Người lao động gia tăng rút bảo hiểm xã hội một lần vì lo lương hưu thấp, không đủ sống?
Đặt câu hỏi cho Bộ trưởng LĐTBXH Đào Ngọc Dung, đại biểu Trần Thị Diệu Thuý (TP HCM) cho biết, thời gian gần đây làn sóng rút bảo hiểm không những không giảm mà tăng cao, đặc biệt giai đoạn gần đây khi thông tin về việc sửa đổi luật bảo hiểm được công bố.
Qua nắm bắt, vấn đề công nhân băn khoăn vẫn là bất an với các chính sách bảo hiểm xã hội. Họ lo sợ chính sách mới sẽ hạn chế quyền tự quyết và mức lương hưu thấp không đủ sống. Đại biểu TPHCM đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết giải pháp giải quyết vấn đề này?
Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Tiền Giang) đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, việc sửa luật Bảo hiểm xã hội sắp tới sẽ khắc phục như nào những tồn tại vẫn còn về chênh lệch tỷ lệ hưởng lương hưu giữa phụ nữ và nam giới? Giải pháp căn cơ trong sửa luật để giải quyết thực tế lao động nữ trẻ rút bảo hiểm xã hôị một lần?
Trả lời về việc sửa Luật Bảo hiểm xã hội, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, dự thảo luật vừa được công khai lấy ý kiến. Hiện cơ quan soạn thảo đã tiếp nhận trên 380 ý kiến của tập thể, nhiều ý kiến cá nhân góp ý đối với dự thảo.
Riêng về bảo hiểm xã hội, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, phải thực hiện nguyên tắc căn bản đóng hưởng, bình đẳng, chia sẻ.
Bộ trưởng lưu ý, tuổi nghề khác hoàn toàn với tuổi nghỉ hưu. Cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu kỹ lưỡng các vấn đề, tinh thần là tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ, không chỉ trong chính sách bảo hiểm.
Tuyệt đại bộ phận rút bảo hiểm xã hội một lần rơi vào công nhân lao động
Vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần, theo Bộ trưởng Dung, trước năm 2019, trung bình mỗi năm có khoảng 500.000 người rút bảo hiểm xã hội một lần. Hiện nay, con số này là 900.000 người rút trong 1 năm.
Phát biểu tranh luận tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, ĐBQH Nguyễn Anh Trí, Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội cho rằng, con số người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần thời gian qua rất đáng quan ngại.
Tuy nhiên, việc người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần thường là bất đắc dĩ và là nguyện vọng thực sự của họ nên cần được tôn trọng, nhưng cũng cần phải có giảu pháp để đảm bảo Quỹ bảo hiểm này được ổn định.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí đồng tình với việc giải quyết theo hướng đảm bảo quyền lợi cho người gửi và giữ tính ổn định của Quỹ.
Để làm được điều này, đại biểu Trí đễ xuất nên chăng nên cân nhắc phương án trong 5 năm đầu tiên nếu người đóng rút thì chỉ được tra lại bằng đúng số tiền đã đóng và gia tăng dần quyền lợi cho người đóng trong những năm tiếp theo.
Số người rút bảo hiểm xã hội một lần gần bằng số tham gia vào hệ thống. Đây là nguy cơ, thách thức về sau vì tương lai, nhiều người già không có chế độ an sinh, hệ thống chính sách an sinh khó đảm đương bền vững.
Nguyên nhân việc rút bảo hiểm xã hội một lần là do đời sống, thu nhập đời sống khó khăn nên người lao động nghĩ đến khoản để dành. Tuyệt đại bộ phận rút bảo hiểm xã hội một lần rơi vào công nhân lao động, công chức, viên chức rất ít.
“Nguyên nhân vì sao rút bảo hiểm xã hội một lần tăng, xin thưa, không có quốc gia nào có cơ chế rút bảo hiểm xã hội một lần dễ dàng như Việt Nam.
Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2016 rất nhân văn. Đây là đánh giá của chuyên gia ở Liên Hợp quốc mà chúng tôi tham vấn. Ông ấy nói Việt Nam hào phóng quá, kể cả trong chuyện cho hưởng lương hưu với tỷ lệ tới 75% và cả chuyện rút bảo hiểm xã hội một lần.
Thông lệ quốc tế, các nước chỉ cho rút bảo hiểm khi người lao động mắc bệnh nan y hoặc định cư nước ngoài”, Bộ trưởng thông tin.
Rút bảo hiểm xã hội một lần là quyền của công dân, không thể cấm
Theo Bộ trưởng, rút bảo hiểm xã hội là quyền của công dân, không thể cấm. Vấn đề là làm sao để người lao động thấy nhiều quyền lợi, thấy lợi ích hơn thì có rút ra sau đó khi có điều kiện họ cũng tham gia lại.
Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, thực tế hiện nay, 1/3 số người rút bảo hiểm một lần quay trở lại.
Bộ trưởng cũng xác nhận vừa qua có hiệu ứng, khi dự thảo luật Bảo hiểm xã hội được đưa ra, người lao động tưởng không được quyền lợi như hiện nay nên tranh thủ đi rút bảo hiểm xã hội một lần.
Tuy nhiên, ông khẳng định, tinh thần sửa luật Bảo hiểm xã hội tập trung theo hướng không hạn chế, mà tăng quyền lợi cho người lao động.
Đóng bảo hiểm xã hội 20 năm mới được hưởng lương hưu, người lao động không chờ được
Bộ trưởng quả quyết: “Tính tổng thể các chính sách liên quan thì nếu tiếp tục quy định đóng bảo hiểm xã hội 20 năm mới được hưởng lương hưu thì chắc người lao động không chờ đợi được đâu”.
Bộ trưởng phân tích, những ngành sản xuất thâm dụng lao động như dệt may mà kéo dài 20 năm, lao động nam đủ 62 tuổi mới được nghỉ hưu, lao động nữ cũng 60 tuổi… đều rất khó khăn.
Hướng giảm số năm đóng bảo hiểm để được hưởng lương hưu xuống 15 năm tiến tới 10 năm thì đương nhiên người về hưu hưởng lương thấp. Đó là vì bảo hiểm xã hội vận hành theo nguyên tắc đóng hưởng, bình đẳng, nhà nước chỉ chia sẻ một phần.
“Chúng tôi đã bàn nhiều, đưa phương án khác nhau nhưng nguyên tắc chung, để dừng việc rút bảo hiểm xã hội một lần là vấn đề khó khăn.
Nói thật, với tư cách Bộ trưởng là Trưởng ban chỉ đạo soạn thảo luật, các điều kiện được rút bảo hiểm, chúng ta đi theo xu hướng quốc tế. Vấn đề này, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định tại kỳ họp sau”, Bộ trưởng trao đổi./.