Ngày 8/10/2025, Thanh tra tỉnh Lai Châu đã ban hành Kết luận thanh tra số 1753 về công tác quản lý thăm dò, khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác, vận chuyển đối với các mỏ vật liệu xây dựng (VLXD) trên địa bàn tỉnh giai đoạn từ 1/1/2019 đến 30/6/2024. Kết luận cho thấy, dù đã có những chuyển biến tích cực, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập cần sớm được khắc phục.
Theo kết luận, Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng Sở Xây dựng Lai Châu đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng và địa phương để tham mưu cho UBND tỉnh ban hành, triển khai các quy định quản lý khoáng sản.
Công tác quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn lao động trong khai thác được chú trọng hơn. Nhiều doanh nghiệp khai thác vật liệu xây dựng đã chấp hành tốt quy định của pháp luật, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Tuy nhiên, kết luận thanh tra cũng chỉ ra nhiều bất cập trong việc thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan quản lý và doanh nghiệp.
Đối với Sở Nông nghiệp và Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường cũ), việc tham mưu ban hành văn bản quản lý khoáng sản còn chậm, có nội dung chưa phù hợp với Luật Khoáng sản 2010 và các nghị định hướng dẫn.
Một số văn bản đã hết hiệu lực nhưng chưa được sửa đổi, bổ sung kịp thời. Cơ quan này cũng chưa tham mưu xây dựng phương án bảo vệ cát, sỏi lòng sông; chưa phê duyệt quy hoạch bến bãi tập kết; chưa tổ chức điều tra, đánh giá và giám sát diễn biến dòng chảy theo quy định. Ngoài ra, việc xác định khu vực cấm, tạm cấm hoạt động khoáng sản và quy định tọa độ khép góc còn thiếu sót.
Công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản chậm so với kế hoạch; một số mẫu giấy phép cấp sai quy định; hoạt động kiểm tra, thanh tra tại các mỏ vật liệu xây dựng còn hạn chế, dẫn đến tình trạng tái vi phạm.
Với Sở Xây dựng, Thanh tra tỉnh nêu rõ, việc tham mưu khoanh định chi tiết khu vực mỏ, tiến độ khai thác còn thiếu đầy đủ; công tác đôn đốc, giám sát doanh nghiệp khắc phục sai phạm chưa hiệu quả; chậm phê duyệt kế hoạch phát triển VLXD của tỉnh đến năm 2030.
Ở phía các doanh nghiệp khai thác, vi phạm diễn ra khá phổ biến: Chưa lắp đặt trạm cân, camera giám sát; có lắp nhưng không hoạt động, không lưu dữ liệu; khai thác ngoài khu vực được cấp phép; không đảm bảo mốc giới mỏ; chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất; khai báo, nộp thiếu thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường.
Nhiều doanh nghiệp còn khai thác không đúng thiết kế, không lập kế hoạch khai thác hàng năm, không ghi chép sản lượng thực tế.
Theo Thanh tra tỉnh Lai Châu, nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại trên là do công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản còn hạn chế; việc kiểm tra, giám sát chưa toàn diện; lãnh đạo các sở, ngành chưa quyết liệt trong chỉ đạo, đôn đốc; cơ quan thuế chưa tích cực trong việc hướng dẫn, kiểm tra kê khai và nộp thuế của doanh nghiệp.
Một số phòng, ban chuyên môn cũng thiếu chủ động trong tham mưu sửa đổi, bổ sung các văn bản quản lý.
Thanh tra tỉnh xác định trách nhiệm thuộc về lãnh đạo và công chức của Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Cục Thuế tỉnh, cùng một số chi cục thuế huyện, thành phố trong giai đoạn từ 1/1/2019 đến 30/6/2024. Các doanh nghiệp vi phạm cũng được nêu rõ trong kết luận.
Về mặt kinh tế, kết luận cho thấy tổng số thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường và tiền cấp quyền khai thác mà các doanh nghiệp còn nợ là hơn 9,3 tỷ đồng.
Tính đến thời điểm công bố kết luận, đã có 7/19 doanh nghiệp nộp lại ngân sách Nhà nước hơn 2,3 tỷ đồng qua tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh.
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra tỉnh Lai Châu kiến nghị: Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng và Cục Thuế tỉnh phải tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân, tập thể có sai phạm; đồng thời rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quản lý khoáng sản giai đoạn 2019 - 2024.
Sở Nông nghiệp và Môi trường cần hoàn thiện quy trình quản lý khai thác cát, sỏi lòng sông; xác định, phê duyệt khu vực cấm hoặc tạm cấm hoạt động khoáng sản; tăng cường kiểm tra, giám sát.
Sở Xây dựng được yêu cầu nâng cao chất lượng thẩm định dự án, kiểm soát chặt việc khai thác đúng thiết kế.
Cục Thuế tỉnh phải đôn đốc doanh nghiệp thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính, phối hợp thu hồi triệt để số tiền còn thiếu.
Các doanh nghiệp cần khẩn trương khắc phục vi phạm, hoàn thiện hồ sơ pháp lý, chấp hành nghiêm quy định về môi trường, an toàn lao động.
Kết luận thanh tra số 1753 đã chỉ ra những bất cập trong công tác quản lý khoáng sản tại Lai Châu và trách nhiệm của từng cơ quan, cá nhân; đồng thời kiến nghị các giải pháp khắc phục cụ thể không chỉ góp phần chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước mà còn hướng tới mục tiêu khai thác tài nguyên khoáng sản bền vững, hiệu quả, đúng pháp luật, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn tới.
Thanh tra tỉnh An Giang đã công bố kết luận kiểm tra việc thực hiện chi trả trợ cấp xã hội ở xã Tân Hiệp. Kiến nghị xử lý tổng số tiền hơn 1,4 tỷ đồng, chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.
Dẫn thông tin từ kết luận của Thanh tra tỉnh An Giang, báo An Giang cho biết: Xã Tân Hiệp được thành lập trên cơ sở sắp xếp, hợp nhất toàn bộ diện tích thị trấn Tân Hiệp, xã Tân Hiệp B, xã Thạnh Đông B, xã Thạnh Đông của huyện Tân Hiệp (cũ), với quy mô dân số 66.731 người.
Trong đó, xã Thạnh Đông, huyện Tân Hiệp (cũ) có 8 ấp, tổng số đối tượng được hưởng trợ cấp xã hội là 720 người (theo danh sách chỉ trả trợ cấp tháng 5/2025).
UBND xã Thạnh Đông (cũ) thành lập hội đồng xét duyệt trợ giúp xã hội theo quy định. Tuy nhiên, hội đồng xét duyệt một số trường hợp hưởng trợ cấp xã hội không đúng quy định.
Cụ thể, UBND xã không báo cáo kết quả rà soát đối tượng hưởng trợ cấp hàng tháng, hàng năm. Xã cũng không xây dựng kế hoạch tổ chức rà soát và báo cáo kết quả rà soát điều chỉnh tăng mức trợ cấp xã hội theo nghị định của Chính phủ, chỉ dựa vào danh sách đối tượng hiện hưởng trình UBND huyện quyết định điều chỉnh.
Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Tân Hiệp (cũ) tham mưu UBND huyện Tân Hiệp (cũ) ban hành văn bản chỉ đạo cấp xã rà soát việc thực hiện, điều chỉnh, thôi hưởng trợ cấp xã hội hàng năm; tổ chức 4 cuộc kiểm tra việc chi trả chế độ trợ cấp xã hội trên địa bàn huyện (không kiểm tra tại UBND xã Thạnh Đông).
Công tác bàn giao khi thay đổi công chức phụ trách lĩnh vực bảo trợ xã hội của phòng không chặt chẽ, chưa kiểm đếm hồ sơ dẫn đến 35 trường hợp hưởng trợ cấp không có hồ sơ lưu; thất lạc danh sách chi tiền trợ cấp xã hội từ tháng 8/2016 trở về trước.
Đối với công tác quản lý đối tượng được trợ cấp xã hội trên địa bàn xã Thạnh Đông, huyện Tân Hiệp (cũ), không có hồ sơ lưu trữ 35 đối tượng (tháng 5/2025).
Kết quả kiểm tra phát hiện 1 trường hợp đang chấp hành hình phạt tù giam vẫn chi trả tiền trợ cấp; 2 trường hợp hưởng 2 chế độ; 1 trường hợp hưởng trợ cấp ở 2 nơi, tổng số tiền chi sai là 62.020.000 đồng.
23 trường hợp (gồm hồ sơ khống, người hưởng chế độ đã chết hoặc chuyển đi nơi khác) bị cán bộ lao động, thương binh và xã hội (giai đoạn từ năm 2007 đến tháng 7/2016), Trưởng ấp Kênh 9B, xã Thạnh Đông, nhân viên Bưu điện Tân Hiệp (và người thân) chiếm đoạt tổng số tiền 1.386.005.000 đồng.
Kết luận thanh tra nhận định các đối tượng lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, sự tín nhiệm của cơ quan, doanh nghiệp, dùng thủ đoạn tinh vi để giả mạo hồ sơ, chữ ký chiếm đoạt tiền ngân sách nhà nước vì vụ lợi.
Cán bộ, công chức phụ trách lĩnh vực chi trả trợ cấp xã hội, lãnh đạo UBND xã Thạnh Đông và Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Tân Hiệp (cũ) không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được giao; lãnh đạo UBND xã Thạnh Đông và Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Tân Hiệp (cũ) thiếu kiểm tra, giám sát nên không phát hiện và kiến nghị cấp thẩm quyền giải quyết kịp thời khi có biến động đối tượng được trợ giúp xã hội hàng tháng.
Về trách nhiệm, UBND xã Thạnh Đông, Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang (cũ) giai đoạn từ năm 2007 đến ngày 31/5/2025, Bưu điện Tân Hiệp giai đoạn từ tháng 5/2016 đến ngày 31/5/2025 chịu trách nhiệm để xảy ra sai phạm nêu trên.
Ông Lê Kỳ Nam, cán bộ lao động, thương binh và xã hội xã Thạnh Đông giai đoạn từ năm 2007 - 2018, chịu trách nhiệm trong việc chiếm đoạt tiền trợ cấp xã hội 20 trường hợp, số tiền trên 77 triệu đồng.
Ông Huỳnh Bảo Dương, nhân viên Bưu điện Tân Hiệp giai đoạn từ tháng 8/2016 đến tháng 4/2022 chịu trách nhiệm trong việc chiếm đoạt tiền trợ cấp xã hội 23 trường hợp, số tiền trên 800 triệu đồng.
Bà Trịnh Thị Thu Giang, Trưởng ấp Kinh 9B, xã Thạnh Đông (cũ) giai đoạn từ tháng 11/2021 đến tháng 7/2023 chịu trách nhiệm trong việc chiếm đoạt tiền trợ cấp xã hội số tiền 18,9 triệu đồng.
Một số cá nhân khác chịu trách nhiệm trong việc chiếm đoạt tiền trợ cấp xã hội của nhiều trường hợp khác với số tiền hàng trăm triệu đồng.
Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Chủ tịch UBND các xã Tân Hiệp, Thạnh Đông, Tân Hội, tỉnh An Giang kiểm điểm làm rõ trách nhiệm cán bộ, công chức hiện đang quản lý (cán bộ, công chức UBND xã Thạnh Đông và Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Tân Hiệp (cũ) đã nghỉ hưu, thôi việc do Chủ tịch UBND xã Tân Hiệp chủ trì xử lý).
Tùy theo tính chất mức độ, xem xét có hình thức xử lý kỷ luật phù hợp trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao để các cá nhân chiếm đoạt tiền từ ngân sách nhà nước thời gian dài.
Thanh tra tỉnh kiến nghị xử lý tổng số tiền 1.448.025.000 đồng; đồng thời, chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.