Hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Hướng dẫn cụ thể, rõ về thẩm quyền quyết định thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công

Theo đó, thực hiện Kết luận số 177-KL/TW ngày 11/7/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tiếp tục xây dựng tổ chức, hoạt động của đơn vị hành chính 2 cấp bảo đảm thông suốt hiệu quả; Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị về tình hình thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tiến độ triển khai các dự án giao thông trọng điểm và đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh vùng Đồng bằng sông Cửu Long tại thành phố Cần Thơ ngày 13/7/2025, Ban Chỉ đạo của Chính phủ đề nghị các đồng chí Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quan tâm chỉ đạo trả lời kiến nghị và hướng dẫn các địa phương một số nội dung.

Cụ thể, Ban Chỉ đạo của Chính phủ giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan hướng dẫn cụ thể, rõ về thẩm quyền quyết định thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công để các địa phương áp dụng thống nhất.

Do hiện nay quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và Nghị định số 118/2025/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính một cửa, một cửa liên thông tại bộ phận một cửa và cổng dịch vụ công quốc gia đang có quy định khác nhau về thẩm quyền thành lập.

Sửa đổi, bổ sung quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập

Đồng thời, Ban Chỉ đạo của Chính phủ giao Bộ Nội vụ xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập (trong đó có đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã).

Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gồm: Tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính; tiêu chí, điều kiện, thủ tục công nhận xã đảo, xã an toàn khu, vùng an toàn khu; tổ chức, hoạt động của thôn, tổ dân phố; các quy định về trình tự lập, quản lý hồ sơ địa giới đơn vị hành chính.

Ban Chỉ đạo của Chính phủ yêu cầu Bộ Nội vụ có các giải pháp tăng cường đội ngũ nhân lực có chuyên môn, nghiệp vụ cho cấp xã; thực hiện chính sách khuyến khích hợp lý để thu hút và giữ chân cán bộ giỏi về công tác tại cơ sở.

Hướng dẫn cụ thể, rõ thẩm quyền quản lý đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức giáo dục

Ban Chỉ đạo giao Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan hướng dẫn cụ thể, rõ thẩm quyền quản lý đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức và người lao động.

Do hiện nay quy định tại khoản 10, Điều 23 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 quy định thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã: Chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, viên chức trên địa bàn theo quy định của pháp luật và phân cấp của cơ quan nhà nước cấp trên; quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp mình...

Trong khi đó, quy định điểm b, khoản 4 Điều 20 Nghị định số 142/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT đang giao trách nhiệm cho Sở GD&ĐT: "Thực hiện tuyển dụng, quản lý, sử dụng, bổ nhiệm, thăng hạng chức danh nghề nghiệp, thay đổi chức danh nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá....đối với đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức và người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh theo quy định".

Việc quy định như trên gây khó khăn cho địa phương khi trên địa bàn của các tỉnh, thành phố có số lượng đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực giáo dục đào tạo lớn.

Đơn cử như Cần Thơ có 1.059 đơn vị sự nghiệp công lập do 103 UBND cấp xã quyết định thành lập, trường hợp giao Sở GD&ĐT tuyển dụng, sử dụng, quản lý gây khó khăn cho cấp xã và chưa phù hợp với tinh thần phân cấp, phân quyền.

Ban hành các quy định để đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa lĩnh vực giáo dục

Ban Chỉ đạo giao Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn tiêu chí và quy trình để xác định nội dung quy định tại khoản 4 Điều 3 Thông tư số 20/2023/TT-BGDĐT ngày 30/10/2023 của Bộ GD&ĐT hướng dẫn về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục phổ thông và các trường chuyên biệt công lập, làm cơ sở để địa phương triển khai thực hiện đúng quy định.

Đồng thời ban hành các quy định để đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa lĩnh vực giáo dục, nhất là xã hội hóa đối với cấp học mầm non và tiểu học;

Hướng dẫn cụ thể về thực hiện xã hội hóa và cơ chế giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục để giảm tải áp lực về biên chế giáo viên.

Bảo đảm nguồn kinh phí đối với nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế

Ban Chỉ đạo giao, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan hướng dẫn cụ thể và hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về định mức, tiêu chuẩn đơn giá còn thiếu, chưa phù hợp với thực tiễn.

Rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các Luật liên quan đến công tác giao nhiệm vụ đặt hàng, đấu thầu dịch vụ công, mua sắm dịch vụ công.

Tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền để cân đối ngân sách, bảo đảm nguồn kinh phí đối với nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và giải quyết chế độ, chính sách cho các đối tượng nghỉ theo chế độ tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP.

Kịp thời hướng dẫn giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền đối với các kiến nghị của địa phương về trụ sở làm việc, phương tiện phục vụ công tác cho cán bộ, công chức, viên chức sau sắp xếp.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và số hóa

Ban Chỉ đạo của Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương đề xuất phương án tổng thể về hoàn thiện chất lượng cơ sở hạ tầng công nghệ, hạ tầng cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động, vận hành của Trung tâm phục vụ hành chính công của các xã, phường, các tỉnh, thành phố và liên thông với các Bộ, ngành, Cổng dịch vụ công quốc gia, bảo đảm thông suốt, đồng bộ về thủ tục hành chính.

Đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để có các giải pháp hoàn thiện hạ tầng số, nhất là những nơi có điều kiện khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo, biên giới, vùng "lõm sóng" để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận và ứng dụng khoa học công nghệ vào đời sống.

Xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ sự nghiệp công 

Ban Chỉ đạo của Chính phủ yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang bộ kịp thời ban hành tiêu chí xếp hạng và sửa đổi, bổ sung Thông tư quy định tiêu chí xếp hạng đối với ngành, lĩnh vực có thay đổi khi sắp xếp tổ chức;

Ban hành và hướng dẫn tiêu chí, tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước; cơ chế giám sát, đánh giá, kiểm định chất lượng và quy chế kiểm tra, nghiệm thu dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước; hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công.

Xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo cơ chế thị trường để đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ sự nghiệp công.

Tham mưu Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung các Quyết định ban hành Danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong các lĩnh vực đang có hiệu lực hiện nay; cần bổ sung nội dung quy định về việc ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc phạm vi quản lý của địa phương, thống nhất với quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ.

Thường xuyên tổ chức tập huấn, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chính quyền địa phương cấp xã các nội dung liên quan đến ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý. Nội dung tập huấn cần thiết thực, để áp dụng ngay vào công việc.

Trên đây là một số nội dung trọng tâm cần thực hiện ngay, Ban chỉ đạo của Chính phủ đề nghị các đồng chí Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ quan tâm chỉ đạo thực hiện, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho địa phương và báo cáo kết quả thực hiện về Ban Chỉ đạo của Chính phủ (qua Bộ Nội vụ) để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định./.