Xét xử sơ thẩm 7 bị cáo trong vụ án Việt Á và Học viện Quân y

Đại án Việt Á: Ngày 27/12, xét xử bốn cựu sĩ quan Học viện Quân y

Hội đồng xét xử gồm 5 người: 2 thẩm phán, 3 hội thẩm quân nhân, do Trung tá Vũ Đức Việt làm Chủ tọa phiên tòa. Hai kiểm sát viên của Viện Kiểm sát quân sự Thủ đô Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố tại phiên tòa.

Bảy bị cáo trong vụ án này bị Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương truy tố về các tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. 

Trong đó, Trịnh Thanh Hùng (sinh năm 1966, cựu Phó Vụ trưởng, Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ); 2 người của Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á là Phan Quốc Việt (sinh năm 1980, Tổng Giám đốc Công ty) và Vũ Đình Hiệp (sinh năm 1986, Phó Tổng Giám đốc Công ty). 

Những bị cáo còn lại đều thuộc Học viện Quân y, gồm: Hồ Anh Sơn (sinh năm 1976, cựu Thượng tá, Phó Giám đốc, Viện Nghiên cứu y dược học quân sự), Nguyễn Văn Hiệu (sinh năm 1967, cựu Đại tá, Trưởng phòng, Phòng trang bị - Vật tư), Ngô Anh Tuấn (sinh năm 1980, cựu Thiếu tá, Trưởng phòng, Phòng Tài chính), Lê Trường Minh (sinh năm 1982, cựu Thiếu tá, Trưởng Ban, Ban Hóa dược, Phòng Trang bị - Vật tư).

Để chuẩn bị cho phiên tòa, Hội đồng xét xử đã triệu tập đại diện Học viện Quân y (đến phiên tòa với tư cách là bị hại), Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á (bị đơn dân sự) và nhiều người làm chứng. 

Ngoài ra, Tòa còn triệu tập nhiều người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, trong đó có: Công ty Trách nhiệm hữu hạn khoa học Hợp Nhất, Cục Tài chính (Bộ Quốc phòng)…

Những sai phạm nghiêm trọng xảy ra tại Học viện Quân Y liên quan đến vụ án Việt Á 

Theo cáo trạng của Viện kiểm sát Quân sự Trung ương, trước tình hình dịch bệnh COVID-19 bùng phát ở nước ngoài và có nguy cơ cao lây lan vào Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện Quân Y đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của học viện xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch, trong đó có nhiệm vụ nghiên cứu bộ kít chẩn đoán viên phổi do virus Corona.

Ngày 21/1/2020, Hồ Anh Sơn (khi đó là Phó Giám đốc Viện nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân Y) trình Thiếu tướng Hoàng Văn Lương (khi đó là Phó Giám đốc Học viện Quân Y) ký công văn gửi Bộ Khoa học và Công nghệ về việc đề xuất nhiệm vụ phát triển kít chẩn đoán viêm phổi do virus Corona.

Sau khi nhận được văn bản của Học viện Quân Y, Trịnh Thanh Hùng (khi đó là Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) đã trao đổi, thống nhất với Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) về việc để Công ty Việt Á tham gia đề tài. Tiếp đó, Trịnh Thanh Hùng yêu cầu Hồ Anh Sơn bổ sung thêm Công ty Việt Á tham gia đề tài và trình Thiếu tướng Hoàng Văn Lương ký...

Sau khi được Bộ Khoa học và Công nghệ giao đề tài do Hồ Anh Sơn là chủ nhiệm đề tài, Học viện Quân Y tổ chức nghiên cứu kit test với kinh phí hơn 18 tỷ đồng.

Kết quả, kit test của Công ty Việt Á do Hồ Thị Thanh Thủy (vợ Phan Quốc Việt) nghiên cứu ra có chất lượng tốt hơn sản phẩm của Học viện Quân Y nên được đem đi thử nghiệm và được Bộ Y tế cấp số lưu hành tạm thời vào tháng 3/2020.

Để được cấp lưu hành chính thức, Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện, Học viện Quân Y đồng ý cho Công ty Việt Á được toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu và được in logo Học viện Quân Y lên sản phẩm.

Bộ Y tế sau đó chấp thuận cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test chính thức. Như vậy, sản phẩm nghiên cứu bằng kinh phí của Nhà nước do Bộ Khoa học và Công nghệ làm chủ sở hữu bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á để công ty này bán. 

Ngay khi được Bộ Y tế cấp phép, Phan Quốc Việt đã “cảm ơn” Trịnh Thanh Hùng số tiền 350.000 USD (khoảng 8 tỷ đồng).

Năm 2020, Phan Quốc Việt đề nghị Hồ Anh Sơn đi mua tăm bông và các ống môi trường về bán cho Công ty Việt Á để công ty này bán lại. Hồ Anh Sơn sẽ được hưởng toàn bộ lợi nhuận từ việc này.

Đồng ý với ý kiến của Phan Quốc Việt, Hồ Anh Sơn đã chỉ đạo cấp dưới đi tìm mua các ống falcon, tăm bông trên địa bàn Hà Nội rồi đóng gói và chuyển cho Công ty Việt Á. Trên nhiều sản phẩm, Hồ Anh Sơn còn cho đóng logo của Viện nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân Y.

Khi nhận hàng từ Hồ Anh Sơn, Công ty Việt Á bán lại cho một số cơ sở y tế Nhà nước hoặc bệnh viện tư nhân, thu tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Trừ các khoản thuế, số tiền còn lại là hơn 3,1 tỷ đồng được Công ty Việt Á chuyển lại cho Hồ Anh Sơn. Trừ các chi phí, Hồ Anh Sơn được hưởng lợi hơn 2,1 tỷ đồng qua việc “bắt tay” với Công ty Việt Á.

Sai phạm thứ 3 được Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương xác định là Học viện Quân Y mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á với giá cao trong quá trình chống dịch tại Bắc Ninh, Bắc Giang và TP Hồ Chí Minh.

Theo đó, do được giao nhiệm vụ về Bắc Ninh và Bắc Giang chống dịch nên Trung tướng Đỗ Quyết (nguyên Giám đốc Học viện Quân Y) ký văn bản đề nghị và được Bộ Quốc phòng đồng ý cho dùng hơn 7,2 tỷ đồng để mua 220 bộ kit (loại 96 test một bộ).

Tuy nhiên, Học viện Quân Y không đấu thầu theo quy định mà tiến hành mua “chỉ định thầu” từ Công ty Việt Á với giá hơn 9,5 tỷ đồng, cao hơn 2,2 tỷ đồng so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Tháng 7/2021, phía Học viện Quân Y thanh toán hơn 5,1 tỷ đồng cho Công ty Việt Á. Lúc này, Phan Quốc Việt và Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) chi “hoa hồng” cho Hồ Anh Sơn 344 triệu đồng; Ngô Anh Tuấn (cựu Thiếu tá, cựu Trưởng phòng Phòng Tài chính, Học viện Quân Y) 148 triệu đồng; Nguyễn Văn Hiệu (cựu Đại tá, cựu Trưởng phòng Phòng trang bị - vật tư, Học viện Quân Y) 492 triệu đồng. Sau đó, Nguyễn Văn Hiệu đưa cho Thiếu tướng Hoàng Văn Lương 50 triệu đồng và nói: “Quà do các công ty bán vật tư y tế bồi dưỡng”.

Cùng trong năm 2021, Học viện Quân Y được cử đi chống dịch tại TP Hồ Chí Minh nên đã đề nghị Bộ Quốc phòng cho dùng hơn 17,5 tỷ đồng mua 390 bộ kit (tương ứng 37.440 test xét nghiệm) của Công ty Việt Á. Tuy nhiên, giá trị hợp đồng sau đó được nâng lên 77.280 test tương ứng hơn 32,2 tỷ đồng, cao hơn 14,6 tỷ đồng so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Sau đó, Vũ Đình Hiệp với vai trò là Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á đã mang hơn 3 tỷ đồng tiền “hoa hồng” đưa cho Nguyễn Văn Hiệu và Ngô Anh Tuấn 921 triệu đồng.

Nhận tiền từ Công ty Việt Á, Nguyễn Văn Hiệu chia lại cho Hồ Anh Sơn hơn 2 tỷ đồng; đưa Trung tướng Nguyễn Viết Lượng (khi đó là Phó Giám đốc Học viện Quân Y) 200 triệu đồng; Thiếu tướng Hoàng Văn Lương 100 triệu đồng; Ngô Anh Tuấn 300 triệu đồng.

Tổng cộng, Vũ Đình Hiệp đã chi hơn 7,1 tỷ đồng “hoa hồng” cho một số sĩ quan có chức vụ tại Học viện Quân Y. Khi vụ án được khởi tố, Trung tướng Nguyễn Viết Lượng và Thiếu tướng Hoàng Văn Lương nộp lại số tiền đã nhận...

Đại án Việt Á: Ngày 3/1/2024 xét xử 38 bị can 

Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội vừa ra quyết định ngày 3/1/2024 sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm hai cựu Bộ trưởng và 36 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các đơn vị liên quan. Dự kiến, phiên tòa diễn ra trong 20 ngày. 

Hội đồng xét xử gồm 5 người: 2 thẩm phán, 3 hội thẩm nhân dân. Thẩm phán Trần Nam Hà làm Chủ tọa.

Ba kiểm sát viên của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao (biệt phái về Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội) và hai kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử.

Hiện có hơn 70 luật sư bào chữa đăng ký tham gia phiên tòa. Trong đó, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long có 4 luật sư bào chữa. Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh có một luật sư bào chữa.

Để chuẩn bị cho phiên tòa này, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội còn triệu tập nhiều tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tới phiên tòa.

Tất cả các bị can, bị cáo, bị án ở các tỉnh, thành phố trên cả nước có liên quan đến hành vi phạm tội của bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) và kit test Việt Á đều bị triệu tập đến tòa.

Truy tố 2 cựu Bộ trưởng cùng một loạt Vụ trưởng, Vụ phó; cán bộ UBND tỉnh, Tỉnh ủy; lãnh đạo cấp sở, nhân viên y tế, cán bộ CDC của 24 tỉnh, thành

Trước đó, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã ra cáo trạng truy tố 38 bị can trong vụ án Công ty Việt Á về các tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Tham ô tài sản", "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Trong số này, 6 người bị truy tố về tội "Nhận hối lộ" là: Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long; Nguyễn Huỳnh, cựu thư ký của Nguyễn Thanh Long; Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương; Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Trang thiết bị và Công trình Y tế, Bộ Y tế; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế.

Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) và Vũ Đình Hiệp (Phó Giám đốc Công ty Việt Á) bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ". Phan Tôn Noel Thảo và Hồ Thị Thanh Thảo, trợ lý tài chính và thủ quỹ của Công ty Việt Á, bị truy tố về tội "Đưa hối lộ".

Cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Các bị can khác gồm nhiều Vụ trưởng, Vụ phó cấp Bộ; cán bộ UBND hoặc Tỉnh ủy; lãnh đạo cấp sở, nhân viên y tế, cán bộ CDC của 24 tỉnh, thành phố.

Đại án Việt Á: Phan Quốc Việt có vai trò chủ mưu, cầm đầu

Trong vụ án này, Phan Quốc Việt bị xác định có vai trò chủ mưu, cầm đầu. Theo cáo trạng, đầu năm 2020, khi dịch COVID-19 bùng phát mạnh, Phan Quốc Việt biết chủ trương nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch nên xin cùng tham gia đề án.

Ngay sau khi được chuyển giao quy trình nghiên cứu kit xét nghiệm, Việt giao cấp dưới tiếp tục phát triển để sản xuất, rồi xin cấp phép lưu hành, kinh doanh thương mại.

Để Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu đề tài, phát triển sản phẩm kit test được cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm không thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, tạo điều kiện hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương theo giá đã được nâng khống, Phan Quốc Việt đã đưa tổng số tiền là 3,45 triệu USD và 4 tỷ đồng cho một số cán bộ liên quan trong vụ án.

Bên cạnh đó, quá trình Công ty Việt Á sản xuất và tiêu thụ kit test, với mục đích để Công ty Việt Á được thuận lợi trong việc tiêu thụ kit test, thu lời bất chính, Phan Quốc Việt trực tiếp hoặc chỉ đạo 7 nhân viên phụ trách vùng của Công ty Việt Á liên hệ làm việc và thỏa thuận, thống nhất với lãnh đạo, cán bộ các công ty trung gian (Công ty Việt Á bán cho các đơn vị, cơ sở y tế qua công ty trung gian) hoặc lãnh đạo, cán bộ các đơn vị, cơ sở y tế để Công ty Việt Á giao kit test và các thiết bị, vật tư y tế khác cho các đơn vị, cơ sở y tế sử dụng trước.

Sau đó thông đồng hợp thức hồ sơ đấu thầu, ký hợp đồng để đơn vị, cơ sở y tế thanh quyết toán, chuyển tiền cho Công ty Việt Á/công ty trung gian theo đơn giá do Công ty Việt Á/công ty trung gian đưa ra./.