Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa

Chiều 18/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Theo đó, có 408/420 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết (chiếm tỷ lệ 85,36%) tán thành với việc thông qua Luật này.

Trước đó, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. 

Theo đó, ngày 17/6/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có Báo cáo số 1325/BC-UBTVQH15 về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. 

Dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua đã đã thể chế hóa các chủ trương của Đảng; đáp ứng các yêu cầu, mục tiêu, sửa đổi, bổ sung Luật; tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến các đại biểu Quốc hội (ĐBQH), các cơ quan hữu quan, kết luận của UBTVQH, ý kiến của Chính phủ. 

Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật gồm 3 Điều, 27 khoản; sửa đổi 29 Điều, bổ sung 14 Điều mới, bỏ 34 Điều, 3 khoản của 02 Điều.

Về nguyên tắc phân loại và quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa (khoản 1 Điều 1 sửa đổi, bổ sung Điều 5 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa), có ý kiến đề nghị rà soát các quy định theo thông lệ quốc tế về quản lý rủi ro, đảm bảo các việc chuyển từ quản lý hàng hóa theo nguy gây cơ mất an toàn sang quản lý hàng hóa theo mức độ rủi ro không gây cản trở hoạt động của doanh nghiệp.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã rà soát, chỉnh lý, bổ sung quy định phân loại sản phẩm, hàng hóa dựa trên mức độ rủi ro (khoản 1, khoản 2 Điều 5) để phù hợp với thông lệ quốc tế về quản lý rủi ro.

Đồng thời bổ sung các nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa (khoản 4 Điều 5) đảm bảo chuyển từ quản lý hàng hóa theo nguy gây cơ mất an toàn sang quản lý hàng hóa theo mức độ rủi ro và giao Chính phủ quy định chi tiết (khoản 5 Điều 5).

Về trách nhiệm quản lý Nhà nước (khoản 1 Điều 1 bổ sung Điều 6a Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa), có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát các quy định cụ thể trong dự thảo Luật liên quan đến trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ và các Bộ, ngành trong quản lý nhà nước về Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; hạn chế tối đa việc quy định trách nhiệm, nhiệm vụ quyền hạn cụ thể của các bộ, ngành trong dự án Luật mà giao Chính phủ quy định chi tiết theo thẩm quyền, bảo đảm nguyên tắc mỗi việc chỉ giao cho một cơ quan thực hiện và chịu trách nhiệm toàn diện theo phạm vi ngành, lĩnh vực mình quản lý.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, tiếp thu ý kiến nêu trên, dự thảo Luật đã rà soát, chỉnh lý quy định rõ Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc thực hiện thống nhất quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Còn trách nhiệm của các bộ, ngành giao Chính phủ quy định chi tiết (khoản 3 Điều 6a). 

Riêng đối với sản phẩm, hàng hóa thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, cơ yếu, bảo đảm bí mật, an ninh quốc gia có những đặc thù riêng nên dự thảo Luật quy định cụ thể trách nhiệm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an để phù hợp với thẩm quyền, do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cho giữ quy định như dự thảo Luật.

Về hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) (khoản 1 Điều 1 bổ sung Điều 6b Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, có ý kiến đề nghị nghiên cứu làm rõ rõ nội hàm hạ tầng chất lượng quốc gia; đề nghị cần lựa chọn những nội dung phù hợp, cần thiết để quy định mang tính nguyên tắc trong Luật.

Đồng thời xác định rõ trách nhiệm cơ quan nhà nước, vai trò, sự tham gia của doanh nghiệp, các thành phần kinh tế trong xây dựng NQI của Việt Nam; rà soát để bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đang trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo như sau: Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) là hệ thống cơ chế pháp lý và kỹ thuật để triển khai hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, đánh giá sự phù hợp (bao gồm cả công nhận), kiểm tra và xây dựng chính sách ở từng quốc gia nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong nước, đẩy mạnh sự thừa nhận của quốc tế để hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ toàn cầu.

Tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng chỉ quy định những nội dung, nhiệm vụ trọng tâm, mang tính nguyên tắc trong phát triển NQI; chính sách, nguồn lực đầu tư của Nhà nước trong xây dựng hệ thống này; xác định những nội dung, nhiệm vụ trọng tâm (khoản 2,3,4 Điều 6b) và giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này (khoản 5 Điều 6b). 

Đồng thời, để bảo đảm thống nhất với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, nội dung về NQI chỉ quy định trong dự thảo Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa để thuận lợi cho việc áp dụng.

Về ứng dụng công nghệ trong quản lý Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (khoản 1 Điều 1 bổ sung Điều 6đ Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về việc tổ chức, xây dựng, quản lý và phát triển dữ liệu phục vụ yêu cầu chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ để quản lý và kiến tạo phát triển. 

Tiếp thu ý kiến nêu trên, dự thảo Luật đã rà soát, chỉnh lý nội dung này, thể hiện tại Điều 6d, Điều 6đ và giao Chính phủ quy định chi tiết (Khoản 5 Điều 6đ).

Có ý kiến đề nghị quy định cụ thể hơn về ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, làm rõ nội dung trọng tâm trong ứng dụng KH&CN, cơ chế hỗ trợ (tài chính, kỹ thuật, thuế...), cách tiếp cận hỗ trợ, lộ trình và cơ chế thực thi. 

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, các quy định về ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa là các nội dung chi tiết, cụ thể, do đó, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết (khoản 5 Điều 6đ) để thực hiện đúng chủ trương phân cấp, phân quyền trong xây dựng pháp luật và bảo đảm tính linh hoạt trong tổ chức thực hiện.

Về hiệu lực thi hành (Điều 2, sửa đổi Điều 71 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa) và điều khoản chuyển tiếp (Điều 3, bổ sung Điều 73 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa), có ý kiến đề nghị nghiên cứu để Luật có hiệu lực áp dụng sớm hơn, đồng thời, nghiên cứu bổ sung quy định về thời gian chuyển tiếp.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy khẳng định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của Chính phủ đối với quy định hiệu lực của Luật từ ngày 01/01/2026 và thể hiện như tại Điều 71; chỉnh lý quy định chuyển tiếp thể hiện như tại Điều 73 để phù hợp với tình hình thực tiễn.