Đại biểu Quốc hội đề xuất cơ chế để ngăn chặn “né kê khai” tài sản, thu nhập

Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, chiều 18/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng.

Không nên quy định cứng trong luật mức tiền biến động phải kê khai bổ sung là 1 tỷ đồng

Điểm a khoản 8 Điều 1 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 36 theo hướng quy định: “Kê khai bổ sung được thực hiện khi người có nghĩa vụ kê khai có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên”.

Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Nguyễn Văn Huy, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên cho rằng, việc nâng mức biến động về tài sản, thu nhập trong năm từ 300 triệu đồng lên 01 tỷ đồng là phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội; phản ánh đúng tình hình biến động về tài sản, thu nhập hiện nay. 

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, không nên quy định cứng mức tiền biến động là 1 tỷ đồng trong dự thảo Luật, mà nên giao Chính phủ quy định tại các văn bản dưới Luật để phù hợp và điều chỉnh linh hoạt với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước từng thời điểm.

Nêu quan điểm về vấn đề trên, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp đồng tình với dự thảo Luật quy định tăng giá trị tài sản phải kê khai từ 50 triệu lên 150 triệu; tăng giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai bổ sung khi có biến động tăng trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, Ban soạn thảo cân nhắc, khi có biến động về tài sản, thu nhập trong năm từ 500 triệu đến dưới 1 tỷ đồng cũng có thể kê khai bổ sung nhằm khỏa lấp khoảng trống với mức biến động như vậy. “Thí dụ mình chỉ tính từ 1 tỷ trở lên, còn dưới 1 tỷ như 999 triệu thì không lẽ chúng ta bỏ sót, không kê khai. Cho nên đối với những đối tượng như thế này, tôi cũng đề nghị cũng nên kê khai” đại biểu đề nghị.

Theo Quochoi.vn, để tránh việc phải sửa luật, đại biểu Phạm Văn Hòa cũng đề nghị cần nghiên cứu quy định trong luật này, giao Chính phủ quy định việc kê khai tài sản tăng thêm khi giá trị đồng tiền và thu nhập của cán bộ công chức, viên chức tăng lên cao hơn giá trị nêu trên.

Đồng tình với việc dự thảo luật đã nâng mức kê khai bổ sung từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng, nhưng đại biểu Mai Văn Hải, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa cho rằng, quy định như trên chỉ đề cập đến việc tài sản hình thành dưới 1 tỷ đồng phải kê khai bổ sung, còn nếu cộng dồn từ năm trước đó, tài sản có thể trên 1 tỷ đồng. Vì vậy, đại biểu đề nghị cần xem xét để có quy định cụ thể về việc kê khai trong trường hợp này.

Đề xuất luật hóa nguyên tắc mọi biến động tài sản bất thường, không phù hợp với thu nhập, đều phải giải trình

Cho ý kiến về quy định liên quan đến kê khai biến động tài sản, siết trách nhiệm đối với biến động dưới 1 tỷ đồng tại Điều 36, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, ngưỡng 1 tỷ đồng là phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay. 

Tuy nhiên, nếu chỉ quy định theo ngưỡng tuyệt đối sẽ xuất hiện tình trạng chia nhỏ giao dịch, chuyển dịch tách lẻ dẫn đến cơ quan kiểm soát khó phát hiện. “Do đó, tôi đề nghị luật hóa nguyên tắc mọi biến động tài sản bất thường, không phù hợp với thu nhập, dù dưới 1 tỷ đồng đều phải giải trình. Đây là cơ chế quan trọng để ngăn chặn kỹ thuật “né kê khai” vốn rất phổ biến trong thời gian vừa qua”, đại biểu đề xuất.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) chỉ thật sự phát huy hiệu quả khi bảo đảm ba trụ cột gồm: dữ liệu thống nhất; cơ quan chịu trách nhiệm rõ ràng; cơ chế giám sát chủ động, qua đó hình thành một hệ thống kiểm soát tài sản thu nhập hiện đại, chủ động ngăn chặn nguy cơ tham nhũng ngay từ gốc.

Việc quy định tăng giá trị kê khai căn cứ vào 2 yếu tố chủ yếu

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho rằng, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với quy định về giá trị tài sản và mức thu nhập phải kê khai và kê khai bổ sung. 

Một số đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ căn cứ của việc quy định tăng giá trị kê khai từ 50 triệu lên 150 triệu và giá trị tài sản thu nhập bổ sung biến động trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng. 

Đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo nhấn mạnh, việc quy định tăng giá trị kê khai từ 50 lên 150 triệu và giá trị tài sản thu nhập bổ sung biến động trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ căn cứ vào 2 yếu tố chủ yếu:

Thứ nhất, từ năm 2018 đến nay, lương cơ sở có 3 lần tăng.

Thứ hai, do điều kiện kinh tế-xã hội phát triển gấp 3 lần, nhất là giá cả trên thị trường có nhiều biến động tăng so với năm 2018.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cũng cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo luật, bảo đảm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đồng thời đồng bộ với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong công tác phòng, chống tham nhũng hiện nay.