In bài viết

Danh xưng ĐIỆN BIÊN chính thức có từ khi nào?

17:56 - 01/05/2024

(Chinhphu.vn) - Năm 1841, lần đầu tiên danh xưng Điện Biên chính thức xuất hiện trên bản đồ địa giới hành chính nước ta khi vua Thiệu Trị cho tách các châu Ninh Biên, Tuần Giáo, Châu Lai (của tỉnh Hưng Hóa) để đặt thêm phủ Điện Biên.

Danh xưng ĐIỆN BIÊN chính thức có từ khi nào?- Ảnh 1.

Bản đồ phủ Điện Biên. (Nguồn: Sách Đồng Khánh địa dư chí).

Nhiều bằng chứng khảo cổ học cho thấy người thượng cổ đã có mặt ở nơi đây từ thời kỳ đồ đá. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử và sự biến thiên của thời gian, địa giới hành chính và tên gọi của vùng đất Điện Biên theo đó có nhiều thay đổi. 

Cách đây 183 năm (1841), lần đầu tiên danh xưng Điện Biên chính thức xuất hiện trên bản đồ địa giới hành chính nước ta khi vua Thiệu Trị cho tách các châu Ninh Biên, Tuần Giáo, Châu Lai (của tỉnh Hưng Hóa) để đặt thêm phủ Điện Biên. 

Đến cuối thời vua Tự Đức (nhà Nguyễn), trước khi có sự can thiệp của thực dân Pháp, phủ Điện Biên quản lãnh 5 châu là: Ninh Biên, Châu Lai, Châu Luân, Quỳnh Nhai, Tuần Giáo.

Năm 1858, thực dân Pháp bắt đầu xâm lược nước ta. Sau khi chiếm được Bắc Kỳ, để thực hiện chính sách vừa bình định vừa chiếm đóng, Pháp đã phân chia địa bàn từ Thanh Hóa trở ra Bắc thành 14 quân khu đồng thời vẫn duy trì chính quyền dân sự. 

Năm 1891, Toàn quyền Đông Dương ban hành nghị định bãi bỏ các quân khu và cho thiết lập 4 đạo quan binh ở Bắc Kỳ. Trong đó, Điện Biên thuộc đạo quan binh 4 Sơn La. Sau đó, được chia thành tiểu quân khu Vạn Bú với 8 châu, trong đó có Điện Biên. 

Đến năm 1895, tiểu quân khu Vạn Bú trở thành tỉnh Vạn Bú, sau đó đổi tên thành tỉnh Sơn La. 5 năm sau đó, Toàn quyền Đông Dương quyết định tách một số châu, phủ của tỉnh Sơn La để thành lập tỉnh Lai Châu và chuyển sang chế độ cai trị quân sự. 

Bất bình với chính sách cai trị của thực dân Pháp, thủ lĩnh người Mông, Vừ Pa Chay đã đứng lên kêu gọi đồng bào đấu tranh trong giai đoạn 1918 - 1922.

Danh xưng ĐIỆN BIÊN chính thức có từ khi nào?- Ảnh 2.

Bản đồ châu Tuần Giá. (Nguồn: Sách Đồng Khánh địa dư chí).

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công chưa được bao lâu, quân Pháp quay lại nổ súng với quyết tâm cướp nước ta một lần nữa. 

Bộ chỉ huy quân đội Pháp tập trung quân, xây dựng lòng chảo Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương. 

Nhận thấy đây là thời cơ để tiêu diệt sinh lực địch, Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ. Sau 56 ngày đêm chiến đấu gian khổ, ngày 7/5/1954, ta đã hoàn toàn chiến thắng.

Danh xưng ĐIỆN BIÊN chính thức có từ khi nào?- Ảnh 3.

Lá cờ “Quyết chiến, Quyết thắng” tung bay trên nóc hầm tướng Đờ-cát.

Đến năm 1992, thị xã Điện Biên Phủ được thành lập theo quyết định số 130/HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng trên cơ sở thị trấn Điện Biên và xã Thanh Minh thuộc huyện Điện Biên. 

Đến tháng 9/2003, TP. Điện Biên Phủ được thành lập trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của thị xã Điện Biên Phủ, tỉnh Lai Châu. 

Ngày 26/11/2003, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 22/2003/QH11 về việc chia tách và điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh Lai Châu thành tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên.

(Báo Điện Biên Phủ)