Đề nghị bổ sung hành vi bị nghiêm cấm khi thực hiện tiếp công dân trực tuyến

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 11/11, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi); Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi). Đại biểu Quản Minh Cường, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng điều hành Phiên thảo luận tại Tổ 16 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Tuyên Quang, Cao Bằng và TP. Đà Nẵng.

Góp ý tại Tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, các đại biểu thống nhất cao với sự cần thiết ban hành dự án Luật trong bối cảnh cấp thiết, kịp thời đáp ứng yêu cầu của Đảng và Nhà nước về thực hiện mô chính quyền địa phương hai cấp; đồng thời khắc phục một số vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn thi hành pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Cần rà soát, đánh giá về các điều kiện hạ tầng kỹ thuật 

Theo Quochoi.vn, nhiều ý kiến tại Phiên thảo luận Tổ bày tỏ quan tâm đến khoản 1 Điều 1 dự thảo Luật đã bổ sung Điều 3a về hình thức tiếp công dân, theo đó quy định về tiếp công dân trực tiếp và trực tuyến. Đa số ý kiến đồng tình với quy định của dự thảo Luật về việc bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến.

Đại biểu Vương Thị Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang nhấn mạnh, đây là bước tiến phù hợp với xu hướng chuyển đổi số, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, người yếu thế, người đang làm việc hoặc sinh sống ở xa cơ quan có thẩm quyền có thể gửi kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo mà không phải đi lại, góp phần giảm thiểu thời gian, chi phí.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, đại biểu cho rằng, việc tổ chức tiếp công dân trực tuyến có thể tiềm ẩn một số rủi ro đáng lưu ý như: rủi ro về bảo mật thông tin cá nhân; rủi ro về xác thực danh tính; rủi ro về dữ liệu điện tử; rủi ro về sự cố kỹ thuật…

“Nếu nền tảng trực tuyến không được bảo vệ tốt, có thể dẫn đến lộ lọt thông tin người tố cáo, người khiếu nại. Hoặc người tham gia có thể sử dụng danh tính giả, dẫn đến khó xác định trách nhiệm pháp lý; hoặc nguy cơ chỉnh sửa, cắt ghép, làm sai lệch nội dung ghi âm, ghi hình, hoặc giả mạo tài liệu điện tử… Những vấn đề này nếu không được quy định cụ thể sẽ làm giảm hiệu quả và niềm tin của người dân đối với hình thức tiếp công dân trực tuyến”, đại biểu cho biết.

Để bảo đảm tính khả thi, minh bạch, an toàn và pháp lý cho hoạt động tiếp công dân trực tuyến, tạo hành lang pháp lý đầy đủ để hình thức này được triển khai hiệu quả, đại biểu Vương Thị Hương đề nghị Ban soạn thảo bổ sung hành vi bị nghiêm cấm khi thực hiện tiếp công dân trực tuyến vào Điều 6 Luật Tiếp công dân hiện hành để phù hợp với đặc thù của môi trường mạng. Cụ thể, quy định các hành vi bị nghiêm cấm sau:

1. Giả mạo danh tính, sử dụng tài khoản điện tử của người khác để tham gia buổi tiếp công dân.

2. Tiết lộ, chia sẻ thông tin, hình ảnh, âm thanh, tài liệu có nội dung khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân khi chưa được phép.

3. Sử dụng thông tin, dữ liệu thu được trong buổi tiếp công dân trực tuyến cho mục đích không đúng quy định của pháp luật.

4. Gây rối, cản trở, xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm của người tiếp công dân hoặc người được tiếp công dân trong không gian trực tuyến.

Cùng quan điểm, đại biểu Bế Minh Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng đồng tình với nội dung bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến vào dự thảo Luật trong điều kiện sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. “Thực tế tại địa bàn các tỉnh và nhiều xã ở các vùng miền núi, biên giới hiện nay, giao thông đi lại rất khó khăn, do vậy, quy định hình thức tiếp công dân trực tuyến là cần thiết”, đại biểu chia sẻ.

Đồng thời, trong bối cảnh khoa học công nghệ, chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc tiếp dân trực tuyến và giải quyết khiếu nại, tố cáo thông qua hệ thống dữ liệu liên thông điện tử sẽ tạo điều kiện để giải quyết nhanh chóng, thuận lợi hơn cho tổ chức, cá nhân, người dân và doanh nghiệp, giảm áp lực cho công tác tiếp dân tại trụ sở tiếp dân như thời gian vừa qua.

Tuy nhiên, đại biểu Bế Minh Đức cho rằng, quy định này cần được thực hiện có hiệu quả trong thực tiễn khi Luật có hiệu lực. Chính phủ và chính quyền địa phương cần rà soát, đánh giá về các điều kiện hạ tầng kỹ thuật để đảm bảo kết nối thông suốt giữa các trụ sở tiếp dân từ Trung ương, cấp tỉnh đến cấp xã... Cùng với đó, quy định rõ về trình tự, thủ tục quyền và nghĩa vụ của công dân, trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong công tác tiếp dân trực tuyến cho phù hợp hơn.

Cần nghiên cứu tính khả thi và quy định mang tính nguyên tắc trong Luật về quy mô tiếp công dân trực tuyến; thành phần tiếp công dân trực tuyến

Nhấn mạnh đây là chủ trương đúng đắn nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại biểu Lò Thị Việt Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang đề nghị Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu tính khả thi và quy định mang tính nguyên tắc trong Luật về quy mô tiếp công dân trực tuyến; thành phần tiếp công dân trực tuyến; quy định về cơ sở dữ liệu về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo để phù hợp với chính quyền 2 cấp. Đồng thời quy định về giá trị pháp lý của biên bản điện tử, tài liệu xác thực định danh của thành phần tham gia tiếp công dân trực tuyến; cơ chế bảo mật dữ liệu.

“Liệu vấn đề này có phát sinh thủ tục hành chính không vì khi tiếp công dân trực tuyến lại phải hẹn công dân đến không? Hay cá nhân đến trực tiếp trụ sở và chỉ trực tuyến với người có thẩm quyền giải quyết?”, đại biểu bày tỏ băn khoăn.

Ngoài ra, đại biểu Lò Thị Việt Hà cho rằng, việc thực hiện tiếp công dân trực tuyến cần có sự chuẩn bị kỹ, đó là cán bộ kỹ thuật, cơ sở vật chất và hạ tầng (như đường truyền, cơ sở dữ liệu, nền tảng...).

Kiến nghị nghiên cứu bổ sung quy định có Ban tiếp công dân cấp xã

Góp ý về việc tiếp công dân ở cấp xã, đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang nhận thấy, Điều 15 của dự thảo Luật đã quy định rõ trách nhiệm Chủ tịch UBND cấp xã trực tiếp phụ trách công tác tiếp công dân, định kỳ ít nhất 2 ngày mỗi tháng và tiếp đột xuất khi có vụ việc phức tạp, đông người, bức xúc. Luật cũng giao Chủ tịch UBND xã ban hành nội quy, bố trí địa điểm thuận lợi, bảo đảm trật tự, an toàn, đồng thời phân công công chức tham mưu, theo dõi, xử lý đơn thư và tổng hợp báo cáo.

Nhấn mạnh đây là một bước tiến lớn thể hiện tinh thần “chính quyền gần dân, sát dân, vì dân phục vụ”, đại biểu cho rằng, khi người đứng đầu cấp xã trực tiếp đối thoại, lắng nghe, giải quyết ngay từ cơ sở sẽ giúp ngăn chặn khiếu nại vượt cấp, giải quyết sớm từ gốc, củng cố niềm tin của Nhân dân. 

Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy, thời gian qua, thực tế nhiều xã còn thiếu công chức chuyên trách, kiêm nhiệm nhiều việc, trình độ pháp lý còn hạn chế. Cơ sở vật chất, kinh phí, trang thiết bị tiếp dân còn thiếu thốn, nhiều nơi chưa có phòng tiếp công dân riêng. Việc báo cáo, thống kê, liên thông dữ liệu giữa xã - tỉnh chưa thống nhất…

Do đó, đại biểu Ma Thị Thúy kiến nghị nghiên cứu bổ sung quy định có Ban tiếp công dân cấp xã cho UBND cấp xã thành lập trực thuộc Văn phòng UBND và UBND cấp xã do một Phó Chánh Văn phòng UBND phụ trách, chịu trách nhiệm trực tiếp quản lý trụ sở tiếp công dân cấp xã. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối cơ sở dữ liệu tiếp dân các cấp. Đề nghị tăng cường giám sát, kiểm tra trách nhiệm người đứng đầu, công khai lịch tiếp dân để Nhân dân giám sát.

Cũng tại Phiên họp, các đại biểu góp ý về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi); Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).