Ngày 8/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện số 19/CĐ-TTg gửi Bộ trưởng các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Y tế, Quốc phòng, Công an và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long về tập trung ứng phó đợt xâm nhập mặn cao điểm tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Công điện nêu rõ, Những ngày qua tại các tỉnh Nam Bộ đã xảy ra nắng nóng kéo dài, tại một số địa phương ở Đồng bằng sông Cửu Long đã xảy ra hạn hán, xâm nhập mặn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống của người dân, nhiều hộ dân đã gặp khó khăn về nước sinh hoạt, nhất là tại khu vực ven biển các tỉnh: Bến Tre, Tiền Giang, Sóc Trăng.
Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (Bộ Tài nguyên và Môi trường) và Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), từ ngày 10 đến 15 tháng 3 năm 2024 có khả năng sẽ xảy ra đợt cao điểm về xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến nguồn nước ngọt tại nhiều địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Hậu Giang, Trà Vinh và Sóc Trăng.
Để chủ động ứng phó với nguy cơ xâm nhập mặn cao, thiếu nước ngọt cục bộ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng các Bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương vùng Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục tổ chức theo dõi sát tình hình, triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 04/CT-TTg ngày 15 tháng 01 năm 2024 về việc chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, nhất là triển khai quyết liệt, kịp thời, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là các tỉnh Bến Tre, Tiền Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh: Chủ động bố trí nguồn lực của địa phương, huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ, triển khai ngay các biện pháp cần thiết phù hợp với tình hình cụ thể tại địa phương nhằm bảo đảm nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân, kiên quyết không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt hoặc phải sử dụng nước sinh hoạt không bảo đảm chất lượng.
Tổ chức theo dõi chặt chẽ, nắm bắt đầy đủ, kịp thời thông tin về tình hình thiếu nước, xâm nhập mặn tại từng khu vực trên địa bàn để chủ động triển khai các biện pháp ứng phó cụ thể phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, theo chỉ đạo và hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường tập trung chỉ đạo theo dõi sát diễn biến nguồn nước, dự báo, cung cấp thông tin kịp thời về tình hình nguồn nước trên sông Mê Công và xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long để các cơ quan chức năng, các địa phương và người dân biết, chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, ứng phó với nguy cơ thiếu nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt, xâm nhập mặn, không để xảy ra bị động, bất ngờ.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục tổ chức theo dõi diễn biến để có dự báo chuyên ngành về nguồn nước, chất lượng nước, nguy cơ thiếu nước, xâm nhập mặn để cung cấp thông tin cho các địa phương và người dân; đồng thời chủ động chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương triển khai phòng, chống thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với diễn biến thực tế tại từng khu vực, hạn chế ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các địa phương nghiên cứu, triển khai các phương án để từng bước chủ động nguồn nước sinh hoạt cho người dân tại các khu vực thường xuyên xảy ra thiếu nước, xâm nhập mặn hàng năm.
Các Bộ, ngành khác chủ động chỉ đạo, phối hợp, hỗ trợ địa phương ứng phó với nguy cơ thiếu nước, xâm nhập mặn, bảo đảm đời sống người dân theo chức năng quản lý nhà nước được giao.
Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang trực tiếp theo dõi, chỉ đạo việc thực hiện Công điện này và Công điện số 04/CT-TTg ngày 15 tháng 01 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc, kiểm tra tình hình thực hiện Công điện này và Công điện số 04/CT-TTg ngày 15 tháng 01 năm 2024 theo chức năng, nhiệm vụ được giao; kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đối với những vấn đề phát sinh, vượt thẩm quyền.
Khu vực miền Tây Nam Bộ phổ biến không mưa, ngày nắng, riêng tại An Giang, Vĩnh Long và bến Tre có nơi nắng nóng. Nhiệt độ cao nhất phổ biến 31- 34oC, có nơi trên 35oC.
Mực nước các trạm trên dòng chính sông Mê Công biến đổi chậm với xu thế xuống dần, và thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN: 2012-2023) từ 0,15- 1,5m.
Mực nước trên sông Tiền, sông Hậu dao động theo triều. Mực nước cao nhất tuần tại Tân Châu là 1,31m (ngày 02/3), tại Châu Đốc 1,52m (ngày 02/3), cao hơn TBNN cùng kỳ từ 0,05-0,15m.
Mực nước thủy triều trạm Vũng Tàu có xu thế giảm dần và tang lại vào cuối tuần. Mực nước cao nhất tuần tại trạm Vũng Tàu 4,0m (ngày 10/3).
Xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có xu thế tăng dần vào các ngày cuối, độ mặn tại các trạm ở mức lớn hơn so với độ mặn cao nhất tháng 3/2023.
- Sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây: Phạm vi xâm nhập mặn 50-62km;
- Sông Cửa Tiểu, Cửa Đại: Phạm vi xâm nhập mặn 50-60km;
- Sông Hàm Luông: Phạm vi xâm nhập mặn 55-63km;
- Sông Cổ Chiên: Phạm vi xâm nhập mặn 50-56km;
- Sông Hậu: Phạm vi xâm nhập mặn 50-58km;
- Sông Cái Lớn: Phạm vi xâm nhập mặn 40-48km.
Khu vực miền Tây Nam Bộ tiếp tục phổ biến ít mưa, ngày nắng nhiều và có nơi ở ngưỡng nắng nóng. Nhiệt độ cao nhất tại miền Tây Nam Bộ phổ biến từ 31-340C, có nơi trên 35oC.
Mực nước trên sông Tiền và sông Hậu biến đổi chậm theo triều với xu thế lên dần. Mực nước cao nhất tuần tại Tân Châu là 1,65m, tại Châu Đốc 1,85m, ở mức cao hơn TBNN cùng kỳ từ 0,35-0,5m.
Mực nước thủy triều trạm Vũng Tàu: Từ ngày 11-13/3 mực nước trạm Vũng Tàu dao động ở mức cao, đỉnh triều trong khoảng thời gian này dao động trong khoảng 405 – 415cm, thời gian xuất hiện đỉnh triều chủ yếu diễn ra vào khoảng 0 đến 4 giờ và 13 đến 17 giờ hằng ngày.
Từ 14-20/3, mực nước trạm Vũng Tàu có xu hướng giảm dần, dao động trong khoảng 350 – 390cm.
Mực nước thủy triều phía Biển Tây (trạm Rạch Giá): Từ ngày 11/3-20/3, mực nước triều tại trạm Rạch Giá dao động ở mức cao, đỉnh triều trong khoảng thời gian này dao động trong khoảng 25 - 35cm, thời gian xuất hiện trong khoảng 19 đến 24 giờ hằng ngày.
- Sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây: Phạm vi xâm nhập mặn 80-90km; - Sông Cửa Tiểu, Cửa Đại: Phạm vi xâm nhập mặn 60-67km;
- Sông Hàm Luông: Phạm vi xâm nhập mặn 57-65km;
- Sông Cổ Chiên: Phạm vi xâm nhập mặn 50-60km;
- Sông Hậu: Phạm vi xâm nhập mặn 55-60km; - Sông Cái Lớn: Phạm vi xâm nhập mặn 45-52km.
Các địa phương cần tranh thủ tích trữ nước ngọt khi triều thấp phục vụ nông nghiệp và dân sinh.
Xâm nhập mặn tại ĐBSCL mùa khô năm 2023-2024 ở mức cao hơn TBNN, nhưng không gay gắt như mùa khô năm 2015-2016 và năm 2019-2020.
Các đợt xâm nhập mặn tăng cao ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 3/2024 (từ 10/3-14/3, từ 24-28/3); các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3-4/2024 (từ 10-13/3, từ 24-28/3, từ 08-13/4, từ 22-28/4).
Tình hình xâm nhập mặn ở ĐBSCL phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông Mê Công, triều cường và còn biến động trong thời gian tới.
Các địa phương ở vùng ĐBSCL cần cập nhật kịp thời các thông tin dự báo khí tượng thủy văn và có các biện pháp chủ động phòng chống xâm nhập mặn.