tố biến động thì những đơn vị kinh doanh đều phải tính toán lại.

Yếu tố thứ hai là người ta cũng cần phải xem xét các yếu tố tâm lý khách hàng rồi cả các đối thủ cạnh tranh.

Và thứ ba, đối với vận tải, ví dụ như vận tải đường bộ, taxi chẳng hạn, bên cạnh việc tính toán lại các yếu tố hình thành giá, doanh nghiệp sẽ phải thực hiện kê khai giá với Sở Giao thông vận tải; rồi phải điều chỉnh đồng hồ tính tiền; phải in lại cái tờ niêm yết giá. Việc thực hiện những thủ tục này cũng có độ trễ, cần một khoảng thời gian nhất định.

Tuy nhiên, dù là có độ trễ, nhưng không được trễ quá. Việc thực hiện các thủ tục đòi hỏi phải có thời gian nhưng doanh nghiệp cũng phải điều chỉnh kịp thời để đáp ứng nhu cầu. Khi nhiên liệu (một yếu tố chiếm đến 30-40% chi phí cấu thành giá cước vận tải) đã giảm rồi mà giá cước vận tải lại chưa kịp giảm hoặc là giảm chậm thì không đúng.

Doanh nghiệp vận tải vi phạm pháp luật về giá có thể bị thu hồi phù hiệu

Ông Trần Bảo Ngọc cho biết, theo Luật Giá thì hiện nay chúng ta đang quản lý giá dịch vụ vận tải dựa trên quy luật của thị trường. Nhà nước rất tôn trọng quyền tự định giá, quyền quyết định giá và cạnh tranh giá của các đơn vị kinh doanh vận tải.

Tuy nhiên, các đơn vị kinh doanh vận tải cũng phải thực hiện đầy đủ những quy định trong công tác quản lý giá, ví dụ như phải thực hiện kê khai giá. Hoặc đối với những lĩnh vực mà Nhà nước có quy định khung giá thì không được tăng giá quá khung. Và kê khai giá rồi thì phải thực hiện niêm yết giá đầy đủ và niêm yết giá đầy đủ rồi thì phải bán theo đúng giá kê khai đã niêm yết.

Biện pháp mạnh hiện nay và sắp tới là chúng ta phải tăng cường công tác thanh, kiểm tra và khi thanh kiểm tra phát hiện có vi phạm thì chúng ta sẽ sử dụng những công cụ về Nghị định quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý giá hoặc Nghị định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực vận tải, trong đó có quy định về trách nhiệm kê khai, niêm yết để chúng ta xử lý nghiêm.

Đối với những đơn vị chỉ có tăng mà không có giảm, không phù hợp với tình hình nhiên liệu xăng dầu giảm thì chúng ta sẽ áp dụng các quy định theo pháp luật về xử lý vi phạm trong lĩnh vực lý giá.

"Thứ nhất, là anh phải kê khai giá; thứ hai là phải niêm yết giá và thứ ba là phải triển khai thực hiện thu giá theo đúng như đã niêm yết. Nếu không thực hiện đúng, sẽ bị xử phạt.

Đối với xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực vận tải đường bộ, còn có hình phạt bổ sung như: Có thể phải trả lại tiền cho hành khách nếu thu quá và thậm chí là các đơn vị chức năng sẽ thu hồi phù hiệu", ông Trần Bảo Ngọc nhấn mạnh.

Kỳ vọng khi giá xăng dầu giảm ổn định thì giá vận tải cũng sẽ giảm

Liên quan đến vấn đề này, trả lời báo chí tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7/2022, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang cho biết, một trong những yếu tố cấu thành giá cước vận tải là giá nhiên liệu. Giá nhiên liệu tăng làm cho giá cước vận tải tăng để bù đắp chi phí là điều dễ hiểu.

Trong thời gian vừa qua, khi giá nhiên liệu tăng thì giá cước vận tải ở một số lĩnh vực của ngành giao thông tăng. Ví dụ, về đường bộ, theo thống kê của Bộ GTVT có đến 80-90% số doanh nghiệp vận tải hành khách theo tuyến cố định đã kê khai điều chỉnh tăng từ 10-15%, vận tải hàng hóa tăng từ 7-10% nhằm bù đắp cho chi phí về xăng dầu. Còn đối với vận tải hành khách công cộng ở đô thị do có trợ giá nên giá không tăng.

Về đường sắt, mặc dù tỉ lệ chi phí nhiên liệu trong cơ cấu giá thành vận tải chiếm đến 21-29% nhưng thời gian vừa qua, do vận tải hành khách bằng đường sắt đang trong chương trình cạnh tranh nên giá không tăng. Chỉ có giá vận tải hàng hóa bằng đường sắt tăng từ 3-5%. Đường thủy nội địa tăng khoảng 10%. Riêng về hàng hải do trước đây giá tăng cao, hiện nay giá giảm 20-25% so với thời điểm cao nhất. Và thời gian qua, mặc dù giá xăng dầu tăng, hàng hải là ngành có tỉ lệ cấu thành giá từ xăng dầu lớn, nhưng các hãng tàu cũng không có thông báo tăng giá.

Như vậy chỉ có một số loại cước vận tải trong đó có đường bộ, đường thủy tăng.

Phải nói là khi giá xăng dầu tăng thì giá vận tải tăng nhưng thường khi giá xăng dầu giảm sẽ có độ trễ nhất định để giá cước vận tải giảm.

Thời gian đầu giá xăng dầu giảm nhưng giảm không nhiều nên các hãng vận tải chưa kê khai điều chỉnh giảm.

Trước tình hình như vậy, Bộ GTVT đã có một loạt chỉ đạo các đơn vị để khẩn trương triển khai các công việc như rà soát để kê khai giảm giá.

Ngày 31/7, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Công điện 679 về việc tăng cường các biện pháp quản lý điều hành giá. Ngay sau đó, Bộ GTVT đã tiếp tục có văn bản chỉ đạo các cơ quan rà soát khẩn trương, triển khai thực hiện các nhiệm vụ Bộ đã giao từ trước và đặc biệt triển khai nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trong Công điện.

Bộ GTVT cũng đã yêu cầu các tổng cục, cục phối hợp chặt chẽ với các Sở GTVT địa phương để làm việc với các đơn vị. Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các cục cũng đã triển khai tăng cường công tác kiểm tra hướng dẫn các Sở GTVT để triển khai các quy định về kê khai niêm yết và Công điện 679 của Thủ tướng Chính phủ.

Chúng tôi kỳ vọng thời gian tới khi giá xăng dầu giảm ổn định thì giá vận tải cũng sẽ giảm theo giá xăng dầu.