Dự kiến điều chỉnh điều kiện chi trả chế độ thêm giờ với nhà giáo

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến dự thảo Thông tư quy định chế độ trả lương dạy thêm giờ đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập.

Trong đó, dự thảo Thông tư bỏ quy định về điều kiện chi trả chế độ thêm giờ cho nhà giáo tại khoản 6 Điều 3 Thông tư liên tịch số 07/2013/TTLT-BGDĐT-BNV-BTC (Thông tư liên tịch số 07), thay vào đó chỉ quy định tổng số giờ dạy tối đa trong một năm học mà mỗi cơ sở giáo dục được chi trả thêm giờ (khoản 1 Điều 4 dự thảo Thông tư). 

Đồng thời, bổ sung thêm quy định tổng số giờ dạy thêm giờ trong một năm học của tất cả nhà giáo không được cao hơn tổng số giờ dạy thêm giờ tối đa trong một năm học của cơ sở giáo dục.

Trường hợp môn học không thể bố trí đủ nhà giáo giảng dạy, nhà giáo phải dạy vượt quá số giờ tối đa được thanh toán cho một nhà giáo, thì người đứng đầu cơ sở giáo dục báo cáo cơ quản quản lý có thẩm quyền để thực hiện chi trả tiền lương dạy thêm giờ đối với nhà giáo (khoản 6 Điều 3 dự thảo Thông tư).

Hạn chế tối đa tình trạng trong 01 nhà trường vừa có giáo viên dạy vượt giờ vừa có giáo viên dạy thiếu giờ

Đánh giá tác động của quy định này, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, đảm bảo việc nhà giáo được hưởng chế độ làm thêm giờ theo quy định của Luật Viên chức và Bộ luật Lao động, cụ thể: theo khoản 2 Điều 12 Luật Viên chức, quy định quyền của viên chức như sau: "Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập". Khoản 1 Điều 98 Bộ luật Lao động quy định: "Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương...". 

Khắc phục được tình trạng 263.586 giáo viên các cấp (chủ yếu giáo viên mầm non với số lượng 224.000 người) dạy vượt giờ so với định mức nhưng không được chi trả tiền lương dạy thêm giờ do vướng quy định về điều kiện chi trả tiền lương dạy thêm giờ tại khoản 6 Điều 2 Thông tư liên tịch số 07. 

Theo báo cáo của địa phương, thì số tiền cần để chi trả cho số giáo viên này khoảng 1.300 tỷ đồng. 

Riêng đối với các cơ sở giáo dục cao đẳng, đại học, các trường đào tạo chủ yếu chi trả tiền lương làm thêm giờ từ nguồn thu của hoạt động sự nghiệp nên sẽ không làm phát sinh ngân sách nhà nước. 

Nhưng thực tế, tại các cơ sở giáo dục có giáo viên dạy thêm giờ vẫn xảy ra tình trạng vừa có giáo viên dạy thêm giờ, vừa có giáo viên dạy thiếu giờ. Bên cạnh nguyên nhân về thừa – thiếu cục bộ giáo viên theo môn học, thì có nguyên nhân xuất phát từ việc phân công, bố trí của hiệu trưởng chưa thực sự phù hợp và bảo đảm công bằng giữa các nhà giáo; công tác bố trí, sử dụng nhà giáo tại địa phương chưa thực sự linh hoạt giữa các cơ sở giáo dục.

Tuy nhiên, với quy định về các nguyên tắc trả tiền lương dạy thêm giờ tại Điều 3 dự thảo Thông tư (tổng số giờ dạy thêm giờ trong một năm học của tất cả nhà giáo không được cao hơn tổng số giờ dạy thêm giờ tối đa trong một năm học của cơ sở giáo dục; số giờ dạy thêm tối đa trong một năm học của mỗi nhà giáo được tính trả tiền lương dạy thêm giờ theo quy định được xác định như sau: 

a) Đối với giáo viên mầm non không quá số giờ làm thêm theo quy định của pháp luật về lao động; 

b) Đối với nhà giáo khác không quá 150 giờ dạy).

Hiệu trưởng nhà trường phải phân công nhiệm vụ cho giáo viên phù hợp, đảm bảo công bằng, hạn chế tối đa tình trạng trong 01 nhà trường vừa có giáo viên dạy vượt giờ vừa có giáo viên dạy thiếu giờ. 

Do đó, chi phí phát sinh để trả tiền lương dạy thêm giờ thực tế không bằng kinh phí dự tính cần chi trả đối với nhà giáo chưa được chi trả tiền lương dạy thêm giờ năm học 2023 – 2024 (1.300 tỷ đồng).