TỔNG THUẬT: Hội nghị về chính sách tiền tệ 2024, tháo gỡ khó khăn sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng

Dự hội nghị có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang,...

Nền kinh tế đang phục hồi trên tất cả các lĩnh vực

Phát biểu khai mạc, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chào mừng sự có mặt đầy đủ của các đại biểu, gửi tới các đồng chí lãnh đạo NHNN, Chủ tịch, Tổng giám đốc ngân hàng thương mại, lãnh đạo các hiệp hội ngành nghề và các đại biểu lời chào trân trọng, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thủ tướng nêu rõ: Năm 2023, đất nước ta đạt được những kết quả tích cực trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn được bảo đảm; đồng tiền cơ bản ổn định, nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, bội chi ngân sách trong kiểm soát.

Ngân sách tiết kiệm được 560 nghìn tỷ đồng để chuẩn bị cải cách tiền lương từ 1/7/2024 và dự kiến tăng mức lương tối thiểu khu vực ngoài nhà nước. An sinh xã hội được bảo đảm, đời sống người dân được cải thiện; phòng chống tham nhũng được đẩy mạnh; quốc phòng an ninh được tăng cường; đối ngoại, hội nhập quốc tế đạt những thành tựu có tính lịch sử.

Đầu năm 2024, các tín hiệu tiếp tục cho thấy nền kinh tế đang phục hồi trên tất cả các lĩnh vực.

Thủ tướng nhấn mạnh, những thành quả này có được là nhờ nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, với sự đồng lòng, ủng hộ của người dân, doanh nghiệp. Thủ tướng cảm ơn các doanh nghiệp, ngân hàng đã có những đóng góp rất quan trọng vào thành tựu, kết quả chung của cả nước.

Tuy nhiên, kinh tế thế giới năm 2024 được đánh giá còn rất nhiều khó khăn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, dù kinh tế Việt Nam có khởi sắc, tiến bộ, phục hồi, được các tổ chức quốc tế đánh giá cao nhưng vẫn còn những tồn tại, hạn chế và tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức và khó khăn, thách thức có thể đến bất lúc nào.

Do đó, chúng ta không được chủ quan, cần tiếp tục phát huy các thành quả, phát hiện các khó khăn, vướng mắc để cùng nhau tháo gỡ. Thủ tướng nêu rõ, một trong những bài học kinh nghiệm quý báu của đất nước ta là phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, nhân dân, trong đó có doanh nghiệp, là chủ thể làm nên lịch sử, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại.

Tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm giảm; lượng tiền gửi còn rất lớn; lãi suất cho vay còn cao

Về chính sách tiền tệ, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo điều hành quyết liệt, đồng bộ, cụ thể, sát thực tiễn. Cách đây hơn 3 tháng (ngày 07/12/2023), Thủ tướng đã chủ trì Hội nghị với các chủ tịch, tổng giám đốc ngân hàng thương mại bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn về tăng trưởng tín dụng cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Ngày 05/3/2024, Thủ tướng tiếp tục có Công điện số 18/CĐ-TTg về điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2024.

NHNN đã cố gắng, điều hành chủ động, linh hoạt, phù hợp, hiệu quả, các doanh nghiệp nỗ lực cơ cấu lại hoạt động phù hợp tình hình, các tổ chức tín dụng cũng chia sẻ để có dòng vốn lưu thông tốt hơn.

Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận: Tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm 2024 giảm so với cuối năm 2023 trong khi lượng tiền gửi còn rất lớn (14 triệu tỷ đồng); lãi suất cho vay vẫn còn cao; nợ xấu có xu hướng tăng; việc xử lý các ngân hàng thương mại yếu kém còn chậm; một số chương trình tín dụng chưa hiệu quả (như gói 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, trong khi gói 15 nghìn tỷ đồng cho lâm sản, thủy sản lại giải ngân rất nhanh)... (NHNN sẽ có báo cáo đầy đủ).

Vì sao doanh nghiệp kêu thiếu vốn, nút thắt ở đâu, nguyên nhân gì?

Thủ tướng đề nghị quý vị đại biểu và các đồng chí, nhất là Chủ tịch, Tổng Giám đốc các ngân hàng thương mại tập trung thảo luận, đưa ra đáp án, giải pháp cụ thể đối với một số vấn đề cơ bản sau:

Một là, việc điều hành chính sách tiền tệ, nhất là lãi suất, tỷ giá như thế nào để ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng (khoảng 6-6,5%) và giữ vững ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế?

Hai là, vì sao doanh nghiệp kêu thiếu vốn, khó tiếp cận vốn tín dụng, trong khi lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế và dân cư vào hệ thống ngân hàng lại tăng, mặc dù lãi suất huy động liên tục giảm? Nút thắt ở đâu, nguyên nhân là gì, do quy định, do điều hành, do thận trọng hay do cục bộ? (Theo NHNN, đến nay lãi suất tiền gửi bình quân của các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại ở mức 3,3%/năm, giảm 0,2%/năm so với cuối năm 2023; lãi suất cho vay bình quân của các khoản vay mới ở mức 6,4%/năm, giảm 0,7%/năm so với cuối năm 2023 – nhưng lãi suất đối với các khoản dư nợ hiện còn cao).

Ba là, tình hình cung ứng tín dụng của hệ thống ngân hàng đối với nền kinh tế, từng ngành, lĩnh vực đã tốt chưa? Đâu là điểm nghẽn, nguyên nhân, biện pháp tháo gỡ khắc phục, đảm bảo việc cung ứng vốn không ách tắc, chậm trễ, không đúng thời điểm? Làm thế nào để cung ứng vốn tín dụng có trọng tâm, trọng điểm, tập trung cho sản xuất kinh doanh?

Cần làm gì để tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp?

Bốn là, cần có các giải pháp gì tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân? Đặc biệt là các giải pháp về lãi suất, thủ tục, hồ sơ vay vốn, tài sản bảo đảm, các biện pháp về bảo lãnh, các biện pháp về truyền thông, công nghệ...?

Năm là, các ngân hàng thương mại cần làm gì để bảo đảm tăng trưởng tín dụng cả năm khoảng 15% như NHNN đã giao ngay từ đầu năm? Làm thế nào để tiếp tục giảm lãi suất cho vay, để hệ thống ngân hàng cùng chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp?

Sáu là, Chính phủ, NHNN, các bộ, ngành, địa phương cần phải làm gì, cộng đồng doanh nghiệp và người dân cần làm gì để kích cầu đầu tư, tiêu dùng, tăng khả năng hấp thụ vốn của người dân và doanh nghiệp? Cần có những công cụ gì? Chẳng hạn như Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, đưa đất nước phát triển

Khẳng định những cái được là cơ bản, nhưng còn những khó khăn, vướng mắc, đã làm tốt rồi nhưng Đảng, Nhà nước, Chính phủ, người dân mong muốn làm tốt hơn và có dư địa, không gian để làm tốt hơn, Thủ tướng đề nghị đại biểu tập trung thảo luận, phát biểu thẳng thắn, không tô hồng, không bôi đen, chỉ rõ những việc đã làm được và chưa làm được; nguyên nhân khách quan, chủ quan, bài học kinh nghiệm; những vấn đề trọng tâm cần giải quyết và đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, NHNN và các bộ, ngành, địa phương, giải đáp được một phần những vấn đặt ra. Sản phẩm của Hội nghị dự kiến sẽ là Chỉ thị hoặc Kết luận của Thủ tướng Chính phủ về nội dung này.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, lá lành đùm lá rách, lá rách đùm lá rách hơn, cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, đưa đất nước phát triển, đi lên, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Đến ngày 29/02/2024, tín dụng nền kinh tế giảm 0,72% so với cuối năm 2023

Thay mặt NHNN trình bày báo cáo tại cuộc họp, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết: Đến cuối năm 2023, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 13,78% so với cuối năm 2022. Do yếu tố mùa vụ của dịp Tết Nguyên đán cùng với khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế chưa cao, đến ngày 29/02/2024, tín dụng nền kinh tế giảm 0,72% so với cuối năm 2023. Tuy nhiên, tốc độ giảm của tháng 2 đã chậm lại (-0,05%) so với tháng 1 (-0,6%).

Với thanh khoản dồi dào và còn rất nhiều dư địa tăng trưởng tín dụng, các TCTD hiện có điều kiện thuận lợi để cung ứng vốn cho vay ra nền kinh tế.

NHNN cho biết, mức giảm hiện nay ở hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế. Có 2 lĩnh vực tăng trưởng trong 2 tháng đầu năm, đó là tín dụng lĩnh vực BĐS, tăng 0,23% so với cuối năm 2023, tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán, tăng 2,56% so với cuối năm 2023.

Vì sao tín dụng 2 tháng đầu năm tăng trưởng âm?

Về khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân, NHNN cho rằng: Thứ nhất là do kinh tế thế giới diễn biến khó lường, áp lực lạm phát và mặt bằng lãi suất thế giới ở mức cao, đồng USD, giá vàng thế giới diễn biến phức tạp; chênh lệch lãi suất USD-VND,... là những yếu tố tác động tiêu cực lên sự ổn định của tỷ giá VND/USD trong nước, nhất là khi lãi suất VND dự kiến tiếp tục giảm.

Thứ hai là, khó khăn trong việc cấp tín dụng: Tín dụng 02 tháng đầu năm vẫn tăng trưởng âm là do các vướng mắc và nguyên nhân sau đây:

Về nguyên nhân khách quan: Theo yếu tố thời vụ, nhu cầu vốn tín dụng thường tăng cao vào dịp cuối năm và thời điểm trước Tết nguyên đán dẫn tới 02 tháng đầu năm khó tăng trưởng nhanh quy mô tín dụng.

Cầu và sức hấp thụ vốn của nền kinh tế ở mức thấp: Nhiều doanh nghiệp thu hẹp hoặc ngừng hoạt động do sức ép lạm phát, giá cả vật liệu tăng; thiếu đơn hàng; nhiều yếu tố đầu vào, chi phí sản xuất kinh doanh cao nên không có nhu cầu vay vốn; người dân tăng dự phòng và giảm vay chi tiêu; tín dụng BĐS chiếm khoảng 21% tín dụng chung, tín dụng BĐS tăng/giảm cao thường khiến tín dụng toàn hệ thống tăng/giảm.

Một số nhóm khách hàng có nhu cầu nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn; nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa do quy mô vốn nhỏ, năng lực hạn chế, thiếu phương án kinh doanh khả thi, các giải pháp tăng tiếp cận tín dụng thông qua Quỹ Bảo lãnh tín dụng, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa,... chưa phát huy được nhiều hiệu quả.

Khó khăn trong triển khai một số chương trình, chính sách tín dụng như: đối với Chương trình 120.000 tỷ đồng, các quy định pháp luật liên quan đến dự án nhà ở xã hội (quỹ đất, trình tự, thủ tục mua bán, định giá…) còn nhiều vướng mắc; số lượng dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư rất ít; một số điều kiện đối với người mua nhà không còn phù hợp; đối với các gói cho vay tiêu dùng, thu nhập của người lao động sụt giảm trong bối cảnh thất nghiệp, mất việc làm tăng cao nên không có nguồn để trả nợ dẫn đến cầu tín dụng tiêu dùng giảm; công nhân, người lao động chưa nắm bắt rõ thông tin trong khi các doanh nghiệp, công đoàn cơ sở chưa thật sự chú trọng truyền thông, phổ biến gói vay.

Khả năng huy động vốn trung, dài hạn của tổ chức tín dụng còn thấp so với nhu cầu vốn trung dài hạn của nền kinh tế.

Về nguyên nhân chủ quan, NHNN cho rằng, một số ngân hàng còn thận trọng trong thực hiện cấp tín dụng do nợ xấu tăng. Một số khoản nợ cũ lãi suất cao chậm được điều chỉnh giảm để hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân vay vốn.

Một số ngân hàng quy trình thủ tục cho vay vẫn chậm được cải tiến, nhất là thời gian xét duyệt cho vay còn dài, định giá và quyết định tài sản thế chấp còn quá thận trọng.

Việc thực hiện cơ chế tài sản bảo đảm còn thiếu linh hoạt, chủ yếu dựa vào tài sản thế chấp, nhất là trong điều kiện thị trường BĐS đang trầm lắng. Thiếu sự kết nối, tương tác, chia sẻ, hợp tác của khách hàng và ngân hàng trong việc trực tiếp trao đổi tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn về vốn.

Huy động vốn qua cổ phiếu, trái phiếu, vốn FDI tăng thấp, những khó khăn trên thị trường thị trường trái phiếu, BĐS chưa được giải quyết căn cơ, triệt để... nên khiến cho nguồn vốn phục vụ tăng trưởng tiếp tục tập trung vào tín dụng ngân hàng, tỷ lệ Tín dụng/GDP tăng cao (cuối năm 2023 khoảng 133%, tăng so với mức khoảng 125% cuối năm 2022), tiềm ẩn rủi ro an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ.

Định hướng điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian tới

Để tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN sẽ bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong và ngoài nước, tập trung thực hiện các giải pháp sau:

Một là, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung văn bản QPPL nhằm tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng như kéo dài thời gian thực hiện Thông tư 02 đến hết năm 2024; hoàn thiện Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 16 phù hợp với Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 và thực tiễn thị trường; sửa đổi đồng bộ các Thông tư quy định về hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng để đồng bộ với các quy định tại Luật các tổ chức tín dụng năm 2024.

Hai là, trong điều kiện kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, lãi suất tiếp tục được điều hành ổn định theo hướng từng bước giảm mặt bằng lãi suất chung trong nền kinh tế; điều hành hài hòa giữa lãi suất và tỷ giá phù hợp với tình hình thị trường, diễn biến kinh tế vĩ mô và mục tiêu chính sách tiền tệ; tiếp tục có các giải pháp khuyến khích các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tạo sự hài hòa giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động; tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng công bố công khai lãi suất cho vay bình quân.

Ba là, chủ động điều hành tăng trưởng tín dụng nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, đúng, trúng mục tiêu, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của nền kinh tế, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng; rà soát, đơn giản hóa thủ tục, hồ sơ vay vốn, tài sản bảo đảm, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng; mở rộng tín dụng cho sản xuất kinh doanh, phục vụ đời sống, tiêu dùng, tăng cường tín dụng tiêu dùng góp phần hạn chế "tín dụng đen". Tiếp tục triển khai quyết liệt, hiệu quả các Chương trình, gói tín dụng.

Thời gian tới, NHNN sẽ phối hợp với Bộ Công an, sử dụng dữ liệu của Đề án 06 để tạo thuận lợi cho vay tiêu dùng, hạn chế "tín dụng đen". Phối hợp với Bộ Xây dựng, các bộ ngành có liên quan triển khai gói 120.000 tỷ, chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội.

Phối hợp với Bộ KHĐT, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa có cơ chế, chính sách hỗ trợ thêm cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn. Tiếp tục cùng Bộ KHĐT, Liên minh Hợp tác xã nghiên cứu, có biện pháp hỗ trợ cho mảng lĩnh vực hợp tác tiếp cận được vốn tín dụng.

Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp các Bộ, cơ quan liên quan sớm hoàn thiện các chương trình phát triển nông nghiệp như: Chương trình 1 triệu ha lúa; phát triển sản xuất chế biến công nghiệp tại Tây Nguyên; ứng dụng công nghệ cao và tham gia sản xuất theo chuỗi giá trị tại các địa phương...

Phối hợp với các bộ ngành, Ủy ban Dân tộc triển khai tốt Chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có những chương trình tín dụng ưu đãi. Phối hợp UBND TPHCM, các hiệp hội để tổ chức các chương trình của TP, doanh nghiệp...

Bên cạnh đó, thường xuyên tổ chức các Hội nghị kết nối Ngân hàng - doanh nghiệp. Đối với một số ngành, lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế như BĐS, xăng dầu, dự án, công trình giao thông trọng điểm, tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong việc tiếp cận vốn; phối hợp với các cơ quan địa phương, các Hiệp hội, Tập đoàn có các dự án lớn đối thoại trực tiếp để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, chỉ đạo tổ chức tín dụng chủ động tiếp cận thông tin, xem xét, quyết định cho vay trên cơ sở thẩm định hiệu quả của dự án, khả năng trả nợ của khách hàng và khả năng cân đối nguồn vốn theo quy định.

Bốn là, tăng cường công tác thanh tra, giám sát; trong đó tập trung giám sát chất lượng tín dụng, cấp tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; cấp tín dụng đối với khách hàng và người có liên quan, nhóm khách hàng lớn, cấp tín dụng cho ban lãnh đạo, ban điều hành và người có liên quan của các tổ chức tín dụng, cổ đông; đầu tư trái phiếu doanh nghiệp…

NHNN cũng đề xuất, kiến nghị với các bộ ngành, địa phương liên quan triển khai các giải pháp cần thiết để tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng đối với doanh nghiệp trong thời gian tới. Đề nghị, các doanh nghiệp tích cực thực hiện các biện pháp tái cấu trúc hoạt động, nâng cao năng lực quản trị điều hành, xây dựng các phương án, dự án sản xuất kinh doanh khả thi, minh bạch tình hình tài chínhm, phối hợp với ngân hàng thành mối quan hệ cộng sinh… để các tổ chức tín dụng có cơ sở thẩm định, quyết định cho vay.

Nếu không có sự hỗ trợ, chúng ta có thể mất ngành sợi

Ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam tham luận từ góc độ, góc nhìn của ngành kinh tế xuất khẩu cạnh tranh với nhiều quốc gia khác nhau và có thị trường phát triển. Tiếp cận chính sách tiền tệ theo phương pháp so sánh và đối chiếu với các quốc gia cạnh tranh khác, để xem xét ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của ngành, qua đó có được những kiến nghị liên quan đến mục tiêu đẩy mạnh các ngành xuất khẩu.

Ông Trường cho biết, do dữ liệu được tập đoàn thu thập từ số liệu hoạt động của các doanh nghiệp tập đoàn dệt may là chính, với quy mô chỉ là 5% lao động toàn ngành dệt may và kim ngạch xuất khẩu chỉ trên 8% của toàn ngành; các dữ liệu tài chính chủ yếu dựa trên Báo cáo hợp nhất của Tập đoàn Dệt may Việt Nam, do đó với hạn chế này thì tham luận của tập đoàn có thể có cái nhìn chưa tổng thể về toàn bộ vĩ mô của nền kinh tế.

Thứ nhất, so sánh tương quan tỷ giá hối đoái giữa nội tệ các nước xuất khẩu dệt may trong top 5 các nước xuất khẩu dệt may của Thế giới. Trong 2 năm 2022, 2023, sau đại dịch COVID-19 và trở lại phục hồi, các quốc gia xuất khẩu dệt may lớn như Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Banglades, Thổ Nhĩ Kỳ thì đều có xu thế kích thích xuất khẩu.

Bốn quốc gia kia sử dụng công cụ khá mạnh là giảm giá đồng nội tệ để xuất khẩu. Trong 2 năm 2022, 2023, nước giảm giá đồng tiền tệ nhiều nhất là Thổ Nhĩ Kỳ (giảm 50%); thứ hai là Banglades giảm 21% trong 2 năm, Trung Quốc giảm 11% từ 6,2 nhân dân tệ xuống 7,2 nhân dân tệ, và Việt Nam khoảng hơn 3%.

Đứng riêng về tương quan tỷ giá hối đoái, 2 năm 2022, 2023, hàng dệt may của Việt Nam nói chung đã đắt so với các quốc gia trong top 5 cỡ khoảng 15%. Nó cũng là một trong những nguyên nhân 2 năm 2022, 2023, ngành xuất khẩu dệt may giảm đến 10%, và là nước giảm nhiều nhất trong 5 nước xuất khẩu dệt may.

Thứ hai là về chính sách lãi suất và tín dụng. Nhìn chung hiện nay lãi suất của các quốc gia ở mức 3,5%. Tại Việt Nam với Tập đoàn Dệt may Việt Nam hiện nay, thì mức vay trung bình khoảng 7% với doanh nghiệp tốt và khoảng 9% đối với doanh nghiệp xấu.

Riêng Banglades hiện nay lãi suất khoảng 8%, nhưng họ lại lạm phát trên 10%, nên xét về lãi suất thực dương thì Việt Nam đang là lãi suất thực dương nhất trong các nước xuất khẩu dệt may.

Riêng trong Việt Nam thì lãi suất phải trả cho các ngân hàng năm 2023 của Vinatex trên Báo cáo hợp nhất tăng 10% so với năm 2022, trong khi tổng dư nợ giảm 11%.

Dư nợ giảm 11% nhưng lãi phải trả tăng 10%, tức là so với năm 2022 thì giá vốn đắt hơn, so với năm 2021 có hỗ trợ thì lãi phải trả tăng 30%. Và đứng trên các hợp đồng tín dụng mà tập đoàn đang có của tháng 1, 2/2024 đến giờ phút này cũng chưa cho thấy được tổng lãi phải trả năm 2024 sẽ thấp đi so với năm 2023.

Điểm đặc biệt là trong tất cả các doanh nghiệp dệt may thì doanh nghiệp không khó trong tiếp cận tín dụng khi có đơn hàng vì bản chất doanh nghiệp dệt may có đơn hàng thì có lời, nhưng trong suốt 18 tháng qua ngành khó khăn là ngành sản xuất nguyên liệu.

Trong đó ngành sợi toàn thế giới là lỗ, không chỉ riêng ở Việt Nam. Năm 2022 tiếp cận vốn dễ, năm 2023 thì khó hơn và đặc biệt vừa rồi, cuối năm 2023, đầu năm 2024, khi xem xét hạn mức tín dụng 2024 đối với các doanh nghiệp ngành sợi rất khó khăn.

Hiện nay tất cả các ngân hàng đều cắt giảm hạn mức cho vay với công ty sợi, hoặc yêu cầu có tài sản đảm bảo 100% với khoản vay ngắn hạn năm 2024. Năm 2023 tính chung giá trị tài sản đảm bảo này các khoản vay chỉ khoảng 20%, còn năm nay yêu cầu phải 100% hoặc là áp dụng chính sách trả được 10 thì chỉ được vay lại 8 hoặc 9.

Đối với nhóm sợi hiện nay nhiều đơn vị đối với ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước thì vay khoảng 7%, ngân hàng thương mại cổ phần ngoài nhà nước thì khoảng 9%. Đây là về chính sách lãi suất và tín dụng.

Về chính sách hỗ trợ khác thì hiện nay các nước như Trung Quốc đang duy trì hỗ trợ rất mạnh giá điện. Đối với ngành sợi, Trung Quốc hiện nay đang áp dụng 4 cent/kw, chỉ bằng 50% của Việt Nam và áp dụng hỗ trợ 50% giá vận tải nội địa, kể từ 1/3/2023 khi mở cửa đến giờ.

Với Banglades vẫn đang áp dụng chính sách không bắt buộc bảo hiểm y tế và lương tối thiểu rất thấp, 15$/tháng. Chính từ cái nền này, nhìn từ góc độ của ngành dệt may xuất khẩu (ý kiến này có thể phù hợp với các ngành xuất khẩu nói chung) thì hiện nay việc kinh doanh, câu chuyện toàn cầu thua lỗ ở ngành sợi là có, nó cũng tương tự như ngành hàng không mấy năm của dịch COVID-19.

"Do đó, nếu không có sự hỗ trợ của ngân hàng, chỉ đạo của Chính phủ và các Bộ, ngành thì chúng ta có thể mất đi ngành sợi", ông Trường nhận định và dẫn chứng: "Ngành sợi của chúng ta hiện nay có 10 triệu cọc sợi. Giá trị tài sản như đầu tư mới khoảng 6 tỷ đô, giá trị còn lại khoảng 3 tỷ đô và hiện nay mỗi năm đang trả ngân hàng khoảng 300 triệu đô.

Nếu chúng ta giảm hạn mức thì nghe có thể an toàn về phương diện ngắn hạn, nhưng thực ra mất an toàn về vốn dài hạn vì không sản xuất thì không có tiền trả vay dài hạn trước đây. Hiện nay mức trả hàng năm 300 triệu. Ngắn hạn ảnh hưởng đến dài hạn thì chưa chắc là cái nợ".

Bên cạnh đó, ngành sợi cũng đang duy trì 150.000 lao động, tiền lương trả cho công nhân khoảng 1 tỷ đô, đặc biệt ngành sợi dùng điện nhiều, 1 năm đang trả khoảng 500 triệu đô tiền điện.

Có nhiều huyện như huyện Định Quán, Đồng Nai, 60% doanh thu ngành điện Định Quán đến từ nhà máy sợi. Nếu chúng ta tiếp tục huy động công suất với tỷ lệ thấp thì sẽ rất khó khăn.

Ông Trường cho rằng, đây là câu chuyện của chu kỳ kinh tế toàn cầu, các doanh nghiệp sợi đều bị như vậy nên cần tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp sợi trong năm 2024, không giảm hạn mức tín dụng và cũng không yêu cầu tài sản bảo đảm cố định, để duy trì được sản xuất quay trở lại tỷ lệ huy động của họ.

Theo ông Trường, hiện nay lãi suất giảm nhưng tiếp cận giải ngân rất khó. Mặt khác, thực tế thị trường năm 2023 khó khăn hơn nhiều so với năm 2021, 2022 do Trung Quốc mở cửa và họ là quốc gia canh tranh lớn nhất của thế giới. Đến tháng 12/2023, báo cáo của Trung Quốc cũng mới chỉ huy động được 60% công suất ngành dệt may nên họ tiếp tục chính sách hỗ trợ để nâng cao tỷ lệ huy động này.

Theo đó, ông Trường cho rằng: "Câu chuyện về có chính sách hỗ trợ như thời kỳ COVID-19 đối với giai đoạn phục hồi này cũng hết sức quan trọng cho các ngành xuất khẩu".

"Và chính sách cuối cùng liên quan đến tỷ giá, với mức 2 năm vừa rồi chỉ giảm 5% thì các ngành xuất khẩu đang gặp rất nhiều khó khăn so với các quốc gia khác. Chúng tôi cũng không dám nói nên giảm đi bao nhiêu, nhưng có lẽ 5% thì ít và khó cho các ngành xuất khẩu phục hồi", ông Trường nói.

Ba doanh nghiệp phân đạm đứng trên bờ vực đã sản xuất ổn định

Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Hóa chất Việt Nam Nguyễn Phú Cường cho biết, năm 2023, dù gặp nhiều thách thức nhưng Tập đoàn đã vượt qua những khó khăn và đạt được một số kết quả tích cực như: Doanh thu cộng hợp đạt hơn 57.000 tỷ, lợi nhuận xắp xỉ 3.500 tỷ, nộp ngân sách 1.700 tỷ.

Tập đoàn đã bảo đảm công ăn việc làm cho gần 20.000 lao động, với thu nhập bình quân là 13,6 triệu đồng/người/tháng.

Trong năm 2023, Tập đoàn cũng đã sản xuất được hơn 3,1 triệu tấn phân bón các loại, 3,4 triệu lốp ô tô, 330.000 tấn chất tẩy rửa và một số sản phẩm hoá chất khác. Một số sản phẩm có sự tăng trưởng đáng kể, trong đó ure tăng 17%, DAP tăng 35%, supe lân tăng 15%, chất tẩy rửa tăng 18%...

Các sản phẩm của Tập đoàn đã góp phần vào ổn định cung cầu thị trường, đặc biệt là sản phẩm phân bón góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.

Hiện Tập đoàn đang có số dư nợ tại các ngân hàng khoảng 15.000 tỷ đồng, hầu hết các đơn vị trong Tập đoàn có tình hình tài chính lành mạnh, xếp hạng tín dụng loại A, trả nợ đầy đủ, đúng hạn cả gốc và lãi.

Riêng đối với 3 đơn vị yếu kém thuộc 1 dự án yếu kém của ngành công thương gồm: Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP Lào Cai, trong quá trình cơ cấu lại các đơn vị này, khối ngân hàng thương mại đã có sự giúp đỡ rất nhiều trong việc bảo đảm vốn và dòng tiền.

Đây là 3 đơn vị âm vốn chủ sở hữu, thua lỗ nhiều năm, dẫn đến tình trạng rất khó để thoả mãn các yêu cầu về tín dụng để được cấp vốn. Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại cũng đã tham gia vào việc hỗ trợ rất nhiều để cho 3 đơn vị này hoạt động ổn định, duy trì được dòng tiền.

Đặc biệt là nhờ có quyết định của Thủ tướng Chính phủ, các chỉ đạo của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Chính phủ thì Ngân hàng VDB cũng đã tái cơ cấu lại các khoản vay của 3 đơn vị này, từ việc hạ lãi xuất vay từ 11% về 8,55% tại VDB, đồng thời kéo dài thời gian trả nợ thêm và xóa lãi phạt trên lãi chậm trả, nhờ đó 3 đơn vị này 3 năm liền đã hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi.

Năm 2022, tổng lợi nhuận của 3 đơn vị: Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP Lào Cai đạt được 2.700 tỷ, năm 2023 đạt 1.300 tỷ và riêng 2 tháng đầu năm 2024, các đơn vị cũng hoạt động ổn định và có lãi, công suất huy động sản xuất là hơn 90% công suất thiết kế.

Có thể nói, việc cơ cấu lại các khoản vay của 3 đơn vị hạ lãi suất các khoản vay về 8,55% cùng sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và sự hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng VBD và các ngân hàng thương mại đã tạo điều kiện cho 3 đơn vị có thể nói là đứng trên bờ vực trở thành đơn vị sản xuất ổn định.

Trong 3 năm liền, riêng 2 đơn vị sản xuất ure mỗi năm sản xuất ra xấp xỉ 1 triệu tấn ure cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Đạm Hà Bắc bây giờ cũng quay trở lại dương vốn chủ sở hữu được 600 tỷ đồng.

Tính đến ngày 29/2/2024, tổng cộng 3 đơn vị: Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP Lào Cai đã trả nợ cả gốc và lãi cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam được 12.138 tỷ trên tổng nợ vay ban đầu là 10.600 tỷ.

Do cơ cấu và sắp xếp lại mà đơn vị có dòng tiền và sản xuất lại ổn định, duy trì việc làm cho người lao động, có dòng tiền trả nợ cho chính các ngân hàng.

Tính đến ngày hôm qua 13/3, cả 3 đơn vị Đạm Hà Bắc, Đạm Ninh Bình, DAP Lào Cai công suất huy động đều trên 90% công suất máy móc thiết bị.

Có được thành quả như trên, Tập đoàn trân trọng cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước của doanh nghiệp, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước cũng như sự đồng hành, hỗ trợ của các doanh nghiệp, sự hỗ trợ có hiệu quả của các tổ chức tín dụng.

Ngành công nghiệp hóa chất được Đảng, Chính phủ xác định là 1 trong 6 ngành công nghiệp nền tảng, giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế, thực hiện Quyết định số 1265/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt "Kế hoạch sắp xếp lại Công ty mẹ - Tập đoàn Hóa chất Việt Nam giai đoạn 2022 - 2025 và Đề án cơ cấu lại Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đến năm 2025", trong thời gian tới, Tập đoàn sẽ triển khai đầu tư, mở rộng các hạng mục cũng như thực hiện việc di dời ra khỏi khu công nghiệp Biên Hòa.

Tranh thủ cơ hội phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn, Tập đoàn sẽ tập trung vào sản xuất một số nguyên liệu như Acid phosphoric để phục vụ cho ngành bán dẫn, cũng như hydro xanh hoặc các hoá chất cơ bản phục vụ cho các ngành công nghiệp khác.

Để thực hiện chủ trương, khởi động muối mỏ kali tại Lào, như vậy thời gian tới nhu cầu vốn của các thành viên trong Tập đoàn sẽ rất lớn, Tập đoàn mong muốn tiếp tục nhận được dự quan tâm, đồng hành của các tổ chức tín dụng để có đủ nguồn vốn triển khai các dự án.

Trước những khó khăn, thách thức của nền kinh tế, Tập đoàn đã xây dựng các giải pháp để thực hiện Quyết định số 1265/QĐ-TTg của Thủ tướng và mong nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành và các tổ chức tín dụng để có thể thực hiện tốt nhiệm vụ trong thời gian tới.

Doanh nghiệp bất động sản mong tiếp cận vốn tín dụng có chi phí thấp hơn

Phát biểu tại hội nghị, ông Đặng Minh Trường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sun Group cho rằng, trong thời gian qua, chính sách hỗ trợ của Chính phủ rất là sát sao, cụ thể.

"Với chúng tôi là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vui chơi, giải trí, du lịch nghỉ dưỡng và bất động sản nghỉ dưỡng thì những chính sách này đã mang lại những hiệu quả nhất định", ông Trường chia sẻ và dẫn chứng: Riêng Khu du lịch núi Bà Đen ở Tây Ninh năm vừa rồi Sun Group đạt 5 triệu khách. Năm nay dự kiến 7 triệu khách và đến thời điểm này doanh nghiệp đã đạt được 2 triệu khách đi cáp treo nhờ chính sách quy định mới về visa và các chính sách thông thoáng khác.

Riêng với nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ năm 2024, với danh nghĩa là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản nghỉ dưỡng Sun Group đã cảm nhận có những tác động cụ thể và tích cực như sau:

Thứ nhất là bên cạnh việc tháo gỡ về chính sách thì Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai đồng bộ các chính sách tiền tệ hỗ trợ kinh tế, nhất là việc duy trì lãi suất thấp và giảm lãi suất cho vay và thực tế chúng tôi đã được vay với lãi suất giảm rất là nhiều so với năm ngoái.

Thứ hai là Ngân hàng Nhà nước đã chủ động giao các hạn mức tín dụng ngay từ đầu năm giúp cho các ngân hàng thương mại và chúng tôi hợp tác có những kế hoạch ngay từ đầu năm để phục vụ khách hàng.

Thứ ba là Thông tư 22/2023 có hiệu lực từ ngày 1/7/2023 điều chỉnh giảm hệ số rủi ro một số khoản vay giúp cho các ngân hàng thương mại có thêm dư địa cho việc hỗ trợ chính sách về nhà ở xã hội và các dự án bất động sản công nghiệp cũng như các hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn.

Liên quan đến tỷ giá thì trong những ngày vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành đấu thầu tín phiếu kỳ hạn 28 ngày, điều tiết ngắn hạn lượng tiền dư trong thị trường và hạ nhiệt tỷ giá giúp cho hoạt động kinh doanh của Sun Group cũng có những tác động rất là tích cực.

Bên cạnh đó thì các Tổ công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã đi các địa phương để tháo gỡ kịp thời rất nhiều các dự án cụ thể về bất động sản.

Sun Group tin rằng những chỉ đạo sát sao, nhất quán của Chính phủ sẽ tiếp tục giúp nền kinh tế phục hồi bền vững và ổn định.

Tuy nhiên để đẩy nhanh tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, Sun Group xin có một số đề xuất. Trước hết, đề nghị Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước tiếp tục có những chính sách giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, quan trọng nhất là ổn định lãi suất huy động và lãi suất cho vay.

Thứ hai là đẩy mạnh đầu tư công, nhất là các dự án hạ tầng, tạo điều kiện để cho các doanh nghiệp lớn và uy tín tham gia các dự án trọng điểm quốc gia.

Thứ ba là với các chính sách hiện hành cũng như trong tương lai hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong nền kinh tế, đề nghị Chính phủ có sự hướng dẫn, giải thích đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, doanh nghiệp, ngân hàng để các chính sách này đi vào cuộc sống một cách nhanh nhất.

Và cuối cùng Sun Group bày tỏ mong muốn doanh nghiệp bất động sản có khả năng tiếp cận với nguồn vốn tín dụng có chi phí thấp hơn. Cụ thể là hiện nay sự chênh lệch giữa các khoản vay của ngân hàng thương mại cổ phần và ngân hàng thương mại nhà nước chênh khá là lớn (từ 4-5%), doanh nghiệp mong muốn có sự thu hẹp khoảng cách này và nếu được thì các chi phí vay vốn giảm hơn nữa để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi.

Mong các ngân hàng có những chính sách mới, có những gói tín dụng mới

Ông Quảng Văn Viết Cương, Phó Giám đốc Tổng Công ty đầu tư và phát triển công nghiệp (Becamex) cho biết: Là một doanh nghiệp nhà nước dưới sự quản lý của tỉnh Bình Dương, Becamex hoạt động trong lĩnh vực phát triển hạ tầng công nghiệp, đô thị, dịch vụ, thương mại, các hệ sinh thái kèm theo, trong lĩnh vực công nghiệp và đô thị. Từ đó, chúng tôi phát triển và có nhiều kết quả tốt.

Năm 2023 là năm khó khăn, nhưng với Tập đoàn Becamex có những phát triển ngoạn mục và sẵn sàng tâm thế cho năm 2024.

Hội nghị hôm nay đối với vấn đề tín dụng, đối với Tập đoàn và hệ sinh thái của Becamex luôn luôn nhận được sự hợp tác của các tổ chức ngân hàng lớn, vừa và nhỏ ở trong nước và ngoài nước.

Trong thời gian dài, nhiều tổ chức tín dụng đã đoàn kết, đồng lòng với Becamex và hệ sinh thái của Becamex. Đây là sự thành công, nỗ lực vượt khó của Becamex trong những năm vừa qua.

Becamex cho rằng, việc tiếp cận tín dụng của Becamex là không khó. Về chính sách, báo cáo của Ngân hàng Nhà nước đã chỉ ra đầy đủ những thuận lợi và khó khăn trong giai đoạn hiện nay.

Một khó khăn mà nhiều doanh nghiệp bất động sản vướng mắc và Becamex cũng gặp khó, đó là tất cả kế hoạch, phát hành trái phiếu – là những lĩnh vực chính của Becamex, vì khi doanh nghiệp phát triển hạ tầng thì đòi hỏi nguồn vốn rất lớn.

Tuy nhiên, những năm gần đây, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này thường có kế hoạch phát hành, kế hoạch sử dụng, kế hoạch trả nợ thường kéo dài nên ảnh hưởng đến kế hoạch trả nợ, dẫn đến ảnh hướng về vay tín dụng.

Khi Becamex triển khai các dự án trên cả nước, rõ ràng dự án khi triển khai chậm hơn so với trước đây. Trước đây, chúng ta có chủ trương của Thủ tướng, chúng ta có luôn một hoạch định và thời gian, chúng ta tính được hiệu quả của dự án, thì thời gian sau này, các bước thủ tục về pháp lý thường kéo dài, cho nên dòng tiền và kế hoạch trả nợ gặp khó khăn.

Qua nhiều hội nghị năm 2023, có thể nói rằng, Thủ tướng và các bộ, ngành đã gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp của bất động sản, thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ.

Những chỉ đạo của Chính phủ đang lan toả tới tất cả các địa phương. Becamex mong rằng, sự lan toả này sẽ đến từng cán bộ nhân viên, công chức.

Rõ ràng, sự quyết tâm của Chính phủ đã rõ, nhưng chặng cuối là chặng quyết định nhất, đó là các thủ tục hoàn thành để được ngân hàng đến với doanh nghiệp.

Becamex cho rằng, tín dụng không khó, khi doanh nghiệp tiếp cận ngân hàng thì pháp lý chưa đầy đủ, vì vậy chúng ta cần tập trung khúc này.

Đối với Becamex, chúng tôi cho rằng, vướng mắc là do cơ chế, về giải quyết công việc. Còn các công đoạn khác rất tốt.

Trong xu thế mới, nếu hoạt động đơn thuần là kinh doanh bất động sản thì sẽ rất khó khăn, vì vậy, lĩnh vực của Becamex hiện nay tập trung trong năm 2024 là phát triển nhà ở xã hội phục vụ công nhân và người dân tại Bình Dương. Becamex dự định vừa xây dựng và vừa mở rộng từ 10.000-20.000 căn hộ trong năm nay.

Tất cả các dự án tại các địa phương khác, Becamex cũng đưa ra mô hình này để phát triển nhà ở xã hội.

Becamex đề nghị: Trong giai đoạn hiện nay, để khu công nghiệp thu hút đầu tư trong điều kiện mới về kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, khí thải các bon…, Becamex đang phát triển một hệ sinh thái về năng lượng tái tạo, tiếp cận các hệ sinh thái để bổ trợ cho việc thu hút đầu tư cho địa phương, cho cả nước.

Becamex mong các ngân hàng có những chính sách mới, có những gói tín dụng mới triển khai để các doanh nghiệp nắm bắt, để có cơ sở xây dựng và tạo điều kiện kết nối nguồn vốn tín dụng tốt nhất, đảm bảo lĩnh vực mới này phát triển vì hiện nay phát triển năng lượng tái tạo chưa có ưu đãi đặc biệt, khác biệt so với những quy định hiện tại.

Becamex mong Chính phủ, các bộ, ngành quan tâm để khi đầu tư một hệ sinh thái toàn diện thì du lịch rất tốt trong việc thu hút đầu tư.

Becamex cũng mong Chính phủ quan tâm việc tăng vốn điều lệ của các doanh nghiệp cũng như Becamex trong thời gian sắp tới, để Becamex có nguồn lực mới đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. 

Chính sách tiền tệ hợp lý và tối ưu sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất kinh doanh và đầu tư

Ông Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam: Việc điều hành chính sách tiền tệ giữ rất vai trò rất quan trọng, đặc biệt trong điều kiện tỷ lệ dư nợ tín dụng trên GDP của chúng ta là một trong những nước cao nhất thế giới.

Trong thời gian vừa qua, chúng tôi đánh giá cao sự điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng đã bảo đảm được ổn định lãi suất, lạm phát và tỷ giá, giúp cho các doanh nghiệp lớn như Petro Việt Nam có sự ổn định và đạt được những kết quả như trong thời gian qua.

Đối với Petro Việt Nam, cơ cấu về tài sản và cơ cấu nợ, đặc biệt là tín dụng trong toàn Tập đoàn hợp nhất đến nay khoảng 240.000 tỷ. Nếu tăng 1% lãi suất thì chi phí vốn của Tập đoàn sẽ tăng lên khoảng 2.400 tỷ/năm, chính vì thế nên việc cơ cấu lại vốn, tài chính trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt trong các dự án đầu tư của Petro Việt Nam là rất quan trọng, giúp cho các dự án đầu tư nói riêng và toàn Tập đoàn giảm được chi phí sử dụng vốn bình quân trong từng dự án, giống như ở dự án đầu tư Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn mà Thủ tướng đã trực tiếp chỉ đạo trong việc tái cấu trúc lại vốn vay của các tổ chức tín dụng, từ các ngân hàng trên thế giới.

Hiện nay, PVN đang trong quá trình đàm phán với các ngân hàng để tái cấu trúc lại các khoản vay này bằng các khoản vay mới có chi phí vốn sử dụng bình quân thấp hơn, giúp cho chi phí sản xuất kinh doanh của công ty liên doanh này tối ưu hơn, từng bước vượt qua khó khăn.

Đây cũng là một trong những bài học mà Tập đoàn Hóa chất, Vinatex đã nêu trong bối cảnh khó khăn. Trong điều kiện thị trường khó khăn, khi các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính lớn, chúng ta cần phải áp dụng các mô hình như là mô hình lợi nhuận trước lãi vay và khấu hao để cân đối, tính toán việc sản xuất kinh doanh và tối ưu các chi phí, trong đó có chi phí tài chính, thông qua việc tái cấu trúc các nguồn vốn sử dụng cho doanh nghiệp.

Do đó, trong thời gian tới, theo kế hoạch 2021-2025, Petro Việt Nam có kế hoạch huy động khoảng 250,3 nghìn tỷ từ tín dụng để cho đầu tư phát triển và với ảnh hưởng độ nhạy của lãi suất lên chi phí sử dụng vốn của PVN như vậy, chúng tôi rất mong Chính phủ, NHNN tiếp tục giữ chính sách về lãi suất tối ưu và ổn định, để tránh ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư của Tập đoàn nói riêng và các doanh nghiệp nói chung.

Về tỷ giá, như chúng tôi báo cáo, hiện nay dư nợ vay ngoại tệ của PVN là 38.000 tỷ, tương đương khoảng 1,55 tỷ USD, do đó biến động và rủi ro tỷ giá ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn, đặc biệt trong việc quản trị rủi ro theo biến động của tỷ giá.

Rất mừng là thời gian qua, NHNN đã điều hành tỷ giá ổn định, giúp doanh nghiệp giảm thiểu ảnh hưởng của biến động tỷ giá. Chúng tôi rất mong trong thời gian tới, NHNN sẽ có các giải pháp để giữ cho tỷ giá ổn định.

Thứ ba, về chính sách cho vay, các dự án đầu tư của Petro Việt Nam có quy mô rất lớn, khối lượng vay rất lớn như dự án nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn lên đến gần 5 tỷ USD… do đó, nếu chúng ta có chính sách cho vay và hỗ trợ cho các tổ chức tín dụng trong nước, đặc biệt là 4 ngân hàng thương mại nhà nước lớn như hiện nay thì năng lực của chúng ta cải thiện rất nhiều so với trước đây.

Vì thế, nếu Chính phủ và NHNN có chính sách hỗ trợ các ngân hàng này, đặc biệt xem xét áp dụng cho từng trường hợp, đặc biệt là với các tập đoàn lớn, các dự án lớn, nâng trần hạn mức cho vay đối với từng đơn vị, hoặc cho toàn tổ hợp thì có thể hỗ trợ cho các tổ chức tín dụng này và các doanh nghiệp lớn, các dự án siêu lớn có thể tiếp cận và sử dụng nguồn tín dụng trong nước.

Chính sách đó sẽ giúp cho các chủ đầu tư như Petro Việt Nam và các ngân hàng trong nước kiểm soát được chi phí sử dụng vốn bình quân của dự án đầu tư khi có các biến động. Bài học cho thấy đàm phán tái cơ cấu tài chính của các dự án vay vốn nước ngoài rất khó khăn. Nếu các tổ chức tín dụng trong nước có quan hệ, không chỉ thông qua các dự án đầu tư mà còn qua các hoạt động sản xuất kinh doanh thì chúng ta có thể trao đổi đàm phán, giúp đỡ nhau điều chỉnh lại chỉ số trong thời điểm khó khăn; điều này sẽ giúp cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn và có định hướng lâu dài.

PVN cho rằng với chính sách tiền tệ hợp lý và tối ưu sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy các chỉ tiêu, bao gồm cả sản xuất kinh doanh và đầu tư, nhất là với các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính lớn từ thị trường tín dụng như Petro Việt Nam.

Thời gian tới, PVN mong muốn NHNN sẽ tiếp tục có chính sách tiền tệ, tín dụng ổn định như thời gian qua để hỗ trợ, phát triển đầu tư với mục tiêu tăng trưởng từ 3-6,5 %/năm như Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo.

Đề nghị hỗ trợ lãi suất vay trung, dài hạn

Ông Đặng Ngọc Hòa Chủ tịch HĐQT Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) chia sẻ: Đối với ngành hàng không, trong giai đoạn vừa qua, giai đoạn COVID-19, hậu COVID-19, ảnh hưởng rất lớn.

Tuy nhiên, Vietnam Airlines đã từng bước phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh. Chúng tôi xác định đây là vai trò của ngành vận tải đi trước mở đường để đưa phát triển kinh tế - xã hội, địa phương, du lịch, đầu tư… đưa kinh tế Việt Nam ra thế giới và đưa kinh tế thế giới tới Việt Nam.

Có thể nói, trong thời gian vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước có những giải pháp hết sức quyết liệt hỗ trợ cho các ngành chịu ảnh hưởng của COVID-19 như: Nghị định 31/2022/NĐ-CP, các Thông tư số 01, 02 của NHNN. Qua đó giúp ngành hàng không nói chung và Hãng hàng không Quốc gia từng bước phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Trong năm 2023, phục hồi của ngành hàng không vẫn chưa được như trước đại dịch. Tuy nhiên, nhờ có sự hỗ trợ quyết liệt của Chính phủ như: Chính sách visa cũng đã giúp chúng tôi phục hồi khoảng 80-90% so với trước dịch năm 2019.

Với sự hỗ trợ đó, Vietnam Airlines cũng rất quyết tâm để đạt được mục tiêu đặt ra. Chúng tôi xác định chất lượng dịch vụ, an toàn tuyệt đối để phục vụ bà con là quyết định. Trong năm 2023, 2024 và những năm tiếp theo, Vietnam Airlines vẫn đang tiến tới mở rộng sản xuất, kinh doanh của mình, mở lại các đường bay cũ cũng như mở các đường bay mới, đặc biệt những đường bay xuyên lục địa.

Thứ hai, đối với ngành hàng không cũng bị ảnh hưởng rất lớn bởi vấn đề chính trị, đặc biệt là vấn đề Trung Đông cũng như là Nga và Ukraine làm cho chi phí tăng lên rất cao. Tuy nhiên, chúng tôi rất quyết tâm. Năm 2024, phấn đấu mở rộng mảng bay, cân đối thu chi, hoặc tiện cận được cân đối thu chi vào năm 2024.

Vietnam Airlines cũng có một số kiến nghị đối với chính sách tiền tệ và các chính sách chung như sau:

Thứ nhất, lãi suất vay giống như lãnh đạo Tập đoàn Dệt May vừa báo cáo thì vẫn cao và cũng rất khó tiếp cận. Chúng tôi rất mong muốn có thể hỗ trợ được lãi suất cho vay, đặc biệt là lãi suất cho vay trung và dài hạn.

Thứ hai, đối với tỷ giá, như Vietnam Airlines là ngành hàng không thì 1% thay đổi tỷ giá cũng mất 300 tỷ, nếu mà 5% thì chi phí chúng tôi một năm tăng lên 1.500 tỷ. Vietnam Airlines rất mong muốn tỷ giá ổn định, ở mức thấp nhất có thể.

Vietnam Airlines cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng tăng hạn mức tín dụng cho Vietnam Airlines.

Và đặc biệt trong Đề án tái cơ cấu, Vietnam Airlines có giải pháp tăng vốn điều lệ, rất mong Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các định chế tài chính để hỗ trợ Vietnam Airlines phần tăng vốn này…. 

Tín dụng tăng trưởng thấp trong các tháng đầu năm là hiện tượng phổ biến

Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng: Về chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước, Hiệp hội Ngân hàng đánh giá ngay từ đầu năm 2024, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai đồng bộ các giải pháp.

Thứ nhất triển khai phân bổ hạn mức tín dụng bình quân 15% ngay từ đầu năm. Đây là điểm rất mới.

Thứ hai là liên quan đến chính sách tiền tệ linh hoạt phù hợp nền kinh tế thị trường. Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, hoàn thiện, sửa đổi, chỉ đạo các tổ chức tín dụng đơn giản hóa thủ tục cho vay, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng.

Thứ ba là tổ chức hội nghị trực tuyến toàn ngành ngày 20/2/2024 về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và hỗ trợ kinh tế, tổ chức Hội nghị thúc đẩy cho vay nhà ở xã hội, triển khai gói 120 nghìn tỷ ngày 12/3/2024.

Thứ tư là chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung lãi suất hợp lý, cho vay theo các lĩnh vực ưu tiên, nông nghiệp, công nghiệp phụ trợ, xuất nhập khẩu, các gói nhà ở xã hội, lâm, thủy sản 3000 tỷ, xăng dầu 20.000 tỷ, cho người lao động vay tiêu dùng theo hợp tác của Tổng Liên đoàn lao động với Ngân hàng Nhà nước.

Thứ năm là chỉ đạo các tổ chức tín dụng công khai lãi suất cho vay, đồng thời khuyến khích các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay hỗ trợ nền kinh tế.

Như vậy có thể thấy Ngân hàng Nhà nước đã thực thi chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, phù hợp kinh tế thị trường và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Kết quả đến 28/2/2024, tín dụng nền kinh tế giảm 0,72% so với năm 2023, trong đó ngành nông nghiệp giảm 0,17%, công nghiệp xây dựng giảm 0,13%, thương mại dịch vụ giảm 0,91%, đáng chú ý tín dụng bất động sản tăng 0,23%, cho vay phục vụ tiêu dùng giảm 1,77%. Có thể thấy hầu hết các ngành kinh tế đều giảm trừ lĩnh vực bất động sản.

Tuy nhiên tăng trưởng thấp trong các tháng đầu năm là hiện tượng phổ biến. Bình quân tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm trong giai đoạn 2013 - 2023 là 0,56%. Tuy nhiên năm 2014 – 2018 và 2024 thì tốc độ tăng trưởng tín dụng trong 2 tháng đầu năm đều âm.

Về nguyên nhân Ngân hàng Nhà nước đã phân tích đầy đủ, về góc độ Hiệp hội Ngân hàng thấy một số khó khăn của ngành ngân hàng.

Thứ nhất là thị trường vốn gặp nhiều khó khăn dẫn đến áp lực vốn trung dài hạn, kể cả vốn ngắn hạn chuyển sang vốn tín dụng ngân hàng, trong khi doanh nghiệp căng mình chống chọi với sự ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Nền kinh tế với xung đột địa chính trị thế giới làm đứt gãy chuỗi cung ứng, đơn hàng sụt giảm dẫn đến nguồn lực, tài sản cạn kiệt. Bên cạnh đó áp lực trả nợ các khoản cơ cấu theo Thông tư 02 rất lớn, dẫn đến không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn.

Thứ hai ngành ngân hàng đối diện với áp lực nợ xấu hiện hữu trong bối cảnh Nghị quyết 42 hết hiệu lực, thị trường bất động sản trầm lắng, dẫn đến xử lý tài sản đảm bảo, thu hồi nợ xấu gặp nhiều khó khăn.

Thứ ba là cho vay tiêu dùng của công ty tài chính tiếp tục khó khăn khi nhiều người vay cố tình không trả nợ, cá biệt còn thành lập hội nhóm bùng nợ công khai trên mạng xã hội, dẫn đến các tổ chức tín dụng thu hẹp phạm vi, đối tượng cho vay.

Thứ tư là hành vi gian lận tội phạm công nghệ cao, tội phạm rửa tiền diễn ra ngày càng táo bạo, tinh vi. Đối tượng tội phạm có hiểu biết về công nghệ thông tin và hệ thống ngân hàng, thường xuyên thay đổi thủ đoạn và một số đối tượng có liên quan đến yếu tố nước ngoài, gây khó khăn trong việc kiểm soát, ngăn chặn.

Thứ năm là việc triển khai một số chương trình, chính sách theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về quy định pháp luật liên quan đến nhà ở xã hội, một số điều kiện đối với người mua nhà không phù hợp với nguồn lực, nguồn thu nhập và khả năng trả nợ của khách hàng.

Về kiến nghị, đề xuất, Hiệp hội Ngân hàng cho rằng: Dòng vốn tín dụng ngân hàng chỉ là dòng vốn bổ sung, không phải dòng vốn chủ lực để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Do vậy chỉ sự nỗ lực riêng của ngành ngân hàng là chưa đủ, cần sự chung tay, tháo gỡ khó khăn của các Bộ, ngành, địa phương trong việc tiếp tục hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng. Trên cơ sở đó Hiệp hội Ngân hàng kiến nghị:

Thứ nhất đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan, chính quyền địa phương phối hợp với ngành ngân hàng triển khai đồng bộ các giải pháp phục hồi kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp. Cụ thể như xúc tiến thương mại, hoàn thuế GTGT, và một số chương trình khác, đồng thời đẩy mạnh đầu tư công, kích cầu tiêu dùng.

Thứ hai là tháo gỡ khó khăn về mặt pháp lý, đặc biệt về đất đai, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư mới, mở rộng sản xuất kinh doanh theo tiến độ, đơn giản hóa quy trình đầu tư, thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.

Thứ ba là đề nghị Chính phủ cho phép ngân hàng có vốn nhà nước tăng vốn điều lệ, lợi nhuận và điều lệ để lại của các ngân hàng để giúp các tổ chức tín dụng tăng khả năng cấp tín dụng cho nền kinh tế.

Thứ tư nâng cao hiệu quả hoạt động của các quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, quỹ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ để tăng khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp.

Thứ năm rà soát các quy định liên quan phát triển bền vững của thị trường vốn để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tiễn và theo thông lệ quốc tế, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư.

Thứ sáu là xem xét ban hành, sửa đổi, bổ sung Nghị định 101 về thanh toán không dùng tiền mặt nhằm đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi số một cách toàn diện của ngành ngân hàng.

Thứ bảy là trong phạm vi thẩm quyền trình Quốc hội xem xét không phạt vi phạm hành chính về thuế và tiền nộp chậm thuế GTGT với hoạt động SMC từ năm 2011 đến nay của các tổ chức tín dụng bởi lỗi gây ra không phải do các tổ chức tín dụng.

Thứ tám là phối hợp với ngành ngân hàng xử lý tội phạm trên không gian mạng, hội nhóm bùng nợ, khách hàng cố tình chây ì không trả nợ, tiếp tục triệt phá ổ nhóm tín dụng đen.

Thứ chín là rà soát Bộ luật Dân sự 2015 để sửa đổi, bổ sung theo hướng nâng cao trách nhiệm dân sự đối với người đi vay, đồng thời nghiên cứu, sửa đổi Luật Phá sản theo hướng cho phá sản đối với doanh nghiệp yếu kém, không còn khả năng phục hồi để giảm gánh nặng cho nền kinh tế.

Với Ngân hàng Nhà nước, đề nghị Ngân hàng Nhà nước cho phép tổ chức tín dụng cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ với nợ gốc phát sinh từ năm 2023, kéo dài đến 31/12/2024 thay vì 30/6/2024….

Tập trung tăng trưởng tín dụng ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HĐTV Agribank bày tỏ sự đồng tình cao với báo cáo của Ngân hàng Nhà nước. Theo ông, để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ngay từ đầu năm nay, Ngân hàng Nhà nước đã rất quyết liệt trong chỉ đạo để tăng trưởng tín dụng.

"Có lẽ chưa bao giờ trong Quý I, ngoài Chỉ thị 01 thì Ngân hàng Nhà nước còn tổ chức rất là nhiều cuộc gặp gỡ làm việc với một số tỉnh và các hiệp hội cũng như có rất nhiều văn bản chỉ đạo về tăng trưởng tín dụng", ông Ấn nói.

Về phía Agribank, trên tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như là Ngân hàng Nhà nước, Agribank đã triển khai giảm lãi suất cho vay, tổ chức hội nghị quán triệt và triển khai các cơ chế ưu tiên thúc đẩy trong nội bộ ngân hàng; quyết tâm, quyết liệt khuyến khích và tạo động lực cho các chi nhánh trong toàn bộ hệ thống nhằm tăng trưởng tín dụng ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm 2024 và chênh lệch thu chi của Agribank sau gần ba tháng qua thì giảm so với ba tháng cùng kỳ năm trước khoảng 2.000 tỷ đồng.

Hiện nay thì Agribank cũng đang tích cực triển khai chương trình hỗ trợ khách hàng theo chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước như chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33 của Chính phủ. Hiện đã phê duyệt được 8 dự án với 2.470 tỷ đồng và dư nợ thực tế đến nay là 420 tỷ đồng.

Với chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất đối với lĩnh vực lâm thủy sản, năm 2023 đã triển khai 3.000 tỷ và tiếp tục mở rộng kéo dài chương trình tăng quy mô thêm 5.000 tỷ đồng nữa.

Ngoài ra thì Agribank cũng đang tích cực phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Nhà nước để thực hiện chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long. Qua đó Agribank cũng mong muốn kết nối giữa ba nhà là doanh nghiệp, nhà nông và ngân hàng góp phần đẩy mạnh quá trình chuyển đổi tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên thì qua hoạt động trong thời gian vừa qua, tín dụng vẫn có xu hướng giảm và đối với Agribank thì nó còn giảm hơn mức bình quân của cả hệ thống. Đây cũng là tính đặc thù trong lĩnh vực nông nghiệp khi khách hàng bán hàng phục vụ dịp Tết, có tiền trả nợ thậm chí còn gửi lại ngân hàng và chưa đến vụ gieo trồng mới chưa có nhu cầu vay vốn để mua giống phân bón thuốc bảo vệ thực vật,…

Ngoài ra thì do sức cầu yếu cả trong nước và ngoài nước thì người dân thận trọng thật chặt chi tiêu cũng ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu thụ hàng hóa, từ đó tín dụng không có cơ hội để tăng trưởng nhanh. Mặt khác, đâu đó còn những nguyên nhân chủ quan như thủ tục cho vay thiếu cởi mở, mạnh dạn hoặc là yêu cầu về tài sản đảm bảo nhưng đó có lẽ không phải là nguyên nhân trọng yếu.

Ví dụ, đề cập đến vấn đề cơ chế tài sản đảm bảo còn thiếu linh hoạt chủ yếu dựa vào tài sản thế chấp hay là vấn đề cho vay doanh nghiệp đang bị lỗ như một số đại biểu đã đề cập trong hội nghị thì đây là vấn đề rất lớn mà các ngân hàng thương mại cũng còn e sợ khi không có được sự đảm bảo từ cơ chế pháp lý thì nếu không thu được nợ mà thiếu tài sản đảm bảo hay giải ngân cho doanh nghiệp đang lỗ. Điều này là thực tiễn và đã xảy ra trên thực tế trong thời gian qua và tâm lý cho vay có thiếu sót nhưng thu hồi được nợ còn hơn là cho vay đúng mà không thu hồi được nợ thì cũng là tâm lý trên thực tiễn đang xảy ra.

Một thực tế trong hoạt động của hệ thống ngân hàng thương mại là cạnh tranh rất quyết liệt, giảm lãi suất cho vay rất thấp đối với các khoản vay mới để thu hút khách hàng tốt, thậm chí cho vay để trả nợ các ngân hàng khác.

Vì vậy, dẫn tới khả năng doanh nghiệp dịch chuyển từ vay ngân hàng này sang vay ngân hàng khác hoặc là đảo nợ cũ thành nợ mới để có lãi suất thấp hơn, điều này cũng dẫn đến thực tế là tăng trưởng tín dụng cũng chưa đạt yêu cầu.

Bên cạnh đó cũng không loại trừ có những trường hợp cho vay còn thấp hơn lãi suất huy động và có khả năng doanh nghiệp không đưa vào sản xuất kinh doanh mà còn gửi vào ngân hàng khác đang huy động vốn. Điều này có thể diễn ra trong thực tế và mặc dù kinh tế vĩ mô trong hai tháng vừa qua có nhiều điểm sáng. Tuy nhiên với tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động, phức tạp và khó đoán định hiện nay thì trong những tháng tới khó khăn trong xuất khẩu vẫn chưa thể cải thiện nhiều.

Vì vậy động lực tăng trưởng căn bản vẫn là giải quyết những vấn đề từ bên, đó là những vấn đề liên quan đến đầu tư công, chính sách tài khóa,… từ đó có thể tạo động lực cho sản xuất kinh doanh đồng thời qua đó kỳ vọng vào thu nhập của người dân sẽ tăng lên sẽ làm giảm tâm lý phòng thủ, kích thích tiêu dùng, từ đó cầu tín dụng mới có khả năng tăng lên; hay vấn đề vướng mắc về pháp lý liên quan đến bất động sản và các thủ tục đầu tư xây dựng; vấn đề trách nhiệm và đạo đức công vụ….

Ông Ấn cho rằng, để xử lý triệt để thì cũng cần có những cuộc khảo sát trực tiếp những vướng mắc điển hình để xử lý, từ đó đưa ra các giải pháp chung nhằm giải quyết nhanh những bất cập làm tăng cơ hội giải ngân cho hệ thống ngân hàng.

Ngoài ra, Nhà nước cũng cần sớm có chính sách hỗ trợ khuyến khích đầu tư phát triển sản xuất đáp ứng yêu cầu cạnh tranh trong bối cảnh các tiêu chuẩn về môi trường ngày càng nghiêm ngặt của các nước nhập khẩu hàng hóa. Agribank cũng cam kết đồng hành có chính sách tín dụng ưu đãi với các doanh nghiệp để chuyển đổi xanh thành công.

Với Ngân hàng Agribank là một ngân hàng thương mại nhà nước 100% vốn, Agribank cam kết với Thủ tướng cùng với hệ thống ngân hàng thương mại sẽ tiên phong gương mẫu để thực thi chính sách chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ của Ngân hàng Nhà nước tích cực chia sẻ hỗ trợ khó khăn với doanh nghiệp góp phần phát triển kinh tế, ông Ấn khẳng định.

Mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% hoàn toàn có thể thực hiện được

Ông Phan Đức Tú, Chủ tịch BIDV, bày tỏ thống nhất cao với Báo cáo của NHNN và cho biết, trong hơn 2 tháng đầu năm 2024, BIDV đã quyết liệt triển khai các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và của Thống đốc NHNN Việt Nam.

Theo đó, trong hơn 70 ngày qua, BIDV đã giải ngân cho vay hơn 470.000 tỷ đồng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, mức cho vay này vẫn thấp hơn số tiền trả nợ của người dân và các doanh nghiệp cho ngân hàng (gần 485.000 tỷ đồng) nên dư nợ của BIDV có sụt giảm so với cuối năm 2023 (khoảng 1%), nhưng vẫn tăng trưởng 13,5% so với cùng kỳ năm 2023.

Về các chương trình tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ và NHNN, BIVD thực hiện nghiêm túc và có kết quả tích cực. Vốn tín dụng của BIDV tập trung cho 3 động lực tăng trưởng và 5 lĩnh vực ưu tiên, tiếp tục cơ cấu lại nợ, hỗ trợ khách hàng, thực hiện chương trình 120.000 tỷ đồng, chương trình tín dụng nông lâm thủy sản 15.000 tỷ đồng.

Trong thời gian tới, BIDV tập trung thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và NHNN trong thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia, tham gia tích cực thị trường tiền tệ, ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát, kéo giảm lãi suất.

Về tín dụng, BIDV tiếp tục làm việc với các Hiệp hội, nhóm khách hàng, nắm bắt nhu cầu đưa ra các chương trình tín dụng phù hợp; khai thác các nguồn vốn Quốc tế phục vụ tín dụng xanh; tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay hợp lý cho các đối tượng khách hàng; công khai, minh bạch quy trình xử lý cấp tín dụng (điều kiện, hồ sơ, lãi suất,…); tiếp tục nghiên cứu triển khai cho vay bằng phương tiện điện tử, chương trình cho vay tiêu dùng; triển khai các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, cung cấp giải pháp quản trị doanh nghiệp (lập và minh bạch báo cáo tài chính, nâng cao năng lực quản trị,…) cho các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Với những giải pháp trên, BIDV tự tin rằng, chúng tôi sẽ hoàn thành kế hoạch NHNN giao là tăng trưởng tín dụng khoảng 14-15%.

Cũng theo lãnh đạo của BIDV, dư nợ tín dụng 2 tháng đầu năm của nền kinh tế tăng 12,14% so với cùng kỳ, nhưng có sụt giảm (0,72%) so với dư nợ cuối năm 2023, điều này không quá quan ngại vì phù hợp với xu hướng diễn biến thị trường và chúng ta hoàn toàn có thể khắc phục để thực hiện mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15%.

Lãnh đạo BIDV khẳng định, nhìn từ quan hệ cung – cầu tín dụng và các giải pháp chỉ đạo quyết liệt của Chỉnh phủ và NHNN thì mục tiêu tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng của Việt Nam 15% trong năm nay hoàn thành có thể thực hiện được.

BIDV đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành nỗ lực hoàn thiện thể chế (hướng dẫn thực hiện các Luật kinh doanh bất động sản, đất đai, nhà ở, tổ chức tín dụng...) vừa được Quốc hội thông qua; hoàn thiện các chính sách cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển các thị trường (như hàng hóa, tiêu thụ, xuất nhập khẩu; lao động, bất động sản,…). Đây chính là tiền đề và là động lực phát triển thị trường tài chính (cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp; tín dụng ngân hàng,…).

BIDV cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh giải ngân đầu tư công; thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (khôi phục thị trường truyền thống, tìm kiếm thị trường mới; hỗ trợ doanh nghiệp khó khăn, giảm và giảm hoàn thuế và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cải thiện tình hình tài chính và tăng cường đào tạo quản trị doanh nghiệp, liên kết thông qua các hội, hiệp hội ngành nghề.

Đồng thời đề nghị NHNN và các Bộ, ngành liên quan tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho quá trình chuyển đổi số và cung cấp các dịch vụ sản phẩm thông qua phương tiện điện tử trong hoạt động ngân hàng; tăng cường chỉ đạo và tạo điều kiện các tổ chức tín dụng phi ngân hàng (Công ty tài chính, Công ty cho thuê tài chính,…) nâng cao năng lực cấp tín dụng cho nền kinh tế. Đây cũng là một nguồn cung tín dụng đáng kể cho nền kinh tế, đặc biệt là khi năng lực tài chính của các doanh nghiệp, người dân trong nền kinh tế còn hạn chế.

BIDV cũng đề nghị các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần nỗ lực tìm kiếm thị trường, hợp đồng, đơn hàng; hoàn thiện thủ tục pháp lý, có phương án kinh doanh hiệu quả khả thi; minh bạch hệ thống sổ sách kế toán tài chính, quản lý dòng tiền; đặc biệt cam kết thực hiện trách nhiệm, củng cố niềm tin giữa người đi vay và người cho vay.

Dứt khoát phải giải bài toán ngân hàng thừa tiền, doanh nghiệp thiếu vốn

Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa chia sẻ: "Chúng tôi có một liên kết chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước. Gần 1 triệu doanh nghiệp nhỏ và vừa phụ thuộc vào nguồn vốn rất lớn, có thể nói là số một. Nhưng có thể đánh giá rất cao Ngân hàng Nhà nước đã rất quan tâm đến vấn đề này".

Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa kiến nghị: Thứ nhất, dứt khoát phải giải quyết bài toán thừa tiền, ngân hàng thừa tiền mà không cho vay được mà doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa muốn có tiền để vay mà không vay được.

Theo ông Thân, đây là một mâu thuẫn đã được đề cập đến trong rất nhiều hội nghị rồi. Ngân hàng Nhà nước cũng họp với Hiệp hội rất nhiều rồi nhưng vẫn chưa có giải pháp. Ông Thân cho rằng, việc hạ thấp điều kiện cho vay là không thể, vì điều này vi phạm luật quốc tế, vi phạm đảm bảo an toàn đồng vốn, cho nên phải tìm phương pháp khác.

Thứ nhất, ngân hàng không phải là cơ quan duy nhất có thể để cho doanh nghiệp vay. Theo ông Thân, chúng ta có rất nhiều nguồn. Ví dụ vấn đề tài khóa. Chính sách tài khóa của chúng ta hiện nay có những gói cho vay 1%. Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa đề nghị Chính phủ nghiên cứu để có thể phát huy tối đa hiệu quả của những gói này. Có như vậy doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa nói chung mới có thêm những nguồn để tiếp cận vốn.

Thứ hai là các quỹ, đây là công cụ rất là ý nghĩa để có thể giúp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa không đủ kiều kiện vay vốn ngân hàng. Mà doanh nghiệp này rất nhiều.

Cho rằn, trình độ của quản lý, vốn, tài chính, thế chấp của các doanh nghiệp nhỏ và vừa rất thấp so với các nước, ông Thân đề nghị là phải phát huy tối đa các quỹ này để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ví dụ Quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ sáng tạo, Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ…

Ông Thân cũng đánh giá rất cao Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phụ trách. "Vừa rồi làm rất tốt, tăng trưởng so với trước rất nhiều. Đấy là sự cố gắng". Trên cơ sở đó, ông đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành phối hợp với ngành ngân hàng, Bộ Tài chính để hoàn thiện thể chế pháp lý cho vấn đề này.

Về lãi suất cho vay, ông Thân đề nghị ngành ngân hàng phải tăng cường kiểm tra; thành phần Ban kiểm tra nên có thêm đại diện các hiệp hội, ví dụ Hiệp hội ngân hàng, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa và các hiệp hội có liên quan cùng tham gia thành viên trong Ban kiểm tra; kết quả kiểm tra cần được công bố công khai trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Về nợ cũ của doanh nghiệp, "giờ lãi suất đã hạ, tại sao nợ cũ vẫn giữ nguyên lãi suất cũ? Tôi là người tiên phong đi vay, giờ tôi vẫn phải chịu nợ cũ? Đáng lẽ tôi phải được hưởng ngay lãi suất mới", ông Thân nêu vấn đề và đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phải có giải pháp "rắn", để các ngân hàng điều chỉnh các khoản nợ cũ của doanh nghiệp xuống "bằng các ông mới vay".

Thứ ba, về kích cầu tiêu dùng, ông Thân cũng đề nghị sớm có giải pháp triển khai phát triển kinh tế ban đêm để vừa phát triển du lịch, vừa tăng sự hấp thu từ nội địa.

"Tại sao các nước làm rồi mà chúng ta không làm? Chúng ta vẫn sợ thế nọ, sợ thế kia. Chúng ta không có quyền sợ như thế. Những hệ lụy (nếu có) thì đã có các ngành chức năng xử lý. Các ngành chức năng như Công an, Quản lý thị trường họ không ngại, tại sao chúng ta ngại? Du khách từ châu Âu, châu Mỹ bay đến Việt Nam thường vào khung giờ muộn, tầm đấy người ta muốn đi chơi thì phải cho người ta chơi nhưng ta cứ đến 11 giờ đêm là tuýt còi cấm bán hàn",… Ông Thân nêu một loạt vấn đề và nhấn mạnh: Phát triển kinh tế ban đêm sẽ tốt cho sự phát triển du lịch, cho tiêu dùng.

Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đề nghị các ngân hàng kiểm tra chặt chẽ việc cho vay của các chi nhánh, không để xảy ra tình trạng gây khó khăn, phiền hà cho khách hàng, "làm việc với cấp trên rất hay, nhưng đến chi nhánh thì mất hay".

Ngay từ đầu năm NHNN đã triển khai các giải pháp từ trước đến nay chưa hề có

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, thị trường bất động sản đã vượt qua được giai đoạn khó khăn nhất của năm 2023, quá trình phục hồi vững chắc mặc dù có chậm.

Ông Châu cho rằng: "Đây là tín hiệu đáng mừng. Điều đó cho chúng ta niềm tin là tăng trưởng tín dụng trong năm 2024 sẽ đạt được mục tiêu khoảng 15%. Chúng tôi hoan nghênh Ngân hàng Nhà nước ngay từ đầu năm đã giao hẳn chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại, chuyện này các năm trước chưa hề có".

Đồng thời, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định sẽ gia hạn Thông tư 02 về cơ cấu lại nợ, gia hạn thời gian trả nợ. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng thông tin sẽ giữ lãi suất điều hành, điều đó sẽ giúp cho các tổ chức tín dụng có điều kiện để giảm lãi suất, có nguồn cung rẻ.

Về tín dụng bất động sản, tăng trưởng trong 2 tháng đầu năm 2024 chỉ có 0,23%, con số này rất nhỏ. Ông Châu bày tỏ mong muốn sau Hội nghị này, tăng trưởng tín dụng của ngành kinh tế sẽ nhiều hơn và đặc biệt là tăng trưởng tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản sẽ mạnh hơn, cao hơn, bởi lĩnh vực này có liên quan đến toàn ngành kinh tế.

Đối với lĩnh vực bất động sản, cho rằng pháp lý hiện đang là vướng mắc lớn nhất, chiếm đến 70% khó khăn của các doanh nghiệp và dự án, Hiệp hội đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tập trung tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản để đủ điều kiện tiếp cận tín dụng.

Theo ông Châu, đây là giải pháp phi tín dụng, rất hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Nếu không có pháp lý đầy đủ thì các tổ chức tín dụng không có căn cứ để cho vay.

Ông Châu cũng đề nghị các cơ quan chức năng sớm hoàn thiện các văn bản hướng dẫn các Luật: Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản; đề nghị các doanh nghiệp đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc, tái cơ cấu sản phẩm, hướng về thị trường thật….

Tăng trưởng tín dụng nên đi đôi với chính sách miễn giảm thuế, phí, "khoan thư sức dân"

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Phó Chủ tịch HĐQT HDBank bày tỏ: Dưới sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, ngành ngân hàng đã có những đóng góp quan trọng vào thành quả chung của đất nước với vai trò mạch máu của nền kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỉ giá, dự trữ ngoại tệ, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt và đóng góp quan trọng vào xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

Năm 2024, ngành ngân hàng đang tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, phát triển sản xuất kinh doanh, hỗ trợ kinh tế phát triển. Ngân hàng Nhà nước đã kịp thời cấp chỉ tiêu tín dụng ngay từ những ngày đầu năm mới.

Tuy vậy, kết quả tăng trưởng tín dụng ngành ngân hàng hai tháng đầu năm còn thấp, khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp và người dân còn khó khăn.

Đối với HDBank, từ năm 2023 đã chủ động cân đối nguồn vốn, tuân thủ các giới hạn quy định để sẵn sàng dư địa lớn cho tăng trưởng năm nay, cùng với chính sách lãi suất thấp và ngay từ đầu năm, toàn hệ thống đã triển khai chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được Ngân hàng Nhà nước giao, với mục tiêu cung cấp vốn kịp thời cho các doanh nghiệp và người dân phát triển sản xuất kinh doanh và kích thích nhu cầu tín dụng.

Nhờ vậy, tín dụng vẫn tăng trưởng khá tích cực trong những tháng đầu năm với tỷ lệ HDBank đạt được 2,71% và tổng dư nợ trên 346 ngàn tỷ đồng.

HDBank luôn bám sát và triển khai kịp thời các chương trình cho vay theo định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước để phục vụ phát triển kinh tế và đảm bảo đời sống doanh nghiệp và người dân cùng vươn lên tiếp tục khôi phục kinh tế - xã hội, điển hình như định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cho gói 5.000 tỷ đồng tập trung giải ngân cho hoạt động thu mua lúa gạo khi Đồng bằng sông Cửu Long bước vào mùa thu hoạch rộ vụ Đông Xuân, theo Chỉ thị số 10 của Thủ tướng Chính phủ ban hành vừa qua.

HDBank cũng tiếp tục triển khai gói 2.000 tỷ đồng cùng các giải pháp hỗ trợ các cửa hàng đầu tư hệ thống xuất hóa đơn điện tử theo tinh thần chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng trong tháng 3 này.

Ngân hàng đã tập trung giải ngân ngành công nghiệp chế biến, chế tạo gần 5.000 tỷ đồng; xây dựng hơn 4.000 tỷ đồng; vận tải kho bãi hơn 5.000 tỷ đồng; nông lâm nghiệp gần 4.000 tỷ đồng; hoạt động làm thuê gia công, cho vay hộ gia đình gần 12.000 tỷ đồng….

Cùng đó, thời gian qua HDBank đã chủ động triển khai có hiệu quả các chương trình, chính sách lớn như trong thực hiện cơ cấu nợ theo Thông tư 02 của Ngân hàng Nhà nước; triển khai các gói ưu đãi dành cho các chuỗi doanh nghiệp bán lẻ, chuỗi nông nghiệp nông thôn; tiếp tục đẩy mạnh kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp; tài trợ kích cầu tiêu dùng,…

Lãnh đạo HDBank, kiến nghị: Thứ nhất là tăng trưởng tín dụng nên đi đôi với xem xét chính sách tài chính, miễn giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất để hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp; điều chỉnh biểu thuế suất thu nhập cá nhân để "khoan sức dân", tăng khả năng tiêu dùng.

Thứ hai, HDBank kiến nghị Tổ công tác Chính phủ, các bộ ngành và chính quyền các địa phương cùng ngành ngân hàng quyết liệt triển khai các biện pháp tháo gỡ vướng mắc thủ tục giấy phép cho các doanh nghiệp thực hiện các dự án đầu tư trong các lĩnh vực bất động sản, lĩnh vực sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm và từ đó hỗ trợ cho công tác giải ngân tín dụng.

Thứ ba, cần sớm khôi phục niềm tin để thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển trở lại, bên cạnh nguồn vốn từ ngân hàng để các doanh nghiệp, dự án có nguồn vốn dài hạn, bền vững.

Thứ tư, hỗ trợ khu vực cho vay nông nghiệp nông thôn, phụ nữ, khởi nghiệp, khu vực lao động phổ thông, nới lỏng các quy định về tài sản đảm bảo nguồn trả nợ.

Thứ năm, HDBank thấy rằng ngành ngân hàng là nơi tập trung các hoạt động kinh tế tổng hợp, nên chăng, tất cả các ngành kinh tế khác nhau hãy cùng tập hợp với nhau dưới các tổ chức như hiệp hội, các hội nghị kết hợp giữa ngành ví dụ như: hàng không, du lịch, bất động sản, dịch vụ… Dưới định hướng và chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước thì chúng tôi tin rằng chúng ta sẽ thành công.

Năm 2024, HDBank đang quyết liệt triển khai các giải pháp tăng trưởng tín dụng đúng mục tiêu; cam kết luôn tin tưởng, đi đầu hưởng ứng các chương trình của Chính phủ, của Ngân hàng Nhà nước, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn tín dụng của nền kinh tế, tiếp tục tăng cường tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ…

Tăng trưởng giảm trong 2 tháng đầu năm không phải vấn đề lớn

Theo ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank), báo cáo của NHNN đã cho thấy một loạt các giải pháp của ngành ngân hàng. Cùng với các Hội nghị chuyên sâu của ngành ngân hàng, các hội nghị của Nhà nước do Thủ tướng trực tiếp chỉ đạo, đã tạo ra các sự kiện thay đổi rất quan trọng trong thời gian gần một năm vừa qua với những kết quả cụ thể, tích cực, nhìn thấy được.

Bày tỏ rất ủng hộ tất cả các ý kiến phát biểu trước, đã chỉ rõ các biện pháp về lãi suất, tăng trưởng, ông Vinh cho rằng sự tăng trưởng chậm, thậm chí là giảm trong 2 tháng đầu năm không phải vấn đề lớn. Bởi việc này mang tính chất mùa vụ và nhu cầu, tăng trưởng trong thời gian tới sẽ rất nhiều và cơ hội rất lớn cho ngành ngân hàng.

Theo ông Vinh: "Vấn đề là chúng ta có tiếp tục duy trì được tất cả các giải pháp để hỗ trợ không? Chúng ta hãy nhìn những thành công của Chính phủ trong thời gian vừa qua. Tôi cho rằng chúng ta cần có những giải pháp cụ thể, đi vào chi tiết vì rất nhiều đề xuất, giải pháp ở tất cả các Hội nghị đều đưa ra". Ông Vinh đề nghị Chính phủ có tập trung chỉ đạo:

Thứ nhất về tăng trưởng, ông Vinh cho rằng, "hiện nay có một mảng chúng ta chưa làm được nhiều, đó là kích cầu tiêu dùng nội địa. Chúng ta có nói đến nhưng thực sự chưa làm mấy. Cần có hẳn chương trình của Chính phủ coi kích cầu tiêu dùng nội địa là vấn đề lớn".

Thứ hai, chúng ta đang thừa tiền trong ngân hàng. Tiền trong ngân hàng mà thừa hàng chục nghìn tỷ là phí phạm. Nếu nói rằng ngân hàng không muốn cho vay là không đúng. Ngân hàng rất muốn, nhưng điều kiện nào để cho vay?

"Chúng tôi có hơn 40.000 doanh nghiệp, hạn mức cấp cho họ là 240 nghìn tỷ, hiện nay tổng giải ngân hơn 60 nghìn tỷ, còn lại không giải ngân được do nhiều lý do. Đấy là những doanh nghiệp đủ tiêu chuẩn nhưng họ không có đầu ra, không có phương án. Lãi suất chỉ là một tròng các yếu tố. Những gì chúng ta đã đạt trong thời gian vừa qua là lãi suất giảm rất nhiều. Tôi cho rằng hiện nay phải tạo cơ hội cho các Hiệp hội", ông Vinh nêu quan điểm.

Riêng với ý kiến của Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa, liên quan đến cộng đồng 1 triệu khách hàng doanh nghiệp Việt Nam đóng góp hơn 40% GDP, theo ông Vinh hiện đã có nhiều biện pháp, nhưng chưa đủ.

Ông Vinh mong muốn là Nhà nước có hẳn một chương trình riêng để hỗ trợ bằng các chính sách tài khóa, bởi riêng chính sách tín dụng không thì không thể đủ.

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng "cần xem lại lại xem tại sao một số chính sách đưa ra lại không chạy, có chính sách đưa ra giải ngân được ngay nhưng có những chính sách đưa ra 2 năm không giải ngân được. Qua đó rút kinh nghiệm để có một chương trình mới cho khách hàng, doanh nghiệp".

Đề nghị thứ ba là vấn đề lãi suất, Chính phủ và Ngân hàng nhà nước, các doanh nghiệp cũng muốn lãi suất giảm. Điều đó rất chính đáng nhưng để giảm còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố. Các chuyên gia cũng phân tích lãi suất huy động giảm rất nhiều nhưng còn một yếu tố nữa rất quan trọng là các thủ tục, chi phí liên quan làm kìm hãm không thể giảm được lãi suất.

Ông Vinh cũng đề nghị về có giải pháp cho vấn đề là xử lý nợ. Theo ông, nợ xấu hay còn gọi là nợ không sinh lời là một lĩnh vực sẽ tồn tại mãi mãi của ngành ngân hàng, nền kinh tế. Lĩnh vực xử lý nợ xấu phải là một đối tượng được Nhà nước cực kỳ quan tâm, cần có một Bộ luật riêng để xử lý nợ xấu.

Theo ông Vinh, càng ngày các ngân hàng càng vấp phải vấn đề xử lý nợ, không chỉ nợ không thu hồi được tài sản, không dám cho vay mà còn tăng thêm chi phí, vốn. Nghị quyết 42 sẽ hết hạn tháng 12 này, tất cả các ngân hàng hiện nay đang lâm vào tình trạng không ai hỗ trợ ngân hàng thu giữ tài sản đảm bảo, ưu tiên thứ tự thu hồi nợ và các biện pháp khác. Ngày xưa chỉ cho vay tín chấp mới mất tiền, giờ cả vay thế chấp cũng phải 2 đến 3 năm mới xử lý được nợ.

Một lần nữa ông Vinh đề nghị về dài hạn có một Bộ luật về vấn đề xử lý nợ xấu. Trong Bộ luật các tổ chức tín dụng ban hành vừa qua, rất nhiều điều hay nhưng riêng vấn đề xử lý nợ chỉ có 2, 3 điều. Trong lúc chờ đợi, ông Vinh đề nghị gia hạn Nghị quyết 42. 

Thủ tướng kết luận: "5 tăng", "5 giảm", "5 tăng tốc, bứt phá"

Phát biểu kết luận, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành tiếp thu các ý kiến, chủ động xây dựng các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện thật tốt chính sách tiền tệ, hỗ trợ đồng hành cùng doanh nghiệp thực chất, hiệu quả. 

Sau Hội nghị, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước tiếp thu các ý kiến, trình ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ ngắn gọn với thông điệp, nhiệm vụ, giải pháp rõ ràng, tập trung các vấn đề trọng tâm, trọng điểm, giải quyết các khó khăn, vướng mắc, dễ hiểu, dễ làm, dễ giám sát, đánh giá, kiểm tra, dễ tuyên truyền.

Nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm, Thủ tướng trước hết nêu rõ một số kết quả nổi bật của ngành ngân hàng.

Một là, tích cực rà soát, hoàn thiện thể chế về cơ chế, chính sách về tiền tệ và hoạt động ngân hàng. Trong đó, đã trình Quốc hội thông qua Luật các Tổ chức tín dụng (sửa đổi) và rà soát, sửa đổi nhiều văn bản pháp luật liên quan.

Hai là, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hợp lý, hiệu quả giữa lãi suất và tỷ giá, góp phần ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát (lạm phát năm 2023 là 3,25%, 2 tháng đầu năm 2024 là 3,67%). Năm 2023 đã 4 lần giảm lãi suất điều hành, tạo điều kiện tiên quyết để giảm lãi suất huy động và cho vay; tỷ giá cơ bản ổn định.

Lãi suất vay mới năm 2023 giảm 2,5%/năm so với cuối năm 2022. Tính đến cuối tháng 02/2024, lãi suất huy động bình quân ở mức 3,3%/năm, giảm khoảng 0,2% và lãi suất cho vay bình quân ở mức 6,3%/năm, giảm khoảng 0,7%/năm so với cuối năm 2023.

Đã điều hành linh hoạt tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, đồng thời đảm bảo an toàn hệ thống. Tín dụng năm 2023 tăng 13,78%; đã giải ngân 100% gói tín dụng 15 nghìn tỷ đồng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản.

Bảo đảm thị trường tiền tệ, ngoại hối hoạt động ổn định, thông suốt và trong tầm kiểm soát (nhất là trong bối cảnh thị trường tài chính, tiền tệ năm 2023 có nhiều biến động, thậm chí một số ngân hàng tại Hoa Kỳ và Thụy Sỹ bị phá sản).

Ba là, đã hỗ trợ tích cực doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế; đẩy mạnh tín dụng cho nền kinh tế, nâng cao khả năng tiếp cận vốn.

Tích cực triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ cùng hàng loạt các chương trình tín dụng ưu đãi đối với các ngành, lĩnh vực trọng điểm.

Nâng cao khả năng tiếp cận vốn để đẩy mạnh tín dụng cho nền kinh tế (như: đơn giản hóa thủ tục cho vay; số hóa quá trình cấp tín dụng; tiết giảm chi phí, giảm mặt bằng lãi suất cho vay để hỗ trợ khách hàng, doanh nghiệp).

Bốn là, tiếp tục tiên phong trong chuyển đổi số, cải cách hành chính, nâng cao năng lực của hệ thống, góp phần tối ưu các chi phí cho nền kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh.

Phối hợp tốt với Bộ Công an về ứng dụng Đề án 06 trong hoạt động ngân hàng. Tích cực ứng dụng các công nghệ 4.0 vào các sản phẩm, dịch vụ cốt lõi (như thanh toán, tín dụng, nhận tiền gửi...), đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, dịch vụ công; số hóa trong nhiều sản phẩm, dịch vụ.

Năm là, đã chú trọng công tác truyền thông chính sách, bảo đảm thông tin rõ ràng, minh bạch, gó phần tạo sự đồng thuận, củng cố niềm tin của Nhân dân.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương NHNN và toàn ngành ngân hàng, các tổ chức tín dụng, các cấp, các ngành liên quan về sự nỗ lực, cố gắng và những kết quả đạt được trong thời gian qua, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của cả nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, Thủ tướng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức. Việc cơ cấu lại nguồn vốn lãi vay, chính sách lãi vay chưa phù hợp, chưa tương xứng với dư địa và không gian chính sách tiền tệ.

Tăng trưởng tín dụng 2 tháng đầu năm không cao dù số tiền gửi tại các tổ chức tín dụng là rất lớn (hiện trên 13,6 triệu tỷ đồng so với 13,8 triệu tỷ vào cuối năm 2023).

Mặt bằng lãi suất cho vay tuy đã giảm nhưng chưa tương xứng với mức giảm của mặt bằng lãi suất huy động; lãi suất cho vay đối với các khoản vay hiện tại đang còn cao. Nhiều doanh nghiệp phản ánh tiếp cận tín dụng còn khó khăn và lãi suất cho vay còn cao.

Nợ xấu có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn rủi ro, một số vụ việc như vụ SCB cho thấy việc giám sát phải chặt chẽ, hiệu quả hơn. Kết quả thực hiện một số chương trình tín dụng ưu đãi chưa đạt như kỳ vọng (như gói 120 nghìn tỷ xây dựng nhà ở xã hội)…

Phân tích một số bài học kinh nghiệm, Thủ tướng cho rằng:

(i) Cần theo dõi sát, nắm chắc tình hình thực tiễn, có phản ứng chính sách ứng phó linh hoạt với biến động thị trường quốc tế, trong nước, góp phần nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế.

(ii) Kiên định mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, phối hợp hài hòa với chính sách tài khoá và các chính sách khác để góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; trong điều hành phải chủ động, linh hoạt, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm ưu tiên phù hợp trong từng giai đoạn, thời điểm.

(iii) Cần chung sức, đồng lòng của tất cả các chủ thể có liên quan (Chính phủ, các bộ ngành, địa phương, ngân hàng, doanh nghiệp và người dân), nuôi dưỡng và phát huy tinh thần đoàn kết, chia sẻ, giúp đỡ nhau nhiều hơn, thực chất hơn, mạnh mẽ, bao trùm hơn nữa.

Định hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2024

Theo Thủ tướng, năm 2024 là năm tăng tốc, bứt phá, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với việc thực hiện thắng lợi Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025. Để đạt được mục tiêu đề ra đòi hỏi quyết tâm, nỗ lực rất lớn trong bối cảnh tình hình tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Mục tiêu tổng quát đã được đề ra trong Kết luận của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết của Chính phủ: Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đồng thời, chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân; củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, giữ vững trật tự an toàn xã hội; đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế, gìn giữ môi trường hòa bình và điều kiện thuận lợi cho phát triển đất nước.

Một số mục tiêu cụ thể là tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) đạt 6 - 6,5%; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân ở mức 4,0 - 4,5%; tỷ lệ nợ xấu nội bảng (không bao gồm các ngân hàng thương mại yếu kém) dưới 3%....; tăng trưởng tín dụng đạt 15%.

Định hướng chỉ đạo, điều hành, Thủ tướng khái quát bằng ba cụm từ: "5 tăng", "5 giảm", "5 tăng tốc, bứt phá":

"Năm tăng" gồm: Tăng khả năng tiếp cận và hấp thụ tín dụng, nhất là đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, các động lực tăng trưởng truyền thống và các động lực tăng trưởng mới; tăng tháo gỡ vướng mắc pháp lý và chất lượng tín dụng; tăng cường phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Nhà nước, ngân hàng, doanh nghiệp và năng lực quản trị điều hành của ngân hàng, của thị trường tài chính; tăng công khai, minh bạch về lãi suất huy động, cho vay và chống tín dụng đen; tăng cường giám sát kiểm tra và phòng ngừa rủi ro, chống tham nhũng, tiêu cực.

"Năm giảm" gồm: Giảm lãi suất cho vay; giảm chi phí giao dịch, hoạt động; giảm thủ tục hành chính; giảm phiền hà, sách nhiễu; giảm tiêu cực, lợi ích nhóm, "sân sau"…

"Năm tăng tốc, bứt phá" gồm: Tăng tốc, bứt phá về số hóa; tăng tốc, bứt phá về chất lượng dịch vụ; tăng tốc, bứt phá về chất lượng nguồn nhân lực; tăng tốc, bứt phá về hạ tầng ngân hàng; tăng tốc, bứt phá về phục vụ sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân, góp phần tăng trưởng kinh tế.

Quan điểm chỉ đạo điều hành là: Bám sát tình hình và yêu cầu thực tiễn, phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả. 

Không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác nhưng cũng không hoang mang, dao động; phải kiên trì, kiên định, kiên quyết thực hiện được các mục tiêu chiến lược đề ra; không điều hành "giật cục". 

Không ngừng đổi mới, chủ động, linh hoạt, sáng tạo, nhanh chóng "xoay chuyển tình thế", "chuyển đổi trạng thái". 

Giữ vững đoàn kết, thống nhất, chung sức, đồng lòng với tinh thần: đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, đã quyết tâm rồi thì quyết tâm cao hơn nữa, đã hiệu quả rồi thì hiệu quả hơn nữa.

Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, Thủ tướng yêu cầu:

Ngân hàng Nhà nước quán triệt và quyết liệt triển khai có hiệu quả các giải pháp, nhiệm vụ theo các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị; các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, nhất là Nghị quyết số 01, 02/NQ/CP và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tiền tệ, tín dụng, tỷ giá, lãi suất..., gần nhất là Công điện số 18/CĐ-TTg về điều hành tăng trưởng tín dụng. Kịp thời xây dựng các nghị định, ban hành các thông tư để thi hành Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Theo dõi sát tình hình thế giới, trong nước để điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, nhất là điều hành hài hòa, hợp lý giữa lãi suất và tỷ giá. Điều hành tăng trưởng tín dụng hiệu quả, gắn với bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng và hệ thống tổ chức tín dụng.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát và giám sát chặt chẽ việc cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng; nghiêm cấm việc cấp tín dụng không đúng quy định pháp luật, không đúng đối tượng. Thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về chính sách tiền tệ, tín dụng, tỷ giá, lãi suất…

Đối với các tổ chức tín dụng, Thủ tướng yêu cầu cụ thể hóa các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và NHNN thành các văn bản chỉ đạo hướng dẫn trong toàn hệ thống của từng ngân hàng thương mại.

Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của các tổ chức tín dụng hà nước; tăng cường trách nhiệm xã hội, đạo đức kinh doanh của tổ chức tín dụng trong việc chia sẻ, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp theo quan điểm "Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" và "cùng thắng".

Quyết liệt triển khai các giải pháp tăng trưởng tín dụng, hướng tín dụng vào sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, đảm bảo an toàn, hiệu quả và kiểm soát rủi ro thanh khoản.

Thủ tướng lưu ý thêm, rút kinh nghiệm từ các gói tín dụng ưu tiên đã làm tốt và chưa tốt, tiếp tục ưu tiên cân đối nguồn vốn đáp ứng kịp thời, đầy đủ cho các lĩnh vực ưu tiên, trong đó có nông nghiệp; rà soát, phân loại các dự án bất động sản để kịp thời có giải pháp tín dụng phù hợp đối với từng doanh nghiệp, từng dự án đủ điều kiện; có tín dụng phù hợp với lĩnh vực BOT, BT giao thông, các dự án trọng điểm, lĩnh vực xăng dầu; tiếp tục triển khai có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách...

Tăng cường cho vay phục vụ đời sống, tiêu dùng thông qua khai thác Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; đẩy mạnh triển khai cho vay qua các hình thức điện tử, trực tuyến. Đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ tín dụng ngân hàng phù hợp từng phân đoạn khách hàng và thị trường, loại hình, nhu cầu sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, nhất là các nhu cầu vay vốn chính đáng, hợp pháp phục vụ đời sống, tiêu dùng của người dân.

Tích cực, chủ động triển khai có hiệu quả, thiết thực chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp bằng các hình thức phù hợp. Tiếp tục triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định của Thông tư số 02/2023/TT-NHNN, đảm bảo thực hiện đúng quy định, giám sát chặt chẽ, an toàn, phòng ngừa, ngăn chặn việc lợi dụng để trục lợi.

Tiếp tục tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay; thực hiện nghiêm túc việc công bố lãi suất cho vay bình quân để doanh nghiệp, người dân thuận lợi trong việc lựa chọn ngân hàng vay vốn.

Đối với các Bộ, ngành liên quan, Thủ tướng giao Bộ Tài chính tiếp tục điều hành chính sách tài khóa phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với chính sách tiền tệ. Rà soát, hoàn thiện các quy định liên quan đến chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, phát triển thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn dài hạn hiệu quả của doanh nghiệp. 

Tập trung triển khai giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Bộ Xây dựng khẩn trương trình Chính phủ ban hành các Nghị định hướng dẫn Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các thông tư hướng dẫn; tinh thần là giảm cấp trung gian, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. 

Phối hợp chặt chẽ với NHNN, các bộ, ngành và địa phương triển khai hiệu quả Đề án xây dựng 01 triệu căn nhà ở xã hội; triển khai quyết liệt hiệu quả Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát huy hiệu quả hơn nữa hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. 

Tiếp tục đẩy mạnh triển khai các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa quy trình đầu tư và thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Khẩn trương báo cáo Chính phủ trình Quốc hội bố trí nguồn vốn ngân sách để thực hiện chính sách về phát triển nhà ở xã hội.

Bộ Công Thương tiếp tục đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, sản phẩm, chuỗi cung ứng; củng cố và mở rộng thị phần hàng hóa Việt Nam tại các thị trường truyền thống, tạo bước đột phá mở rộng các thị mới, có tiềm năng. 

Tổ chức các chương trình khuyến mại trên phạm vi toàn quốc để phối hợp các địa phương tăng cường kết nối cung cầu, kích cầu tiêu dùng trong nước, thúc đẩy phát triển thị trường trong nước.

Thủ tướng lưu ý Bộ Công Thương nhiệm vụ xây dựng cơ chế mua bán điện trực tiếp, kế hoạch triển khai quy hoạch điện VIII, tinh thần là "cứ trong quy hoạch thì làm kế hoạch lần thứ nhất, chưa trong quy hoạch thì phải xem xét, đánh giá kỹ và có thể ban hành nhiều kế hoạch chứ không phải chỉ một kế hoạch, quy hoạch chưa trúng thì đánh giá lại và có thể bổ sung nhưng phải đúng luật, đúng quy định và chống tiêu cực, tham nhũng".

Bộ Công an khẩn trương có các giải pháp ngăn chặn, xử lý tình trạng sở hữu chéo, thao túng tại các tổ chức tín dụng, bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng TCTD và an ninh tài chính, tiền tệ. 

Đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Đề án 06, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, trọng tâm là triển khai Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 23/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc này.

Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương trình cấp có thẩm quyền ban hành và ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai; đề xuất sửa đổi Luật Khoáng sản, nhất là quy định liên quan thủ tục với mỏ vật liệu xây dựng thông thường. 

Xây dựng, hoàn thiện Hệ thống thông tin về đất đai, phối hợp với Bộ Xây dựng để kết nối với Hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản.

Các địa phương phối hợp chặt chẽ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng, người dân, doanh nghiệp. Ưu tiên nguồn lực phục vụ sản xuất kinh doanh, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp dưới các hình thức phù hợp; tập trung ngăn chặn nạn tín dụng đen…

Đối với các tổ chức kinh tế và người dân, Thủ tướng đề nghị thực hiện sản xuất kinh doanh đúng pháp luật, linh hoạt, thích ứng trong mọi hoàn cảnh, tiếp tục đổi mới công tác quản trị, nâng cao năng lực cạnh tranh, tiếp cận vốn tín dụng và năng lực huy động vốn hợp pháp khác. 

Phối hợp cùng với Nhà nước cùng hoàn thiện cơ chế, chính sách, trong đó phối hợp chặt chẽ với các tổ chức tín dụng để sử dụng hiệu quả vốn tín dụng, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Với tinh thần "Non cao cũng có đường trèo. Đường dẫu hiểm nghèo cũng có lối đi"; "Lửa thử vàng, gian nan thử sức", Thủ tướng mong muốn và tin tưởng các chủ thể liên quan tiếp tục phát huy kết quả đạt được, vượt qua khó khăn thách thức, luôn đoàn kết, chung sức, đồng lòng; nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhất các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra./.

Cổng TTĐT Chính phủ