Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công quy định: “kho số viễn thông và kho số khác phục vụ quản lý nhà nước” là tài sản công, do đó, biển số xe ô tô được coi là tài sản công.
Tuy nhiên, hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể về đấu giá biển số xe ô tô; nguyên tắc xác định giá khởi điểm; quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá biển số, người nhận chuyển nhượng biển số trúng đấu giá…
Việc cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số xe ô tô thông qua đấu giá mang tính đặc thù, một số nội dung quy định thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội.
Nhấn mạnh việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số xe ô tô thông qua đấu giá là cần thiết, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, mục đích xây dựng Nghị quyết nhằm khai thác có hiệu quả tài sản công là biển số xe, tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước; đầu tư hệ thống cơ sở vật chất cho công tác đăng ký, cấp biển số; cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân.
Đồng thời, đảm bảo công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật; mọi người dân đều có quyền bình đẳng trong việc lựa chọn biển số để tham gia đấu giá.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng cho biết, Dự thảo Nghị quyết gồm 07 điều quy định về: phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; biển số đưa ra đấu giá, lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, hình thức đấu giá, phương thức đấu giá; quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá; quyền và nghĩa vụ của người nhận chuyển nhượng, người được cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá theo xe; giá khởi điểm, tiền đặt trước; đấu giá trong trường hợp chỉ có một người tham gia đấu giá; điều khoản điểm thi hành.
Theo đó, tại dự thảo trình Quốc hội quy định, biển số đưa ra đấu giá là biển số ô tô dự kiến cấp mới cho xe ô tô của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân (Bộ Công an sẽ đưa tất cả biển số chưa đăng ký, chuẩn bị cấp trong quý tới hoặc trong tháng tới tùy từng địa phương ra để người dân lựa chọn, đăng ký tham gia đấu giá).
Bộ Công an sẽ đăng công khai các biển số xe ô tô dự kiến đưa ra đấu giá trước 45 ngày tổ chức đấu giá (việc đăng tải kho số đưa ra đấu giá nhằm công khai, minh bạch, mọi người dân có thể lựa chọn biển số để tham gia đấu giá theo sở thích).
Người có nhu cầu được lựa chọn biển số của tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trên toàn quốc để đăng ký tham gia đấu giá (kể cả biển số của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương không phải là nơi đăng ký thường trú, đặt trụ sở của người tham gia đấu giá, nội dung này, Bộ Công an mong muốn đáp ứng được tất cả nhu cầu của người dân và khẳng định hoàn toàn đảm bảo được công tác quản lý.
Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết cũng quy định về quyền và nghĩa vụ của người trúng đấu giá; quyền và nghĩa vụ của người nhận chuyển nhượng, người được cho tặng, thừa kế biển số trúng đấu giá theo xe; về đấu giá trong trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, một người tham gia đấu giá, một người trả giá; Sử dụng nguồn thu từ đấu giá;…
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc hội và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và an ninh (QPAN) nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá.
Dự thảo Nghị quyết có một số chính sách mới, khác với quy định của một số luật hiện hành, nên cần trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về thực hiện thí điểm là phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 về thẩm quyền, hình thức văn bản.
Về phạm vi thí điểm, Ủy ban Quốc phòng nhất trí thực hiện thí điểm trên phạm vi toàn quốc việc cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số xe ô tô thông qua đấu giá để đáp ứng nhu cầu của người dân tất cả các địa phương.
Đồng thời, cũng là để khai thác hiệu quả kho số đăng ký xe ô tô, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và là cơ sở để tổng kết, đánh giá, kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan khi kết thúc thí điểm để thực hiện ổn định, lâu dài.
Về tên gọi của dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Quốc phòng an ninh cơ bản nhất trí với tên gọi của Nghị quyết và đề nghị sử dụng thống nhất từ “xe ô tô” trong tên gọi và nội dung của Nghị quyết này để thống nhất với quy định tại Luật Giao thông đường bộ 2008; đề nghị chỉnh sửa tên Nghị quyết là: “Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm đấu giá biển số xe ô tô” để bảo đảm ngắn gọn rõ, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện.
Về bố cục của dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Quốc phòng an ninh đề nghị nghiên cứu, rà soát để bố cục dự thảo Nghị quyết cho đầy đủ hơn, bảo đảm tính logic về hình thức, chặt chẽ về nội dung, bảo đảm các nguyên tắc theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Còn đối với loại hình xe hoạt động kinh doanh vận tải thì nhu cầu của người dân muốn được cấp “biển số đẹp”, biển số theo sở thích là rất ít; đối với mô tô, xe gắn máy là phương tiện giao thông đường bộ phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay, nếu mở rộng để thí điểm thì số lượng mô tô, xe gắn máy trong toàn quốc là rất lớn, dẫn đến thiếu tập trung, ảnh hưởng đến việc thực hiện thí điểm.
Việc quy định giá khởi điểm khác nhau giữa Vùng 1 (40 triệu đồng) và Vùng 2 (20 triệu đồng) không có ý nghĩa khi người tham gia đấu giá trên phạm vi toàn quốc, không giới hạn và phân biệt giữa các vùng.
Trên cơ sở đề xuất giá khởi điểm của Chính phủ, Ủy ban Quốc phòng an ninh đề xuất áp dụng thống nhất một mức giá khởi điểm trên toàn quốc là 40 triệu đồng.
Về tiền đặt trước và bước giá, Ủy ban QPAN nhất trí với quy định của dự thảo Nghị quyết là “tiền đặt trước bằng giá khởi điểm của 01 biển số đưa ra đấu giá” nhằm bảo đảm cho việc thu tiền trúng đấu giá; còn người đấu giá không trúng thì được hoàn trả tiền đặt trước.
Đây cũng là quy định khác với quy định của Luật đấu giá tài sản năm 2016, nên cần phải trình Quốc hội cho thực hiện thí điểm.
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng an ninh Lê Tấn Tới cũng cho biết, liên quan đến thời gian thí điểm, đa số Ủy ban Quốc phòng an ninh nhất trí với dự thảo Nghị quyết, vì thời gian thí điểm 03 năm là phù hợp để các cơ quan có đủ thời gian triển khai thực hiện, kiểm nghiệm, tổng kết, đánh giá việc thí điểm.
Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị quy định thời gian thí điểm là 02 năm để kịp thời luật hóa nội dung này đồng bộ với việc sửa đổi Luật Giao thông đường bộ; ý kiến khác đề nghị quy định theo hướng kết hợp cả hai loại ý kiến trên.