THƯỜNG TRỰC CHÍNH PHỦ LÀM VIỆC VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

Chính phủ đang xây dựng nghị quyết mới về phát triển doanh nghiệp tư nhân

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị; Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình, các Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Hồ Đức Phớc, Bùi Thanh Sơn, Nguyễn Chí Dũng, Mai Văn Chính cùng dự Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có lãnh đạo các bộ, cơ quan ngang bộ, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam, một số hiệp hội ngành nghề, cùng đại diện 150 doanh nghiệp vừa và nhỏ, 20 ngân hàng thương mại.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng tình hình khu vực và quốc tế diễn biến rất nhanh, đang phân cực hóa, chủ nghĩa đa phương bị đe dọa; đồng thời quá trình số hóa, xanh hóa, các nguy cơ như già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên, biến đổi khí hậu cực đoan… đòi hỏi chúng ta phải thích ứng linh hoạt, phù hợp, hiệu quả.

Ở trong nước, năm 2024, dưới sự lãnh đạo của Đảng, mà thường xuyên, trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng lòng của Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, sự hợp tác của bạn bè, đối tác quốc tế, chúng ta đã đạt và vượt toàn bộ 15 chỉ tiêu chủ yếu, với nhiều kết quả nổi bật trên tất cả các lĩnh vực. Trong thành tựu chung của đất nước, có đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo Thủ tướng, năm 2025, tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục phức tạp, nhưng yêu cầu đặt ra cao hơn, với mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8%, tạo đà, tạo lực, tạo thế cho mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tới, đòi hỏi cả hệ thống chính trị, toàn dân và cộng đồng doanh nghiệp phải nỗ lực, vào cuộc, phát huy cơ chế Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.

Vừa qua, Thường trực Chính phủ đã có các cuộc làm việc với các doanh nghiệp nhà nước, các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp tư nhân lớn và hôm nay tiếp tục gặp gỡ với các doanh nghiệp nhỏ và vừa để thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng.

Đánh giá cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đại đa số là có quy mô nhỏ và vừa, cho biết Chính phủ đang xây dựng nghị quyết mới trình Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương về phát triển doanh nghiệp tư nhân, Thủ tướng đề nghị các đại biểu đánh giá về thực trạng các doanh nghiệp nhỏ và vừa; trao đổi thẳng thắn, thảo luận, định hướng một số công việc lớn, xác định các nút thắt, điểm nghẽn cần tháo gỡ, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện, tinh thần là cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng, cùng phát triển.

Yêu cầu xuyên suốt là phát triển nhanh nhưng phải bền vững trên cơ sở ổn định chính trị, bảo đảm an sinh xã hội, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm gần 98% trong tổng số hơn 940 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động

Trình bày báo cáo trung tâm, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm cho biết: Thời gian vừa qua, đội ngũ doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm cũng như đánh giá cao, mà trong đó là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Có thể nói, đây là lực lượng sản xuất chủ yếu của nền kinh tế, đóng vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. 

Qua gần 40 năm Đổi mới, doanh nghiệp nhỏ và vừa đã phát triển lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam chiếm gần 98% trong tổng số hơn 940 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động.

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện thu nhập cho người lao động, đóng góp vào ngân sách nhà nước và tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, là lực lượng chủ yếu khai thác các thị trường ngách, huy động tối đa nguồn lực trong dân phục vụ phát triển kinh tế, xã hội. 

Ngay cả trong những thời kỳ khó khăn, các doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn nỗ lực duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, thể hiện trách nhiệm xã hội với cộng đồng; là nơi khởi nguồn đổi mới sáng tạo trong kinh doanh và là cầu nối đưa các kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ vào thực tiễn cuộc sống.

Năm 2024, các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp tục có những bước phát triển tích cực, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế. 

GDP của nước ta năm 2024 ước tăng 7,09%, trong đó, khu vực công nghiệp và xây dựng, nơi tập trung phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa, tăng 8,24%, đóng góp trên 45% vào tổng giá trị tăng thêm của nền kinh tế. 

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực dịch vụ cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Giá trị tăng thêm của khu vực dịch vụ năm 2024 đạt 7,38%, cao hơn so mức tăng 6,9% của năm 2023. 

Đặc biệt, các ngành bán buôn, bán lẻ, vận tải, kho bãi, tài chính, ngân hàng và bảo hiểm đều có mức tăng trưởng ấn tượng, trong đó có đóng góp đáng kể của khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Ngoài ra, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản cũng duy trì đà tăng trưởng ổn định, với giá trị tăng thêm năm 2024 đạt 3,27%. Điều này cho thấy sự phục hồi và phát triển bền vững của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.

Nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, khuyến khích, dành nguồn lực ưu tiên cho phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Năm 2017, lần đầu tiên Quốc hội ban hành Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa với các nhóm nhiệm vụ giải pháp toàn diện hỗ trợ các doanh nghiệp như: Tiếp cận tín dụng, tài chính; hỗ trợ thuế và kế toán; hỗ trợ mặt bằng sản xuất; hỗ trợ công nghệ; đổi mới sáng tạo; hỗ trợ mở rộng thị trường; thông tin, tự vấn, pháp lý, phát triển nguồn nhân lực... 

Những chính sách này thể hiện sự quan tâm kịp thời của các cấp, các ngành, giúp cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa khôi phục và gia tăng niềm tin, tăng cường đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh các kết quả tích cực kể trên, cộng đồng doanh nghiệp nói chung, đặc biệt các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều khó khăn thách thức, còn nhiều rào cản, hạn chế để phát triển thực chất, bền vững.

Về phía cung, khu vực nông nghiệp, dịch vụ, du lịch đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao. Sản xuất công nghiệp phụ thuộc vào sự phục hồi kinh tế thế giới, các ngành, lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế xanh, chíp, bán dẫn, AI... mặc dù có cải thiện nhưng chưa có chuyển biến rõ nét, nguy cơ không bắt kịp được với thế giới và khu vực nếu không có cơ chế, chính sách đột phá.

Về phía cầu, đầu tư phục hồi chậm. Sức mua trong nước tăng thấp. Doanh nghiệp tiếp tục đối mặt với áp lực cạnh tranh tăng cao ở cả thị trường thế giới và trong nước, rủi ro bị kiện phòng vệ thương mại, áp thuế chống bán phá giá, đồng thời phải đáp ứng nhanh hơn các tiêu chuẩn mới của thị trường xuất khẩu.

Bên cạnh đó, ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi nhất là các yếu tố bên ngoài. Tốc độ tăng CPI bình quân có dấu hiệu giảm, nhưng áp lực lạm phát tiếp tục cần được theo dõi sát. Tín dụng tăng trưởng chưa cao; khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế và doanh nghiệp còn yếu.

Không những vậy, chúng ta vẫn chưa giải quyết được triệt để, kịp thời những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thể chế, pháp luật để phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển. 

Việc phân cấp, phân quyền, cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, điều kiện kinh doanh còn chưa triệt để. Một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp để giải quyết, tháo gỡ khó khăn.

Mặt khác, quá trình phát triển của đội ngũ doanh nghiệp nhỏ và vừa nước ta còn non trẻ so với các nước trong khu vực và trên thế giới, chưa có tích lũy nhiều về: vốn, tri thức, công nghệ và kinh nghiệm kinh doanh. 

Quy mô doanh nghiệp nhỏ, số vốn ít (trên 90% có quy mô dưới 10 tỷ đồng), công nghệ còn lạc hậu, trình độ quản lý chưa cao, chưa chuyên nghiệp, năng lực huy động và hấp thụ vốn thấp. 

Năm 2024 dư nợ tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ đạt gần 17,6%. Phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động manh mún, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực thương mại dịch vụ. Tỷ trọng doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực sản xuất rất hạn chế.

Hơn nữa, năng lực cạnh tranh, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số chỉ tập trung ở số ít doanh nghiệp quy mô vừa và lớn, hầu hết các doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa có công nghệ gốc, chưa đủ tiềm lực để số hóa và xanh hóa hoạt động kinh doanh, công tác đổi mới quản trị doanh nghiệp còn chậm, chưa tiệm cận với các nguyên tắc và thông lệ quốc tế tốt, chưa đáp ứng được yêu cầu là lực lượng nòng cốt của kinh tế đất nước.

Ngoài ra, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa tham gia được vào hoạt động xuất khẩu và chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. Mặc dù chiếm trên 90% về số lượng doanh nghiệp nhưng chỉ đóng góp khoảng 25% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm. 

Số lượng doanh nghiệp trong nước tham gia sản xuất và xuất khẩu gián tiếp hoặc trực tiếp chỉ chiếm 8,2%. Liên kết giữa các các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp FDI rất hạn chế, điều này làm cản trở quá trình chuyển giao công nghệ giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước.

Công tác hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tuy được Chính phủ quan tâm nhưng việc triển khai trong thực tiễn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, mức độ hấp thụ chính sách của doanh nghiệp còn hạn chế.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm, thế giới đang chứng kiến nhiều thay đổi lớn như sự ra đời của các ngành công nghiệp mới; sự thay đổi chính sách của các nền kinh tế lớn kéo theo sự dịch chuyển các dòng vốn đầu tư; sự điều chỉnh trong cấu trúc thương mại, gia tăng hàng rào thuế quan; đặc biệt là rủi ro về một "cuộc chiến thương mại" toàn cầu đang hiện hữu. 

Điều này vừa đặt ra các nguy cơ, thách thức nhưng đồng thời cũng mang đến cho các quốc gia, doanh nghiệp thời cơ, vận hội mới.

Về cơ hội: Kinh tế vĩ mô của Việt Nam ổn định, môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện, niềm tin của các nhà đầu tư trong và ngoài nước được củng cố. 

Các ngành kinh tế mới như: Kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang tạo cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam hình thành các chuỗi giá trị, liên kết mới, 17 hiệp định thương mại tự do đã ký kết tạo lợi thế cho các doanh nghiệp của Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, đổi mới trang thiết bị, công nghệ với chi phí hiệu quả hơn nhằm nâng cao năng lực và sức cạnh tranh. 

Vị thế, uy tín và vai trò của nước ta trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao, đồng thời Việt Nam tiếp tục là điểm đến thu hút các nguồn lực đầu tư, công nghệ và tri thức phục vụ cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Bên cạnh những thuận lợi trên, tình hình trong nước và quốc tế còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ và thách thức: Thị trường đầu ra, thị trường nguyên nhiên vật liệu của doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào các diễn biến phức tạp, bất định chung toàn cầu, nhất là các xung đột về kinh tế chính trị thế giới; chính sách tài khóa, tiền tệ của các nền kinh tế lớn khó có thể chuyển biến nhanh trong ngắn hạn; biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp tiếp tục ảnh hưởng lớn đến sản xuất kinh doanh. 

Xu hướng tiêu dùng và yêu cầu của các thị trường về sản xuất kinh doanh bền vững đang ngày càng cao trong khi các doanh nghiệp Việt Nam chưa quan tâm đầy đủ và đầu tư thích đáng cho kế hoạch và chiến lược kinh doanh bền vững, dẫn đến nguy cơ bị mất cơ hội để tham gia và tiến sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu...

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đất nước. Đây là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2021-2025, là năm tăng tốc, bứt phá, về đích. 

Với quan điểm phát triển đột phá, chủ động quyết định tương lai, lấy phát triển để duy trì ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển, nước ta đã xác định mục tiêu tăng trưởng năm 2025 phải đạt 8% trở lên, tạo nền tảng vững chắc để tăng trưởng hai con số từ năm 2026 nhằm hiện thực hóa khát vọng, tầm nhìn về Kỷ nguyên phát triển mới và mục tiêu chiến lược đến năm 2030, nước ta trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và năm 2045, phải trở thành nước phát triển, thu nhập cao. 

Để đạt được mức tăng trưởng hai con số thì khu vực kinh tế ngoài nhà nước trong đó có vai trò quan trọng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần tăng khoảng 11%/năm.

Thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá trong kỷ nguyên mới

Trước yêu cầu phát triển mới, cộng đồng doanh nghiệp nói chung, đội ngũ doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò, sứ mệnh của mình trong phát triển kinh tế - xã hội đất nước. 

Với phương châm "Đảng lãnh đạo, Quốc hội quyết định, Chính phủ điều hành, địa phương thực hiện"; để thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá trong kỷ nguyên mới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin gợi mở một số định hướng và giải pháp.

Đối với các bộ, ngành, địa phương: Với tinh thần "Nhà nước kiến tạo", theo nghĩa Nhà nước phải thực hiện tốt vai trò tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh, xây dựng thể chế chính sách thuận lợi, minh bạch, công bằng, ổn định, dễ dự đoán, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, các bộ, ngành, địa phương cần:

Thứ nhất, thống nhất cao nhận thức về vai trò đặc biệt quan trọng của doanh nghiệp nói chung, thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá trong kỷ nguyên mới nói riêng trong phát triển kinh tế - xã hội. 

Xác định doanh nghiệp là lực lượng tiên phong, trực tiếp tạo ra của cải vật chất cho xã hội, là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong đó, khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất.

Thứ hai, tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, xác định thể chế là "đột phá của đột phá", tạo mọi điều kiện cho người dân, doanh nghiệp gia nhập và rút lui khỏi thị trường, tiếp cận các nguồn lực sản xuất kinh doanh. 

Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật theo hướng "kiến tạo phát triển", từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm"; đề cao phương pháp "quản lý theo kết quả đầu ra"; chuyển mạnh từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm" gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát. 

Thực hiện nghiêm nguyên tắc người dân, doanh nghiệp được làm những gì phát luật không cấm, tạo niềm tin, tâm lý xã hội tích cực để huy động tối đa mọi nguồn lực trong dân vào sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế, để mỗi người dân đều thuận lợi khởi nghiệp, lập nghiệp khi có nhu cầu.

Thứ ba, tập trung cải cách hành chính, giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, dự án. Đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số để giúp doanh nghiệp tiếp cận thông tin và các dịch vụ công thuận lợi, nhanh chóng, góp phần nâng cao mức độ tin cậy với môi trường kinh doanh và bộ máy quản lý nhà nước.

Thứ tư, đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Trung ương và Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ; khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn các chính sách mới, đột phá đã được Quốc hội cho phép thí điểm về đầu tư, tài chính, đấu thầu, thử nghiệm có kiểm soát, cơ chế quỹ, đầu tư mạo hiểm, quỹ khoa học công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu của doanh nghiệp... để tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc trong hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh triển khai Luật hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá trong kỷ nguyên mới, sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách nhà nước. 

Tiếp tục đẩy mạnh và đổi mới công tác truyền thông về chính sách hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá trong kỷ nguyên mới tới cộng đồng doanh nghiệp. 

Hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả cơ hội từ 17 FTA đã ký kết; mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nhất là các quốc gia mới nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược và chiến lược toàn diện với Việt Nam; nhanh chóng đàm phán, kết thúc đàm phán FTA với các nước Trung Đông, Thụy Sỹ, Na Uy, Phần Lan... tăng cường khai thác các thị trường mới, tiềm năng, thị trường Trung Đông, Halal, Mỹ La- tinh, châu Phi.

Thứ sáu, đẩy mạnh triển khai các chương trình, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số, đặc biệt là chuyển đổi số bao trùm, "chuyển đổi kép". 

Hỗ trợ nâng cấp các thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá trong kỷ nguyên mới đạt tiêu chuẩn liên kết với các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp đầu chuỗi, doanh nghiệp FDI.

Thứ bảy, khẩn trương xây dựng, trình Trung ương ban hành Nghị quyết mới về phát triển kinh tế tư nhân.

Trong đó nòng cốt là các doanh nghiệp (bao gồm cả doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp lớn), xác định các giải pháp đột phá để phát triển kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng, tăng năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa: Trước yêu cầu phát triển mới, cộng đồng doanh nghiệp nói chung, trong đó trên 97% là các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần nỗ lực cao hơn, quyết tâm lớn hơn, hành động quyết liệt hơn để phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong phát triển KTXH, tiên phong đi đầu trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, tập trung cho các động lực tăng trưởng truyền thống, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như: kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, chống biến đổi khí hậu.

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần bám sát diễn biến của thị trường để chủ động thích ứng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh, cắt giảm chi phí hoạt động. Tận dụng tối đa lợi thế của 17 Hiệp định Thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết, đặc biệt là các Hiệp định tự do thế hệ mới để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và nguồn cung thay thế.

Tăng cường đầu tư và ứng dụng công nghệ thông tin; chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong hoạt động, sản xuất kinh doanh; nâng cao chất lượng, trình độ quản trị doanh nghiệp; hoàn thiện quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn tham gia chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp FDI. 

Tích cực tìm hiểu và tham gia các chương trình hỗ trợ của nhà nước, các tổ chức quốc tế để nâng cao năng lực.

Tiếp tục phát huy tinh thần dân tộc, đoàn kết sức mạnh để cùng tạo dựng thương hiệu Việt Nam trên thị trường quốc tế; nêu cao tinh thần hợp tác, liên kết với nhau hướng tới giá trị, lợi ích chung; tăng cường trách nhiệm với cộng đồng, với xã hội, với quốc gia, dân tộc; 

Tiếp tục làm tốt công tác bảo đảm an sinh xã hội, tích cực triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát, nhà ở xã hội, sẵn sàng hỗ trợ Nhân dân khi gặp khó khăn, vượt qua khó khăn thiên tai, bão lũ, dịch bệnh...

Không ngừng nâng cao năng lực, phẩm chất, chất lượng nguồn nhân lực, năng lực lãnh đạo, quản lý, quản trị doanh nghiệp, cũng như phát triển văn hóa doanh nghiệp, xây dựng đội ngũ doanh nhân đủ tài, đủ tâm, đủ tầm. Không ngừng học hỏi, chủ động trang bị kiến thức, điều kiện, bản lĩnh để nâng cao năng lực cạnh tranh, vươn tầm khu vực và quốc tế.

Về phía các tổ chức hiệp hội doanh nghiệp: Các hiệp hội cần tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp hội viên, các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, hợp tác cùng phát triển. Tập trung đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại trong và ngoài nước thông qua việc tập hợp hội viên là các nhà sản xuất, xuất khẩu lớn theo từng ngành hàng. 

Cùng với đó, phát huy vai trò đại diện cho doanh nghiệp hội viên trong việc vận động chính sách, bảo vệ quyền lợi hội viên trong các tranh chấp. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp của Trung ương và địa phương để xây dựng và triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp.

Kiến nghị giảm thuế cho toàn bộ khối doanh nghiệp nhỏ và vừa để nuôi dưỡng nguồn thu

Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân: Khu vực kinh tế tư nhân đang vươn lên mạnh mẽ, đóng góp khoảng 50% GDP, 56% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, và đặc biệt là tạo ra hơn 82% việc làm. 

Trong đó, khối doanh nghiệp tư nhân trong nước chiếm tỷ trọng 28% GDP, cao hơn tất cả các khu vực kinh tế khác, bao gồm cả khối FDI. Điều này chứng tỏ các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, phát luật của Nhà nước đối với khu vực này đã phát huy hiệu quả.

Với khả năng đóng góp của kinh tế tư nhân chiếm tới 50% GDP như đã nêu, nếu khu vực này tăng trưởng bền vững ở mức 2 con số thì mục tiêu tăng trưởng trên 8% vào năm 2025 và 2 con số vào năm 2026-2030 chắc chắn thành công.

Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam kiến nghị Chính phủ sớm quy định cụ thể đối với các doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước khi tham gia các dự án trọng điểm quốc gia như: Dự án Đường sắt, đường bộ cao tốc và cảng hàng không…; có chính sách ưu đãi đối với doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp FDI theo tỷ lệ nội địa hóa ít nhất là 30% và các mức ưu đãi sẽ tăng dần tương ứng theo mức tăng tỷ lệ nội địa hóa (theo thông lệ quốc tế).

Thứ hai là Chính phủ sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, quy định giảm thuế cho toàn bộ khối doanh nghiệp nhỏ và vừa để nuôi dưỡng nguồn thu, hỗ trợ tái đầu tư vào sản xuất - kinh doanh, cụ thể hóa Khoản 1 Điều 10 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (năm 2017): doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng có thời hạn mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức thuế suất thông thường.

Đồng thời cần sửa đổi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa để doanh nghiệp sớm được thụ hướng những chính sách hỗ trợ khác của Nhà nước một cách hiệu quả.

Thứ ba là khuyến khích hệ thống các tổ chức tín dụng đẩy mạnh hình thức cho vay thế chấp dựa trên tài sản hình thành trong tương lai. 

Hiện nay chỉ có khoảng 30-35% doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp cận vốn vay ngân hàng với tài sản thế chấp hiện có, trong khi đó, "lác đác" một số ngân hàng thực hiện cho vay dựa trên tài sản hình thành trong tương lai nhưng "rất nhỏ giọt"

Thứ tư là Chính phủ tiếp tục chỉ đạo cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phấn đấu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; ít nhất 30% chi phí kinh doanh, đặc biệt là hải quan, chi phí tuân thủ quy định, chi phí không chính thức, và bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết.

Kiến nghị Chính phủ giao chỉ tiêu về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa cho các địa phương

Thứ năm là kiến nghị Chính phủ giao chỉ tiêu về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa cho các địa phương.

Đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể bằng văn bản cho Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam theo dõi, giám sát, đánh giá việc thực hiện chỉ số này; báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Thứ sáu là xem xét các chế tài phù hợp đối với doanh nhân, doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước trong bối cảnh cần khuyến khích tăng trưởng như hiện nay. Theo hướng, những vi phạm mang tính chất kinh tế, dân sự nên xử lý bằng hình thức khắc phục hậu quả kinh tế hoặc các hình thức hành chính khác. Mục tiêu là nâng cao tinh thần thượng tôn pháp luật nhưng đồng thời cũng giảm bớt tâm lý lo ngại cho doanh nhân, doanh nghiệp.

Lãnh đạo Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng nêu một số kiến nghị nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về định giá đất; đầu tư vào lĩnh vực nhà ở xã hội, năng lượng...

Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa đề xuất được tham gia theo dõi, giám sát, đánh giá độc lập quá trình xây dựng và thực thi pháp luật, và các chương trình, kế hoạch phát triển của Nhà nước liên quan đến kinh tế tư nhân nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng; tham gia vào Hội đồng quản lý của các quỹ hỗ trợ Nhà nước liên quan đến doanh nghiệp nhỏ và vừa; thực hiện cung cấp một số dịch vụ công...

Kiến nghị cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng; gia hạn thời hạn nộp thuế

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam: Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang có nhiều biến động mạnh mẽ, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng có tốc độ tăng trưởng ấn tượng. 

Chính phủ ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: gia hạn, giảm thuế, phí, tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh; đặc biệt khuyến khích cơ chế hợp tác giữa các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ và vừa đã tạo ra chuỗi giá trị nội địa, phát triển công nghiệp phụ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi còn có nhiều thách thức.

Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam xin kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ngân hàng thương mại, tùy quy mô, dành khoảng từ 5-20 nghìn tỷ đồng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa vay với lãi suất ưu đãi với các điều kiện cấp tín dụng rõ ràng, cụ thể; gia hạn thời gian nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ít nhất 6-12 tháng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa; tăng cường đơn giản hoá thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện 30-50%; tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.

Hiệp hội cũng mong được cử đại diện tham gia các hội nghị, hội thảo lớn của Chính phủ, các bộ, ngành để tham gia đóng góp ý kiến, đặc biệt là các dự thảo thảo luật có liên quan.

Kiến nghị Chính phủ xây dựng các chính sách tín dụng ưu đãi, quỹ bảo lãnh tín dụng dành riêng cho doanh nghiệp do nữ làm chủ

Bà Nguyễn Thị Bảo Hiền – Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam: Hiệp hội được thành lập với sứ mệnh kết nối và hỗ trợ phát triển cộng đồng nữ doanh nhân Việt Nam, góp phần nâng cao vị thế của phụ nữ trong nền kinh tế. 

Trong hơn mười năm qua, Hiệp hội nữa đã tập hợp được 34 hội địa phương đồng hành với gần 10.000 nữ doanh nhân trên khắp cả nước, tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp do nữ làm chủ thuộc nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa, thường gặp khó khăn về vốn, công nghệ, nguồn nhân lực, cơ hội tiếp cận thị trường và năng lực quản trị.

Lãnh đạo Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam kiến nghị Chính phủ xây dựng các chính sách tín dụng ưu đãi, quỹ bảo lãnh tín dụng dành riêng cho doanh nghiệp do nữ làm chủ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp này có thể dễ dàng tiếp cận nguồn vốn với lãi suất hợp lý, giúp họ mở rộng quy mô và đổi mới công nghệ.

Hỗ trợ cho các hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp cho đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp nhỏ và vừa nói chung và các doanh nghiệp do nữ làm chủ nói riêng để họ có thể chèo lái, có tiền, doanh nghiệp sẽ vượt qua những khó khăn, thách thức và do thiên tai, biến đổi khí hậu, biến động về chính trị trên toàn thế giới.

Nhà nước cần có chương trình đào tạo kỹ năng số, ứng dụng công nghệ 4.0 và quản trị doanh nghiệp, cũng như nâng cao nhận thức về an toàn thông tin trên không gian mạng, để nâng cao hiệu quả và giảm tối thiểu rủi ro, thiệt hại tiềm ẩn; khuyến khích doanh nghiệp nữ tiếp cận các nền tảng thương mại điện tử, công nghệ tài chính để nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nữ thông qua nhiều kênh, nhiều phương thức khác nhau để họ có thông tin và khả năng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, kết nối doanh nghiệp lớn để phát triển thị trường trong nước và mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Xây dựng chính sách khuyến khích doanh nghiệp nữ tham gia vào các lĩnh vực đổi mới sáng tạo công nghệ cao, đồng thời tăng cường hỗ trợ pháp lý và tư vấn chiến lược kinh doanh cho các nữ doanh nhân.

Hỗ trợ cho các chương trình khởi nghiệp dành riêng cho nữ giới, khuyến khích tinh thần đổi mới và sáng tạo cộng đồng cho các nữ doanh nhân, nâng cao năng lực, nguồn lực, cơ hội phát triển mạng lưới và kết nối trong nước và quốc tế cho các hiệp hội nói chung và Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam và các Hội Nữ doanh nhân các địa phương nói riêng.

Cần có chiến lược phát triển ngành phụ phẩm nông nghiệp

Ông Phan Thanh Lộc, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Việt Nam Food: Việt Nam Food là một công ty khoa học công nghệ, với chiến lược là công nghệ để từ đó sản xuất nguyên liệu sinh học và kinh tế tuần hoàn, từ đó chiết xuất nguyên liệu sinh học, tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Kinh nghiệm thế giới cho thấy rằng các nước, các nền kinh tế có ngành nông nghiệp phát triển ứng dụng rất mạnh mẽ khoa học công nghệ để gia tăng giá trị tối đa cho sản phẩm nông nghiệp.

Hiện nay, ngành nông nghiệp của Việt Nam đang có trung bình 200 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp hàng năm, phần lớn chưa được xử lý một cách hoàn chỉnh, đúng nghĩa, cũng như có khả năng ảnh hưởng đến môi trường.

Một trong những mô hình mà chúng tôi nghĩ rằng rất phù hợp với Việt Nam là Iceland, quốc gia đã đã tăng giá trị phụ phẩm nông nghiệp lên khoảng 28 lần và tạo ra một ngành công nghiệp hàng tỷ USD; đồng thời đang tạo ra một hệ sinh thái hoàn chỉnh. Tháng 8/2023, Iceland đã tạo ra doanh nghiệp "kỳ lân" đầu tiên trên thế giới làm về phụ phẩm nông nghiệp, đã được mua lại với giá 1,4 tỷ USD.

Việt Nam Food đã được truyền cảm hứng từ những câu chuyện như vậy và tập trung nghiên cứu và cho ra 94 sản phẩm từ đầu tôm, phụ phẩm trong quá trình chế biến tôm xuất khẩu. Năm 2023, trong Hội nghị thượng đỉnh của ngành tôm, Việt Nam Food được bầu là công ty sáng tạo nhất toàn ngành tôm toàn thế giới.

Ông Phan Thanh Lộc kiến nghị cần có chiến lược phát triển ngành phụ phẩm nông nghiệp phục vụ chế biến thức ăn chăn nuôi; xây dựng những mô hình xử lý phụ phẩm nông nghiệp giảm thiểu ô nhiễm môi trường; tạo lập hệ sinh thái cho ngành kinh tế phụ phẩm nông nghiệp.

Cần sớm ban hành cơ chế sandbox để dẫn dắt đột phá cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Doanh nhân Nguyễn Kim Hùng, Chủ tịch HĐQT của Tập đoàn Kim Nam: Với chủ đề của Hội nghị, chúng tôi xin đề xuất một số kiến nghị giúp cộng đồng doanh nghiệp, trong đó đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Theo đó, Chính phủ cần sớm ban hành cơ chế thí điểm (Sandbox) để dẫn dắt đột phá cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo..

Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, xem xét ban hành sớm quy định định danh tài sản số, phương pháp định giá tài sản số cho doanh nghiệp để có thể tiếp cận các nguồn vốn từ ngân hàng thương mại, từ đó đầu tư vào ngắn hạn, trung và dài hạn. 

Nếu chúng ta tháo gỡ được thì dòng tiền từ ngân hàng chảy vào cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ tốt hơn bây giờ và lúc đó sẽ có động lực phát triển hơn, các nước trên thế giới cũng có nhiều đột phá về định danh tài sản số.

Ông Hùng cho biết, năm 2024, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa đã ra mắt nền tảng học tập số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hiện tại nền tảng cũng đã sẵn sàng với mục tiêu phát triển 6.000 khoá học với trên 1,5 triệu doanh nghiệp học tập hoàn toàn miễn phí. 

"Chúng tôi đủ cơ sở và công nghệ, kính mong Thủ tướng Chính phủ xem xét cho các chương trình quốc gia tới đây sẽ đưa các chương trình đào tạo ưu tiên lên nền tảng của Hiệp hội để đông đảo cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa được tiếp cận miễn phí", ông Hùng kiến nghị.

Mục tiêu trước hết là tăng số lượng doanh nghiệp

Theo Chủ tịch HĐQT T&T Group Đỗ Quang Hiển, hiện nay số lượng của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam theo thống kê của một số chuyên gia còn khiêm tốn so với một số quốc gia trong khu vực. Do vậy, mục tiêu trước hết là tăng số lượng doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Ông Hiển cho rằng: Chúng ta phải xuất phát từ các sinh viên khởi nghiệp. Hằng năm, nên có các cuộc bảo trợ của các doanh nghiệp lớn, lựa chọn những dự án khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên và bảo trợ các dự án. 

Theo ông Hiển, sinh viên có nhiều ý tưởng sáng tạo nhưng thiếu sự dẫn dắt, định hướng về thực tập, ứng dụng công nghệ, tài chính.

Thứ hai, hiện nay doanh nghiệp nhỏ và vừa rất cần về vốn, quản lý yếu, không có tài sản bảo đảm, ý tưởng hay nhưng chưa đủ năng lực lập kế hoạch kinh doanh. Theo đó, các ngân hàng cần đồng hành, không chỉ là cấp tín dụng mà còn tư vấn. 

Theo ông Hiển, khi cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ có rủi ro. Ông kiến nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cho cơ chế, cho phạm vi mức độ có rủi ro cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Miễn là không được tiêu cực, có cơ chế để cán bộ ngân hàng triển khai cho vay.

Thứ ba, là thông qua các tham tán thương mại Việt Nam tại các nước tăng cường kết nối xúc tiến thương mại đầu tư quốc tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng thị trường.

Về mặt bằng sản xuất, hiện nay các doanh nghiệp tiểu thủ công nghiệp sản xuất ô nhiễm, nhưng chưa có chính sách cụ thể, rõ ràng, đồng bộ để hỗ trợ họ chuyển vào các khu công nghiệp. Do đó, nhà nước cần có các cơ chế để khuyến khích được các doanh nghiệp làng nghề gây ô nhiễm trong khu dân cư chuyển vào các khu công nghiệp.

Đối với các doanh nghiệp lớn, với tinh thần doanh nhân dân tộc cần hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây cũng chính là lợi ích của doanh nghiệp lớn. Muốn đi xa, đi lâu, đi bền vững thì phải có doanh nghiệp vệ tinh, doanh nghiệp nhỏ và vừa nằm trong chuỗi cung ứng.