Thủ tướng: Tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy TPHCM phát triển nhanh, bền vững, tự tin vững bước đi lên

Ngày 16/4, tại TPHCM, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố.

Cùng dự cuộc làm việc có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, các Bộ trưởng; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo TPHCM.

Trước đó, trong chiều 15/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã đi thực địa, nghe báo cáo về dự án xây dựng nút giao thông An Phú, khảo sát dự án xây dựng Tuyến đường sắt đô thị số 1 (tuyến Bến Thành-Suối Tiên); dự lễ khánh thành Bệnh viện Ung Bướu TPHCM (cơ sở 2), khảo sát, nghe báo cáo và kiến nghị về dự án Bệnh viện Đa khoa khu vực Thủ Đức, Bệnh viện Đa khoa khu vực Củ Chi, Bệnh viện Đa khoa khu vực Hóc Môn.

Mở đầu buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, TPHCM là đầu tàu kinh tế, là trung tâm văn hóa, xã hội của khu vực phía nam và cả nước. Thành phố phát triển hay khó khăn có ảnh hưởng đến tình hình phát triển chung của cả nước. 

Chính vì thế, Chính phủ thường xuyên có các cuộc làm việc với Thành phố để cùng trao đổi về các giải pháp để thúc đẩy TPHCM phát triển nhanh, bền vững.

Thủ tướng cho biết, thời gian qua và tới đây tình hình thế giới diễn biến phức tạp: Kinh tế thế giới suy giảm; các nước thực hiện chính sách thắt chặt; thị trường của Việt Nam thu hẹp; cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt; giá nguyên nhiên liệu tăng; việc Trung Quốc mở cửa trở lại bên cạnh tạo cơ hội, còn tăng sức cạnh tranh đối với hàng hóa Việt Nam… 

Ở trong nước, các vấn đề nội tại của nền kinh tế cũng bộc lộ sâu sắc hơn sau đại dịch COVID-19.

Theo Thủ tướng, cuộc làm việc này của Thường trực Chính phủ với TPHCM nhằm đánh giá tình hình phát triển kinh tế -xã hội của Thành phố, nhất là trong khắc phục hậu quả của đại dịch COVID-19; đưa ra giải pháp chắc chắn, kịp thời, linh hoạt, hiệu quả phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố;

Rà soát việc thực hiện các nghị quyết, quyết định, thông tư mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành vừa ban hành thời gian qua nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên các lĩnh vực, thúc đẩy phát triển; kiểm điểm sự phối hợp giữa Thành phố với các bộ, ngành Trung ương và các nhiệm vụ, giải pháp cần tiếp tục thực hiện.

Tình hình kinh tế của TPHCM gặp nhiều khó khăn, vai trò đầu tàu giảm sút

Báo cáo của Thành ủy TPHCM cho biết, kết quả phát triển kinh tế-xã hội quý I năm 2023 của Thành phố chưa đạt như mong muốn. Tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn.

Tốc độ tăng trưởng chậm dần, dẫn đến vai trò đầu tàu, động lực tăng trưởng kinh tế có phần giảm sút. Hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị còn nhiều bất cập. Quy hoạch quản lý đô thị và sử dụng nguồn lực đất đai có mặt chưa hiệu quả. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước còn nhiều hạn chế, môi trường đầu tư chậm được cải thiện.

Người đứng đầu chính quyền TPHCM nhìn nhận, nguyên nhân của tình trạng trên có cả khách quan và chủ quan. Trong đó, sự trì trệ của hệ thống hành chính cũng là một nguyên nhân quan trọng đối với kết quả quý I.

Đồng thời, những động lực tăng trưởng của Thành phố vốn đã suy giảm trong nhiều năm qua lại bị thách thức, bào mòn rất lớn sau đại dịch COVID-19, trong khi đó, những vướng mắc cũ phát sinh trong đại dịch và gần đây chưa được giải quyết triệt để và những động lực mới, không gian phát triển mới chưa được xây dựng và phát huy.

"Qua đánh giá tình hình trước mắt, Thành phố chưa đặt vấn đề điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng mà tập trung thực hiện quyết liệt các giải pháp để phấn đấu đạt được tăng trưởng cao nhất có thể trong năm", ông Phan Văn Mãi cho biết.

Cũng theo Chủ tịch UBND TPHCM, trong những tháng còn lại của năm 2023, Ban Thường vụ Thành ủy sẽ tập trung lãnh đạo chỉ đạo tổ chức sơ kết nửa nhiệm kỳ, triển khai hiệu quả kế hoạch thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương; Nghị quyết 24, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị; tiếp tục triển khai Nghị quết 05 của Thành ủy về kế hoạch tổng thể phòng, chống dịch COVID-19 và phát triển kinh tế trên địa bàn Thành phố.

Tình trạng lo ngại trong thực hiện công vụ là có thật

Ban Thường vụ Thành ủy lãnh đạo các cơ quan Thành phố phối hợp tham mưu trình Quốc hội nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 cũng như xây dựng kế hoạch triển khai nghị quyết này sau khi Quốc hội thông qua.

Ông Phan Văn Mãi cũng đề xuất Thủ tướng Chính phủ thống nhất các nội dung dự thảo nghị quyết mới thay thế Nghị quyết 54; chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong tháng 4 năm 2023 sớm chủ trì, xây dựng dự thảo Nghị định mới hướng dẫn, để triển khai ngay sau khi Nghị quyết mới có hiệu lực thi hành.

Thời gian tới, Ban Thường vụ Thành ủy tập trung triển khai các giải pháp thu hút đầu tư, đầu tư công và đầu tư tư nhân. Tập trung các giải pháp giải ngân vốn đầu tư công năm 2023; tập trung đôn đốc tiến độ các dự án trọng điểm như Nhà ga T3; Tuyến Metro số 1; dự án rạch Xuyên Tâm; nút giao An phú…

Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả thực hiện công vụ, cải thiện môi trường đầu tư, triển khai thực hiện Kết luận 14 của Bộ Chính trị gắn với kế hoạch thúc đẩy đầu tư công.

"Việc Thành phố có tình trạng lo ngại về thực hiện công vụ của một số bộ phận cán bộ công chức viên chức là có thật. Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM sẽ có chỉ thị về nội dung này, đồng thời kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo sớm hoàn thiện khung pháp lý để cán bộ công chức yên tâm thực hiện công vụ theo hướng vừa chống tham nhũng có hiệu quả vừa kiến tạo môi trường phát triển", ông Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Ngoài ra, Thành phố sẽ tập trung các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, giải quyết vướng mắc về thủ tục; kết nối ngân hàng-doanh nghiệp; hỗ trợ xúc tiến thương mại, xuất khẩu, cung ứng lao động, đào tạo nghề…

Tập trung bảo đảm công tác chăm sóc sức khỏe, giáo dục lao động, triển khai các giải pháp đảm bảo an sinh xã hội, nhất là đối với các nhóm dễ bị tổn thương do giá cả gia tăng, mất việc.

Kiến nghị thành lập Tổ công tác của Chính phủ nghiên cứu cơ chế phát triển đột phá TPHCM 

Tại buổi làm việc, thay mặt Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Phan Văn Mãi kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét thành lập Tổ công tác của Chính phủ nghiên cứu các động lực, cơ chế phát triển đột phá Thành phố nhằm thực hiện đúng vai trò đầu tàu như Nghị quyết 24 và Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị xác định.

Thành phố kiến nghị Thủ tướng quan tâm chỉ đạo triển khai sớm các dự án giao thông trọng điểm vùng, liên vùng (Dự án cao tốc TPHCM-Mộc Bài; Dự án đầu tư hoàn chỉnh cao tốc Thành phố-Trung Lương; Dự án đầu tư mở rộng đường cao tốc TPHCM-Long Thành-Dầu Giây; Đường Vành đai 3 TPHCM; Đường Vành đai 4 TPHCM; Dự án cao tốc TPHCM-Thủ Dầu Một-Chơn Thành; Dự án đường sắt TPHCM-Cần Thơ, đường sắt nhẹ Thủ Thiêm-Long Thành, ga đường sắt Thủ Thiêm, ga đường sắt Bình Triệu; các dự án đường sắt đô thị...) và quan tâm đầu tư trang thiết bị y tế cho 3 bệnh viện cửa ngõ Thành phố.

Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung các văn bản: Nghị định 152 quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam và tuyển dụng, quản lý người lao động Việt Nam làm việc cho tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam; Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014; Quyết định số 46 của Thủ tướng Chính phủ quy định chính sách hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng theo hướng tăng mức hỗ trợ đào tạo nghề; Nghị quyết về điều chỉnh giá điện áp dụng cho các cơ sở lưu trú du lịch ngang bằng với giá điện sản xuất theo tinh thần Nghị quyết số 08 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Thành phố cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép Thành phố thí điểm thực hiện cấp giấy phép lao động điện tử cho người lao động nước ngoài để phù hợp với chủ trương, chương trình chuyển đổi số; đồng thời có cơ chế đặc thù thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà; Chủ động quyết định giá cụ thể sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi trên địa bàn thành phố năm 2023.

Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp có vốn Nhà nước trực thuộc UBND Thành phố giai đoạn 2021-2025.

Đối với khó khăn của thị trường bất động sản, Thành phố kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Tổ công tác tháo gỡ vướng mắc liên quan đến phương án sử dụng đất các doanh nghiệp Nhà nước đã cổ phẩn hóa; doanh nghiệp Nhà nước đã cổ phần hóa chuyển mục đích sử dụng đất.

Thúc đẩy TPHCM phát triển nhanh, bền vững, tự tin vững bước đi lên

Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ cả nước, Trung ương, Chính phủ luôn đồng hành, trách nhiệm trên tinh thần hiệu lực, hiệu quả với TPHCM và TPHCM cũng luôn đồng hành, trách nhiệm cùng cả nước. Chính phủ thường xuyên có các cuộc làm việc với Thành phố để cùng trao đổi về các giải pháp để thúc đẩy TPHCM phát triển nhanh, bền vững, tự tin vững bước đi lên.

Cơ bản nhất trí với đánh giá của các đại biểu về các tồn tại, hạn chế, khó khăn của Thành phố, Thủ tướng phân tích thêm một số nguyên nhân chính như giải ngân đầu tư công chậm; thị trường xuất khẩu bị thu hẹp do tác động từ tình hình thế giới, nhất là với các mặt hàng điện tử, dệt may, da giày; sức khỏe của doanh nghiệp bị bào mòn sau đại dịch COVID-19 và chưa hoàn toàn khôi phục; tiêu dùng gặp khó khăn…

Thời gian tới, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường, tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến phục hồi và triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu; nền kinh tế nước ta với độ mở lớn sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức do chịu tác động kép cả từ các yếu tố bên ngoài và những hạn chế, bất cập nội tại của nền kinh tế.

Khó khăn, thách thức sẽ nhiều hơn cơ hội và thuận lợi, chúng ta phải tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, tạo động lực, truyền cảm hứng cùng doanh nghiệp và người dân cùng tham gia vào việc này.

Chính phủ đang đề xuất Quốc hội miễn giảm thuế, phí, lệ phí

Về các nhiệm vụ chung, Thủ tướng yêu cầu bám sát tình hình, trên tinh thần bình tĩnh, chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả để xử lý, giải quyết cả 3 nhóm công việc: Công việc thường xuyên, công việc tồn đọng, công việc phát sinh; không cầu toàn, không nóng vội, không chủ quan cũng không bi quan.

Tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo công ăn, việc làm sinh kế cho người dân; đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Xử lý các vấn đề khó khăn, vướng mắc của người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận vốn, thị trường trái phiếu, bất động sản, các quy định về phòng cháy chữa cháy; quy hoạch, giao đất, định giá đất; triển khai chương trình phục hồi và phá triển, kích cầu đầu tư, tiêu dùng, thúc đẩy phong trào người Việt Nam dùng hàng Việt Nam.

Tập trung thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu). Chính phủ đã gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất và đang đề xuất Quốc hội miễn giảm thuế, tiền thuê đất; Thành phố cần tổ chức thực hiện thật tốt.

Về xuất khẩu, cần cơ cấu lại thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, chuỗi  cung ứng. Giải ngân đầu tư công mạnh mẽ hơn, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực xã hội.

Thủ tướng lưu ý, vừa giải quyết các vấn đề trước mắt, vừa xử lý các vấn đề lâu dài. Trong đó, về lâu dài phải thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, ứng phó biến đổi khí hậu.

Nâng cao tinh thần trách nhiệm và triển khai các biện pháp liên quan tới cán bộ, tạo môi trường, hành lang an toàn cho cán bộ làm việc, động viên, khuyến khích người dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì công việc chung. Xử lý dứt điểm các vấn đề liên quan tới cán bộ, khen thưởng, kỷ luật kịp thời.

Coi trọng công tác truyền thông, nhất là truyền thông chính sách, theo tinh thần lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu.

Thành lập ngay Tổ công tác do Chủ tịch UBND TPHCM làm tổ trưởng để tháo gỡ khó khăn cho người dân

Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tích cực hỗ trợ Thành phố trong thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể, mà trước hết là công tác quy hoạch.

Xây dựng các giải pháp, tổ chức thực hiện để thúc đẩy hấp thụ vốn, tiếp cận vốn; các giải pháp giãn nợ, hoãn nợ, giãn, hoãn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất để thúc đẩy tăng trưởng trong cả tiêu dùng và sản xuất.

Triển khai có hiệu quả Nghị quyết 33/NQ-CP về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững đẩy nhanh tiến độ rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án bất động sản cụ thể.

Thủ tướng đã giao Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị triển khai công tác này trên tinh thần linh hoạt, đúng luật. Đẩy mạnh thực hiện gói 120 nghìn tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, đặc biệt là vấn đề quy hoạch đất, giao đất.

Tập trung cho công tác giả phóng mặt bằng nhanh, đền bù, tái định cư, nhất là các dự án giao thông. Đẩy mạnh cải cách, giải quyết nhanh thủ tục hành chính, nâng cao các chỉ số năng lực cạnh tranh, PAPI…

Tăng cường cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, niềm tin xã hội bằng những giải pháp, chính sách, hành động cụ thể, hiệu quả để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp và làm tốt công tác truyền thông.

Làm tốt công tác cán bộ, tránh khuynh hướng sợ trách nhiệm, không dám làm, đi đôi với phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Thành lập ngay Tổ công tác do Chủ tịch UBND Thành phố làm tổ trưởng để tháo gỡ khó khăn cho người dân.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chủ động giải quyết các vấn đề của Thành phố, kết hợp hài hòa giữa phương thức trực tiếp và trực tuyến, hạn chế đi lại, thủ tục, với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

Báo cáo tiến độ thực hiện các nhiệm vụ theo từng tháng, từng quý

Cũng tại cuộc làm việc, lãnh đạo các bộ ngành đã trả lời, Thủ tướng đã cho ý kiến với 29 đề xuất, kiến nghị của Thành phố, gồm 24 kiến nghị thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng và 05 kiến nghị thuộc thẩm quyền các bộ, ngành.

Trong đó, có các đề xuất liên quan việc mở rộng cao tốc TPHCM - Trung Lương,  mở rộng đoạn đường cao tốc TPHCM-Long Thành (đoạn từ Vành đai 2 đến Vành đai 3 - nút giao cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu), nguồn vật liệu phục vụ cho dự án đường Vành đai 3 TPHCM, cơ quan tổ chức điều phối thực hiện các dự án trên toàn tuyến và rà soát, điều chỉnh hướng tuyến Đường Vành đai 4, xây dựng đoạn tuyến kết nối từ đường Vành đai 2 (nút giao Gò Dưa) đến đường Vành đai 3 đồng bộ với đoạn tuyến đường dẫn trên địa bàn tỉnh Bình Dương và đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành, thời gian thực hiện dự án tuyến đường sắt đô thị số 2, Bến Thành - Tham Lương

Theo Thủ tướng, đối với các dự án có kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án của tòa án nhưng sau đó có những vướng mắc không giải quyết được, Chính phủ xin Bộ Chính trị chủ trương, từ đó thể chế hóa cơ chế giải quyết.

"Tinh thần không hợp thức hóa sai phạm nhưng phải tìm cơ chế, chính sách giải quyết việc này để giải phóng nguồn lực. Thanh tra Chính phủ phải khẩn trương việc này với sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái", Thủ tướng nói.

Thủ tướng cũng yêu cầu cần đánh giá mức độ tác động của Nghị quyết 30, Nghị định 07 trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thuốc, sinh phẩm, trang thiết bị y tế. Qua làm việc thực tế ở Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh (cơ sở 2) hôm qua, Thủ tướng cho rằng vẫn còn những điểm vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ.

Thủ tướng lưu ý thêm, Thành phố cần khẩn trương giải ngân vốn đã được giao, chủ động ứng vốn, Trung ương sẽ cân đối, bố trí nguồn vốn hỗ trợ để phấn đấu hoàn thành các bệnh viện trong năm 2023.

Kết thúc cuộc làm việc, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, báo cáo tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao tại cuộc làm việc theo từng tháng, từng quý.