TOÀN CẢNH: LỄ KHAI GIẢNG ĐẶC BIỆT và Kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục

Truyền hình trực tiếp Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục kết hợp Lễ Khai giảng năm học 2025-2026

Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2025 và được sự đồng ý của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục (nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo) kết hợp Lễ khai giảng năm học 2025 – 2026 vào sáng ngày 05/9/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội).

Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 – 2026 diễn ra từ 8h00 đến 9h30, được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 (Đài Truyền hình Việt Nam), được kết nối trực tuyến tất cả các cơ sở giáo dục, đào tạo trên toàn quốc với sự tham dự của khoảng 1,7 triệu thầy cô giáo và gần 30 triệu học sinh, sinh viên trên cả nước.

Tham dự buổi lễ có đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Lương Cường, Chủ tịch nước; Phạm Minh Chính, Thủ tướng Chính phủ; Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội; Trần Cẩm Tú, Thường trực Ban Bí thư; Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các đồng chí đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan, đoàn thể Trung ương, các đồng chí lãnh đạo các địa phương dự tại các điểm cầu, các vị đại sứ, đại diện các nước, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam; đồng chí Nguyễn Kim Sơn, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; các đồng chí nguyên lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, các đơn vị thuộc Bộ giáo dục và đào tạo qua các thời kỳ, các đồng chí giám đốc, hiệu trưởng các cơ sở giáo dục đào tạo trên cả nước và 1,6 triệu nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, hơn 26 triệu học sinh, sinh viên cả nước, dự trực tiếp và trực tuyến.

Đến dự và đưa tin về buổi lễ, trân trọng giới thiệu các phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh truyền hình Trung ương và thành phố Hà Nội.

Diễn văn kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026

Trình bày diễn văn kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn xúc động: "Hôm nay, hòa chung cùng âm hưởng và khí thế hào hùng của các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, chúng ta cùng nhau có mặt ở đây, tại các cơ sở giáo dục và ở mọi nơi, mọi miền đất nước để kỷ niệm 80 năm Truyền thống ngành Giáo dục và đào tạo và Khai giảng năm học mới. 

Ngày này cách đây 80 năm, chỉ vài ngày sau khi đọc bản Tuyên ngôn độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam mới. 

Bức thư là một tuyên ngôn về giáo dục và đào tạo, thể hiện tầm nhìn về tương lai phát triển đất nước bằng và gắn liền với giáo dục. Ngày 5/9 đã thành ngày truyền thống của ngành, là ngày cả nước khai giảng, là ngày hội toàn dân đưa trẻ tới trường. 

Cũng đúng dịp này cách đây 80 năm, Bộ Quốc gia giáo dục, thành viên của Chính phủ lâm thời đã được thành lập. Từ đó tới nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quản lý, dẫn dắt toàn ngành, trải qua 80 năm phấn đấu trưởng thành và góp phần phát triển đất nước.

Lễ khai giảng năm nay được tổ chức với hình thức đặc biệt, với sự kết nối qua đường truyền trực tuyến và truyền hình trực tiếp của VTV. 

Tất cả các cơ sở giáo dục cùng cả nước đang tham dự và chứng kiến lễ kỷ niệm và khai giảng, cùng nghe lời căn dặn và chúc mừng năm học mới của đồng chí Tổng Bí thư, cùng nghe một tiếng trống khai trường. Hàng triệu con tim đang chung một cảm xúc thiêng liêng, phấn khởi, tự hào. 

Khai giảng năm nay được tổ chức trong sự quan tâm đặc biệt của Đảng, của toàn dân đối với giáo dục và đào tạo: Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Quốc hội có Nghị quyết về thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi; học sinh Mầm non và Phổ thông được miễn và hỗ trợ học phí; 248 trường nội trú bán trú tại các xã biên giới được triển khai xây dựng; nhiều đối tượng được hỗ trợ bữa ăn trưa; các trường học phổ thông tổ chức dạy hai buổi trong ngày; nhiều chính sách mới mang tính đột phá phát triển đội ngũ nhà giáo được pháp điển hóa bằng luật Nhà giáo; … cùng nhiều chính sách mới khác. 

Lễ khai giảng và kỷ niệm hôm nay, hơn là một sự kiện, hay nghi lễ, đây chính là một hoạt động giáo dục đặc biệt nhiều ý nghĩa, thể hiện tinh thần dân tộc trong giáo dục.

Tại thời khắc thiêng liêng này, chúng ta cùng tưởng nhớ tới Chủ tịch Hồ Chí Minh, với niềm biết ơn vô hạn, tưởng nhớ và tri ân các anh hùng liệt sĩ các thế hệ nhà giáo và học sinh đã hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc. 

Hành trình 80 năm qua của ngành giáo dục được soi đường bởi tầm nhìn, tư tưởng giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay từ buổi đầu độc lập, Người đã không chỉ lo nâng cao dân trí, diệt ngay giặc dốt, mà quan trọng hơn là vực dậy dân khí, khích lệ ý chí, trao truyền sứ mệnh, trách nhiệm, tạo niềm cảm hứng to lớn cho lớp lớp những người trẻ tuổi. 

Mỗi lần nhắc lại lời giáo huấn của Người, chúng ta lại rưng rưng niềm cảm xúc, sự hứng khởi, ý thức trách nhiệm, thấy bản thân mình được làm mới lại, mạnh mẽ và lớn lao hơn. Người nói: "Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em". Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ của Đảng, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, đồng thời là một nhà giáo dục lớn, là bậc thầy vĩ đại.

80 năm qua, trải qua nhiều giai đoạn lịch sử hào hùng, Bộ từ Bộ Quốc gia giáo dục, tới Bộ Giáo dục; từ hai bộ Giáo dục và Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp tới Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày nay, ngành Giáo dục và đào tạo đã qua 3 lần cải cách giáo dục lớn, 2 lần đổi mới sâu rộng có tính chất cách mạng. 

Dưới sự lãnh đạo, định hướng tư tưởng, đường lối giáo dục của Đảng, toàn ngành đã từng bước xây dựng và hoàn thiện thể chế chính sách trong giáo dục; đã hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân; kiến tạo cơ sở vật chất và hạ tầng giáo dục, từng bước phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ khoa học, cán bộ quản lý giáo dục; phát triển khoa học giáo dục, phương pháp dạy và học, kiểm tra đánh giá; xây dựng hệ thống sách giáo khoa, giáo trình và học liệu; phát triển các mô hình quản trị giáo dục, đẩy mạnh hợp tác quốc tế. 

Giáo dục và đào tạo 80 năm qua đã phát triển theo hướng vừa kế thừa truyền thống, vừa hội nhập quốc tế, tạo bản sắc và giá trị riêng của Việt Nam.

80 năm qua, như một phép màu, từ bối cảnh đất nước với 95% người dân mù chữ, tầng lớp trí thức thưa thớt như lá mùa thu, số lượng trường học bậc cao đếm trên đầu ngón tay, lại đi qua chiều dài mấy chục năm chiến tranh, với chồng chất gian lao khó nhọc… mà tới hôm nay, cả nước đã hoàn thành phổ cập giáo dục từ mẫu giáo 5 tuổi tới hết trung học cơ sở. 

Chất lượng giáo dục phổ thông từng bước được nâng cao. Việt Nam được quốc tế đánh giá là nhóm các nước có nền giáo dục phổ thông tốt trên thế giới. Nhiều năm liền, Việt Nam thuộc nhóm 10 quốc gia có kết quả tốt nhất tại các kỳ thi Olympic trên toàn thế giới. 

Hiện cả nước có trên 52.000 trường học, đủ không gian học tập cho 26 triệu học sinh, trong đó 65 % trường phổ thông đạt chuẩn, nhiều trường học đã khang trang hiện đại. Chúng ta có lực lượng 1,6 triệu nhà giáo được đào tạo bài bản, trong số đó có những nhóm ưu tú không thua kém bất kỳ lực lượng giáo viên nào trên toàn thế giới. 

Chúng ta có 243 trường đại học, hơn 800 trường cao đẳng và trường trung cấp nghề, cả công lập, tư thục và quốc tế, dẫu trong đó chưa phải trường nào cũng tầm vóc, cũng chất lượng cao, nhưng đã có những ngành, những cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 500 trường tốt nhất thế giới, đào tạo hầu hết các lĩnh vực, các ngành nghề mà thế giới có, đóng góp 75% các sản phẩm nghiên cứu khoa học, phát minh sáng chế của cả nước. 

Lực lượng các nhà khoa học cũng đã đông đảo, trong đó có nhiều người giỏi, có nhiều đóng góp cho trong nước và quốc tế. 

Đất nước ta có được cơ đồ và tiềm lực như ngày hôm nay, có phần đóng góp quan trọng của giáo dục và đào tạo. So với các nền giáo dục tiên tiến hàng đầu thế giới, ngành Giáo dục còn rất nhiều điều phải phấn đấu, phải làm tốt hơn… 

Nhưng với xuất phát điểm như vậy, hoàn cảnh như vậy, điều kiện và chi phí như vậy, những gì mà cả nước và ngành Giáo dục đã làm được trong 80 năm qua, đó thực sự là một thành tựu hết sức to lớn và rất đỗi tự hào, nếu không muốn nói là một kỳ tích.

Nhìn lại chặng đường 80 năm phát triển vừa qua, không có lời nào nói hết được sự cảm ơn của ngành giáo dục với sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, cơ quan, ban, bộ, ngành. 

Không có con số nào cộng đếm ghi ơn hết được sự quan tâm, chăm lo, đầu tư và hỗ trợ của toàn xã hội, sự giúp đỡ của bạn bè năm châu, các tổ chức quốc tế dành cho giáo dục và đào tạo Việt Nam. 80 năm, không có tấm bia nào ghi tạc hết được sự hy sinh cống hiến, công sức, trí tuệ và tình cảm của hàng triệu nhà giáo đã dành cho các thế hệ học trò. 

Công lao này, ơn này chỉ có thể tạc vào thời gian trường cửu và trong niềm nhớ ghi của hàng triệu, hàng triệu học trò. Xin cảm ơn cha ông nghìn năm đã để lại đạo học, truyền thống hiếu học, trọng thầy và những tinh thần giáo dục, văn hóa giáo dục sâu sắc. 

Cảm ơn sự nỗ lực học tập chăm chỉ cầu tiến của tất cả các thế hệ người học. Cảm ơn các bậc tiền bối, các thế hệ lãnh đạo và cán bộ, nhân viên của Bộ Giáo dục và Đào tạo qua các thời kỳ.

Hôm nay, ngành Giáo dục tổ chức khai giảng, bước vào năm học mới, thời kỳ mới. Trong bối cảnh thế giới có những thay đổi sâu sắc, toàn diện, đặc biệt là công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang định hình lại nền giáo dục trên phạm vi toàn cầu, các quốc gia đang phải xác định lại tầm nhìn và chiến lược mới cho phát triển hệ thống giáo dục trong tương lai, đưa ra những chính sách mới để phát triển, cạnh tranh và thu hút nhân tài. 

Đất nước ta đang đứng trước vận hội lịch sử để phát triển bứt phá, thực hiện thắng lợi hai mục tiêu 100 năm, yêu cầu của việc xây dựng con người, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đặt ra rất cấp bách, đòi hỏi phải phát triển mạnh mẽ giáo dục và đào tạo. 

Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo vừa được Bộ Chính trị ban hành, trong đó ngành giáo dục và đào tạo vinh dự được xác định là quốc sách hàng đầu, là nhân tố quyết định tương lai của dân tộc, đặt phát triển giáo dục và đào tạo trong tư duy quản trị quốc gia, quản trị xã hội, đưa các mục tiêu nhiệm vụ phát triển giáo dục và đào tạo thành trọng tâm trong chiến lược, quy hoạch, chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển các lĩnh vực của quốc gia. 

Đặt mục tiêu lớn, tới năm 2045: Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới. Đây là cơ hội đặc biệt, chưa từng có đối với ngành giáo dục, là sứ mệnh, trách nhiệm và vinh dự lớn lao của ngành.

Nghị quyết 71 có ý nghĩa mở đầu, định hướng cho một cuộc cách mạng mới trong giáo dục. Nghị quyết 71 thể hiện tầm nhìn xa rộng, tính hành động và tính thực tiễn cao. Nghị quyết thể hiện sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, nhưng trước hết là quan tâm, trăn trở, mong mỏi và tình cảm đặc biệt của đồng chí Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng. 

Toàn ngành Giáo dục khắc ghi sâu và thể hiện lòng biết ơn vô hạn đối với Đảng, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, biết ơn đối với Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, với đồng chí Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, người đã luôn quan tâm chỉ đạo trực tiếp, sát sao, kịp thời, luôn luôn và hiệu quả.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng toàn ngành, nguyện phát huy truyền thống tốt đẹp từ ngàn năm và bề dầy thành tựu 80 năm, đem hết trí tuệ, lòng quyết tâm, sự sáng tạo, niềm hứng khởi và tinh thần phẩm chất cao đẹp của nghề nghiệp để hoàn thành xuất sắc trọng trách trước non sông đất nước, bắt tay vào triển khai Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị ngay từ những ngày đầu tiên của năm học mới. 

Trước tiên, toàn ngành triển khai học tập quán triệt sâu rộng Nghị quyết, thống nhất nhận thức và hành động, ý thức được đầy đủ yêu cầu, nhiệm vụ, trách nhiệm và cách làm mới, tạo ra khí thế mới, động lực mới. 

Cần thực hiện ngay việc rà soát, tự soi, tự sửa, nhìn nhận rõ và kiên quyết khắc phục những mặt còn hạn chế. Việc khắc phục không thể một sớm một chiều, nhưng cần làm ngay và làm luôn mỗi sớm mỗi chiều.

Triển khai ngay việc thể chế hóa những quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 71; trình Quốc hội thông qua 3 luật, Nghị quyết về cơ chế chính sách đặc biệt để thực hiện Nghị quyết 71, Nghị quyết về Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa và nâng cao chất lượng giáo dục; khẩn trương hoàn thành việc đánh giá quá trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018; lên phương án mới về sách giáo khoa và sách giáo khoa điện tử, học liệu điện tử; ban hành và triển khai chương trình giáo dục mầm non mới; triển khai đúng tiến độ việc xây dựng trường nội trú, bán trú tại các xã biên giới, kiên cố hóa trường lớp học; sắp xếp lại mạng lưới các trường đại học cao đẳng và dạy nghề; giảm số lượng, nâng cao chất lượng, tái cấu trúc bên trong các cơ sở giáo dục đại học và cao đẳng; triển khai mô hình quản trị số thông minh, bỏ khâu trung gian; xây dựng quỹ học bổng quốc gia và các chính sách hỗ trợ người học; triển khai mạnh mẽ chiến lược AI trong giáo dục, chuyển đổi số và phát triển trường học thông minh, kết nối và đưa vào khai thác cơ sở dữ liệu hồ sơ học tập suốt đời của người học ngay từ những ngày đầu năm 2026.

Con đường phía trước rất dài, gánh mang trên vai rất nặng, mong toàn thể các thầy cô giáo, cán bộ nhân viên giáo dục và các em học sinh, sinh viên, chúng ta đã sáng tạo cần sáng tạo hơn nữa, đã nỗ lực cần nỗ lực hơn nữa, hành động nhanh và mạnh mẽ hơn nữa để vượt qua các giới hạn của chính mình, tận dụng mọi cơ hội và điều kiện, hoàn thành sứ mệnh vẻ vang mới.

Với nhiều ý nghĩa đặc biệt, tôi xin trân trọng tuyên bố khai giảng năm học mới 2025-2026.

PHÁT BIỂU CỦA ĐẠI DIỆN HỌC SINH, SINH VIÊN

Em Kiều Tuấn Định, sinh viên khóa 67 chuyên ngành Bán dẫn, Đại học Bách Khoa Hà Nội, đại diện cho toàn thể các em học sinh, sinh viên trong cả nước, phát biểu:

Hôm nay, trong không khí cả nước kỷ niệm 80 năm cách mạng Tháng tám thành công và quốc khách 2/9, kỷ niệm 80 năm ngày Truyền thống ngành Giáo dục và Khai giảng năm học mới 2025-2026, em cũng giống như hàng chục triệu bạn trẻ cả nước đang hào hứng, phấn khởi vô cùng tự hào và xúc động khi được tham dự sự kiện quan trọng này, đặc biệt em lại được thay mặt cho toàn thể học sinh sinh viên phát biểu tại buổi Lễ.

Em thấu hiểu sâu sắc rằng, để có ngày hôm nay, chúng em có được điều kiện thuận lợi và cơ hội rộng mở thì những ngày tháng qua, biết bao thế hệ đã tận tụy lao động, chiến đấu và hy sinh. 

80 năm qua, dân tộc ta đã đi từ xứ thuộc địa tới quốc gia độc lập, từ chia cắt đến thống nhất, từ bị cô lập đến trở thành đối tác chiến lược toàn diện của các lớn mạnh.

80 năm ấy là bản trường ca viết bằng mồ hôi, máu và nước mắt, để hôm nay chúng em có thể đón năm học mới trong hòa bình, độc lập và tự do. 

Chúng em bày tỏ lòng biết ơn vô hạn thế hệ ông cha, thế hệ các thầy các cô và các anh các chị đã góp sức xây dựng một nước Việt Nam như ngày hôm nay.

Em được biết rằng, Đảng ta đã đặt mục tiêu đến năm 2045 – kỷ niệm 100 năm độc lập – Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Khi ấy, lực lượng lao động kiến tạo đất nước chính là thế hệ học sinh viên đang miệt mài học tập rèn luyện hôm nay. 

Chúng em hiểu rõ sứ mệnh lớn lao ấy và nhận thấy rằng tương lai của đất nước phụ thuộc rất nhiều vào trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phát triển đất nước gắn liền với công nghệ số, trong đó những vi mạch bán dẫn nhỏ bé hay những dòng lệnh AI chính là nền tảng của thế giới hiện tại và tương lai. 

Em thấy rằng việc mình học tập rèn luyện thật tốt kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp, tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết các bài toán về công nghệ không chỉ là yêu cầu đối với các sinh viên theo học ngành công nghệ kỹ thuật để ra trường làm việc, mà còn là yêu cầu và mệnh lệnh từ trái tim mỗi người trẻ tuổi Việt Nam.

Em mong muốn khởi nghiệp, phát triển một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Trong kỷ nguyên mới, Việt Nam muốn sánh vai được với các cường quốc năm châu, tất yếu cần những doanh nghiệp lớn có tầm hoạt động và ảnh hưởng thế giới. 

Mỗi thế hệ của từng giai đoạn lịch sử có những thách thức và khó khăn khác riêng. Các thế hệ cha ông của chúng em đã vượt qua thử thách khắc nghiệt sinh tử để có độc lập, để không đói, không dốt. 

Thời gian tới, khi thế hệ chúng em bước ra biển lớn thế giới, chúng em biết rằng, với cuộc cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật và thương mại thế giới không khoan nhượng, chúng em sẽ đối mặt với những thách thức mới không kém phần khốc liệt, mà để chiến thắng, không chỉ có ý chí, có quyết tâm, mà cần có trí tuệ và những năng lực mới theo yêu cầu thời đại. 

Nhìn suốt chiều dài lịch sử và bài học kinh nghiệm của cha ông, chúng em sẽ tựa chắc vào truyền thống văn hóa, vào bản sắc, vào tinh thần nhân văn của con người Việt Nam, chúng em sẽ khiêm tốn, thật thà và dũng cảm học hỏi thế giới, để đương đầu và vượt qua thử thách mới với tinh thần "tôi là người Việt Nam".

Em mong muốn bản thân mình trở nên giàu có. Giàu để bản thân sống tốt, để có thể chăm sóc được bố mẹ em lúc già. Giàu để em có nhiều tiền để có thể giúp đỡ những người đồng bào của mình khi khó khăn. 

Em muốn đem lại nhiều việc làm và thu nhập cao cho người khác và muốn khẳng định trí tuệ và bản lĩnh của người Việt Nam không chỉ tỏa sáng thời chiến tranh, thời thoát nghèo, mà còn tỏa sáng cả thời đại kinh doanh, làm công nghệ và kỹ thuật cao phục vụ cuộc sống con người.

Em rất tự hào vì đang là sinh viên của Đại học Bách Khoa Hà Nội, một trung tâm đào tạo có uy tín về lĩnh vực công nghệ kỹ thuật trong cả nước, nơi đang khiến em dám dệt ước mơ về công nghệ. 

Em mong các bạn học sinh phổ thông sớm chọn cho mình một hướng đi cho tương lai phù hợp với định hướng phát triển của đất nước và tất cả chúng ta cùng lớn lên cùng đất nước, thúc đẩy sự phát triển của đất nước, để các bác Lãnh đạo và thế hệ cha anh hôm nay yên lòng về chúng ta.

Em xin cảm ơn các Bác Lãnh đạo đã cho em vinh dự được phát biểu hôm nay. Điều này chắc chắn sẽ khiến em nhớ mãi và là niềm động viên cổ vũ em cho cả cuộc đời phía trước. Em xin chia sẻ niềm vinh dự này với các bạn học sinh sinh viên cả nước.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất

Nhân dịp này, để ghi nhận những thành tích xuất sắc của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo, Chủ tịch nước đã quyết định trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo và đánh trống khai giảng năm học mới 2025-2026

Kính thưa các đồng chí Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,

Thưa các thầy cô giáo lão thành, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, đại diện Lãnh đạo các ban, bộ, ngành và Thành phố Hà Nội, bạn bè quốc tế.

Thưa các thầy giáo, cô giáo cùng toàn thể các cháu học sinh, sinh viên trong cả nước thân mến!

Hôm nay, trong không khí thiêng liêng và tự hào cả nước vừa kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, chúng ta cùng dự Lễ Khai giảng năm học mới, kỷ niệm 80 năm ngày Bác Hồ gửi bức thư đầu tiên cho học sinh cả nước và 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục – tiền thân của Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày nay.

Đây là dịp để chúng ta ôn lại truyền thống vẻ vang, tri ân công lao của các thế hệ thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục trên khắp mọi miền Tổ quốc. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để khẳng định quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, để giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt của phát triển đất nước, của tương lai dân tộc.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi xin gửi tới các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục, cùng toàn thể học sinh, sinh viên cả nước lời chào mừng nồng nhiệt, lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Chúc ngành giáo dục tiếp tục có những bước phát triển đột phá, xứng đáng với truyền thống hiếu học và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam Anh hùng. Chúc mừng Bộ Giáo dục và Đào tạo được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất.

Thưa các đồng chí, các thầy giáo, cô giáo và các cháu học sinh, sinh viên,

Ông cha ta từng dạy: "học phải đi đôi với hành","hiền tài là nguyên khí của quốc gia"; Bác Hồ, trong thư gửi các cháu học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên tháng 9/1945, đã viết: "Từ giờ phút này trở đi các em bắt đầu được nhận một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam... được hấp thụ một nền giáo dục của một nước độc lập, một nền giáo dục nó sẽ đào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em". Những lời dạy đó đã và đang tiếp tục là mục tiêu phấn đấu, là phương châm hành động của nền giáo dục nước nhà.

80 năm trước, ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Chính phủ Lâm thời đã thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục – một quyết định mang tầm chiến lược, đặt nền móng cho nền giáo dục mới của nước Việt Nam độc lập. Cùng với đó, phong trào "Bình dân học vụ" bùng lên mạnh mẽ với phương châm "người biết chữ dạy người chưa biết chữ". Chống mù chữ trở thành "mặt trận mở đầu" để nâng cao dân trí, khơi thông nguồn lực con người cho kiến quốc. Nhắc lại những thời khắc thiêng liêng ấy, chúng ta càng khắc ghi công lao trời biển của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các bậc tiền bối, ghi nhận sự đóng góp to lớn của các thế hệ thầy cô giáo đã "hết lòng vì học sinh thân yêu" và đối với sự nghiệp giáo dục.

Thưa các đồng chí,

Trong suốt 80 năm qua, dù trong khói lửa chiến tranh hay trong công cuộc kiến thiết hòa bình, giáo dục cách mạng Việt Nam luôn ở tuyến đầu: tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quyết định vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và phát triển. Đặc biệt từ sau công cuộc đổi mới, giáo dục và đào tạo không ngừng mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng, từng bước hội nhập quốc tế.

Bên cạnh những thành tựu rất đáng tự hào, chúng ta cũng nghiêm túc nhìn nhận rằng chất lượng giáo dục còn chưa đồng đều, chênh lệch vùng miền còn lớn. Đổi mới căn bản, toàn diện có khâu chưa đồng bộ, còn lúng túng cả trong nhận thức và hành động. Giáo dục đại học đổi mới chậm, liên kết đào tạo – nghiên cứu – thị trường lao động chưa chặt chẽ. Phương pháp dạy học ở nhiều nơi chưa khuyến khích sáng tạo và năng lực tự học. Cơ sở vật chất, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế còn hạn chế, bất cập. Có giai đoạn giáo dục chưa phát huy đầy đủ vai trò động lực cho phát triển. Đây là những vấn đề đòi hỏi chúng ta phải kiên quyết khắc phục.

Thưa các đồng chí,

Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước công nghiệp hiện đại, và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, kinh tế tri thức, khoa học công nghệ và chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ, giáo dục và đào tạo càng phải giữ vững vị trí quốc sách hàng đầu, trở thành động lực then chốt để phát triển đất nước.

Vừa qua Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Trong tháng này, Ban Bí thư sẽ tổ chức Hội nghị toàn quốc để quán triệt và triển khai nghị quyết này. Đây là một nghị quyết có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang tầm nhìn chiến lược, với những mục tiêu lớn, cụ thể, những nhiệm vụ, giải pháp đột phá mạnh mẽ, đưa giáo dục và đào tạo Việt Nam vào dòng chảy của giáo dục thế giới. Để nhanh chóng đưa nghị quyết vào cuộc sống, tôi đề nghị:

Toàn Đảng phải đổi mới mạnh mẽ tư duy lãnh đạo đối với giáo dục, không áp đặt những chuẩn mực cũ cho một nền giáo dục hiện đại, mà cần chỉ đạo sát sao, thực chất, tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả, nhất quán coi giáo dục là quốc sách hàng đầu.

Quốc hội cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý thông suốt, ổn định và tiên tiến cho sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo.

Chính phủ tăng cường đầu tư, bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, đội ngũ; đồng thời kiên quyết tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế, chính sách để khơi thông và huy động tối đa mọi nguồn lực xã hội cho giáo dục.

Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức xã hội cần phát huy sức mạnh đại đoàn kết, khuyến khích và lan tỏa phong trào toàn dân chăm lo cho sự nghiệp trồng người.

Ngành giáo dục cần tiên phong trong đổi mới tư duy, phương pháp quản trị; xây dựng đội ngũ nhà giáo vừa có tri thức, vừa có đạo đức và khát vọng cống hiến. Các thầy cô giáo phải là tấm gương sáng, là nguồn cảm hứng cho học trò. Các cháu học sinh, sinh viên phải nuôi dưỡng chí lớn, khát vọng lớn, học tập và rèn luyện để trở thành công dân toàn cầu, từng bước hội nhập chuẩn mực quốc tế nhưng luôn giữ vững bản sắc và tâm hồn Việt Nam.

Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới, tôi xin nhấn mạnh một số định hướng lớn:

Thứ nhất, đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động. Chuyển từ cải cách "chỉnh sửa" sang tư duy kiến tạo – dẫn dắt phát triển quốc gia bằng giáo dục; lấy chất lượng – công bằng – hội nhập – hiệu quả làm thước đo; siết chặt kỷ luật thực thi.

Thứ hai, bảo đảm tiếp cận bình đẳng trong giáo dục, nâng cao mặt bằng dân trí. Không để bất kỳ trẻ em nào bị bỏ lại phía sau; ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng khó khăn; tăng đầu tư trường lớp – dinh dưỡng học đường – đội ngũ thầy cô – hạ tầng số. Vừa qua chúng ta đã thực hiện miễn học phí cho toàn bộ học sinh từ mầm non tới hết trung học phổ thông; một số địa phương đã hỗ trợ cung cấp bữa ăn trưa miễn phí cho các cháu học 2 buổi. Bộ Chính trị cũng đã có kết luận về chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại 248 xã biên giới đất liền. Trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025, hoàn thành chậm nhất là đến thời điểm khai giảng năm học sau.

Thứ ba, đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng toàn diện. Không chỉ truyền thụ tri thức, mà còn nuôi dưỡng nhân cách – rèn luyện thể chất – bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy tinh thần công dân, ý thức kỷ luật và trách nhiệm xã hội; hình thành lớp người "vừa giỏi giang, vừa nhân ái, vừa kiên cường"; phấn đấu sớm phổ cập giáo dục phổ thông.

Thứ tư, tạo đột phá trong giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp. Đại học phải trở thành trung tâm sản sinh tri thức, công nghệ, là hạt nhân đổi mới sáng tạo – khởi nghiệp; gắn chặt đào tạo – nghiên cứu – chuyển giao với nhu cầu phát triển đất nước. Cần hình thành những đại học lớn có tầm vóc khu vực và quốc tế, những cơ sở đào tạo nghề hiện đại, để đào tạo ra đội ngũ nhân lực chất lượng cao, góp phần đưa đất nước bứt phá trong khoa học – công nghệ, công nghiệp hóa và chuyển đổi số.

Thứ năm, đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong giáo dục. Hội nhập để học hỏi tinh hoa, thu hẹp khoảng cách, lan tỏa chuẩn mực; khuyến khích đồng đào tạo, liên kết chương trình, công nhận tín chỉ, trao đổi giảng viên – sinh viên, thu hút học giả quốc tế; qua đó nâng cao vị thế giáo dục Việt Nam.

Thứ sáu, chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Thầy cô là linh hồn của giáo dục, là nhân tố quyết định sự thành bại của đổi mới. Thầy cô không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn gieo mầm khát vọng, hun đúc nhân cách, thắp sáng niềm tin cho học trò. Bởi vậy, bản thân các thầy cô cũng phải không ngừng học tập, sáng tạo, nêu gương mẫu mực. Luật Nhà giáo đã được Quốc hội thông qua là nền tảng để bảo đảm nâng cao đời sống vật chất, quyền, lợi ích hợp pháp, đồng thời nâng cao chuẩn nghề nghiệp, đạo đức, trách nhiệm và vị thế xã hội của nhà giáo.

Thứ bảy, thúc đẩy chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục. Biến công nghệ thành cú hích cho đổi mới căn bản, toàn diện: dạy và học linh hoạt, học liệu mở, nền tảng số an toàn, nhân văn; nâng cao năng lực số cho giáo viên – học sinh; bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu.

Thứ tám, ưu tiên đầu tư cho giáo dục. Đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho tương lai dân tộc. Quy hoạch tổng thể, sắp xếp hệ thống (nhất là đại học công lập) để hình thành những trung tâm đào tạo – nghiên cứu – đổi mới sáng tạo ngang tầm khu vực, vươn tầm quốc tế; sử dụng chi tiêu công hiệu quả, không dàn trải; tăng cường hợp tác công – tư, huy động mạnh mẽ các nguồn lực xã hội cùng chung tay cho sự nghiệp trồng người.

Thứ chín, xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Trong thời đại Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tri thức thay đổi từng ngày, từng giờ; điều hôm nay tiên tiến, ngày mai có thể đã lạc hậu. Vì vậy, học tập không chỉ là nhu cầu cá nhân, mà trước hết phải được nhìn nhận như một trách nhiệm chính trị, một hành động cách mạng thường trực của mỗi người dân. Ở bất kỳ độ tuổi, lĩnh vực hay nghề nghiệp nào, chúng ta đều phải học để không bị tụt hậu, học để làm chủ tri thức và công nghệ, học để phát triển bản thân và góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Xây dựng xã hội học tập, khuyến khích học tập suốt đời chính là nền tảng vững chắc nhất cho một dân tộc tự cường. Đó không chỉ là hành trang của mỗi cá nhân, mà còn là giá trị cốt lõi của quốc gia, bảo đảm cho dân tộc ta tiến cùng thời đại, khẳng định bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế.

Nhân dịp khai giảng năm học mới 2025-2026, Tôi dặn các cháu mấy nội dung sau: Thế hệ cha ông đã làm nên chiến thắng bằng máu xương, hôm nay, trong hòa bình, hội nhập và khát vọng vươn lên, trách nhiệm của thế hệ các cháu là phải làm nên chiến thắng mới bằng tri thức – bản lĩnh – sáng tạo. Do vậy các cháu: (1) Hãy đặt mục tiêu rõ ràng; rèn luyện kỷ luật tự học; nuôi dưỡng đam mê khám phá; (2) Nâng cao năng lực, làm chủ công nghệ số và trí tuệ nhân tạo một cách thông minh, an toàn và nhân văn; (3) Biết yêu thương, sẻ chia, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng.

Mỗi bước tiến của các cháu chính là tương lai của đất nước. Học sinh nhỏ tuổi hãy thực hiện thật tốt 5 Điều Bác Hồ dạy; học sinh trung học cần trau dồi nhân cách, ý thức công dân, bồi đắp tri thức và nuôi dưỡng khát vọng; sinh viên hãy nuôi chí lớn, dám nghĩ, dám làm, đi đầu trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh và hội nhập quốc tế, hãy học tập và rèn luyện để trở thành người lao động hữu ích cho gia đình và xã hội.

Các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục thân mến,

Trải qua 80 năm, đội ngũ nhà giáo Việt Nam lặng thầm mà bền bỉ, hy sinh, cống hiến vô cùng to lớn cho sự nghiệp "trồng người". Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và tri ân chân thành tới các thế hệ thầy cô. Trong giai đoạn mới, mong các thầy cô: (1) Tiếp tục nêu gương, đổi mới phương pháp, dẫn dắt học trò trên con đường tri thức và nhân cách; (2) Tiên phong chuyển đổi số, hướng dẫn học sinh, sinh viên sử dụng công nghệ (nhất là trí tuệ nhân tạo) một cách sáng tạo, hiệu quả, an toàn và nhân văn; (3) Tích cực tham gia đóng góp chính sách, cùng toàn ngành nâng cao chất lượng và công bằng trong giáo dục.

Thưa các đồng chí, thưa toàn thể thầy cô và các cháu học sinh, sinh viên thân mến!

Đảng ta luôn xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt quyết định tương lai dân tộc. Hơn bao giờ hết, chúng ta phải coi đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho tương lai, cho sự phát triển bền vững và hùng cường của đất nước.

Kỷ niệm 80 năm ngày Bác Hồ gửi thư cho học sinh và 80 năm thành lập Bộ Giáo dục hôm nay không chỉ là dịp ôn lại truyền thống vẻ vang, mà quan trọng hơn là để khẳng định quyết tâm: phải xây dựng một nền giáo dục Việt Nam hiện đại – nhân văn – hội nhập, góp phần làm rạng danh dân tộc, đưa đất nước sánh vai các cường quốc năm châu.

Tôi kêu gọi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; các cấp, các ngành, các địa phương; mỗi gia đình và từng người dân – hãy chung tay chăm lo cho sự nghiệp trồng người, vì tương lai con em chúng ta, vì phồn vinh của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.

Với truyền thống hiếu học, với đội ngũ thầy cô tâm huyết, với sự nỗ lực vươn lên của học sinh, sinh viên trong cả nước, cùng sự quan tâm của toàn xã hội, tôi tin tưởng rằng ngành giáo dục nước ta sẽ tiếp tục vượt qua khó khăn, gặt hái nhiều thành tựu to lớn, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Nhân dịp khai giảng năm học mới, xin chúc các thầy giáo, cô giáo, các bậc phụ huynh, cùng các cháu học sinh, sinh viên trên cả nước một năm học mới tràn đầy khí thế, thành công và có nhiều niềm vui!

Xin trân trọng cảm ơn!

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đáp từ

Thay mặt Bộ Giáo dục và Đào tạo và toàn ngành giáo dục và đào tạo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu đáp từ, tiếp thu, lĩnh hội đầy đủ các chỉ đạo, định hướng, yêu cầu của Tổng Bí thư. Đặc biệt là chỉ đạo về việc đổi mới tư duy, chuyển từ cải cách, chỉnh sửa sang kiến tạo, phát triển. Và chủ đích, phấn đấu để tiến hành giáo dục phổ cập bậc trung học phổ thông và tương đương cùng nhiều chỉ đạo khác.

Bộ và ngành sẽ triển khai ngay các chỉ đạo của Tổng Bí thư, đồng thời với việc triển khai Nghị quyết 71 ngay từ đầu năm học này.

Một lần nữa, xin cảm ơn những tình cảm, sự quan tâm của Tổng Bí thư đối với ngành giáo dục, với sự nghiệp phát triển con người. 

Trong những ngày qua, do ảnh hưởng cơn bão số 5 và số 6, cùng đợt mưa lũ và thiên tai tại nhiều tỉnh trước thềm năm học mới, Tổng Bí thư đã rất lo lắng và quan tâm tới việc nhiều trường học bị hư hại, ngập lụt. 

Tổng Bí thư đã chỉ đạo cần khắc phục ngay và tập trung cao nhất để không có trường học nào không khai giảng được vào ngày hôm nay. Tổng Bí thư cũng đã yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phải báo cáo tình hình hàng ngày.

Ngành giáo dục rất cảm động với sự quan tâm cụ thể, thực tiễn và thấm đượm tình cảm của Tổng Bí thư tới giáo dục và thấy cần làm thật tốt mọi việc để không phụ sự quan tâm và kỳ vọng của đồng chí cùng toàn Đảng, toàn dân. 

Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch nước Lương Cường đã luôn quan tâm sâu sát đến giáo dục và đào tạo, khen thưởng, động viên kịp thời các nhà giáo và các cháu học sinh xuất sắc và đã gửi thư chúc mừng, động viên, khích lệ toàn thể thầy và trò ngành giáo dục nhân dịp khai giảng đặc biệt ngày hôm nay.

Xin trân trọng cảm ơn tất cả các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, nhà nước, đến các vị khách quý trong và ngoài nước. Một lần nữa, xin được trân trọng cảm ơn và chúc sức khỏe tất cả các đồng chí.

Thư của Chủ tịch nước Lương Cường gửi ngành Giáo dục nhân dịp khai giảng năm học 2025-2026

Nhân dịp khai giảng năm học 2025 – 2026, trong không khí hân hoan cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và 80 năm truyền thống ngành Giáo dục, Chủ tịch nước Lương Cường đã gửi thư tới toàn ngành. Cổng Thông tin điện tử Chính phủ trân trọng giới thiệu toàn văn Thư của Chủ tịch nước Lương Cường.

Thân ái gửi các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục, các em học sinh, sinh viên, học viên và các bậc phụ huynh!

Nhân dịp khai giảng năm học 2025 – 2026, trong niềm vui, niềm tự hào cả nước chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công, 80 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam, 80 năm truyền thống ngành Giáo dục, Tôi thân ái gửi tới các thế hệ thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động công tác trong ngành Giáo dục qua các thời kỳ, cùng các em học sinh, sinh viên, học viên và các bậc phụ huynh tình cảm ấm áp, thân tình và những lời chúc tốt đẹp nhất.

Cách đây tròn 80 năm, vào mùa thu lịch sử, trong bức thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên khi nước ta vừa mới giành được độc lập, Bác Hồ đã gửi gắm tình thương yêu bao la và niềm tin mãnh liệt – thế hệ trẻ Việt Nam sẽ đưa đất nước vươn tới đài vinh quang sánh vai với các cường quốc năm châu. Ước nguyện thiêng liêng đó của Người vẫn đang vang vọng, nhắc nhở các em không ngừng học tập, rèn luyện để xứng đáng với sự hy sinh, cống hiến của các thế hệ đi trước, đóng góp vào sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

Năm học vừa qua, ngành Giáo dục đã chủ động, tích cực tham mưu, đề xuất, hoàn thiện nhiều cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật quan trọng nhằm đổi mới, phát triển giáo dục và đào tạo trong giai đoạn mới; toàn ngành đã hoàn thành việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới từ lớp 1 đến lớp 12, khẳng định thành công bước đầu của quá trình đổi mới giáo dục phổ thông. Chất lượng giáo dục các cấp học đều được nâng lên; học sinh Việt Nam tiếp tục đạt thành tích cao tại các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực, góp phần nâng cao vị thế giáo dục nước ta trên trường quốc tế. Đây là những nỗ lực đáng trân trọng của ngành Giáo dục, thầy, trò cả nước, đồng thời tiếp tục lan tỏa niềm tin, sự ủng hộ của xã hội đối với sự nghiệp đổi mới, phát triển giáo dục và đào tạo nước nhà.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Tôi nhiệt liệt chúc mừng, biểu dương những thành tựu rất đáng tự hào mà ngành Giáo dục đã đạt được trong năm học 2024 – 2025.

Năm học 2025 – 2026 là năm học đầu tiên diễn ra trong bối cảnh mới khi cả nước hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cũng là năm học đầu tiên triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Tôi mong ngành Giáo dục tập trung thực hiện tốt chủ đề năm học: “Kỷ cương – Sáng tạo – Đột phá – Phát triển”, tiếp tục hướng tới mục tiêu hình thành và phát triển toàn diện con người về tri thức, đạo đức, kỹ năng, bản lĩnh và khát vọng, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Trước thềm năm học mới, Tôi tin tưởng các em học sinh, sinh viên, học viên sẽ tiếp tục nuôi dưỡng ước mơ, không ngừng học tập, rèn luyện, trở thành những công dân yêu nước, trách nhiệm, sáng tạo, giàu lòng nhân ái, có khát vọng lớn lao để xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

Tôi mong các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục luôn giữ vững ngọn lửa tâm huyết, tình yêu nghề, không ngừng đổi mới, sáng tạo, xây dựng môi trường học tập hạnh phúc cho học trò.

Tôi mong các bậc phụ huynh, với tình yêu thương và trách nhiệm, tiếp tục đồng hành cùng nhà trường, cùng xã hội chăm lo cho thế hệ tương lai.

Tôi đề nghị các ban, bộ, ngành Trung ương, các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm hơn nữa đối với sự nghiệp giáo dục bằng những quyết sách thiết thực để các thầy cô giáo và các em học sinh, sinh viên, học viên được giảng dạy, học tập, rèn luyện trong môi trường tốt nhất.

Chúc các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục và các em học sinh, sinh viên, học viên luôn mạnh khỏe, hạnh phúc, đạt nhiều thành tích trong năm học mới, để ngành Giáo dục Việt Nam góp phần quan trọng đưa đất nước “sánh vai với các cường quốc năm châu” như mong muốn của Bác Hồ kính yêu.

Thân ái,

Lương Cường

Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Thủ tướng yêu cầu tập trung khắc phục cơ sở giáo dục bảo đảm điều kiện khai giảng năm học mới cho học sinh

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 156/CĐ-TTg ngày 3/9/2025 gửi Chủ tịch UBND các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh; Bộ trưởng các Bộ: Quốc phòng, Công an, Giáo dục và Đào tạo về việc tập trung khắc phục cơ sở giáo dục bảo đảm điều kiện khai giảng năm học mới cho học sinh.

Ngày 29 tháng 8 năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 151/CĐ-TTg về việc khẩn trương khắc phục cơ sở giáo dục, y tế bị thiệt hại do thiên tai, bảo đảm các điều kiện tổ chức lễ khai giảng năm học mới đúng thời gian quy định. 

Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (văn bản số 1507/BC-BGDĐT ngày 01 tháng 9 năm 2025) và thông tin trên bản tin thời sự của Đài Truyền hình Việt Nam (trưa ngày 03 tháng 9 năm 2025) công tác khắc phục cơ sở giáo dục ở một số địa phương, nhất là ở Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Nghệ An vẫn chưa hoàn thành trong khi thời điểm tổ chức khai giảng năm học mới đã cận kề.

Để bảo đảm tổ chức Lễ khai giảng năm học mới cho học sinh, nhất là tại các khu vực bị ảnh hưởng do thiên tai vừa qua, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu:

1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh chỉ đạo rà soát cụ thể công tác khắc phục các cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng do bão số 5 và các đợt thiên tai vừa qua trên địa bàn; tiếp tục huy động tối đa nguồn lực, lực lượng (nhất là lực lượng quân đội, công an, đoàn viên thanh niên) để đẩy nhanh tiến độ, thần tốc hơn nữa nhằm sửa chữa, khắc phục xong tất cả các trường, điểm trường bị tốc mái, hư hại, không bảo đảm an toàn, sửa chữa bàn ghế, bổ sung sách vở, thiết bị giảng dạy và đồ dùng học tập cho học sinh; bảo đảm an toàn, đủ điều kiện tổ chức khai giảng và điều kiện học tập cơ bản cho học sinh, không được để học sinh thiếu trường, thiếu lớp, thiếu thày cô, thiếu sách vở, đồ dùng học tập. 

Đối với các trường, điểm trường bị sập đổ, hư hỏng nặng chưa khôi phục xong hoặc không bảo đảm an toàn phải có phương án bố trí địa điểm khai giảng, học tập tạm thời cho học sinh. Hoàn thành chậm nhất trong ngày 04 tháng 9 năm 2025. 

Báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trong ngày 04 tháng 9 năm 2025.

2. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc ngành giáo dục các địa phương, nhất là các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh rà soát, chủ động tham mưu cho cấp ủy và chính quyền địa phương chỉ đạo, huy động lực lượng, nguồn lực để khắc phục nhanh nhất các cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng do thiên tai; có phương án chủ động, kịp thời hỗ trợ sách vở, thiết bị giảng dạy, đồ dùng học tập đối với các cơ sở giáo dục bị thiệt hại do thiên tai theo đề nghị của địa phương để bảo đảm điều kiện học tập cho học sinh ngay đầu năm học mới. 

Tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện trong ngày 04 tháng 9 năm 2025.

3. Bộ trưởng các Bộ: Quốc phòng, Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo các đơn vị quân đội, công an đóng trên địa bàn huy động tối đa lực lượng hỗ trợ xử lý vệ sinh trường lớp, sửa chữa cơ sở giáo dục theo đề nghị của địa phương.

4. Giao Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc các Bộ, ngành và địa phương có liên quan triển khai thực hiện công điện này.

5. Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc theo chức năng, nhiệm vụ được giao, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng phụ trách những vấn đề đột xuất, phát sinh.

Hơn 2,3 triệu học sinh Thủ đô hân hoan đón chào năm học mới

Hà Nội bước vào năm học mới với quy mô 2.954 trường mầm non và phổ thông, phục vụ hơn 70.500 lớp học với khoảng 2,327 triệu học sinh, tăng gần 60.000 em so với năm trước. 

Toàn ngành có khoảng 129.300 cán bộ, giáo viên, hơn 68.900 phòng học cùng 29 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên phục vụ gần 57.000 học viên. 

Đặc biệt, năm nay thành phố có thêm 43 trường mới, gồm 27 công lập và 16 tư thục. Đồng thời triển khai kế hoạch tuyển dụng gần 1.000 giáo viên cho các trường trung học phổ thông.

Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương khẳng định: "Chúng tôi đã hoàn thành rà soát, bổ sung cơ sở vật chất, tuyển bổ sung đội ngũ giáo viên và đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý để đảm bảo điều kiện tốt nhất cho hơn 2,3 triệu học sinh bước vào năm học mới".

Với lễ khai giảng đặc biệt năm nay, theo hướng dẫn của Sở GD&ĐT Hà Nội, các trường tùy theo mỗi khối lớp, cấp học sẽ sắp xếp, bố trí học sinh dự khác nhau. 

Một số trường mầm non, tiểu học bố trí cho học sinh các lớp nhỏ dự khai giảng tại lớp, theo dõi qua màn hình tivi. Những học sinh lớp lớn tập trung tại sân trường theo dõi qua màn hình LED.

Các trường học có thể tổ chức các hoạt động của nhà trường lúc 7-8h. Từ 8h trở đi, các trường học kết nối với lễ khai giảng do Bộ GD&ĐT tổ chức tại Trung tâm Hội nghị quốc gia.

Rộn ràng khai giảng năm học mới trên quần đảo Trường Sa

Hòa chung không khí khai giảng năm học 2025 – 2026 của cả nước, sáng 5/9, tiếng trống trường đã ngân vang trên các đảo Trường Sa, Song Tử Tây, Sinh Tồn và Đá Tây.

Trước ngày khai giảng, chính quyền địa phương, các đoàn thể, cán bộ, chiến sĩ cùng giáo viên, phụ huynh và học sinh đã chung tay vệ sinh môi trường, trang trí lớp học, chuẩn bị cho ngày hội toàn dân đưa trẻ đến trường.

Trong lễ khai giảng, trên sân trường rực rỡ cờ hoa, các em học sinh trong bộ đồng phục tinh tươm hân hoan bước vào năm học mới, trong niềm xúc động của cha mẹ, thầy cô và những người lính đang ngày đêm bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Đặc khu Trường Sa – vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc – luôn đối mặt nhiều khó khăn về thời tiết, cơ sở vật chất và khoảng cách xa đất liền. 

Bởi vậy, lễ khai giảng ở nơi đây mang ý nghĩa đặc biệt: khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quân đội đối với sự nghiệp giáo dục, tiếp thêm động lực để thầy và trò vượt khó, vươn lên.

Tại buổi lễ, chỉ huy các đảo và lãnh đạo địa phương đã tặng quà, động viên thầy trò, bày tỏ niềm tin vào thế hệ trẻ Trường Sa – những mầm xanh luôn chăm ngoan, học giỏi, nuôi dưỡng khát vọng xây dựng quê hương, đất nước.

Lễ khai giảng trên quần đảo Trường Sa không chỉ là ngày hội của thầy và trò, mà còn là minh chứng cho tình quân – dân gắn bó, tô thắm thêm sắc màu tựu trường trên khắp mọi miền Tổ quốc.

Học sinh Ninh Bình nô nức bước vào năm học mới 2025 – 2026

Sáng 5/9, thời tiết tại Ninh Bình nắng nhẹ, tạo thuận lợi cho gần 1 triệu học sinh đến trường dự lễ khai giảng năm học mới.

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình, năm học 2025 – 2026 toàn tỉnh có gần 1 triệu học sinh, học viên. Trong đó, bậc mầm non có 215.959 trẻ, tiểu học có 333.158 học sinh, THCS có 260.328 em, bậc THPT có 120.038 học sinh và 23.745 học viên giáo dục thường xuyên.

Năm học này, ngành GD&ĐT Ninh Bình có 1.582 cơ sở giáo dục với hơn 58.000 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trực tiếp giảng dạy, chăm sóc học sinh. 

Các trường học trên địa bàn tỉnh đã được đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho hoạt động dạy và học.

Trong không khí khai giảng, học sinh trên địa bàn tỉnh thể hiện niềm vui, sự hứng khởi, quyết tâm phấn đấu học tập, rèn luyện để đạt được nhiều thành tích, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và mũi nhọn của tỉnh Ninh Bình.

Rộn ràng Lễ khai giảng năm học mới nơi vùng đất tận cùng Tổ quốc

Cùng với các điểm trường trên cả nước, sáng 5/9, các đơn vị, trường học ở Cà Mau đồng loạt tổ chức khai giảng năm học mới, 2025 – 2026.

Tại các điểm trường khác ở Cà Mau, không khí Lễ khai giảng rộn ràng với nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc, cùng chương trình chào đón học sinh đầu cấp trước khi bước vào nội dung theo chương trình do Bộ GD&ĐT tổ chức .

Lãnh đạo Sở GD&ĐT Cà Mau cho biết, năm học 2025-2026, tỉnh Cà Mau có 756 đơn vị, trường học, trong đó có 216 trường Mầm non, 313 trường Tiểu học, 174 trường THCS và 53 trường THPT công lập và ngoài công lập với hơn 387.000 học sinh, trên 12.100 lớp học và hơn 24.000 cán bộ quản lý, giáo viên.

Trong những tháng hè, công tác cải tạo, sửa chữa, chỉnh trang trường, lớp học, đầu tư mua sắm trang thiết bị, đồ dùng dạy học được ngành triển khai quyết liệt, đến nay các điểm trường trên địa bàn tỉnh cơ bản đáp ứng tốt điều kiện dạy và học.

Gần 900.000 học sinh Thanh Hoá rộn ràng ngày khai giảng

Năm học 2025-2026, Thanh Hoá có gần 900.000 học sinh bước vào khai giảng. Ghi nhận tại các trường ở Thanh Hóa, không khí ngày khai trường vô cùng rộn ràng với cờ đỏ sao vàng tràn ngập sân trường.

Nhiều khu vực miền núi của tỉnh, nơi chịu ảnh hưởng của bão số Kajiki vừa qua, trước ngày khai giảng các nhà trường gấp rút đẩy nhanh tiến độ sửa chữa, khử khuẩn, vệ sinh môi trường trường học... đảm bảo các trường đủ điều kiện tổ chức khai giảng năm học mới 2025 - 2026 theo đúng kế hoạch.

Năm học 2025-2026 toàn tỉnh Thanh Hoá có 2.043 cơ sở giáo dục và cơ sở giáo dục nghề nghiệp (2006 CSGD trực thuộc Sở GDĐT và UBND cấp xã); có 29.627 nhóm, lớp và 875.715 học sinh.

Hơn 294.000 học sinh TP Huế nô nức khai giảng

Năm học mới 2025-2026, toàn TP Huế có 294.643 học sinh, trong đó: học sinh tiểu học 107.237; THCS 82.395, THPT 38.172, khối mầm non 62.447 (nhà trẻ 13.306, mẫu giáo 49.141), khối GDTX 4.392 (THCS 259, THPT 4133).

Chuẩn bị năm học mới, toàn ngành giáo dục đã được đầu tư xây dựng mới 221 phòng học (mầm non 92, tiểu học 79, THCS 32, THPT 18); cải tạo sửa chữa 418 phòng học; Đầu tư mới, nâng cấp, cải tạo 138 phòng bộ môn và phòng chức năng; Đầu tư mới, nâng cấp, cải tạo 108 phòng thư viện và nhà vệ sinh với tổng kinh phí hơn 422 tỷ đồng, trong đó kinh phí chương trình mục tiêu hơn 11,4 tỷ đồng; ngân sách tỉnh/huyện/xã hơn 403,9 tỷ đồng; kinh phí khác (học phí, xã hội hoá và các nguồn thu hợp pháp khác) hơn 7 tỷ đồng.

Về thiết bị dạy học, TP Huế đã thực hiện mua sắm 120.106 bộ (tính theo môn) thiết bị dạy học tối thiểu theo Thông tư 37, 38, 39/2021/TT-BGDĐT; mua sắm 6.658 bộ (tính theo môn) thiết bị dạy học ngoài danh mục tối thiểu với tổng kinh phí hơn 196 tỷ đồng, trong đó kinh phí chương trình mục tiêu hơn 4,5 tỷ đồng, ngân sách tỉnh/huyện hơn 181 tỷ đồng, kinh phí khác (học phí, xã hội hoá và các nguồn thu hợp pháp khác) hơn 10,4 tỷ đồng.

Cũng trước thời điểm bước vào năm học mới, ngày 30/8 vừa qua, TP Huế đã khởi công 2 Trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở xã A Lưới 3 (quy mô 1.100 học sinh) và xã A Lưới 4 (quy mô 1.300 học sinh) với tổng kinh phí khoảng 383 tỷ đồng.

Đây là 2 hạng mục công trình trong 5 dự án tại 5 xã biên giới đất liền của TP Huế được triển khai theo Kết luận của Bộ Chính trị tại Thông báo số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 về việc đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở. 

Mục tiêu của dự án là nâng cao dân trí, chất lượng nhân lực, tạo nguồn cán bộ địa phương, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào vùng biên giới, đồng thời góp phần củng cố quốc phòng, an ninh.

Hơn 945 nghìn học sinh Nghệ An đồng loạt tham dự Lễ khai giảng

Sáng 5/9, hơn 945.000 học sinh đến từ 1.517 trường học tỉnh Nghệ An đồng loạt bước vào Lễ khai giảng, chào đón năm học mới 2025 – 2026.

Nghệ An là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề do bão Wipha và Kajiki gây sạt lở, ngập lụt nghiêm trọng, khiến nhiều trường học hư hỏng, ảnh hưởng đến an toàn và việc học tập của hàng ngàn học sinh, giáo viên.

Tuy nhiên, với nỗ lực khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ, tất cả trường học đã đồng loạt tổ chức Lễ khai giảng đúng lịch cho học sinh.

Lễ khai giảng năm nay được tổ chức trong không khí của Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục, nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo (1945-2025).

Với ý nghĩa đặc biệt này, Lễ khai giảng ở Nghệ An sẽ được tổ chức với nội dung ngắn gọn, trang trọng nhằm tạo không khí lành mạnh, vui tươi, phấn khởi chào đón năm học mới.

Học sinh Quảng Ninh lâng lâng cảm xúc trong ngày khai giảng

Năm học 2025-2026 là năm học đầu tiên mạng lưới cơ sở giáo dục được vận hành cùng với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Toàn tỉnh Quảng Ninh có gần 365.000 học sinh các bậc học từ mầm non đến THPT học tập tại gần 630 cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông. Bước vào năm học mới, tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia của tỉnh đạt 92,07% (tăng 0,16% so với năm 2024); dự kiến hết năm 2025 sẽ đạt 92,5% trở lên.

Để chuẩn bị cho năm học mới 2025-2026, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung, ưu tiên nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất trường học, củng cố mạng lưới trường lớp, mua sắm bổ sung trang thiết bị dạy học; tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý… đáp ứng điều kiện đảm bảo triển khai thực hiện chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục; duy trì và tăng dần tỉ lệ học sinh học 2 buổi/ngày; giữ kết quả phổ cập giáo dục, xóa mù chữ mức độ cao nhất.

Tuyên Quang đón mừng năm học mới

Hòa chung không khí tưng bừng của cả nước, thầy và trò tại Tuyên Quang hân hoan, đầy năng lượng trong ngày khai giảng.

Sau khi hợp nhất, toàn tỉnh Tuyên Quang có 1.054 trường (trong đó có 7 trường ngoài công lập); 1.803 điểm trường lẻ; 17.217 nhóm/lớp; 493.707 học sinh; tỷ lệ học sinh người dân tộc thiểu số chiếm 78% tổng số học sinh toàn tỉnh.

Toàn tỉnh có 682/1.054 trường đạt chuẩn quốc gia từ Mức độ 1 trở lên, đạt 64,71%; 20 trường phổ thông dân tộc nội trú và 236 trường phổ thông dân tộc bán trú; tỉ lệ học sinh nội trú, bán trú chiếm 36,3% tổng số học sinh phổ thông toàn tỉnh.

Gần 1 triệu học sinh Phú Thọ háo hức ngày khai giảng

Gần 1 triệu học sinh, sinh viên ở tỉnh Phú Thọ phấn khởi dự Lễ khai giảng năm học 2025 - 2026, diễn ra theo hình thức trực tiếp và trực tuyến, gắn với kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục.

Đầu giờ sáng nay, thời tiết tại Phú Thọ mát mẻ, không mưa; các tuyến đường đến trường thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh và phụ huynh tới dự Lễ khai giảng năm học mới 2025 - 2026.

Các trường học ở Phú Thọ đều chuẩn bị chu đáo về cơ sở vật chất, trang trí khánh tiết, tổ chức các tiết mục văn nghệ chào mừng, mang lại không khí tươi vui, rộn ràng.

Nhiều phụ huynh, học sinh chia sẻ tin tưởng, kỳ vọng một năm học mới tràn đầy thành công, gắn với những đổi mới trong dạy và học.

433.500 học sinh Quảng Trị hân hoan ngày khai trường

Tỉnh Quảng Trị hiện có 960 cơ sở giáo dục; trong đó gồm 918 cơ sở giáo dục công lập và 42 cơ sở giáo dục ngoài công lập.

Nhằm thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra, với chủ đề năm học 2025 - 2026 là: “Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển” ngành Giáo dục Quảng Trị tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm như: hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước về giáo dục; Đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục; Đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục…

Năm học 2025-2026, toàn tỉnh có gần 433.560 trẻ em và học sinh các bậc từ Tiểu học đến THPT và GDTX. Trong đó có gần 88.790 trẻ mầm non; hơn 15.620 học sinh bậc Tiểu học, 117.930 học sinh bậc THCS, hơn 63.760 học sinh bậc THPT, khoảng 6.870 học sinh GDTX.

Trước đó, Sở GD&ĐT đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục rà soát, bổ sung về cơ sở vật chất để bước vào năm học mới. Các trường cũng chuẩn bị chu đáo Lễ kỷ niệm 80 năm ngành giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026.

Ngành giáo dục Quảng Ngãi đặt mục tiêu chất lượng thực, nói không với bệnh thành tích

Sáng 5/9, cùng với cả nước, 923 cơ sở giáo dục, gần 445.000 học sinh trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi bắt đầu khai giảng năm học mới 2025-2026.

Để đảm bảo chất lượng cho lễ khai giảng đặc biệt, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Quảng Ngãi đã chuẩn bị đầy đủ ti vi, màn hình Led, đường truyền, thiết bị để kết nối trực tuyến... Đồng thời, cũng chuẩn bị chu đáo các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên cho năm học mới.

Ông Nguyễn Ngọc Thái – Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Ngãi cho hay, sau khi sáp nhập tỉnh Kon Tum ngành giáo dục tỉnh đưa ra 4 nhóm giải pháp trọng tâm: Thứ nhất, kiện toàn bộ máy tổ chức, phân công lại nhiệm vụ khoa học, rõ ràng, bảo đảm không làm gián đoạn các hoạt động dạy và học.

Thứ hai, đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, giúp đội ngũ yên tâm công tác, tránh tâm lý hoang mang, lo lắng trong quá trình thay đổi tổ chức.

Thứ ba, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong quản lý và giảng dạy, nâng cao hiệu quả vận hành của toàn ngành. Thứ tư, tiếp tục giữ vững sự đoàn kết, nền nếp, kỷ cương trường học, phát huy dân chủ, sáng tạo ở mỗi cơ sở giáo dục.

“Tầm nhìn của ngành Giáo dục Quảng Ngãi trong giai đoạn tới là xây dựng nền giáo dục chất lượng, công bằng, phát triển toàn diện và bền vững, gắn với yêu cầu thực tiễn địa phương và xu hướng đổi mới giáo dục toàn quốc. Trong đó, 3 trụ cột chúng tôi đặc biệt quan tâm là: Nâng cao chất lượng giáo dục, phát triển đội ngũ và hoàn thiện cơ sở vật chất. Trước hết, chất lượng giáo dục được xem là thước đo quan trọng trong toàn hệ thống.

Chúng tôi không chỉ hướng đến điểm số hay thành tích, mà chú trọng hơn đến năng lực thật sự của học sinh. Đó là thế hệ được chuẩn bị tốt cả tri thức, kỹ năng và phẩm chất để thích nghi với cuộc sống hiện đại. Cùng với đó, đánh giá chất lượng giáo dục sẽ được thực hiện khách quan, đa chiều và thường xuyên, tránh tình trạng hình thức, bệnh thành tích”, ông Thái nhấn mạnh.

Hơn 654.000 trẻ, học sinh TP Cần Thơ nô nức đến trường dự lễ khai giảng

Sáng 5/9, hơn 654.000 trẻ, học sinh ở TP Cần Thơ đến trường dự lễ khai giảng năm học 2025 - 2026. Đây là năm học đặc biệt bởi đây là năm đầu tiên toàn ngành Giáo dục thành phố bước vào chặng đường mới sau khi hợp nhất.

TP Cần Thơ hiện có 1.215 trường mầm non, phổ thông. Toàn ngành có 38.263 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên từ cấp mầm non đến cấp THPT. Dự kiến, năm học mới toàn thành phố có hơn 654.700 trẻ, học sinh.

Ngành Giáo dục thành phố Cần Thơ đã hoàn tất công tác chuẩn bị các điều kiện cho năm học mới 2025 - 2026. Sở đã chỉ đạo các đơn vị, cơ sở giáo dục rà soát cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, bổ sung kịp thời những hạng mục còn thiếu; kiện toàn đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên.

Ngành Giáo dục thành phố đã hướng dẫn các trường học tổ chức lễ khai giảng phù hợp với tình hình thực tế, tạo không khí vui tươi, an toàn và ý nghĩa cho học sinh, nhất là trong bối cảnh hợp nhất tỉnh, thành. Tinh thần chung là chủ động, chu đáo, sẵn sàng cho một năm học mới với nhiều kỳ vọng và quyết tâm đổi mới, phát triển.

Gần 380.000 học sinh Sơn La hào hứng bước vào khai giảng

Tạm biệt những ngày hè sôi động, mùa thu tới mang theo thời tiết mát mẻ và không khí rộn ràng của ngày tựu trường năm học mới. Tại 75 xã, phường thuộc tỉnh Sơn La, các đơn vị nhà trường cùng thầy cô giáo đều có chung niềm vui, phấn khởi đón học sinh thân yêu bước vào năm học mới 2025 – 2026 với nhiều ý nghĩa.

Trong niềm háo hức chờ đón năm học mới, thời điểm này, các trường học trên địa bàn tỉnh Sơn La đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở, vật chất, lớp học cho học sinh bước vào vào khai giảng.

Các thầy cô cùng học sinh chuẩn bị những tiết mục văn nghệ đặc sắc cho buổi mở đầu năm học mới tươi vui, phấn khởi, lan tỏa tinh thần đổi mới, sáng tạo, hướng tới một năm học hiệu quả, chất lượng và đạt được nhiều thành tích cao.

Năm học 2025 - 2026, tỉnh Sơn La có 609 cơ sở giáo dục từ bậc mầm non đến THPT, với gần 380.000 học sinh. Để đảm bảo điều kiện tốt nhất đón học sinh tới trường, Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La đã phối hợp với UBND các xã, phường tổ chức kiểm tra, rà soát cơ sở vật chất, đẩy nhanh tiến độ sửa chữa, mua sắm bổ sung thiết bị dạy học.

Để chuẩn bị chu đáo Lễ khai giảng năm học 2025-2026, Sở GDĐT tỉnh Sơn La đã chỉ đạo các nhà trường bố trí đủ tivi, màn hình LED, đảm bảo giáo viên và học sinh theo dõi trực tiếp Lễ khai giảng chung toàn quốc từ điểm cầu Trung ương. Tại điểm cầu chính của tỉnh là trường THCS Lê Quý Đôn, phường Tô Hiệu, công tác chuẩn bị hạ tầng Internet, đường truyền đã sẵn sàng để kết nối với các điểm cầu.

Học sinh TPHCM háo hức trong ngày Khai giảng năm học mới

Hoà chung không khí của cả nước, gần 2,6 triệu học sinh từ mầm non đến THPT của TPHCM nô nức đến các điểm trường dự Lễ khai giảng năm học 2025-2026.

Thời tiết TPHCM sáng 5/9 mát mẻ. Ngay từ sáng sớm, mọi ngả đường đã rộn ràng hình ảnh đồng phục học sinh các cấp nhanh chóng tề tựu về trường để tham dự Lễ khai giảng.

Tại các trường học đã trang hoàng cờ hoa, băng rôn, khẩu hiệu. Khuôn viên trường học được nhà trường dọn dẹp sạch sẽ cho ngày vui này.

Các thầy cô giáo và học sinh đến trường từ rất sớm. Tất cả đều thể hiện tâm thế vững tin, đón chào năm học mới, cùng quyết tâm và hy vọng về một chặng đường mới trong giảng dạy, học tập.

TPHCM được thành lập trên cơ sở sáp nhập TPHCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây. Hiện nay, TPHCM mới có gần 2,6 triệu học sinh, với hơn 3.500 trường học, từ mầm non đến THPT. Đội ngũ giáo viên cũng tăng hiện có 111.512 giáo viên.

Đà Nẵng: Học sinh đến trường giữa muôn vàn yêu thương

Năm học 2025 - 2026, Đà Nẵng có khoảng 54.900 học sinh vào lớp 1. Toàn thành phố có 971 trường công lập và 212 trường ngoài công lập, với 21.920 lớp học, phục vụ cho hơn 670.744 học sinh ở tất cả các bậc học.

Trong dịp hè, với Chương trình Ngày yêu thương năm 2025, các đơn vị, trường học đã tổ chức vận động hỗ trợ cho học sinh, cán bộ, giáo viên, nhân viên tại trường, trung tâm; đảm bảo không có học sinh, học viên thiếu sách giáo khoa, dụng cụ học tập khi bước vào năm học mới.

Các cơ sở giáo dục cũng vận động hỗ trợ mua bảo hiểm y tế cho học sinh, học viên có hoàn cảnh khó khăn, khó khăn đột xuất không được hưởng chế độ miễn, giảm khi tham gia bảo hiểm y tế; phấn đấu duy trì 100% học sinh, học viên có bảo hiểm y tế trong năm học 2025-2026.

Nhiều trường học đã khảo sát hoàn cảnh gia đình học sinh trước thời điểm tựu trường để có những hỗ trợ về sách giáo khoa, đồng phục, đồ dùng học tập... Với sự hỗ trợ của thầy cô nhà trường và cộng đồng xã hội, học sinh thành phố Đà Nẵng bước vào năm học mới với tâm thế tự tin - phấn khởi.

Lễ khai giảng đặc biệt và cơ hội chưa từng có của ngành giáo dục

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn: Lễ khai giảng năm học 2025-2026 diễn ra trong bối cảnh đặc biệt: cả nước kỷ niệm 80 năm Quốc khánh; tiến hành công cuộc “sắp xếp lại giang sơn” lịch sử; tổ chức Đại hội Đảng các cấp…

Với ngành Giáo dục, năm học mới bắt đầu cũng là dịp tổ chức kỷ niệm 80 truyền thống ngành Giáo dục, cũng là 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục. Đây không chỉ là cơ hội để chúng ta cùng nhau nhìn lại hành trình 80 năm giáo dục phát triển đất nước, mà còn là dịp để ý thức rõ hơn về sứ mệnh, trọng trách của giáo dục trong việc kiến tạo con người, dựng xây, phát triển đất nước, vươn mình hội nhập trong kỷ nguyên mới.

Ý nghĩa của lễ khai giảng càng thêm sâu sắc khi 52.000 cơ sở giáo dục trên cả nước cùng kết nối trực tuyến kết hợp truyền hình trực tiếp, với sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước, để lan tỏa niềm tin, khí thế, và quyết tâm đưa nền giáo dục Việt Nam vươn tới những tầm cao mới.

Năm học này, ngành Giáo dục đứng trước cơ hội chưa từng có. Chưa bao giờ giáo dục và đào tạo được Đảng, Nhà nước quan tâm và kỳ vọng nhiều như hiện nay. Trong đó, quan trọng nhất là việc Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển GD-ĐT.

Đây là nền tảng chính trị quan trọng để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT đã được xác lập từ Nghị quyết số 29-NQ/TW (năm 2013) và tiếp tục được nhấn mạnh tại Kết luận số 91-KL/TW (năm 2024).

Cùng với đó, một chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển giáo dục và đào tạo đang được xây dựng; bốn đạo luật quan trọng về giáo dục (Luật Nhà giáo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học sửa đổi và Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi) đã và dự kiến được ban hành trong năm nay sẽ tạo nền tảng vững chắc để vận hành một nền giáo dục hiện đại, đồng bộ và hiệu quả. Việc chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và giáo dục STEM cũng đang mở ra cơ hội để giáo dục bước vào giai đoạn nâng cao chất lượng và đổi mới toàn diện.

Bên cạnh cơ hội, ngành giáo dục cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đặc biệt ở cấp xã, đặt ra yêu cầu cao về quản trị sự thay đổi trong tổ chức, nhân sự và bộ máy. Vấn đề công bằng giáo dục; dạy thêm – học thêm; tuyển dụng, luân chuyển giáo viên; phổ cập thực chất cũng là những thách thức mà ngành phải giải quyết quyết liệt. Ngoài ra, việc hấp thụ các nguồn lực đầu tư rất lớn trong thời gian tới đây, đảm bảo hiệu quả, đúng quy định cũng đòi hỏi những cố gắng, nỗ lực rất lớn.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Năm học 2025-2026 là một năm học rất quan trọng, với nhiều việc lớn phải thực hiện và nhiều cơ hội để đổi mới. Từ khóa của năm học này là “triển khai”. 

Đó là tập trung triển khai thật tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về giáo dục cũng như 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm học 2025-2026 của ngành Giáo dục. 

Đó là cách để toàn ngành vừa kế thừa, phát huy được những thành tựu đạt được trong 80 năm qua, khắc phục những tồn tại, hạn chế hiện có và khai mở những con đường mới cho giáo dục Việt Nam trong thời gian tới.

Nhấn mạnh, giáo dục là sự nghiệp trăm năm, đòi hỏi tầm nhìn, sự kiên trì, tinh thần công bằng và trách nhiệm cao nhất, Bộ trưởng kêu gọi toàn ngành, từ quản lý đến giáo viên, nhân viên, cùng tất các các em học sinh, sinh viên hãy chuẩn bị tâm thế, tinh thần và điều kiện tốt nhất, cùng đoàn kết, chung sức, để năm học mới trở thành một năm học bận rộn nhưng đầy niềm vui và thành công.

Về triển khai Nghị quyết 71, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu rõ: Có thể nói, năm học này, ngành Giáo dục đứng trước cơ hội chưa từng có. Chưa bao giờ giáo dục và đào tạo được Đảng, Nhà nước quan tâm và kỳ vọng nhiều như hiện nay. Trong đó, quan trọng nhất là việc Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW

Nghị quyết số 71/NQ-TW được ban hành đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và cũng là 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục (nay là Bộ GD&ĐT) tiếp tục thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với GD-ĐT; khẳng định giáo dục luôn là một thành tố gắn liền và quyết định sự phát triển của đất nước; cho thấy sự nhất quán quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc.

Nghị quyết cũng thể hiện tầm nhìn và chiến lược mới của Đảng cho hệ thống giáo dục trong tương lai, khi mà bối cảnh thế giới đang có những thay đổi sâu sắc, toàn diện, đặc biệt công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang tái định hình nền giáo dục trên phạm vi toàn cầu. Bên cạnh đó, Nghị quyết đã xác định những mục tiêu lớn cùng với hàng loạt các nhiệm vụ, giải pháp có tính chất đột phá mạnh mẽ nhằm đổi mới, nâng tầm giáo dục Việt Nam.

Với toàn ngành Giáo dục, đây là cơ hội lớn để bứt phá, để khẳng định vị trí quyết định của giáo dục đối với phát triển đất nước. Ý thức được điều này, Bộ GD&ĐT đang khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 71 và sẽ cụ thể hóa bằng Kế hoạch hành động của Bộ GD&ĐT để triển khai thực hiện ngay từ đầu năm học này.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ thêm, để đảm bảo hoạt động giáo dục không bị xáo trộn trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp, Bộ GD&ĐT đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Về hoàn thiện thể chế, Bộ đã xây dựng và ban hành 2 Nghị định và 6 Thông tư quy định phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục.

Về hướng dẫn nghiệp vụ, Bộ đã ban hành các công văn về tuyển sinh đầu cấp không theo địa giới hành chính; tổ chức dạy học 2 buổi/ngày; thực hiện nhiệm vụ năm học 2026-2027; triển khai chương trình, sách giáo khoa trong bối cảnh thay đổi địa giới hành chính… Bộ cũng tổ chức tọa đàm, thành lập đường dây nóng, tiếp nhận thông tin và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của địa phương.

Về nâng cao năng lực đội ngũ, Bộ đã xây dựng tài liệu, tổ chức tập huấn, phát hành sổ tay hỗ trợ cán bộ quản lý giáo dục cấp xã và các sở GDĐT tiếp cận thông tin đầy đủ, hệ thống, ngắn gọn, dễ hiểu. Ngoài ra, Bộ cũng đã tổ chức 6 đoàn kiểm tra tại 15 tỉnh về vấn đề này.

Tới đây, Bộ GDĐT sẽ tiếp tục rà soát văn bản pháp luật; tăng cường hướng dẫn chuyên môn; hoàn thiện hệ thống dữ liệu ngành, đảm bảo liên thông, đồng bộ… đồng thời tiếp tục đồng hành, hỗ trợ địa phương triển khai các nhiệm vụ đã được phân cấp, phân quyền.

Để triển khai hiệu quả các nhiệm vụ giáo dục trong năm học 2025-2026 trong bối cảnh mới, Bộ cũng lưu ý các địa phương một số nội dung.

Trước hết, UBND cấp tỉnh sớm tham mưu cấp có thẩm quyền hoàn thiện thể chế pháp luật, xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa cấp tỉnh và cấp xã; ban hành các quy định rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của sở GDĐT và phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã, đồng thời giao chỉ tiêu biên chế và số lượng hợp đồng lao động cho các cơ sở giáo dục.

UBND các cấp cần triển khai hiệu quả các giải pháp kiểm tra, tháo gỡ khó khăn tại cấp xã; có giải pháp điều động, biệt phái cán bộ chuyên trách từ sở GD&ĐT hoặc các cơ sở giáo dục để hỗ trợ cấp xã, đặc biệt ở những nơi cán bộ cấp xã chưa có chuyên môn. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số để đảm bảo thông suốt, kịp thời giữa các cấp.

Sở GD&ĐT cần phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan để xây dựng tài liệu, tổ chức tập huấn và bồi dưỡng chuyên sâu, nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ, công chức cấp xã phụ trách giáo dục. Song song đó, hướng dẫn thành lập các cụm chuyên môn liên trường, liên xã nhằm tổ chức sinh hoạt chuyên môn và bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên, thay thế vai trò trực tiếp trước đây của phòng GD&ĐT.

DỰ BÁO THỜI TIẾT PHỤC VỤ DỊP LỄ KHAI GIẢNG NĂM HỌC 2025-2026 (từ 4-5/9)

Khu vực Bắc Bộ và khu vực từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh: ngày nắng, riêng Bắc Bộ ngày 04/9 có nơi nắng nóng; chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi.

Khu vực từ Quảng Trị đến Tp. Đà Nẵng: ngày nắng, chiều tối và tối có mưa rào rải rác và có nơi có dông.

Khu vực ven biển từ Quảng Ngãi đến Lâm Đồng: ngày nắng, chiều tối và đêm có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.

Khu vực cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào và dông vài nơi, chiều và đêm có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to; riêng chiều và đêm ngày 05/9, khu vực cao nguyên Trung Bộ và miền Đông Nam Bộ có mưa, mưa vừa và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to.

1. Khu vực Bắc Bộ:

2. Khu vực Trung Bộ:

3. Khu vực cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ: 

4. Khu vực Hà Nội:

Từ ngày 04/9-05/9: ngày nắng, riêng ngày 04/9 có nơi nắng nóng; đêm không mưa. Nhiệt độ 25-35 độ, riêng ngày 04/9 có nơi trên 35 độ.

 80 NĂM GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC 

BÀI 1: SỰ KHỞI ĐẦU CỦA NỀN GIÁO DỤC CÁCH MẠNG

Việt Nam là dân tộc có truyền thống hiếu học. Việc coi trọng sự học đã góp phần kiến tạo nền văn hiến cho dân tộc. Kế thừa truyền thống đó, 80 năm qua, kể từ ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, giáo dục đã bền bỉ kiến tạo con người, dựng xây đất nước, tạo nên những kì tích trong thời đại Hồ Chí Minh.

Nhân dịp kỉ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục, nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo (28/8/1945 – 28/8/2025), Cổng Thông tin điện tử Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đăng tải loạt bài “80 năm giáo dục phát triển đất nước”.

Chỉ ít ngày sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Bộ Quốc gia Giáo dục đã được thành lập, là một trong những bộ đầu tiên của Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Điều này thể hiện tầm nhìn chiến lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục. Đây cũng là nền tảng quan trọng, đánh dấu sự khởi động của một nền giáo dục hoàn toàn mới.

Dân tộc hóa, khoa học hóa, đại chúng hóa

Giai đoạn 1945 – 1954 là một thời kỳ đặc biệt và đầy thử thách trong lịch sử dân tộc. Ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công và nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, đất nước đã phải đối mặt với muôn vàn khó khăn: “thù trong giặc ngoài”, kinh tế kiệt quệ, 95% dân số mù chữ…

Ngay trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ (3/9/1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định xóa nạn mù chữ là một trong sáu nhiệm vụ cấp bách. Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên (5/9/1945), Người đã gửi gắm nhiều kì vọng: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.

Hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhiệm vụ "diệt giặc dốt" được triển khai mạnh mẽ qua phong trào Bình dân học vụ; biến việc học chữ Quốc ngữ thành nghĩa vụ bắt buộc và miễn phí cho toàn dân.

Cùng với đó, một nền giáo dục hoàn toàn mới được định hình, dựa trên ba nguyên tắc cốt lõi: dân tộc hóa (lấy tiếng Việt làm ngôn ngữ chính), khoa học hóa (chống lối học giáo điều) và đại chúng hóa (phục vụ đông đảo nhân dân). Ngày 2/3/1946, trong Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa I, Bộ Quốc gia Giáo dục được đổi tên thành Bộ Giáo dục.

Khi cuộc kháng chiến lan rộng, giáo dục đã có sự chuyển mình mạnh mẽ, trở thành một mặt trận thực sự với phương châm "Học để kháng chiến". 

Điểm nhấn quan trọng của sự chuyển hướng này là cuộc Cải cách giáo dục toàn diện năm 1950, nhằm kiến thiết một hệ thống giáo dục mới, thống nhất và liên thông, phục vụ trực tiếp cho cuộc chiến và công cuộc kiến quốc tương lai. 

Cuộc cải cách đã thay thế hệ thống phổ thông 12 năm bằng hệ thống 9 năm gọn nhẹ hơn, đồng thời xây dựng lại toàn bộ chương trình và sách giáo khoa theo hướng thiết thực, khoa học và đậm tinh thần dân tộc.

Phong trào Bình dân học vụ - cả nước diệt “giặc dốt”

Giáo dục Việt Nam giai đoạn 1945-1954 đã thể hiện một sức sống mãnh liệt và có những bước chuyển mình sâu sắc, tập trung vào ba mặt trận chính trong vùng tự do.

Phong trào Bình dân học vụ là thành tựu rực rỡ nhất, một cuộc vận động chính trị - xã hội sâu rộng nhằm “diệt giặc dốt”. Với tinh thần sáng tạo, lớp học được mở ở mọi nơi, sử dụng các vật liệu tự tạo. Phong trào không chỉ xóa mù chữ cho hàng triệu người mà còn là nơi tuyên truyền đường lối kháng chiến. Tiếp nối thành công đó, hệ thống Bổ túc văn hóa được hình thành để nâng cao trình độ cho những người đã biết chữ.

Trong giai đoạn này, dù phải sơ tán trường lớp từ thành thị về nông thôn và căn cứ địa, hệ thống giáo dục phổ thông không những được duy trì mà còn phát triển về quy mô. Số lượng trường lớp, giáo viên và học sinh ở cả ba cấp học đều tăng lên đáng kể. Đặc biệt, Chính phủ đã thành lập các trường nội trú cho con em dân tộc thiểu số và học sinh miền Nam, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc đào tạo cán bộ.

Đối với giáo dục đại học và chuyên nghiệp, ngay sau năm 1945, các trường đại học được khôi phục và chuyển sang giảng dạy bằng tiếng Việt. Trong kháng chiến, các trường sơ tán lên chiến khu và áp dụng phương pháp “học đi đôi với hành”, gắn liền lý thuyết với thực tiễn chiến trường. 

Từ sau năm 1950, việc đào tạo trở nên hệ thống hơn với các trung tâm được hình thành và chính sách cử lưu học sinh đi học tại các nước xã hội chủ nghĩa nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học - kỹ thuật cốt cán cho tương lai.

Tại các vùng bị thực dân Pháp tạm chiếm, giáo dục trở thành một mặt trận đấu tranh tư tưởng.

Chính quyền Pháp và tay sai thiết lập một nền giáo dục hạn hẹp, chủ yếu ở các thành phố, nhằm mục đích nô dịch, tuyên truyền chống cách mạng và đầu độc thanh niên. Trường học bị biến thành nơi theo dõi, dụ dỗ và bắt lính, đồng thời đàn áp các giáo viên và học sinh yêu nước.

Nhưng bất chấp sự kìm kẹp, phong trào giáo dục yêu nước vẫn phát triển mạnh mẽ. Các lớp Bình dân học vụ xóa mù chữ vẫn được duy trì bí mật. Đặc biệt, phong trào đấu tranh chính trị của học sinh, sinh viên diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên thành phố Sài Gòn ngày 09/01/1950.

Kiến tạo thế hệ “Công dân kháng chiến”

Được xác lập, định hình trên các nguyên tắc tiến bộ là “dân tộc hóa, khoa học hóa, đại chúng hóa”, giáo dục trong giai đoạn 1945-1954 đã đưa tiếng Việt trở thành ngôn ngữ giảng dạy chính thức ở mọi cấp học.

Niềm tin của các tầng lớp Nhân dân vào chế độ mới được củng cố khi các phong trào giáo dục như Bình dân học vụ, Bổ túc văn hóa được triển khai mạnh mẽ. Đây được xem là một trong những phong trào giáo dục đại chúng tiêu biểu nhất trong lịch sử Giáo dục Việt Nam. Phong trào thể hiện tinh thần dân tộc, đoàn kết, tự lực, tự cường, góp phần nâng cao dân trí, phục vụ công cuộc kháng chiến và kiến quốc.

Mặc dù trong điều kiện chiến tranh khốc liệt, đất nước bị chia cắt nhưng hệ thống trường lớp từ mầm non đến đại học không ngừng được mở rộng. Nhiều loại hình trường mới ra đời để đáp ứng nhu cầu kháng chiến, yêu cầu thực tiễn.

Giai đoạn này cũng đánh dấu sự thành công của nền giáo dục khi đã đào tạo thế hệ cán bộ, học sinh, sinh viên có lòng yêu nước, trở thành nguồn nhân lực cốt cán cho thắng lợi của cuộc kháng chiến và công cuộc xây dựng đất nước sau này - thế hệ “Công dân kháng chiến”.

Trong giai đoạn 1945-1954, những thành tựu đạt được của ngành Giáo dục có ý nghĩa to lớn, không chỉ góp phần quyết định vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của ngành Giáo dục nói riêng, của dân tộc Việt Nam nói chung trong các giai đoạn tiếp theo.

BÀI 2: GIÁO DỤC KHÁNG CHIẾN, KIẾN QUỐC

Giai đoạn 1954 – 1975 là bước ngoặt lớn trong lịch sử Việt Nam, khi đất nước bị chia cắt thành hai miền với hai thể chế và con đường phát triển đối lập. Miền Bắc đi theo con đường xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, còn miền Nam nằm dưới quyền chi phối của Mỹ và chính quyền Việt Nam Cộng hòa.

Bối cảnh đó đã tác động sâu sắc khiến nền giáo dục giai đoạn này trở nên đa dạng, đạt được những thành tựu nhất định và có sự khác biệt về bản chất, mục tiêu của giáo dục hai miền.

Giáo dục kết hợp lao động sản xuất, nhà trường gắn với xã hội

Trong giai đoạn 1954–1975, Đảng và Nhà nước luôn coi giáo dục là một mặt trận trọng yếu gắn liền với sự nghiệp cách mạng.

Chủ trương nổi bật được thể hiện qua cuộc Cải cách giáo dục năm 1956 và Nghị định số 1027-TTg (27/8/1956) ban hành Chính sách giáo dục phổ thông, xác định mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ toàn diện, trung thành với Tổ quốc, có tài, có đức để xây dựng chủ nghĩa xã hội và thực hiện thống nhất đất nước.

Quan điểm chỉ đạo của Đảng trong giai đoạn này thể hiện một cách toàn diện và sâu sắc khi Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III (1960) tiếp tục nhấn mạnh giáo dục phải phục vụ đường lối cách mạng, bồi dưỡng thế hệ lao động làm chủ, có văn hóa, kỹ thuật, sức khỏe, góp phần đào tạo cán bộ và nâng cao trình độ nhân dân. Các nguyên lí học đi đôi với hành, lí luận gắn với thực tiễn, giáo dục kết hợp lao động sản xuất và nhà trường gắn với xã hội trở thành kim chỉ nam cho toàn ngành.

Đặc biệt, trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt, Chỉ thị 169-CT/TW ngày 14/02/1968 của Ban Bí thư đã nhấn mạnh nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu đào tạo cán bộ, lao động kỹ thuật và chuẩn bị nguồn nhân lực cho công cuộc tái thiết đất nước sau chiến tranh. Quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Đảng trong giai đoạn này là giáo dục vừa phục vụ trực tiếp sự nghiệp kháng chiến, vừa chuẩn bị chiến lược lâu dài cho công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa.

Thiết lập hệ thống phổ thông 10 năm với chương trình giáo dục toàn diện

Giáo dục miền Bắc giai đoạn 1954 – 1957 tập trung xóa nạn mù chữ và tiến hành cải cách giáo dục lần hai. Chiến dịch xóa mù chữ lần thứ ba được phát động rộng rãi, huy động lực lượng lớn tình nguyện viên, nhiều địa phương hoàn thành nhiệm vụ ngay cuối năm 1956 – đầu 1957.

Cải cách giáo dục 1956 thiết lập hệ thống phổ thông 10 năm với chương trình giáo dục toàn diện, gắn lý luận với thực tiễn. Đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản hơn. Sách giáo khoa được biên soạn mới.

Từ 1958 – 1964, giáo dục trở thành bộ phận trọng yếu của công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa, chương trình học được củng cố, chú trọng thực hành và lao động sản xuất. Phong trào thi đua “Hai tốt” được phát động, lan rộng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Các trường đại học phát triển nhanh, từ 5 trường (1959-1960) lên 17 trường (1964-1965), nhiều cán bộ được đào tạo ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa.

Giai đoạn 1965 – 1975, khi Mỹ đánh phá miền Bắc, ngành Giáo dục chuyển sang điều kiện thời chiến, sơ tán trường lớp, mở lớp dã chiến, biên soạn chương trình A và B phù hợp với từng vùng. Dù khó khăn, ngành Giáo dục vẫn duy trì, bồi dưỡng tinh thần yêu nước và ý chí kháng chiến.

Giai đoạn này, nền giáo dục miền Nam duy trì song song hai hệ thống: giáo dục dưới chế độ Việt Nam Cộng hòa và giáo dục trong vùng giải phóng.

Giáo dục cách mạng ở vùng giải phóng miền Nam cũng có những bước phát triển. Từ năm 1954 đến năm 1960 là giai đoạn đặt nền móng, chủ yếu thông qua các lớp bình dân học vụ, hoạt động dưới “vỏ bọc hợp pháp” trong điều kiện khó khăn.

Từ năm 1961 đến năm 1968, cùng với sự ra đời của Mặt trận Dân tộc Giải phóng, một hệ thống giáo dục cách mạng được thiết lập, có chương trình và sách giáo khoa riêng, trường lớp phát triển mạnh từ mẫu giáo đến bổ túc văn hóa, số học sinh tăng từ khoảng 10.000 (1960-1961) lên khoảng 84.000 (1964).

Giai đoạn từ năm 1969 đến năm 1975, giáo dục chuyển hướng linh hoạt, mở lớp hợp pháp và bán hợp pháp ở vùng ven. Sau Hiệp định Paris, phong trào giáo dục phát triển mạnh mẽ, chuẩn bị cho việc thống nhất nền giáo dục sau giải phóng.

Đào tạo nhân lực thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược

Thành tựu nổi bật nhất của Giáo dục Việt Nam trong giai đoạn 1954 – 1975 là miền Bắc đã cơ bản xóa nạn mù chữ. Đến năm 1958, có 93,4% nhân dân độ tuổi 12 – 50 ở đồng bằng và trung du biết đọc, biết viết. Đây là cơ sở cho việc nâng cao dân trí, phát triển văn hóa, kinh tế của đất nước.

Cuộc cải cách giáo dục 1956 đã xây dựng một hệ thống giáo dục quốc dân hoàn chỉnh, từ mầm non đến đại học, mở rộng mạng lưới đến tận các xã. Hàng vạn cán bộ, trí thức, kỹ sư, bác sĩ, giáo viên được đào tạo, trở thành lực lượng chủ chốt xây dựng miền Bắc và chi viện cho miền Nam.

Ngay cả trong chiến tranh, giáo dục miền Bắc vẫn duy trì ổn định, bảo đảm “học không gián đoạn”. Quy mô giáo dục tăng đều, số học sinh phổ thông từ hơn 4,6 triệu (1972-1973) lên hơn 5,2 triệu (1974-1975).

Ở miền Nam, trong vùng giải phóng, nền giáo dục cách mạng đã chứng minh sự linh hoạt, bền bỉ, xây dựng mạng lưới trường lớp dân chủ, đào tạo cán bộ phục vụ kháng chiến, in ấn và phổ biến hàng triệu bản sách giáo khoa.

Dù trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt, đất nước chia cắt, nhưng giai đoạn 1954 – 1975, giáo dục Việt Nam vẫn đạt được những thành tựu đáng kể. Những thành tựu đạt được trong bối cảnh thực tiễn đó, đặt ra yêu cầu đổi mới, thống nhất và nâng cao chất lượng giáo dục trên phạm vi cả nước sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng.

BÀI 3: NỀN GIÁO DỤC QUỐC GIA THỐNG NHẤT

Đại thắng Mùa Xuân 1975, non sông thu về một mối. Đất nước thống nhất đặt ra yêu cầu cấp thiết xây dựng một nền giáo dục thống nhất. Giai đoạn 1975 – 1986 là một chặng đường lịch sử đặc biệt, ghi dấu những nỗ lực phi thường của ngành Giáo dục Việt Nam, trong bối cảnh đất nước còn bộn bề khó khăn do hậu quả chiến tranh để lại, do bị bao vây, cấm vận và những hệ lụy của cơ chế quản lí tập trung, quan liêu, bao cấp.

Quá trình phát triển của giáo dục trong thời kỳ này có thể chia thành hai giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn 1975 – 1978, tập trung vào các nhiệm vụ cấp bách hậu chiến, tiếp quản, ổn định và thống nhất bước đầu hệ thống giáo dục trên phạm vi cả nước. Giai đoạn 1979 – 1986, triển khai cuộc Cải cách giáo dục toàn diện lần thứ ba trong bối cảnh đời sống kinh tế – xã hội gặp nhiều khó khăn, thử thách.

Thống nhất bước đầu hệ thống giáo dục trên phạm vi cả nước

Tháng 6 năm 1975, chỉ hơn một tháng sau ngày giải phóng, Ban Bí thư đã ban hành hai chỉ thị lịch sử (số 221-CT/TW và 222-CT/TW) về công tác giáo dục ở miền Nam. Các chỉ thị này đóng vai trò kim chỉ nam cho giai đoạn đầu, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, trong đó, nhấn mạnh nhiệm vụ tiếp quản, cải tạo, nhanh chóng đưa giáo dục miền Nam trở lại hoạt động bình thường, cải tạo nền giáo dục cũ theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Xoá mù chữ và Bổ túc văn hóa tiếp tục được xác định là nhiệm vụ hàng đầu để nâng cao dân trí, tạo nền tảng đào tạo nhân lực cho chế độ mới.

Ngành Giáo dục bắt đầu phát triển hệ thống, mở rộng mạng lưới trường lớp từ mầm non đến phổ thông, ưu tiên tiếp nhận con em nhân dân lao động.

Đồng thời thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý, quốc hữu hoá toàn bộ trường tư thục, đưa hệ thống giáo dục đại học vào dưới sự quản lý thống nhất của Nhà nước.

Định hướng chiến lược này tiếp tục được khẳng định tại Đại hội Đảng IV (1976), xác lập nền tảng tư tưởng cho sự phát triển giáo dục: “Giáo dục là nền tảng văn hóa của một nước, là sức mạnh tương lai của một dân tộc”. 

Giáo dục được xác định là một bộ phận quan trọng của cuộc cách mạng tư tưởng và văn hóa, với mục tiêu đào tạo con người phát triển toàn diện, trung thành với lý tưởng xã hội chủ nghĩa.

Phát triển giáo dục “phù hợp với yêu cầu và khả năng của nền kinh tế quốc dân”

Trong giai đoạn 1979 – 1986, Nghị quyết 14-NQ/TW (tháng 1/1979) về Cải cách giáo dục được xem là văn kiện pháp lý quan trọng nhất, chính thức khởi động cuộc Cải cách giáo dục lần thứ ba.

Nghị quyết này mang tính chất như một “cương lĩnh cải cách giáo dục lâu dài”, đề ra các mục tiêu và giải pháp cốt lõi.

Thứ nhất, thống nhất hệ thống phổ thông: xây dựng hệ thống giáo dục phổ thông 12 năm trên toàn quốc, chia làm hai bậc, trong đó, bậc phổ thông cơ sở 9 năm và bậc phổ thông trung học 3 năm, xóa bỏ sự khác biệt giữa hệ 10 năm ở miền Bắc và 12 năm ở miền Nam.

Thứ hai, đổi mới nội dung và phương pháp: biên soạn một bộ chương trình và sách giáo khoa thống nhất trên cả nước theo tinh thần hiện đại, thiết thực, kết hợp chặt chẽ giữa khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.

Thứ ba, thực hiện nguyên lý giáo dục mới “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất”, chú trọng tăng cường giáo dục kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp cho học sinh.

Thứ tư, thực hiện mục tiêu đào tạo, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa với đầy đủ các phẩm chất về trí tuệ, đạo đức, thể chất và thẩm mỹ.

Tuy nhiên, trước bối cảnh kinh tế - xã hội lâm vào khó khăn, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng (1982) đã có cái nhìn thẳng thắn, thực tế và đặt trọng tâm vào chất lượng giáo dục. 

Quan điểm chỉ đạo cũng có sự điều chỉnh quan trọng như chuyển từ những mục tiêu cải cách vĩ mô, tham vọng sang việc tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc nhất, với phương châm phát triển giáo dục “phù hợp với yêu cầu và khả năng của nền kinh tế quốc dân”.

Lần đầu tiên, một bộ chương trình và sách giáo khoa duy nhất được biên soạn

Từ 1975 – 1978, ngành Giáo dục đã nhanh chóng tiếp quản và đưa vào hoạt động ổn định gần như toàn bộ hệ thống trường lớp ở miền Nam. Chiến dịch xóa mù chữ và bổ túc văn hóa được phát động rầm rộ trên toàn miền Nam.

Đến cuối năm 1978, các tỉnh thành phía Nam đã căn bản hoàn thành xoá mù chữ cho gần 1,4 triệu người, một thành tựu mang ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc. Toàn bộ các trường tư thục bị giải thể. Nhiều trường đại học công lập được sáp nhập, tổ chức lại thành các trung tâm đào tạo đa ngành lớn (Đại học Tổng hợp, Bách khoa, Sư phạm...). Hệ thống đào tạo sau đại học (Phó tiến sĩ) cũng được hình thành từ năm 1976.

Những năm từ 1979 – 1986, kinh tế - xã hội đất nước gặp rất nhiều khó khăn đã tác động trực tiếp và nặng nề đến giáo dục. Ngân sách nhà nước đầu tư cho giáo dục rất hạn hẹp (chỉ chiếm 3,5-3,7% tổng chi ngân sách). Nhưng trong bối cảnh đó, ngành Giáo dục đã triển khai thành công cuộc cải cách, thống nhất thành công hệ thống phổ thông 12 năm trên cả nước. Lần đầu tiên, một bộ chương trình và sách giáo khoa duy nhất được biên soạn và áp dụng, chấm dứt tình trạng dạy học manh mún, thiếu đồng bộ.

Mục tiêu thống nhất hệ thống giáo dục quốc dân được thực hiện thành công là thành tựu có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc. Việc xóa bỏ sự chia cắt về cơ cấu, nội dung và quản lý đã tạo ra một nền tảng pháp lý và tổ chức vững chắc cho sự phát triển giáo dục trong các giai đoạn tiếp theo.

Vào thời điểm khủng hoảng, mạng lưới trường lớp từ mầm non đến đại học vẫn được duy trì và mở rộng đến khắp các vùng miền, đảm bảo quyền học tập cho hàng chục triệu người dân, thể hiện sự ưu việt của chế độ.

Thành công trong xóa mù chữ góp phần quan trọng nâng cao dân trí, mặt bằng văn hóa chung, tạo điều kiện để nhân dân tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội.

Song song đó, giai đoạn này đã hình thành và thể chế hóa một cách hệ thống các quan điểm, đường lối chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về giáo dục xã hội chủ nghĩa, trở thành kim chỉ nam cho hoạt động của ngành trong suốt một thời gian dài.

BÀI 4: ĐỔI MỚI VÀ PHÁT TRIỂN

Gắn liền với tiến trình đổi mới của đất nước, từ năm 1986 đến nay, Giáo dục Việt Nam đã không ngừng nỗ lực đổi mới. Không chỉ vượt qua được những thách thức do bối cảnh kinh tế - xã hội đất nước gặp nhiều khó khăn tại thời điểm đó, giáo dục tiếp tục có những bước phát triển quan trọng, đóng vai trò ngày càng lớn hơn trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.

Mở đường cho xã hội hóa giáo dục

Giai đoạn 1986-2000 là chặng đường lịch sử đầy biến động, chứng kiến cuộc chuyển mình mạnh mẽ của đất nước và nền giáo dục nước nhà.

Trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội đất nước gặp nhiều khó khăn nghiêm trọng, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (12/1986) đã đặt ra yêu cầu phải đổi mới tư duy, coi giáo dục là một bộ phận không thể tách rời của sự nghiệp đổi mới chung. Đại hội cũng xác định phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm", mở đường cho xã hội hóa giáo dục.

Tiếp đó, Nghị quyết Trung ương 6 Khóa VI (1989) đề ra chủ trương đa dạng hóa hình thức đào tạo và huy động nguồn lực xã hội, mở rộng các loại hình trường lớp ngoài công lập. Cơ chế tài chính giáo dục dần chuyển từ “nhà nước bao cấp toàn bộ” sang mô hình huy động nhiều nguồn, cho phép thu học phí.

Từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng (1991), đường lối đổi mới giáo dục được khẳng định ở một tầm cao mới: giáo dục và đào tạo được coi là “quốc sách hàng đầu” với nhiệm vụ “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”, đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển.

Chủ trương của Đảng đã được thể chế hóa thông qua các luật (Luật Phổ cập giáo dục tiểu học, Luật Giáo dục), tạo ra khung pháp lý tương đối đầy đủ và minh bạch cho toàn bộ hệ thống. 

Nhờ đó, chương trình phổ cập tiểu học được triển khai sâu rộng, giúp giảm mạnh tỉ lệ bỏ học; nhiều đại học lớn như Đại học Quốc gia, đại học vùng ra đời; mạng lưới trường học ngoài công lập bắt đầu phát triển…

Những thành tựu đạt được trong việc mở rộng quy mô, hoàn thiện thể chế và đẩy mạnh xã hội hóa, đa dạng hóa loại hình, hội nhập quốc tế đã tạo ra tiền đề vững chắc để ngành giáo dục Việt Nam tiếp tục thực hiện những cuộc đổi mới toàn diện hơn trong thế kỷ XXI.

Hướng tới nền giáo dục nhân văn, hiện đại, công bằng, hội nhập

Giai đoạn từ năm 2000 đến 2025, Việt Nam đã có những bước đi mạnh mẽ về kinh tế, chính trị và xã hội, được thúc đẩy bởi quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc cách mạng công nghệ số. 

Trong tiến trình đó, Giáo dục Việt Nam cũng không ngừng đổi mới, chủ động, linh hoạt, đột phá nhằm kiến tạo một nền giáo dục toàn diện, sẵn sàng thích ứng với sự phát triển của thời đại.

Các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước giai đoạn này đã hình thành một hệ thống tư tưởng nhất quán, có tính kế thừa và liên tục phát triển, được định hình bởi những thay đổi triết lí sâu sắc: từ cơ chế quản lí tập trung và nguồn lực chủ yếu từ ngân sách nhà nước sang một nền giáo dục được xã hội hoá; chuyển từ giáo dục trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; chuyển từ ứng dụng công nghệ thông tin đơn thuần sang chuyển đổi số toàn diện…

Trong bối cảnh hội nhập, giai đoạn 2000-2010, ngành Giáo dục tập trung vào việc củng cố nền tảng và phổ cập giáo dục. Năm 2000, Việt Nam đã hoàn thành phổ cập tiểu học và xóa mù chữ. Đến tháng 6/2010, cả 63 tỉnh, thành phố đều đạt chuẩn phổ cập trung học cơ sở.

Trong công tác xây dựng thể chế, Luật Giáo dục 2005 bãi bỏ mô hình bán công, thay thế bằng dân lập, tư thục, tạo khung pháp lý cho xã hội hóa giáo dục. Giáo dục nghề nghiệp được chú trọng với Luật Dạy nghề 2006. Ở bậc đại học, tại Luật Giáo dục 2005, lần đầu tiên, khái niệm “kiểm định chất lượng” chính thức được xác lập.

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

Giai đoạn 2011–2013, Việt Nam bước vào thời kỳ chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa vào tri thức, hội nhập sâu rộng, đối diện yêu cầu cấp bách về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 29-NQ/TW (2013) được ban hành, tạo cơ sở vững chắc cho đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Trên cơ sở Nghị quyết 29, nhiều cải cách lớn được triển khai. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được ban hành, chuyển từ tiếp cận nội dung sang phát triển năng lực, phẩm chất; sách giáo khoa mới do nhiều nhóm tác giả biên soạn, triển khai từ lớp 1 (2020–2021). 

Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp trở thành bắt buộc. Hoàn thành phổ cập cho trẻ 5 tuổi năm 2017. Luật Giáo dục 2019 thể chế hóa kết quả này, đồng thời bổ sung quy định về chương trình, sách giáo khoa, chuẩn giáo viên và chính sách hỗ trợ học sinh khó khăn.

Trong thời gian đại dịch Covid-19 (2020–2021) diễn ra, với phương châm “tạm dừng đến trường, không dừng học”, các trường học trên toàn quốc đồng loạt chuyển đổi dạy học trực tuyến. Sau dịch, chuyển đổi số trở thành định hướng chiến lược, với mục tiêu hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành, kho học liệu số và bồi dưỡng kỹ năng số cho giáo viên, học sinh. 

Đây là giai đoạn thử thách lớn, song cũng tạo cú hích thúc đẩy đổi mới phương thức dạy học, khẳng định khả năng thích ứng linh hoạt của hệ thống giáo dục Việt Nam trước biến động toàn cầu.

Nhiều thành tựu nổi bật qua 1/4 thế kỷ

Trong 25 năm qua, Giáo dục Việt Nam mở rộng nhanh chóng ở tất cả các bậc học. Giáo dục mầm non đạt phổ cập cho trẻ 5 tuổi vào năm 2017, với gần 99% trẻ đi học. 

Ở bậc học phổ thông, phổ cập tiểu học được duy trì vững chắc, phổ cập trung học cơ sở hoàn thành trên toàn quốc và nhiều địa phương đã phổ cập trung học phổ thông. Tỷ lệ học sinh đi học đúng độ tuổi tăng, tình trạng bỏ học giảm rõ rệt.

Giáo dục nghề nghiệp phát triển mạnh, đến năm 2020 khoảng 70% lao động qua đào tạo nghề được cấp chứng chỉ.

Giáo dục đại học phát triển, số sinh viên/1 vạn dân tăng từ 117 (năm 2000) lên trên 200 (năm 2010) và tiếp tục tăng trong giai đoạn 2020–2025; nhiều trường thực hiện tự chủ, gắn kết với thị trường lao động.

Nhìn lại chặng đường 2000-2025, Giáo dục Việt Nam đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ với nhiều thành tựu quan trọng, nổi bật là việc hoàn thành phổ cập và đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo.

Bước vào giai đoạn mới, với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc tiếp tục đổi mới trở nên cấp thiết. Vì vậy, chuyển đổi số toàn diện, tăng cường tự chủ và thắt chặt liên kết giữa nhà trường với xã hội chính là những nhiệm vụ chiến lược để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước. Điều này trở thành điều kiện tiên quyết, là tiền đề vững chắc để ban hành các chính sách về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Theo Bộ GDĐT 

(Tư liệu do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cung cấp)