Theo Nghị định 71/2020/NĐ-CP, đối tượng thực hiện nâng trình độ chuẩn được đào tạo gồm:
1. Giáo viên mầm non chưa có bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm trở lên, tính từ ngày 01 tháng 7 năm 2020 còn đủ 07 năm công tác (84 tháng) đến tuổi được nghỉ hưu theo quy định.
2. Giáo viên tiểu học chưa có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên tiểu học hoặc chưa có bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm trở lên, tính từ ngày 01 tháng 7 năm 2020 còn đủ 08 năm công tác (96 tháng) đối với giáo viên có trình độ trung cấp, còn đủ 07 năm công tác (84 tháng) đối với giáo viên có trình độ cao đẳng đến tuổi được nghỉ hưu theo quy định.
3. Giáo viên trung học cơ sở chưa có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên hoặc chưa có bằng cử nhân chuyên ngành phù hợp và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm trở lên, tính từ ngày 01 tháng 7 năm 2020 còn đủ 07 năm công tác (84 tháng) đến tuổi được nghỉ hưu theo quy định.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 71/2020/NĐ-CP ngày 30/6/2020 của Chính phủ quy định lộ trình thực hiện nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở.
Trong đó, dự thảo quy định giáo viên được cử đi đào tạo nâng trình độ chuẩn được thanh toán kinh phí đào tạo bằng mức thu học phí theo hóa đơn của cơ sở đào tạo sau khi được cấp bằng tốt nghiệp. Việc thanh toán kinh phí đào tạo thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan.
Các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục bảo đảm kinh phí để chi trả các chế độ cho giáo viên được cử đi đào tạo nâng trình độ chuẩn.
Những giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở thuộc đối tượng phải thực hiện nâng trình độ chuẩn đã được cấp bằng tốt nghiệp đạt yêu cầu về trình độ chuẩn được đào tạo của cấp học đang giảng dạy kể từ ngày 01/7/2020 nhưng chưa được cơ quan, đơn vị nào thanh toán học phí đào tạo thì được truy lĩnh, chi trả học phí đào tạo.
Mức tiền được truy lĩnh, chi trả bằng mức thu học phí của cơ sở đào tạo tại thời điểm giáo viên theo học.
Cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thanh toán kinh phí đào tạo hướng dẫn cụ thể danh mục chứng từ giáo viên cần cung cấp để được thanh toán.
Thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, theo báo cáo của địa phương, thực tế có nhiều giáo viên phải tự tìm cơ sở đào tạo, tự túc kinh phí đào tạo, thậm chí có địa phương có 100% giáo viên thuộc đối tượng nâng trình độ chuẩn phải tự túc kinh phí.
Theo số liệu thống kê từ báo cáo của địa phương, tính từ thời điểm triển khai Nghị định 71, số giáo viên tự túc kinh phí đi học nhiều hơn số giáo viên được cử đi và được hỗ trợ kinh phí theo quy định, cụ thể như sau:
Năm | Số giáo viên được hỗ trợ kinh phí đào tạo | Số giáo viên phải tự túc kinh phí đào tạo | Tỷ lệ giữa số phải tự túc kinh phí và số được hỗ trợ kinh phí |
(1) | (2) | (3) = (2) / (1) | |
Năm 2022 | 9.326 | 16.160 | Gấp 1,73 lần |
Năm 2023 | 5.158 | 17.238 | Gấp 3,34 lần |
Tổng cộng | 14.484 | 33.398 | Gấp 2,31 lần |
Thực trạng trên là do một số nguyên nhân sau:
- Nhiều địa phương không triển khai được theo phương thức giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu như đã nêu ở trên nên không mở được lớp đào tạo nâng trình độ chuẩn cho giáo viên.
- Trong thời gian qua, nhiều môn học không có đủ số lượng giáo viên đăng ký để địa phương mở lớp đào tạo, đặc biệt là các môn chuyên, môn năng khiếu như Âm nhạc, Mỹ thuật, Công nghệ, Giáo dục công dân. Theo thông tin do địa phương cung cấp, số lượng giáo viên chưa đạt trình độ chuẩn được đào tạo còn lại không nhiều. Do đó, trong thời gian tới, tình trạng không đủ số lượng giáo viên để mở lớp sẽ tiếp tục xảy ra ở rất nhiều môn, không chỉ ở một số môn đặc thù kể trên.
- Một số địa phương gặp khó khăn trong việc bố trí ngân sách thực hiện lộ trình đào tạo nâng trình độ chuẩn, hoặc chưa đảm bảo bố trí đủ kinh phí triển khai đào tạo theo cả khóa học nên không mở được lớp đào tạo. Bên cạnh đó, có địa phương không bố trí kinh phí để đào tạo đối với giáo viên đang giảng dạy trong các trường dân lập, tư thục hoặc không chi trả 100% học phí (như Nghệ An chỉ hỗ trợ 30% học phí).
- Thời điểm từ năm 2020 đến hết năm 2022, cả nước phải tập trung thực hiện các biện pháp phòng – chống dịch COVID-19 nên trong khoảng thời gian đó nhiều nơi không thể triển khai lộ trình đào tạo nâng trình độ chuẩn theo kế hoạch, không mở được lớp đào tạo.
- Do lộ trình đào tạo nâng trình độ chuẩn kéo dài 10 năm và ưu tiên những người có số năm công tác còn lại ít hơn đi học trước. Nên những giáo viên ít tuổi hơn sẽ phải đợi để được cử đi đào tạo sau. Trong khi Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành các Thông tư số 01,02,03/2021/TT-BGDĐT quy định bổ nhiệm ngay vào hạng III mới đối với các giáo viên đã đạt trình độ chuẩn và chuyển xếp vào bảng lương mới với hệ số lương khởi điểm cao hơn (giáo viên mầm non hạng III mới chuyển xếp lương từ viên chức loại B sang A0; giáo viên tiểu học, trung học cơ sở hạng III mới chuyển xếp lương từ viên chức loại A0 sang A1). Do đó, nhiều giáo viên không đợi đi học theo kế hoạch của địa phương mà tự túc đi học để được chuyển xếp lương mới, tăng mức thu nhập.
"Như vậy, quyền được hỗ trợ học phí của giáo viên khi tham gia đào tạo nâng trình độ chuẩn quy định tại điểm a khoản 1 Điều 10 Nghị định 71 không thực hiện được. Mục tiêu chuẩn hóa về trình độ đào tạo của đội ngũ mặc dù đang có kết quả, nhưng mục tiêu hỗ trợ kinh phí đào tạo để giảm bớt áp lực về kinh tế lên đội ngũ nhà giáo khi phải học tập nâng trình độ chuẩn theo yêu cầu mới của Ngành thì chưa được đảm bảo". Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết.
Năm 2022, các tỉnh có 100% số lượng giáo viên tự túc kinh phí đào tạo nâng chuẩn là: Bà Rịa – Vũng Tàu, Bạc Liêu, Bắc Kạn, Bình Dương, Bình Phước, Cà Mau, Cần Thơ, Cao Bằng, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Đắk Nông, Điện Biên, Đồng Nai, Gia Lai, Hải Phòng, Hòa Bình, Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Ninh Bình, Ninh Thuận, Quảng Bình, Quảng Ninh, Sóc Trăng, Sơn La, Tây Ninh, Thái Bình, Tiền Giang, Vĩnh Long, Yên Bái
Năm 2023, các tỉnh có 100% số lượng giáo viên tự túc kinh phí đào tạo nâng chuẩn là: Bình Dương, Bình Thuận, Bạc Liêu, Bến Tre, Cà Mau, Cao Bằng, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Lạng Sơn, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Ninh, Quảng Trị, Sơn La, Tây Ninh, Thái Bình, Thái Nguyên, Yên Bái