Theo Báo Công an nhân dân, tại địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế hiện có hàng chục mỏ khoáng sản được Bộ TN&MT và tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép cho các đơn vị, doanh nghiệp khai thác.
Trong đó chiếm phần lớn là mỏ đất làm vật liệu san lấp, mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường, số còn lại là các mỏ cát trắng, mỏ than bùn, mỏ đất sét.
Tuy nhiên, trong quá trình khai thác mỏ khoáng sản, một số doanh nghiệp không chấp hành các quy định pháp luật về khai thác khoáng sản và bảo vệ môi trường. Doanh nghiệp được cấp phép khai thác mỏ chưa thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản. Bên cạnh đó, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn còn diễn biến phức tạp.
Trước thực trạng này, vừa qua UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành chỉ thị về tăng cường công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản và hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức nhiều đợt thanh tra, kiểm tra và đã phát hiện không ít doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác mỏ khoáng sản vi phạm.
Mới đây, Thanh tra Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức thanh tra hoạt động 4 mỏ khoáng sản của Công ty CP Khai thác đá và xây dựng Hương Bằng (ở thị xã Hương Trà); Công ty TNHH MTV Thanh Bình An (khai thác đá ở huyện A Lưới); Công ty TNHH MTV Quế Lâm miền Trung (khai thác bùn ở huyện Phong Điền) và Công ty TNHH Toàn Tâm (khai thác đá ở huyện Phú Lộc).
Qua thanh tra, Thanh tra Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế phát hiện vi phạm tại các mỏ khoáng sản của 3 doanh nghiệp nên lập biên bản xử lý.
Đến đầu tháng 10/2023, đơn vị này đã ban hành quyết định xử phạt Công ty CP Khai thác đá và Xây dựng Hương Bằng 50 triệu đồng; xử phạt Công ty TNHH MTV Thanh Bình An 110 triệu đồng vì thống kê sản lượng khoáng sản khai thác thực tế không đúng quy trình, mẫu biểu theo quy định của Bộ TN&MT đối với khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, khai thác không đúng các thông số của hệ thống khai thác.
Bên cạnh đó, từ kết quả kiểm tra của Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế, trong thời gian qua, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhiều doanh nghiệp vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản.
Như vào ngày 2/10 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ra quyết định xử phạt Công ty TNHH Hoàng Ngọc (gọi tắt Công ty Hoàng Ngọc, trụ sở chính tại số 133 Bùi Thị Xuân, TP Huế) 120 triệu đồng do doanh nghiệp này không nộp hồ sơ đề nghị đóng cửa mỏ cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền khi giấy phép khai thác khoáng sản hết hiệu lực quá 6 tháng.
Trước đó vào năm 2019, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã cấp phép cho Công ty Hoàng Ngọc khai thác 2 mỏ đất tại khu vực Trốc Voi, phường Thủy Phương, thị xã Hương Thủy với trữ lượng 616.660m3 và 1.458.225m3. Quá trình khai thác mỏ đất, doanh nghiệp này khai thác vượt quá độ sâu cho phép và nhiều điểm khai thác mới lấn sâu vào diện tích rừng trồng keo lá tràm của người dân địa phương nên bị cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên Huế lập biên bản vi phạm. Tổng khối lượng khoáng sản khai thác tại thời điểm phát hiện vi phạm là 25.516m3 nên UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ra quyết định xử phạt hành chính Công ty này 90 triệu đồng, tịch thu toàn bộ khoáng sản mà doanh nghiệp thu lợi bất hợp pháp được quy đổi bằng tiền hơn 655,7 triệu đồng.
Tại địa bàn huyện Phong Điền, từ năm 2016, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép cho Công ty TNHH MTV Duy Thái (gọi tắt Công ty Duy Thái, trụ sở chính ở thôn Mỹ Xuyên, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền) khai thác mỏ đất làm vật liệu san lấp tại khu vực đồi Cồn Lê, thị trấn Phong Điền.
Sau đó đơn vị này được điều chỉnh và gia hạn giấy phép đến năm 2020 với thời gian gia hạn 2 năm. Dù hết hạn thời gian khai thác khoáng sản nhưng Công ty Duy Thái không nộp hồ sơ đóng cửa mỏ cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định.
Qua kiểm tra, Phòng TN&MT huyện Phong Điền tham mưu UBND huyện Phong Điền đề nghị Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế xem xét, xử lý về hành vi không lập đề án đóng cửa mỏ đối với Công ty này.
Đầu tháng 10/2023, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ra quyết định xử phạt Công ty Duy Thái 120 triệu đồng, đồng thời tiến hành thu hồi 51.136,2m2 đất tại thị trấn Phong Điền do Công ty Duy Thái sử dụng.
Ông Phan Văn Đáng, Chánh Thanh tra Sở TN&MT tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, qua công tác thanh tra kiểm tra, đơn vị đã kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm trong hoạt động khoáng sản, nhất là các hành vi không lắp đặt camera giám sát, trạm cân, công tác bảo vệ môi trường.
Doanh nghiệp có các hành vi gian lận, khai báo sản lượng khoáng sản khai thác không đúng thực tế và các trường hợp kinh doanh vật liệu xây dựng không rõ nguồn gốc, không đảm bảo đầy đủ hóa đơn, chứng từ cũng đều bị xử lý nghiêm. Đồng thời tổ chức ra quân xóa bỏ các bến bãi tập kết khoáng sản trái phép trên địa bàn; thực hiện rà soát, kiểm tra công tác đóng cửa mỏ đối với các doanh nghiệp có giấy phép khai thác khoáng sản hết hiệu lực theo quy định.
Thời gian tới, Thừa Thiên Huế sẽ tiến hành rà soát quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường để xây dựng các phương án bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên trên địa bàn và tham mưu tích hợp vào quy hoạch tỉnh, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Đề xuất bổ sung cục bộ vào quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản và rà soát, lựa chọn các điểm quy hoạch khoáng sản đáp ứng đủ các điều kiện để đưa vào khu vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng tại các địa phương, nhất là các dự án, công trình trọng điểm đang triển khai thi công trên địa bàn tỉnh.